ਮੋਬਾਈਲ ਦੀ ਲਤ ਬਣਾ ਰਹੀ ਬੱਚਿਆਂ ਨੂੰ ਗੁੱਸੇਖੋਰ ਤੇ ਇਕੱਲਾ, ਜਾਣੋ 5 ਵੱਡੇ ਨੁਕਸਾਨ ਤੇ ਹੱਲ

ਨਵੀਂ ਦਿੱਲੀ/ਟੀਮ ਡਿਜੀਟਲ। ਅੱਜ-ਕੱਲ੍ਹ ਹਰ ਦੂਜੇ ਘਰ ਵਿੱਚ ਇਹ ਆਮ ਦੇਖਣ ਨੂੰ ਮਿਲਦਾ ਹੈ ਕਿ ਛੋਟੇ ਬੱਚੇ ਵੀ ਮੋਬਾਈਲ ਫੋਨਾਂ ਵਿੱਚ ਲੱਗੇ ਰਹਿੰਦੇ ਹਨ। ਮਾਪੇ ਸੋਚਦੇ ਹਨ ਕਿ ਜੇਕਰ ਬੱਚਾ ਕੁਝ ਦੇਰ ਲਈ ਵੀਡੀਓ ਦੇਖਦਾ ਹੈ, ਤਾਂ ਉਹ ਸ਼ਾਂਤੀ ਨਾਲ ਰਹੇਗਾ ਪਰ ਹੌਲੀ-ਹੌਲੀ ਇਹ ਆਦਤ ਗੰਭੀਰ ਰੂਪ ਧਾਰਨ ਕਰ ਲੈਂਦੀ ਹੈ। ਮਾਹਿਰਾਂ ਦਾ ਕਹਿਣਾ ਹੈ ਕਿ ਜ਼ਿਆਦਾ ਸਕ੍ਰੀਨ ਟਾਈਮ ਨਾ ਸਿਰਫ਼ ਬੱਚਿਆਂ ਦੇ ਮਾਨਸਿਕ ਵਿਕਾਸ ਨੂੰ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਕਰਦਾ ਹੈ, ਸਗੋਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਵਿਵਹਾਰ ਵਿੱਚ ਵੀ ਵੱਡੇ ਬਦਲਾਅ ਲਿਆਉਂਦਾ ਹੈ।

ਇੱਥੇ ਅਸੀਂ ਮੋਬਾਈਲ ਦੀ ਜ਼ਿਆਦਾ ਵਰਤੋਂ ਕਾਰਨ ਬੱਚਿਆਂ ਵਿੱਚ 5 ਵੱਡੇ ਬਦਲਾਅ ਦੱਸ ਰਹੇ ਹਾਂ ਅਤੇ ਮਾਪਿਆਂ ਨੂੰ ਕੀ ਕਰਨਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ।

ਚਿੜਚਿੜਾਪਨ ਅਤੇ ਤੇਜ਼ ਗੁੱਸਾ

ਬੱਚਿਆਂ ਨੂੰ ਮੋਬਾਈਲ ਤੋਂ ਤੁਰੰਤ ਮਨੋਰੰਜਨ ਮਿਲਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਜਦੋਂ ਇਹ ਸਹੂਲਤ ਖੋਹ ਲਈ ਜਾਂਦੀ ਹੈ, ਤਾਂ ਉਹ ਗੁੱਸੇ ਹੋ ਜਾਂਦੇ ਹਨ। ਕਈ ਵਾਰ ਉਹ ਛੋਟੀਆਂ-ਛੋਟੀਆਂ ਗੱਲਾਂ 'ਤੇ ਵੀ ਚੀਕਣਾ ਜਾਂ ਗੁੱਸਾ ਕਰਨਾ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰ ਦਿੰਦੇ ਹਨ। ਇਹ ਵਿਵਹਾਰ ਹੌਲੀ-ਹੌਲੀ ਆਮ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਗੁੱਸਾ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਸ਼ਖਸੀਅਤ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਸਥਾਈ ਭਾਵਨਾ ਬਣ ਸਕਦਾ ਹੈ।

ਸਮਾਜਿਕ ਵਿਵਹਾਰ ਵਿੱਚ ਕਮੀ
ਜੋ ਬੱਚੇ ਜ਼ਿਆਦਾ ਮੋਬਾਈਲ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰਦੇ ਹਨ, ਉਹ ਰਿਸ਼ਤੇਦਾਰਾਂ ਅਤੇ ਦੋਸਤਾਂ ਤੋਂ ਦੂਰੀ ਬਣਾਈ ਰੱਖਣਾ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰ ਦਿੰਦੇ ਹਨ। ਉਹ ਗੱਲਬਾਤ ਤੋਂ ਝਿਜਕਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਸਮਾਜਿਕ ਸਮਾਗਮਾਂ ਵਿੱਚ ਅਸਹਿਜ ਮਹਿਸੂਸ ਕਰਦੇ ਹਨ। ਇਹ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਵਿਸ਼ਵਾਸ ਅਤੇ ਸਮਾਜਿਕ ਵਿਕਾਸ ਵਿੱਚ ਰੁਕਾਵਟ ਪਾਉਂਦਾ ਹੈ।

ਧਿਆਨ ਕੇਂਦਰਿਤ ਕਰਨ ਦੀ ਸਮਰੱਥਾ ਘੱਟ ਜਾਂਦੀ
ਲਗਾਤਾਰ ਵੀਡੀਓ ਜਾਂ ਗੇਮਾਂ ਦੇਖਣ ਨਾਲ, ਬੱਚਿਆਂ ਦਾ ਧਿਆਨ ਬਹੁਤ ਜਲਦੀ ਭਟਕਣ ਲੱਗਦਾ ਹੈ। ਪੜ੍ਹਾਈ ਦੌਰਾਨ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਧਿਆਨ ਕਮਜ਼ੋਰ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਚੀਜ਼ਾਂ ਯਾਦ ਨਹੀਂ ਰਹਿੰਦੀਆਂ। ਛੋਟੀਆਂ-ਛੋਟੀਆਂ ਗੱਲਾਂ ਭੁੱਲਣ ਦੀ ਆਦਤ ਵੀ ਵੱਧ ਜਾਂਦੀ ਹੈ।

ਨੀਂਦ ਵਿੱਚ ਵਿਘਨ
ਫੋਨ ਦੀ ਸਕਰੀਨ ਤੋਂ ਨਿਕਲਣ ਵਾਲੀ ਨੀਲੀ ਰੋਸ਼ਨੀ ਬੱਚਿਆਂ ਦੀ ਨੀਂਦ ਨੂੰ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਕਰਦੀ ਹੈ। ਉਹ ਦੇਰ ਤੱਕ ਜਾਗਦੇ ਰਹਿੰਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਸਵੇਰੇ ਦੇਰ ਨਾਲ ਉੱਠਦੇ ਹਨ। ਨਤੀਜੇ ਵਜੋਂ, ਥਕਾਵਟ ਅਤੇ ਚਿੜਚਿੜਾਪਨ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਸੁਭਾਅ ਦਾ ਹਿੱਸਾ ਬਣ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਜੋ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਸਿਹਤ ਨੂੰ ਵੀ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਕਰਦਾ ਹੈ।

ਜ਼ਿੱਦੀ ਅਤੇ ਸਹਿਯੋਗ ਨਾ ਦੇਣ ਵਾਲਾ ਰਵੱਈਆ
ਮੋਬਾਈਲ ਦੀ ਲਤ ਕਾਰਨ, ਬੱਚੇ ਹਰ ਚੀਜ਼ ਨੂੰ 'ਨਹੀਂ' ਕਹਿਣਾ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰ ਦਿੰਦੇ ਹਨ। ਉਹ ਆਪਣੇ ਮਾਪਿਆਂ ਦੀ ਗੱਲ ਨਹੀਂ ਸੁਣਦੇ ਅਤੇ ਆਪਣੀ ਮਰਜ਼ੀ ਅਨੁਸਾਰ ਕਰਨਾ ਚਾਹੁੰਦੇ ਹਨ। ਇਹ ਜ਼ਿੱਦ ਹੌਲੀ-ਹੌਲੀ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਵਿਵਹਾਰ ਵਿੱਚ ਸਥਾਈ ਹੋ ਜਾਂਦੀ ਹੈ।

ਮਾਪਿਆਂ ਨੂੰ ਕੀ ਕਰਨਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ?

ਬੱਚਿਆਂ ਨੂੰ ਸਿਰਫ਼ ਸੀਮਤ ਸਮੇਂ ਲਈ ਸਕ੍ਰੀਨ ਸਮਾਂ ਦਿਓ ਅਤੇ ਸਮਾਂ ਸਾਰਣੀ ਬਣਾਓ।
ਮੋਬਾਈਲ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਖੁਦ ਘੱਟ ਕਰੋ ਤਾਂ ਜੋ ਬੱਚੇ ਤੁਹਾਡੇ ਤੋਂ ਸਿੱਖ ਸਕਣ।
ਬੱਚਿਆਂ ਨਾਲ ਸਮਾਂ ਬਿਤਾਓ - ਬਾਹਰ ਖੇਡੋ, ਕਿਤਾਬਾਂ ਪੜ੍ਹੋ, ਕਹਾਣੀਆਂ ਸੁਣਾਓ।
ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਡਰਾਇੰਗ, ਸੰਗੀਤ ਜਾਂ ਡਾਂਸ ਵਰਗੀਆਂ ਰਚਨਾਤਮਕ ਗਤੀਵਿਧੀਆਂ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਲ ਕਰੋ।
ਸੌਣ ਤੋਂ ਇੱਕ ਘੰਟਾ ਪਹਿਲਾਂ ਮੋਬਾਈਲ ਫ਼ੋਨ ਬੰਦ ਕਰ ਦਿਓ ਤਾਂ ਜੋ ਨੀਂਦ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਨਾ ਹੋਵੇ।