ਕੇਂਦਰ ਸਰਕਾਰ ਨੇ ਕਣਕ ਦੇ ਸਟਾਕ 'ਤੇ ਲਾਗੂ ਕੀਤੀ ਸੀਮਾ, ਜਾਣੋ ਵਜ੍ਹਾ

ਨਵੀਂ ਦਿੱਲੀ - ਕੇਂਦਰ ਸਰਕਾਰ ਨੇ 12 ਜੂਨ 2023 ਨੂੰ ਖੁਰਾਕ ਸੁਰੱਖਿਆ ਅਤੇ ਜਮ੍ਹਾਖੋਰੀ ਨੂੰ ਰੋਕਣ ਲਈ ਅਨਾਜ ਸਟੋਰ ਕਰਨ ਦੀ ਸੀਮਾ ਨਿਰਧਾਰਤ ਕਰ ਦਿੱਤੀ ਹੈ। ਕੇਂਦਰ ਸਰਕਾਰ ਨੇ ਕਣਕ ਦੇ ਸਟਾਕ 'ਤੇ ਸੀਮਾਵਾਂ ਲਗਾਈਆਂ ਹਨ ਜੋ ਵਪਾਰੀਆਂ, ਥੋਕ ਵਿਕਰੇਤਾਵਾਂ, ਪ੍ਰਚੂਨ ਵਿਕਰੇਤਾਵਾਂ, ਵੱਡੇ ਚੇਨ ਰਿਟੇਲਰਾਂ ਅਤੇ ਪ੍ਰੋਸੈਸਰਾਂ ਦੁਆਰਾ ਸਟੋਰ ਕੀਤੀਆਂ ਗਈਆਂ ਹੋ ਸਕਦੀਆਂ ਹਨ। ਇੱਥੇ ਸਰਕਾਰ ਦਾ ਉਦੇਸ਼ ਸਪਲਾਈ ਨੂੰ ਸਥਿਰ ਕਰਕੇ ਜ਼ਰੂਰੀ ਵਸਤੂਆਂ ਦੀ ਕੀਮਤ ਨੂੰ ਕਾਬੂ ਵਿਚ ਰੱਖਣਾ ਹੈ। ਖੁਰਾਕ ਅਤੇ ਜਨਤਕ ਵੰਡ ਵਿਭਾਗ ਦੇ ਸਕੱਤਰ ਸੰਜੀਵ ਚੋਪੜਾ ਨੇ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਪੰਜਾਬ ਵਿੱਚ ਕਣਕ ਦਾ ਕਾਫੀ ਭੰਡਾਰ ਮੌਜੂਦ ਹੈ ਜੋ ਕਿ ਸਟੋਰ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ।

ਇਹ ਵੀ ਪੜ੍ਹੋ : ਕੇਂਦਰ ਸਰਕਾਰ ਵਲੋਂ ਦਾਲਾਂ ਦੀ ਸਟੋਰੇਜ ਲਿਮਟ ਦੀ ਉਲੰਘਣਾ ਕਰਨ ਵਾਲਿਆਂ ’ਤੇ ਕਾਰਵਾਈ ਨਿਰਦੇਸ਼

ਖੁਰਾਕ ਅਤੇ ਜਨਤਕ ਵੰਡ ਵਿਭਾਗ ਦੇ ਸਕੱਤਰ ਸੰਜੀਵ ਚੋਪੜਾ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਦੇਸ਼ ਵਿੱਚ ਕਣਕ ਦਾ ਕਾਫੀ ਭੰਡਾਰ ਹੈ। ਇਹ ਹੁਕਮ ਅਗਲੇ ਸਾਲ ਮਾਰਚ ਦੇ ਅੰਤ ਤੱਕ ਤੁਰੰਤ ਪ੍ਰਭਾਵ ਨਾਲ ਲਾਗੂ ਰਹੇਗਾ।

ਸੀਮਾਵਾਂ ਕੀ ਹਨ?

ਵਪਾਰੀ/ਥੋਕ ਵਿਕਰੇਤਾ 3,000 ਮੀਟ੍ਰਿਕ ਟਨ ਸਟਾਕ ਰੱਖ ਸਕਦੇ ਹਨ। ਰਿਟੇਲਰ ਅਤੇ ਵੱਡੇ ਚੇਨ ਰਿਟੇਲਰ ਆਪਣੇ ਹਰੇਕ ਆਊਟਲੈੱਟ 'ਤੇ 10 ਮੀਟ੍ਰਿਕ ਟਨ ਤੱਕ ਸਟਾਕ ਹੋਲਡ ਕਰਕੇ ਰੱਖ ਸਕਦੇ ਹਨ। ਡਿਪੂਆਂ 'ਤੇ 3,000 ਮੀਟ੍ਰਿਕ ਟਨ ਤੱਕ ਸਟਾਕ ਰੱਖਿਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਪ੍ਰੋਸੈਸਰ ਸਾਲਾਨਾ ਸਥਾਪਿਤ ਸਮਰੱਥਾ ਦਾ 75% ਸਟਾਕ ਕਰਨ ਦੇ ਯੋਗ ਹੋਣਗੇ।

ਜ਼ਿਕਰ ਕੀਤੀਆਂ ਇਕਾਈਆਂ ਤੋਂ ਉਮੀਦ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ ਕਿ ਉਹ ਖੁਰਾਕ ਅਤੇ ਜਨਤਕ ਵੰਡ ਵਿਭਾਗ ਦੇ ਪੋਰਟਲ 'ਤੇ ਆਪਣੇ ਸਟਾਕ ਦੀਆਂ ਸਥਿਤੀਆਂ ਦਾ ਐਲਾਨ ਕਰਨ ਅਤੇ ਉਹਨਾਂ ਨੂੰ ਨਿਯਮਿਤ ਤੌਰ 'ਤੇ ਅਪਡੇਟ ਕਰਦੇ ਰਹਿਣ। ਜੇਕਰ ਕਿਸੇ ਸਟਾਕਹੋਲਡਰ ਕੋਲ ਰੱਖਿਆ ਸਟਾਕ ਸੀਮਾ ਤੋਂ ਵੱਧ ਹੈ, ਤਾਂ ਉਹਨਾਂ ਕੋਲ ਨੋਟੀਫਿਕੇਸ਼ਨ ਜਾਰੀ ਹੋਣ ਦੇ ਦਿਨ ਤੋਂ 30 ਦਿਨ ਦਾ ਸਮਾਂ ਹੋਵੇਗਾ ਕਿ ਉਹ ਉਸ ਸਟਾਕ ਨੂੰ ਨਿਰਧਾਰਤ ਸੀਮਾਵਾਂ ਦੇ ਅਧੀਨ ਲਿਆ ਸਕਣ।

ਇਹ ਵੀ ਪੜ੍ਹੋ : ਡਿਫਾਲਟਰ ਨੂੰ ਵੀ ਮਿਲ ਸਕੇਗਾ ਕਰਜ਼ਾ, RBI ਦੇ ਫੈਸਲੇ ਦਾ ਆਮ ਆਦਮੀ ਨੂੰ ਮਿਲੇਗਾ ਫ਼ਾਇਦਾ

ਵਾਧੂ ਨਿਰਦੇਸ਼ ਕੀ ਹਨ?

ਸਰਕਾਰ ਨੇ ਕੇਂਦਰੀ ਪੂਲ ਤੋਂ 15 ਲੱਖ ਟਨ ਕਣਕ ਓਪਨ ਮਾਰਕੀਟ ਸੇਲ ਸਕੀਮ (OMSS) ਰਾਹੀਂ ਆਟਾ ਮਿੱਲਾਂ, ਪ੍ਰਾਈਵੇਟ ਵਪਾਰੀਆਂ, ਥੋਕ ਖਰੀਦਦਾਰਾਂ, ਕਣਕ ਉਤਪਾਦਾਂ ਦੇ ਨਿਰਮਾਤਾਵਾਂ ਨੂੰ ਈ-ਨਿਲਾਮੀ ਰਾਹੀਂ ਉਤਾਰਨ ਦਾ ਫੈਸਲਾ ਕੀਤਾ ਹੈ। ਇਹ ਫ਼ੈਸਲਾ ਕਣਕ ਦੀਆਂ ਪ੍ਰਚੂਨ ਕੀਮਤਾਂ ਨੂੰ ਕਾਬੂ ਵਿਚ ਰੱਖਣ ਲਈ ਲਿਆ ਗਿਆ ਹੈ। ਇਸ ਸਟਾਕ ਨੂੰ 10 ਤੋਂ 100 ਮੀਟ੍ਰਿਕ ਟਨ ਦੇ ਲਾਟ ਸਾਈਜ਼ ਵਿੱਚ ਵੇਚਿਆ ਜਾਵੇਗਾ। ਇਹ ਪਹਿਲਾ ਸਟਾਕ ਹੋਵੇਗਾ, ਅਤੇ ਅਗਲਾ ਸਟਾਕ ਜਾਰੀ ਕਰਨ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਬਾਜ਼ਾਰ ਵਿਚ ਕੀਮਤ ਅਤੇ ਮੰਗ ਦੇ ਪੱਧਰ ਦਾ ਵਿਸ਼ਲੇਸ਼ਨ ਕਰਨ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਜਾਰੀ ਕੀਤਾ ਜਾਵੇਗਾ। 

ਖੁਰਾਕ ਸਕੱਤਰ ਨੇ ਇਹ ਵੀ ਐਲਾਨ ਕੀਤਾ ਕਿ ਸਰਕਾਰ ਇਸ ਦੀਆਂ ਕੀਮਤਾਂ ਨੂੰ ਮੱਧਮ ਕਰਨ ਲਈ OMSS ਦੇ ਤਹਿਤ ਚੌਲਾਂ ਨੂੰ ਉਤਾਰੇਗੀ। ਈ-ਨਿਲਾਮੀ ਦੇ ਪਹਿਲੇ ਪੜਾਅ (ਚੌਲ ਲਈ) ਦੀ ਮਾਤਰਾ ਜਲਦੀ ਹੀ ਤੈਅ ਕੀਤੀ ਜਾਵੇਗੀ।

ਇਹ ਵੀ ਪੜ੍ਹੋ : ਚੀਨ ਦੀ ਸਾਖ਼ ਨੂੰ ਲੱਗਾ ਵੱਡਾ ਝਟਕਾ, ਬਾਜ਼ਾਰ 'ਚੋਂ ਇਸ ਕਾਰਨ ਪੈਸਾ ਕੱਢ ਰਹੇ ਵਿਦੇਸ਼ੀ ਨਿਵੇਸ਼ਕ

ਕਿਉਂ ਵਧ ਰਹੀ ਹੈ ਸਰਕਾਰ ਦੀ ਚਿੰਤਾ?

ਇਹ ਕਦਮ ਬੇਮੌਸਮੀ ਬਾਰਸ਼ਾਂ ਅਤੇ ਗੜੇਮਾਰੀ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਸਮੁੱਚੀ ਕਣਕ ਦੀ ਪੈਦਾਵਾਰ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਹੋਣ ਦੀਆਂ ਚਿੰਤਾਵਾਂ ਦਰਮਿਆਨ ਚੁੱਕਿਆ ਗਿਆ ਹੈ। ਘੱਟ ਉਤਪਾਦਨ ਕਾਰਨ ਫਸਲਾਂ ਦੀਆਂ ਕੀਮਤਾਂ ਵੱਧ ਜਾਂਦੀਆਂ ਹਨ।

ਪ੍ਰਚੂਨ ਪੱਧਰ 'ਤੇ ਕਣਕ ਦੀ ਰੋਜ਼ਾਨਾ ਔਸਤ ਕੀਮਤ 14 ਜੂਨ ਨੂੰ ਇੱਕ ਸਾਲ ਪਹਿਲਾਂ 27.54/ਕਿਲੋਗ੍ਰਾਮ ਦੇ ਮੁਕਾਬਲੇ 29/ਕਿਲੋਗ੍ਰਾਮ ਰਹੀ। ਥੋਕ ਪੱਧਰ 'ਤੇ, ਇਹ ਪਿਛਲੇ ਮਹੀਨੇ ਦੇ 2,557.89/ਕੁਇੰਟਲ ਦੇ ਮੁਕਾਬਲੇ 2,593.5 ਪ੍ਰਤੀ ਕੁਇੰਟਲ ਅਤੇ ਇੱਕ ਸਾਲ ਪਹਿਲਾਂ ਲਗਭਗ 2,423 ਕੁਇੰਟਲ ਰੁਪਏ 'ਤੇ ਖੜ੍ਹਾ ਸੀ।

ਭਾਰਤੀ ਖੁਰਾਕ ਨਿਗਮ ਨੂੰ ਇਹ ਯਕੀਨੀ ਬਣਾਉਣ ਦੀ ਜ਼ਿੰਮੇਵਾਰੀ ਸੌਂਪੀ ਗਈ ਹੈ ਕਿ ਜਨਤਕ ਵੰਡ ਪ੍ਰਣਾਲੀ ਦੇ ਤਹਿਤ ਸਮਾਜ ਦੇ ਕਮਜ਼ੋਰ ਵਰਗਾਂ ਲਈ ਵਾਜਬ ਕੀਮਤਾਂ 'ਤੇ ਅਨਾਜ ਪਹੁੰਚਯੋਗ ਹੋਵੇ। ਸਰਕਾਰ ਨੇ 341.5 ਲੱਖ ਮੀਟ੍ਰਿਕ ਦੀ ਖਰੀਦ ਦਾ ਟੀਚਾ ਰੱਖਿਆ ਸੀ

ਸਰਕਾਰ ਨੇ ਚੱਲ ਰਹੇ ਹਾੜੀ ਮਾਰਕੀਟਿੰਗ ਸੀਜ਼ਨ (ਆਰਐਮਐਸ) 2023-24 ਵਿੱਚ ਕੇਂਦਰੀ ਪੂਲ ਲਈ 341.5 ਲੱਖ ਮੀਟ੍ਰਿਕ ਟਨ ਕਣਕ ਦੀ ਖਰੀਦ ਦਾ ਟੀਚਾ ਰੱਖਿਆ ਸੀ। RMS ਅਪ੍ਰੈਲ ਅਤੇ ਜੂਨ ਦੇ ਆਲੇ-ਦੁਆਲੇ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕੀਤੇ ਅਧਿਕਤਮ ਅਨੁਪਾਤ ਦੇ ਨਾਲ ਅਪ੍ਰੈਲ ਤੋਂ ਮਾਰਚ ਤੱਕ ਰੋਲ ਕਰਦਾ ਹੈ।

12 ਜੂਨ ਤੱਕ 261.99 ਲੱਖ ਮੀਟ੍ਰਿਕ ਟਨ ਕਣਕ ਦੀ ਖਰੀਦ ਕੀਤੀ ਜਾ ਚੁੱਕੀ ਹੈ। ਨਿਊਜ਼ ਏਜੰਸੀ ਰਾਇਟਰਜ਼ ਨੂੰ ਸਰਕਾਰੀ ਅਧਿਕਾਰੀਆਂ ਅਤੇ ਵਪਾਰੀਆਂ ਤੋਂ ਪਤਾ ਲੱਗਾ ਹੈ ਕਿ 2023 ਵਿੱਚ ਭਾਰਤ ਦੀ ਕਣਕ ਦੀ ਖਰੀਦ ਸ਼ੁਰੂਆਤੀ ਅਨੁਮਾਨ ਤੋਂ ਪੰਜਵੇਂ ਹਿੱਸੇ ਤੱਕ ਘੱਟ ਸਕਦੀ ਹੈ ਕਿਉਂਕਿ ਸਥਾਨਕ ਕੀਮਤਾਂ ਵਿੱਚ ਉਛਾਲ ਆਉਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਪਿਛਲੇ ਕੁਝ ਦਿਨਾਂ ਵਿੱਚ ਸਰਕਾਰੀ ਖਰੀਦ ਹੌਲੀ ਹੋ ਗਈ ਹੈ। ਜੂਨ ਤੱਕ, ਸਰਕਾਰ ਕੋਲ ਕੇਂਦਰੀ ਸਟਾਕ ਵਿੱਚ 313.9 ਲੱਖ ਮੀਟ੍ਰਿਕ ਟਨ ਕਣਕ ਸੀ, ਜੋ ਇੱਕ ਸਾਲ ਪਹਿਲਾਂ ਦੀ ਮਿਆਦ ਵਿੱਚ 311.42 ਲੱਖ ਮੀਟ੍ਰਿਕ ਟਨ ਸੀ।

ਇਹ ਵੀ ਪੜ੍ਹੋ :  GEAC ਕਮੇਟੀ BG-2 RRF ਬੀਜ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਦੇ ਪ੍ਰਭਾਵਾਂ ਦਾ ਕਰਨਾ ਚਾਹੁੰਦੀ ਹੈ ਮੁੜ ਵਿਸ਼ਲੇਸ਼ਣ

ਉਤਪਾਦਨ ਦਾ ਲੇਖਾ-ਜੋਖਾ

ਐੱਲ ਨੂਨੋ ਦੇ ਸੰਭਾਵੀ ਪ੍ਰਭਾਵਾਂ ਬਾਰੇ ਮਾਹਿਰਾਂ ਦੀਆਂ ਚਿਤਾਵਨੀਆਂ ਦੇ ਬਾਵਜੂਦ ਖੇਤੀਬਾੜੀ ਮੰਤਰਾਲੇ ਨੇ ਸਾਲ 2022-23 ਲਈ ਰਿਕਾਰਡ 1,127.43 ਲੱਖ ਮੀਟ੍ਰਿਕ ਟਨ ਕਣਕ ਦੇ ਉਤਪਾਦਨ ਦਾ ਅਨੁਮਾਨ ਲਗਾਇਆ ਹੈ, ਜੋ ਪਿਛਲੇ ਸਾਲ ਦੇ ਉਤਪਾਦਨ ਨਾਲੋਂ 50.01 ਲੱਖ ਮੀਟ੍ਰਿਕ ਟਨ ਵੱਧ ਹੈ। ਆਸ਼ਾਵਾਦ ਕਣਕ ਦੇ ਵਧੇ ਹੋਏ ਰਕਬੇ ਅਤੇ ਵਧੀਆ ਝਾੜ ਦੇ ਆਲੇ-ਦੁਆਲੇ ਅਧਾਰਤ ਹੈ।

ਕੇਂਦਰ ਸਰਕਾਰ ਨੇ ਕਣਕ ਦੇ ਸਟਾਕ 'ਤੇ ਸੀਮਾਵਾਂ ਲਾਗੂ ਕੀਤੀਆਂ ਹਨ ਜੋ ਵਪਾਰੀਆਂ, ਥੋਕ ਵਿਕਰੇਤਾਵਾਂ, ਪ੍ਰਚੂਨ ਵਿਕਰੇਤਾਵਾਂ, ਵੱਡੇ ਚੇਨ ਰਿਟੇਲਰਾਂ ਅਤੇ ਪ੍ਰੋਸੈਸਰਾਂ ਦੁਆਰਾ ਸਟਾਕ ਕੀਤੀਆਂ ਹੋ ਸਕਦੀਆਂ ਹਨ। ਇਸ ਦਾ ਉਦੇਸ਼ ਸਪਲਾਈ ਨੂੰ ਸਥਿਰ ਕਰਕੇ ਜ਼ਰੂਰੀ ਵਸਤੂਆਂ ਦੀ ਕੀਮਤ ਨੂੰ ਸਥਿਰ ਕਰਨਾ ਹੈ
ਵਪਾਰੀ/ਥੋਕ ਵਿਕਰੇਤਾ 3,000 ਮੀਟ੍ਰਿਕ ਟਨ ਰੱਖ ਸਕਦੇ ਹਨ। ਪ੍ਰਚੂਨ ਵਿਕਰੇਤਾ ਅਤੇ ਵੱਡੇ ਚੇਨ ਪ੍ਰਚੂਨ ਵਿਕਰੇਤਾ ਆਪਣੇ ਹਰੇਕ ਆਊਟਲੈੱਟ 'ਤੇ 10 ਮੀਟ੍ਰਿਕ ਟਨ ਤੱਕ ਭੰਡਾਰ ਕਰ ਸਕਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਬਾਅਦ ਵਾਲੇ ਆਪਣੇ ਸਾਰੇ ਡਿਪੂਆਂ 'ਤੇ ਮਿਲਾ ਕੇ 3,000 ਮੀਟ੍ਰਿਕ ਟਨ ਤੱਕ ਭੰਡਾਰ ਕਰ ਸਕਦੇ ਹਨ।
ਖੇਤੀਬਾੜੀ ਮੰਤਰਾਲੇ ਨੇ ਖੇਤੀਬਾੜੀ ਸਾਲ 2022-23 ਲਈ ਰਿਕਾਰਡ 1,127.43 ਲੱਖ ਮੀਟ੍ਰਿਕ ਟਨ ਕਣਕ ਦੇ ਉਤਪਾਦਨ ਦਾ ਅਨੁਮਾਨ ਲਗਾਇਆ ਹੈ।

ਇਹ ਵੀ ਪੜ੍ਹੋ : ਬੇਮੌਸਮੇ ਮੀਂਹ ਨੇ ਤੋੜਿਆ ਲੀਚੀ ਅਤੇ ਅੰਬ ਦੇ ਬਾਗਬਾਨਾਂ ਦਾ ਲੱਕ, 80 ਕਿੱਲੋ ਫਲ ਦੇਣ ਵਾਲੇ ਬੂਟਿਆਂ ’ਤੇ ਬਚਿਆ ਸਿਰਫ 5 ਤੋਂ 7 ਕਿੱਲੋ ਫਲ

ਨੋਟ - ਇਸ ਖ਼ਬਰ ਬਾਰੇ ਆਪਣੇ ਵਿਚਾਰ ਕੁਮੈਂਟ ਬਾਕਸ ਵਿਚ ਜ਼ਰੂਰ ਸਾਂਝੇ ਕਰੋ।