ਜਾਣੋ ਸੋਨੇ ਦੇ 4,600 ਈਸਵੀ ਪੂਰਵ ਇਤਿਹਾਸ ਤੇ ਵਿਗਿਆਨਕ ਤੱਥਾਂ ਬਾਰੇ, ਧਰਤੀ ਅੰਦਰ ਬਚਿਆ ਸਿਰਫ਼ ਇੰਨਾ Gold

Monday, Oct 27, 2025 - 06:45 PM (IST)

ਜਾਣੋ ਸੋਨੇ ਦੇ 4,600 ਈਸਵੀ ਪੂਰਵ ਇਤਿਹਾਸ ਤੇ ਵਿਗਿਆਨਕ ਤੱਥਾਂ ਬਾਰੇ, ਧਰਤੀ ਅੰਦਰ ਬਚਿਆ ਸਿਰਫ਼ ਇੰਨਾ Gold

ਨਵੀਂ ਦਿੱਲੀ - ਹਾਲ ਹੀ ਵਿੱਚ ਸੋਨੇ ਦੀਆਂ ਕੀਮਤਾਂ ਦੇ ਰਿਕਾਰਡ ਪੱਧਰ ਤੱਕ ਪਹੁੰਚਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਬੀਤੇ ਹਫ਼ਤੇ ਤੋਂ ਇਸ ਵਿੱਚ ਲਗਾਤਾਰ ਗਿਰਾਵਟ ਆ ਰਹੀ ਹੈ। ਹਾਲਾਂਕਿ, ਮਾਹਿਰਾਂ ਦਾ ਮੰਨਣਾ ਹੈ ਕਿ ਇਸ ਧਾਤੂ ਦਾ ਭੰਡਾਰ ਸੀਮਤ ਹੋਣ ਅਤੇ ਮੰਗ ਜ਼ਿਆਦਾ ਹੋਣ ਕਾਰਨ ਭਵਿੱਖ ਵਿੱਚ ਸੋਨਾ ਹੋਰ ਵੀ ਮਹਿੰਗਾ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ।

ਇਹ ਵੀ ਪੜ੍ਹੋ :     ਮੂਧੇ ਮੂੰਹ ਡਿੱਗੇ ਸੋਨੇ ਦੇ ਭਾਅ, ਆਈ 12 ਸਾਲ ਦੀ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡੀ ਗਿਰਾਵਟ

ਉਤਪਾਦਨ ਵਿੱਚ ਗਿਰਾਵਟ ਅਤੇ ਬਾਜ਼ਾਰ ਦਾ ਰੁਝਾਨ

ਮਾਹਰਾਂ ਮੁਤਾਬਕ ਸੋਨੇ ਦਾ ਉਤਪਾਦਨ 2025 ਵਿੱਚ 3,250 ਮੀਟ੍ਰਿਕ ਟਨ ਤੱਕ ਪਹੁੰਚ ਕੇ ਸਿਖਰ 'ਤੇ ਰਹੇਗਾ, ਜਿਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਹੌਲੀ-ਹੌਲੀ ਗਿਰਾਵਟ ਆਉਂਦੀ ਜਾਵੇਗੀ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਮੁਤਾਬਕ, 2030 ਤੱਕ ਸੋਨੇ ਦੇ ਵਿਸ਼ਵਵਿਆਪੀ ਉਤਪਾਦਨ ਵਿੱਚ 17 ਫੀਸਦੀ ਤੱਕ ਦੀ ਗਿਰਾਵਟ ਆ ਸਕਦੀ ਹੈ। ਉਤਪਾਦਨ ਵਿੱਚ ਸੰਭਾਵਿਤ ਇਸ ਗਿਰਾਵਟ ਦੇ ਕਾਰਨ ਭਵਿੱਖ ਵਿੱਚ ਇਹ ਧਾਤੂ ਮਹਿੰਗੀ ਬਣੀ ਰਹੇਗੀ।

ਇਹ ਵੀ ਪੜ੍ਹੋ :     ਪੰਜਾਬ 'ਚ ਚਿਕਨ ਨਾਲੋਂ ਮਹਿੰਗਾ ਹੋਇਆ ਟਮਾਟਰ, 700 ਰੁਪਏ ਤੱਕ ਪਹੁੰਚੀ ਇੱਕ ਕਿਲੋ ਦੀ ਕੀਮਤ

ਬਾਜ਼ਾਰ ਵਿੱਚ, ਸੋਨਾ ਅਤੇ ਸ਼ੇਅਰ ਬਾਜ਼ਾਰ ਆਮ ਤੌਰ 'ਤੇ (ਹਾਲਾਂਕਿ ਹਮੇਸ਼ਾ ਨਹੀਂ) ਉਲਟ ਦਿਸ਼ਾ ਵਿੱਚ ਚਲਦੇ ਹਨ। ਜਦੋਂ ਸ਼ੇਅਰ ਬਾਜ਼ਾਰ ਅਸਥਿਰ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਜਾਂ ਡਿੱਗਦਾ ਹੈ, ਤਾਂ ਨਿਵੇਸ਼ਕ ਸੋਨੇ ਨੂੰ ਇੱਕ ਸੁਰੱਖਿਅਤ ਵਿਕਲਪ ਮੰਨਦੇ ਹਨ। ਇਸ ਸਾਲ ਜਿੱਥੇ ਅਕਤੂਬਰ 24 ਤੋਂ ਸਤੰਬਰ 25 ਤੱਕ ਸੋਨੇ ਨੇ ਲਗਭਗ 70% ਦਾ ਰਿਟਰਨ ਦਿੱਤਾ ਹੈ, ਉੱਥੇ ਇਕੁਇਟੀ ਮਿਊਚਲ ਫੰਡ ਦਾ ਰਿਟਰਨ ਇੱਕ ਸਾਲ ਵਿੱਚ ਨੈਗੇਟਿਵ ਰਿਹਾ ਹੈ।

ਕੀਮਤਾਂ ਦਾ ਨਿਰਧਾਰਨ ਅਤੇ ਵਿਸ਼ਵ ਭੰਡਾਰ

ਸੋਨੇ ਦੀਆਂ ਕੀਮਤਾਂ ਦੁਨੀਆ ਭਰ ਦੇ ਬਾਜ਼ਾਰਾਂ ਵਿੱਚ ਟ੍ਰੇਡਿੰਗ ਰਾਹੀਂ ਤੈਅ ਹੁੰਦੀਆਂ ਹਨ। ਲੰਡਨ ਸਥਿਤ 'ਲੰਡਨ ਬੁਲੀਅਨ ਮਾਰਕੀਟ ਐਸੋਸੀਏਸ਼ਨ' ਹਰ ਦਿਨ ਦੋ ਵਾਰ ਸੋਨੇ ਦੀ 'ਸਪਾਟ ਪ੍ਰਾਈਸ' ਨਿਰਧਾਰਤ ਕਰਦੀ ਹੈ, ਜੋ ਮੰਗ ਅਤੇ ਸਪਲਾਈ 'ਤੇ ਨਿਰਭਰ ਕਰਦੀ ਹੈ ਅਤੇ ਪੂਰੀ ਦੁਨੀਆ ਲਈ ਇੱਕ ਮਾਣਕ ਬਣ ਜਾਂਦੀ ਹੈ।

ਇਹ ਵੀ ਪੜ੍ਹੋ :     ਆਲ ਟਾਈਮ ਹਾਈ ਤੋਂ ਠਾਹ ਡਿੱਗਾ ਸੋਨਾ, ਚਾਂਦੀ ਵੀ 30350 ਰੁਪਏ ਟੁੱਟੀ, ਜਾਣੋ 24-23-22-18K ਦੇ ਭਾਅ

ਯੂਐਸ ਜੀਓਲਾਜੀਕਲ ਸਰਵੇਖਣ (US Geological Survey) ਅਨੁਸਾਰ, ਹੁਣ ਤੱਕ 1,87,000 ਮੀਟ੍ਰਿਕ ਟਨ ਸੋਨਾ ਕੱਢਿਆ ਜਾ ਚੁੱਕਾ ਹੈ, ਅਤੇ ਧਰਤੀ ਦੇ ਅੰਦਰ ਅਜੇ ਵੀ ਲਗਭਗ 57,000 ਮੀਟ੍ਰਿਕ ਟਨ ਸੋਨਾ ਬਾਕੀ ਹੈ। ਲੰਡਨ ਗੋਲਡ ਫਿਕਸਿੰਗ ਅਨੁਸਾਰ, ਹੁਣ ਤੱਕ ਕੱਢੇ ਗਏ ਸੋਨੇ ਦੀ ਕੀਮਤ ਲਗਭਗ 16 ਟ੍ਰਿਲੀਅਨ ਡਾਲਰ ਤੋਂ ਵੱਧ ਹੈ।

ਸੋਨੇ ਦਾ ਇਤਿਹਾਸ ਅਤੇ ਵਿਗਿਆਨ

ਸੋਨਾ ਸਭ ਤੋਂ ਪੁਰਾਣੀ ਧਾਤੂ ਹੈ। ਭੂਗਰਭ ਵਿਗਿਆਨੀਆਂ ਦਾ ਮੰਨਣਾ ਹੈ ਕਿ ਇਹ ਉਦੋਂ ਤੋਂ ਧਰਤੀ 'ਤੇ ਮੌਜੂਦ ਹੈ ਜਦੋਂ 4.6 ਅਰਬ ਸਾਲ ਪਹਿਲਾਂ ਇਸਦਾ ਨਿਰਮਾਣ ਹੋਇਆ ਸੀ। ਇੱਕ ਸੰਭਾਵਨਾ ਇਹ ਹੈ ਕਿ ਇਹ 13 ਅਰਬ ਸਾਲ ਪਹਿਲਾਂ ਦੋ ਵਿਸ਼ਾਲ ਤਾਰਿਆਂ ਦੀ ਟੱਕਰ ਦੇ ਬਾਅਦ ਹੋਏ ਵਿਸਫੋਟ ਦੇ ਕਣਾਂ ਤੋਂ ਅਸਤਿੱਤਵ ਵਿੱਚ ਆਇਆ ਸੀ।

ਸੋਨੇ ਦੇ ਸ਼ੁਰੂਆਤੀ ਟੁਕੜੇ 40,000 ਈਸਵੀ ਪੂਰਵ ਸਪੇਨ ਦੀਆਂ ਗੁਫਾਵਾਂ ਵਿੱਚ ਮਿਲੇ ਸਨ। ਪਰ, 4,600 ਈਸਵੀ ਪੂਰਵ ਬੁਲਗਾਰੀਆ ਦੇ ਵਰਨਾ ਚੈਲਕੋਲਿਥਿਕ ਨੇਕ੍ਰੋਪੋਲਿਸ ਦੀਆਂ ਕਬਰਾਂ ਵਿੱਚ ਮਿਲੀਆਂ ਕਲਾਕ੍ਰਿਤੀਆਂ ਨੂੰ ਅਧਿਕਾਰਤ ਤੌਰ 'ਤੇ ਸੋਨੇ ਦੀ ਪਹਿਲੀ ਖੋਜ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਲਗਭਗ 1332 ਈਸਵੀ ਪੂਰਵ ਤੱਕ, ਪ੍ਰਾਚੀਨ ਮਿਸਰ ਵਿੱਚ ਸੋਨੇ ਦੀ ਖੁਦਾਈ ਇੱਕ ਪ੍ਰਮੁੱਖ ਉਦਯੋਗ ਬਣ ਚੁੱਕਾ ਸੀ। ਪ੍ਰਾਚੀਨ ਮਿਸਰ ਨੇ ਲਗਭਗ 1500 ਈਸਵੀ ਪੂਰਵ ਵਿੱਚ ਸੋਨੇ ਨੂੰ ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਵਪਾਰ ਲਈ ਪਹਿਲੀ ਅਧਿਕਾਰਤ ਵਟਾਂਦਰਾ ਮੁਦਰਾ (ਵਿਨਿਮਯ ਮੁਦਰਾ) ਵਜੋਂ ਵੀ ਅਪਣਾਇਆ ਸੀ।

ਇਹ ਵੀ ਪੜ੍ਹੋ :     ਸਾਲ 2026 ਦੇ ਅੰਤ ਤੱਕ ਸੋਨਾ ਇੰਨਾ ਮਹਿੰਗਾ ਹੋ ਜਾਵੇਗਾ ਕਿ...

ਭਾਰਤ: 'ਸੋਨੇ ਦੀ ਚਿੜੀਆ'

17ਵੀਂ ਸਦੀ ਤੱਕ, ਦੁਨੀਆ ਦੀ ਕੁੱਲ ਜੀਡੀਪੀ ਦਾ 25 ਫੀਸਦੀ ਹਿੱਸਾ ਭਾਰਤ ਦੇ ਕੋਲ ਸੀ, ਇਸ ਲਈ ਇਸਨੂੰ 'ਗੋਲਡਨ ਬਰਡ' (ਸੋਨੇ ਦੀ ਚਿੜੀਆ) ਦਾ ਨਾਮ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਸੀ। ਆਰਥਿਕ ਇਤਿਹਾਸਕਾਰ ਉਤਸਾ ਪਟਨਾਇਕ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, 1765 ਤੋਂ 1938 ਤੱਕ ਬ੍ਰਿਟਿਸ਼ ਸਾਮਰਾਜ ਨੇ ਭਾਰਤ ਤੋਂ ਲਗਭਗ 45 ਟ੍ਰਿਲੀਅਨ ਡਾਲਰ ਦੀ ਦੌਲਤ ਬ੍ਰਿਟੇਨ ਭੇਜੀ, ਜਿਸ ਵਿੱਚੋਂ 9-14 ਟ੍ਰਿਲੀਅਨ ਸੋਨੇ ਅਤੇ ਚਾਂਦੀ ਦੇ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਸੀ।

ਰਸਾਇਣ ਵਿਗਿਆਨ ਵਿੱਚ, ਸੋਨੇ ਨੂੰ 'ਨੋਬਲ ਮੈਟਲ' ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਕਿਉਂਕਿ ਇਹ ਬਹੁਤ ਘੱਟ ਪ੍ਰਤੀਕਿਰਿਆ ਕਰਦਾ ਹੈ, ਭਾਵ ਇਸਦੀ ਚਮਕ ਹਵਾ, ਪਾਣੀ, ਐਸਿਡ ਜਾਂ ਆਕਸੀਜਨ ਨਾਲ ਮਿਲਣ 'ਤੇ ਵੀ ਲਗਭਗ ਨਹੀਂ ਬਦਲਦੀ। ਲੋਹੇ ਜਾਂ ਤਾਂਬੇ ਦੇ ਉਲਟ, ਸੋਨੇ ਨੂੰ ਜੰਗਾਲ ਵੀ ਨਹੀਂ ਲੱਗਦਾ। ਇਸਦੇ ਇਲਾਵਾ, ਸੋਨਾ ਮਨੁੱਖੀ ਸਰੀਰ ਲਈ ਹਾਨੀਕਾਰਕ ਨਹੀਂ ਹੈ ਅਤੇ ਇਹ ਬਿਜਲੀ ਨੂੰ ਸਥਿਰਤਾ ਨਾਲ ਪ੍ਰਵਾਹਿਤ ਕਰਦਾ ਹੈ, ਜਿਸ ਕਾਰਨ ਇਸਦੀ ਵਰਤੋਂ ਚਿਪਸ, ਵਾਇਰਿੰਗ ਅਤੇ ਮੈਡੀਕਲ ਇਮਪਲਾਂਟ ਆਦਿ ਵਿੱਚ ਹੁੰਦੀ ਹੈ।

ਨੋਟ - ਇਸ ਖ਼ਬਰ ਬਾਰੇ ਕੁਮੈਂਟ ਬਾਕਸ ਵਿਚ ਦਿਓ ਆਪਣੀ ਰਾਏ।
ਜਗਬਾਣੀ ਈ-ਪੇਪਰ ਨੂੰ ਪੜ੍ਹਨ ਅਤੇ ਐਪ ਨੂੰ ਡਾਊਨਲੋਡ ਕਰਨ ਲਈ ਇੱਥੇ ਕਲਿੱਕ ਕਰੋ 
For Android:-  https://play.google.com/store/apps/details?id=com.jagbani&hl=en 
For IOS:-  https://itunes.apple.com/in/app/id538323711?mt=8


author

Harinder Kaur

Content Editor

Related News