ਸਰਦੀਆਂ ''ਚ ਬੱਚਿਆਂ ਨੂੰ ਖੰਘ-ਜ਼ੁਕਾਮ ਤੋਂ ਕਿਵੇਂ ਬਚਾਈਏ? ਜਾਣੋ ਡਾਕਟਰਾਂ ਦੀ ਰਾਏ
Monday, Dec 22, 2025 - 03:26 PM (IST)
ਹੈਲਥ ਡੈਸਕ : ਸਰਦੀਆਂ ਦੇ ਮੌਸਮ ਵਿੱਚ ਤਾਪਮਾਨ ਦੇ ਡਿੱਗਣ ਨਾਲ ਵਾਇਰਲ ਇਨਫੈਕਸ਼ਨ ਦਾ ਖਤਰਾ ਕਾਫੀ ਵਧ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਜਿਸ ਕਾਰਨ ਬੱਚੇ ਜਲਦੀ ਬਿਮਾਰ ਪੈ ਜਾਂਦੇ ਹਨ। ਦਿੱਲੀ ਦੇ AIIMS ਹਸਪਤਾਲ ਦੇ ਪੀਡੀਆਟ੍ਰਿਕ ਵਿਭਾਗ ਦੇ ਡਾਕਟਰ ਹਿਮਾਂਸ਼ੂ ਭਦਾਨੀ ਨੇ ਦੱਸਿਆ ਹੈ ਕਿ ਕਿਉਂਕਿ ਬੱਚਿਆਂ ਦਾ ਇਮਿਊਨ ਸਿਸਟਮ ਅਜੇ ਵਿਕਸਿਤ ਹੋ ਰਿਹਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ, ਇਸ ਲਈ ਉਹ ਇਨਫੈਕਸ਼ਨ ਦੀ ਲਪੇਟ ਵਿੱਚ ਜਲਦੀ ਆ ਜਾਂਦੇ ਹਨ। ਅਕਸਰ ਮਾਪੇ ਹਲਕੇ ਖੰਘ-ਜ਼ੁਕਾਮ ਨੂੰ ਨਜ਼ਰਅੰਦਾਜ਼ ਕਰ ਦਿੰਦੇ ਹਨ, ਪਰ ਇਸ ਮੌਸਮ ਵਿੱਚ ਸਹੀ ਦੇਖਭਾਲ ਬਹੁਤ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹੈ,।
ਖੰਘ-ਜ਼ੁਕਾਮ ਹੋਣ 'ਤੇ ਕੀ ਕਰੀਏ?
ਡਾਕਟਰ ਅਨੁਸਾਰ ਜੇਕਰ ਬੱਚੇ ਨੂੰ ਦੋ ਦਿਨਾਂ ਤੋਂ ਵੱਧ ਸਮੇਂ ਤੱਕ ਖੰਘ-ਜ਼ੁਕਾਮ ਹੈ, ਤਾਂ ਉਸ ਨੂੰ ਕੋਸਾ ਪਾਣੀ ਪੀਣ ਲਈ ਦਿਓ ਅਤੇ ਠੰਢ ਵਿੱਚ ਬਾਹਰ ਨਾ ਲੈ ਕੇ ਜਾਓ। ਜੇਕਰ ਬੱਚੇ ਦੀ ਨੱਕ ਵਗ ਰਹੀ ਹੈ ਤਾਂ ਭਾਫ਼ (steam) ਦਿੱਤੀ ਜਾ ਸਕਦੀ ਹੈ ਅਤੇ ਨੱਕ ਬੰਦ ਹੋਣ ਦੀ ਸੂਰਤ ਵਿੱਚ ਸਲਾਈਨ ਡ੍ਰੌਪਸ (saline drops) ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕੀਤੀ ਜਾ ਸਕਦੀ ਹੈ।
ਕੱਪੜਿਆਂ ਅਤੇ ਖਾਣ-ਪੀਣ ਦਾ ਰੱਖੋ ਖਾਸ ਧਿਆਨ ਸਰੋਤਾਂ ਅਨੁਸਾਰ, ਬੱਚਿਆਂ ਨੂੰ ਬਹੁਤ ਜ਼ਿਆਦਾ ਕੱਪੜਿਆਂ ਨਾਲ ਲੱਦਣ ਦੀ ਲੋੜ ਨਹੀਂ ਹੈ; ਜੈਕਟ ਸਮੇਤ ਤਿੰਨ ਪਰਤਾਂ ਕਾਫੀ ਹਨ, ਬਸ ਇਹ ਧਿਆਨ ਰੱਖੋ ਕਿ ਬੱਚੇ ਦਾ ਸਿਰ, ਗਰਦਨ ਅਤੇ ਪੈਰ ਚੰਗੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਢਕੇ ਹੋਣ। ਖਾਣ-ਪੀਣ ਵਿੱਚ ਬੱਚੇ ਨੂੰ ਗਰਮ ਸੂਪ ਦਿਓ ਅਤੇ ਫਾਸਟ ਫੂਡ ਜਾਂ ਭਾਰੀ ਭੋਜਨ ਤੋਂ ਪਰਹੇਜ਼ ਕਰੋ। ਜੇਕਰ ਖੰਘ ਤੇਜ਼ ਹੈ, ਤਾਂ ਘਿਓ, ਦੁੱਧ ਅਤੇ ਤਲੀਆਂ ਹੋਈਆਂ ਚੀਜ਼ਾਂ ਦੇਣ ਤੋਂ ਬਚੋ।
ਕਿਹੜੀਆਂ ਗਲਤੀਆਂ ਤੋਂ ਬਚਣਾ ਹੈ ਜ਼ਰੂਰੀ?
• ਡਾਕਟਰ ਦੀ ਸਲਾਹ ਤੋਂ ਬਿਨਾਂ ਬੱਚੇ ਨੂੰ ਕੋਈ ਵੀ ਦਵਾਈ ਜਾਂ ਖੰਘ ਦਾ ਸਿਰਪ ਨਾ ਦਿਓ, ਖਾਸ ਕਰਕੇ 2 ਸਾਲ ਤੋਂ ਛੋਟੇ ਬੱਚਿਆਂ ਨੂੰ।
• 2 ਸਾਲ ਤੋਂ ਛੋਟੇ ਬੱਚਿਆਂ ਨੂੰ ਸਿੱਧੀ ਭਾਫ਼, ਅਦਰਕ ਜਾਂ ਸ਼ਹਿਦ ਨਾ ਦਿਓ।
• ਬੱਚੇ ਨੂੰ ਭਾਫ਼ ਹਮੇਸ਼ਾ ਦੂਰੋਂ ਦਿਓ ਅਤੇ ਪਾਣੀ ਬਹੁਤ ਜ਼ਿਆਦਾ ਗਰਮ ਨਹੀਂ ਹੋਣਾ ਚਾਹੀਦਾ।
ਕਦੋਂ ਜਾਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ ਡਾਕਟਰ ਕੋਲ? ਜੇਕਰ ਬੱਚੇ ਨੂੰ 100.4°F ਤੋਂ ਵੱਧ ਬੁਖਾਰ ਹੋਵੇ, ਸਾਹ ਲੈਣ ਵਿੱਚ ਤਕਲੀਫ਼ ਹੋਵੇ, ਲਗਾਤਾਰ ਤੇਜ਼ ਖੰਘ ਆ ਰਹੀ ਹੋਵੇ, ਬਾਰ-ਬਾਰ ਉਲਟੀਆਂ ਹੋਣ ਜਾਂ ਬਹੁਤ ਜ਼ਿਆਦਾ ਥਕਾਵਟ ਮਹਿਸੂਸ ਹੋਵੇ, ਤਾਂ ਤੁਰੰਤ ਡਾਕਟਰ ਨਾਲ ਸੰਪਰਕ ਕਰਨਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ।
