Gratuity Rules 2025: 20 ਸਾਲ ਦੀ ਸੇਵਾ ਨਾਲ ਮਿਲਣਗੇ 5.76 ਲੱਖ ! ਜਾਣੋ ਕਿਵੇਂ
Saturday, Jun 21, 2025 - 03:53 PM (IST)

ਬਿਜ਼ਨੈੱਸ ਡੈਸਕ : ਜੇਕਰ ਤੁਸੀਂ ਇੱਕੋ ਕੰਪਨੀ ਵਿੱਚ ਲੰਬੇ ਸਮੇਂ ਤੋਂ ਕੰਮ ਕੀਤਾ ਹੈ, ਤਾਂ ਕੰਪਨੀ ਛੱਡਣ ਵੇਲੇ ਤੁਹਾਨੂੰ ਮਿਲਣ ਵਾਲਾ ਇਨਾਮ - ਗ੍ਰੈਚੁਟੀ - ਤੁਹਾਡੇ ਲਈ ਇੱਕ ਵੱਡੀ ਰਾਹਤ ਸਾਬਤ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਇੱਕ ਕਿਸਮ ਦਾ ਵਿੱਤੀ ਧੰਨਵਾਦ ਹੈ, ਜੋ ਕੰਪਨੀ ਤੁਹਾਡੀ ਵਫ਼ਾਦਾਰੀ ਅਤੇ ਲੰਬੀ ਸੇਵਾ ਦੇ ਬਦਲੇ ਦਿੰਦੀ ਹੈ। ਖਾਸ ਗੱਲ ਇਹ ਹੈ ਕਿ ਗ੍ਰੈਚੁਟੀ 'ਤੇ ਪ੍ਰਾਪਤ ਹੋਣ ਵਾਲੀ ਰਕਮ ਤੁਹਾਡੇ ਕਾਰਜਕਾਲ ਅਤੇ ਆਖਰੀ ਤਨਖਾਹ 'ਤੇ ਨਿਰਭਰ ਕਰਦੀ ਹੈ।
ਇਹ ਵੀ ਪੜ੍ਹੋ : ਰਿਕਾਰਡ ਪੱਧਰ ਤੋਂ ਮੂਧੇ ਮੂੰਹ ਡਿੱਗੇ ਸੋਨਾ-ਚਾਂਦੀ ਦੇ ਭਾਅ, ਜਾਣੋ ਕਿੰਨੀ ਹੋਈ 10 ਗ੍ਰਾਮ Gold ਦੀ ਕੀਮਤ
ਗ੍ਰੈਚੁਟੀ ਕੀ ਹੁੰਦੀ ਹੈ?
ਗ੍ਰੈਚੁਟੀ ਇੱਕ ਕਾਨੂੰਨੀ ਅਧਿਕਾਰ ਹੈ ਜੋ ਕਰਮਚਾਰੀ ਨੂੰ ਕੰਪਨੀ ਵਿੱਚ ਘੱਟੋ-ਘੱਟ 5 ਸਾਲ ਦੀ ਸੇਵਾ ਪੂਰੀ ਕਰਨ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਮਿਲਦਾ ਹੈ। ਜੇਕਰ ਤੁਸੀਂ ਕਿਸੇ ਸੰਸਥਾ ਵਿੱਚ 5 ਸਾਲ ਜਾਂ ਇਸ ਤੋਂ ਵੱਧ ਸਮੇਂ ਤੋਂ ਕੰਮ ਕਰ ਰਹੇ ਹੋ, ਤਾਂ ਕੰਪਨੀ ਨੂੰ ਤੁਹਾਨੂੰ ਗ੍ਰੈਚੁਟੀ ਦੇਣੀ ਪੈਂਦੀ ਹੈ - ਭਾਵੇਂ ਇਹ ਸਰਕਾਰੀ ਹੋਵੇ ਜਾਂ ਨਿੱਜੀ।
ਕਿਹੜੀਆਂ ਕੰਪਨੀਆਂ ਗ੍ਰੈਚੁਟੀ ਐਕਟ ਦੇ ਅਧੀਨ ਹਨ?
ਜੇਕਰ ਕਿਸੇ ਸੰਸਥਾ ਵਿੱਚ 10 ਜਾਂ ਵੱਧ ਕਰਮਚਾਰੀ ਕੰਮ ਕਰ ਰਹੇ ਹਨ, ਤਾਂ ਗ੍ਰੈਚੁਟੀ ਐਕਟ ਉਸ 'ਤੇ ਲਾਗੂ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਵਿੱਚ ਪ੍ਰਾਈਵੇਟ ਕੰਪਨੀਆਂ ਦੇ ਨਾਲ-ਨਾਲ ਫੈਕਟਰੀਆਂ, ਦੁਕਾਨਾਂ ਅਤੇ ਹੋਰ ਸੰਸਥਾਵਾਂ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ। ਪਰ ਧਿਆਨ ਦੇਣ ਵਾਲੀ ਗੱਲ ਇਹ ਹੈ ਕਿ ਕੰਪਨੀ ਨੂੰ ਗ੍ਰੈਚੁਟੀ ਐਕਟ ਦੇ ਤਹਿਤ ਰਜਿਸਟਰਡ ਹੋਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ। ਜੇਕਰ ਕੰਪਨੀ ਰਜਿਸਟਰਡ ਨਹੀਂ ਹੈ, ਤਾਂ ਗ੍ਰੈਚੁਟੀ ਦੇਣਾ ਉਸਦੀ ਇੱਛਾ 'ਤੇ ਨਿਰਭਰ ਕਰਦਾ ਹੈ।
ਇਹ ਵੀ ਪੜ੍ਹੋ : AirIndia 16 ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਰੂਟਾਂ 'ਤੇ ਘਟਾਏਗੀ ਉਡਾਣਾਂ, ਤਿੰਨ ਵਿਦੇਸ਼ੀ ਸ਼ਹਿਰਾਂ ਲਈ ਸੰਚਾਲਨ ਕਰੇਗੀ ਮੁਅੱਤਲ
ਗ੍ਰੈਚੁਟੀ ਕਦੋਂ ਦਿੱਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ?
ਘੱਟੋ-ਘੱਟ ਸੇਵਾ: 5 ਸਾਲ ਦੀ ਸੇਵਾ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਕਰਮਚਾਰੀ ਗ੍ਰੈਚੁਟੀ ਲਈ ਯੋਗ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।
ਅੰਸ਼ਕ ਸਾਲ ਵੀ ਗਿਣੇ ਜਾਂਦੇ ਹਨ: ਜੇਕਰ ਤੁਸੀਂ 4 ਸਾਲ ਅਤੇ 8 ਮਹੀਨੇ ਕੰਮ ਕੀਤਾ ਹੈ, ਤਾਂ ਇਸਨੂੰ 5 ਸਾਲ ਮੰਨਿਆ ਜਾਵੇਗਾ ਅਤੇ ਗ੍ਰੈਚੁਟੀ ਉਪਲਬਧ ਹੋਵੇਗੀ। ਪਰ ਜੇਕਰ ਇਹ 4 ਸਾਲ ਅਤੇ 7 ਮਹੀਨੇ ਹੈ ਤਾਂ ਯੋਗਤਾ ਨਹੀਂ ਮੰਨੀ ਜਾਂਦੀ।
ਮੌਤ 'ਤੇ ਅਪਵਾਦ: ਜੇਕਰ ਕਰਮਚਾਰੀ ਦੀ ਸੇਵਾ ਦੌਰਾਨ ਮੌਤ ਹੋ ਜਾਂਦੀ ਹੈ, ਤਾਂ ਸੇਵਾ ਦੀ ਘੱਟੋ-ਘੱਟ ਸ਼ਰਤ ਲਾਗੂ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦੀ - ਕੰਪਨੀ ਨੂੰ ਨਾਮਜ਼ਦ ਵਿਅਕਤੀ ਨੂੰ ਭੁਗਤਾਨ ਕਰਨਾ ਪੈਂਦਾ ਹੈ।
ਗ੍ਰੈਚੁਟੀ ਦੀ ਗਣਨਾ ਕਰਨ ਦਾ ਤਰੀਕਾ
ਗ੍ਰੈਚੁਟੀ ਦੀ ਗਣਨਾ ਕਰਨ ਲਈ ਇੱਕ ਨਿਸ਼ਚਿਤ ਫਾਰਮੂਲਾ ਹੈ:
ਗ੍ਰੈਚੁਟੀ = (ਆਖਰੀ ਮੂਲ ਤਨਖਾਹ × ਸੇਵਾ ਦੇ ਸਾਲ) × 15 / 26
ਇੱਥੇ, ਗਣਨਾ 26 ਦਿਨਾਂ ਦੇ ਮਹੀਨੇ ਨੂੰ ਮੰਨ ਕੇ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ ਕਿਉਂਕਿ ਐਤਵਾਰ ਨੂੰ ਛੁੱਟੀ ਮੰਨਦੇ ਹੋਏ ਹਫ਼ਤੇ ਵਿੱਚ ਸਿਰਫ਼ 6 ਦਿਨ ਹੀ ਮੰਨੇ ਜਾਂਦੇ ਹਨ।
ਇਹ ਵੀ ਪੜ੍ਹੋ : ਰਿਕਾਰਡ ਬਣਾਉਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਟੁੱਟੇ ਸੋਨੇ-ਚਾਂਦੀ ਦੇ ਭਾਅ, ਜਾਣੋ ਕਿੰਨੇ 'ਚ ਮਿਲੇਗਾ 10 ਗ੍ਰਾਮ Gold
ਉਦਾਹਰਨ 1:
ਮੰਨ ਲਓ ਕਿ ਕਿਸੇ ਕਰਮਚਾਰੀ ਦੀ ਆਖਰੀ ਮੂਲ ਤਨਖਾਹ ₹50,000 ਹੈ ਅਤੇ ਉਸਨੇ ਕੰਪਨੀ ਵਿੱਚ 20 ਸਾਲ ਕੰਮ ਕੀਤਾ ਹੈ:
50,000 × 20 = 10,00,000 ਰੁਪਏ
10,00,000 × 15/26 = 5,76,923 (ਲਗਭਗ) ਰੁਪਏ
ਇਹ ਵੀ ਪੜ੍ਹੋ : ਸਰਕਾਰੀ ਮੁਲਾਜ਼ਮਾਂ ਲਈ ਖ਼ੁਸ਼ਖ਼ਬਰੀ, UPS 'ਚ ਮਿਲਣਗੀਆਂ ਪੁਰਾਣੀ ਪੈਨਸ਼ਨ ਸਕੀਮ ਵਰਗੀਆਂ ਸਹੂਲਤਾਂ
ਉਦਾਹਰਣ 2:
ਜੇਕਰ ਕਿਸੇ ਕਰਮਚਾਰੀ ਦੀ ਆਖਰੀ ਤਨਖਾਹ 50,000 ਰੁਪਏ ਹੈ ਪਰ ਉਸਦੀ ਮੂਲ ਤਨਖਾਹ ਸਿਰਫ 25,000 ਰੁਪਏ ਹੈ, ਤਾਂ ਗਣਨਾ ਇਸ 'ਤੇ ਅਧਾਰਤ ਹੋਵੇਗੀ:
25,000 × 20 = 5,00,000 ਰੁਪਏ
5,00,000 × 15/26 = 2,88,462 (ਲਗਭਗ) ਰੁਪਏ
ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਗੱਲਾਂ ਜੋ ਹਰੇਕ ਕਰਮਚਾਰੀ ਨੂੰ ਪਤਾ ਹੋਣੀਆਂ ਚਾਹੀਦੀਆਂ ਹਨ:
ਨਿੱਜੀ ਕਰਮਚਾਰੀਆਂ ਲਈ ਮਹਿੰਗਾਈ ਭੱਤਾ (DA) ਗ੍ਰੈਚੁਟੀ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਲ ਨਹੀਂ ਹੈ, ਸਿਰਫ਼ ਮੂਲ ਤਨਖਾਹ 'ਤੇ ਹੀ ਵਿਚਾਰ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।
ਬਹੁਤ ਸਾਰੀਆਂ ਕੰਪਨੀਆਂ ਗ੍ਰੈਚੁਟੀ ਦੀ ਰਕਮ ਪਹਿਲਾਂ ਤੋਂ ਹੀ ਤੈਅ ਕਰਦੀਆਂ ਹਨ, ਖਾਸ ਕਰਕੇ ਕਾਰਪੋਰੇਟ ਫਰਮਾਂ।
ਸਾਰੀਆਂ ਸਥਿਤੀਆਂ ਵਿੱਚ ਗ੍ਰੈਚੁਟੀ ਦੀ ਵਿਵਸਥਾ - ਨੌਕਰੀ ਛੱਡਣਾ, ਸੇਵਾਮੁਕਤੀ ਜਾਂ ਮੌਤ - ਵੱਖ-ਵੱਖ ਨਿਯਮਾਂ ਨਾਲ ਜੁੜੀ ਹੋਈ ਹੈ।
ਨੋਟ - ਇਸ ਖ਼ਬਰ ਬਾਰੇ ਕੁਮੈਂਟ ਬਾਕਸ ਵਿਚ ਦਿਓ ਆਪਣੀ ਰਾਏ।
ਜਗਬਾਣੀ ਈ-ਪੇਪਰ ਨੂੰ ਪੜ੍ਹਨ ਅਤੇ ਐਪ ਨੂੰ ਡਾਊਨਲੋਡ ਕਰਨ ਲਈ ਇੱਥੇ ਕਲਿੱਕ ਕਰੋ
For Android:- https://play.google.com/store/apps/details?id=com.jagbani&hl=en
For IOS:- https://itunes.apple.com/in/app/id538323711?mt=8