ਇਕ ਸਿਆਸੀ ਚਾਲ ਅਤੇ ਸਾਰਿਆਂ ਨੂੰ ਧੋਬੀ ਪਟਕਾ ਪਰ ਪਿਕਚਰ ਅਜੇ ਬਾਕੀ ਹੈ...

ਚੰਡੀਗੜ੍ਹ (ਵਿਸ਼ੇਸ਼) : ਕਾਂਗਰਸ ਹਾਈਕਮਾਨ ਨੇ ਪੰਜਾਬ ’ਚ ਚਰਨਜੀਤ ਸਿੰਘ ਚੰਨੀ ਨੂੰ ਮੁੱਖ ਮੰਤਰੀ ਬਣਾ ਕੇ ਆਪਣੇ ਰਵਾਇਤੀ ਵੋਟ ਬੈਂਕ ਯਾਨੀ ਕਿ ਦਲਿਤ ਵੋਟ ਨੂੰ ਇਕਜੁਟ ਕਰਰ ਦੀ ਸਿਆਸੀ ਚਾਲ ਚੱਲੀ ਹੈ। ਹਾਲਾਂਕਿ ਪਹਿਲੀ ਨਜ਼ਰ ’ਚ ਦੇਖਣ ’ਚ ਇਹ ਲੱਗ ਰਿਹਾ ਹੈ ਕਿ ਪੰਜਾਬ ’ਚ ਦਲਿਤ ਰਾਜਨੀਤੀ ’ਤੇ ਦਾਅ ਲਗਾਉਣ ਦੀ ਤਿਆਰ ਕਰ ਰਹੀ ਭਾਜਪਾ, ਆਮ ਆਦਮੀ ਪਾਰਟੀ ਅਤੇ ਅਕਾਲੀ ਦਲ ਨੂੰ ਕਾਂਗਰਸ ਨੇ ਆਪਣੇ ਇਸ ਕਦਮ ਦੇ ਨਾਲ ਧੋਬੀ ਪਟਕਾ ਮਾਰਿਆ ਹੈ ਪਰ ਜੇਕਰ ਪੰਜਾਬ ਦੀ ਦਲਿਤ ਆਬਾਦੀ ਅਤੇ ਸੀਟਾਂ ਦੀ ਗਿਣਤੀ ਦਾ ਵਿਸ਼ਲੇਸ਼ਣ ਕੀਤਾ ਜਾਵੇ ਤਾਂ ਕਾਂਗਰਸ ਲਈ ਅਗਲੀਆਂ ਵਿਧਾਨ ਸਭਾ ਚੋਣਾਂ ’ਚ ਸਿਰਫ ਇਸ ਮੁੱਦੇ ’ਤੇ ਵੋਟ ਬਟੋਰਨ ਲਈ ਅਜੇ ਹੋਰ ਦਾਅ ਖੇਡਣੇ ਹੋਣਗੇ। ਪੰਜਾਬ ’ਚ ਦਲਿਤਾਂ ਦੀ ਆਬਾਦੀ 31.94 ਫ਼ੀਸਦੀ ਹੈ ਅਤੇ ਸੂਬੇ ਦੀ ਵਿਧਾਨ ਸਭਾ ’ਚ ਦਲਿਤ ਸੀਟਾਂ ਦੀ ਗਿਣਤੀ 34 ਹੈ। ਪਿਛਲੀਆਂ ਵਿਧਾਨ ਸਭਾ ਚੋਣਾਂ ਦੇ ਦੌਰਾਨ ਕਾਂਗਰਸ ਨੇ ਇਨ੍ਹਾਂ ਵਿਚੋਂ 21 ਸੀਟਾਂ (ਲਗਭਗ 60 ਫ਼ੀਸਦੀ) ’ਤੇ ਜਿੱਤ ਹਾਸਲ ਕੀਤੀ ਸੀ ਅਤੇ ਦਲਿਤ ਸੀਟਾਂ ’ਤੇ ਭਾਰੀ ਸਮਰਥਨ ਮਿਲਣ ਦੇ ਨਾਲ ਨਾਲ ਕਾਂਗਰਸ ਨੂੰ ਹਿੰਦੂਆਂ ਅਤੇ ਜੱਟ ਸਿੱਖਾਂ ਦਾ ਵੀ ਭਾਰੀ ਸਮਰਥਨ ਹਾਸਲ ਹੋਇਆ ਸੀ ਪਰ ਦਲਿਤ ਨੂੰ ਮੁੱਖ ਮੰਤਰੀ ਬਣਾਏ ਜਾਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਕਾਂਗਰਸ ਦਾ ਜੱਟ ਸਿੱਖ ਵੋਟ ਖਿਸਕ ਸਕਦਾ ਹੈ ਕਿਉਂਕਿ ਪੰਜਾਬ ’ਚ ਹੁਣ ਤੱਕ 20 ਫ਼ੀਸਦੀ ਦੀ ਆਬਾਦੀ ਵਾਲੇ ਜੱਟ ਸਿੱਖ ਭਾਈਚਾਰੇ ਦਾ ਵਿਅਕਤੀ ਹੀ ਮੁੱਖ ਮੰਤਰੀ ਬਣਦਾ ਆਇਆ ਹੈ। ਇਸ ਲਿਹਾਜ਼ ਨਾਲ ਕਾਂਗਰਸ ਲਈ ਇਹ ਕਦਮ ਖਤਰੇ ਭਰਿਆ ਵੀ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ ਪਰ ਜੇਕਰ ਚੰਨੀ ਦੇ ਚਿਹਰੇ ਦੇ ਨਾਂ ’ਤੇ ਦਲਿਤ ਆਬਾਦੀ ਦਾ ਧਰੁਵੀਕਰਣ ਹੋਇਆ ਤਾਂ ਕਾਂਗਰਸ 34 ਐੱਸ. ਸੀ. ਸੀਟਾਂ ’ਤੇ ਵਧੀਆ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਨ ਕਰ ਸਕਦੀ ਹੈ।

ਇਹ ਵੀ ਪੜ੍ਹੋ : ‘ਸਵਾ 3 ਘੰਟੇ ਮੰਥਨ, ਚੰਨੀ ਨੇ ਮੰਤਰੀ ਮੰਡਲ ’ਚ ਕਈ ਫੈਸਲੇ ਅਗਲੀ ਬੈਠਕ ’ਤੇ ਛੱਡੇ’

ਡੇਰਾ ਬੱਲਾਂ ’ਚ ਰੱਖੀ ਗਈ ਸੀ ਚੰਨੀ ਦੇ ਸੀ. ਐੱਮ. ਬਣਨ ਦੀ ਨੀਂਹ
ਜੁਲਾਈ ਮਹੀਨੇ ’ਚ ਪੰਜਾਬ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ ਕਾਂਗਰਸ ਪ੍ਰਧਾਨ ਬਣਨ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਨਵਜੋਤ ਸਿੰਘ ਸਿੱਧੂ ਜਦੋਂ ਡੇਰਾ ਬੱਲਾਂ ’ਚ ਸੰਤ ਨਿਰੰਜਨ ਦਾਸ ਕੋਲੋਂ ਅਸ਼ੀਰਵਾਦ ਲੈਣ ਆਏ ਸਨ ਤਾਂ ਉਸ ਸਮੇਂ ਹੀ ਇਹ ਲਗਭਗ ਤੈਅ ਹੋ ਗਿਆ ਸੀ ਕਿ ਕਿਸੇ ਦਲਿਤ ਨੇਤਾ ਨੂੰ ਪੰਜਾਬ ਦਾ ਸੀ. ਐੱਮ. ਬਣਾਇਆ ਜਾਵੇਗਾ। ਇਸ ਦੌਰਾਨ ਸਿੱਧੂ ਦੇ ਨਾਲ ਚਰਨਜੀਤ ਚੰਨੀ ਵੀ ਮੌਜੂਦ ਸਨ। ਡੇਰਾ ਬੱਲਾਂ ਨੂੰ ਦੋਆਬਾ ’ਚ ਦਲਿਤ ਰਾਜਨੀਤੀ ਦਾ ਧੁਰਾ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ 2017 ’ਚ ਪੰਜਾਬ ’ਚ ਵਿਧਾਨ ਸਭਾ ਚੋਣਾਂ ਦੇ ਦੌਰਾਨ ਕੇਜਰੀਵਾਲ ਤੋਂ ਲੈ ਕੇ ਸੁਖਬੀਰ ਬਾਦਲ ਤੱਕ ਨੇ ਡੇਰੇ ’ਚ ਸ਼ਿਰਕਤ ਕੀਤੀ। ਇਸ ਦਰਮਿਆਨ ਪਿਛਲੇ ਮਹੀਨੇ ਜਦੋਂ ਸੰਤ ਨਿਰੰਜਨ ਦਾਸ ਦੀ ਤਬੀਅਤ ਖ਼ਰਾਬ ਹੋਈ ਸੀ ਅਤੇ ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਨਰਿੰਦਰ ਮੋਦੀ ਨੇ ਸੰਤ ਜੀ ਨਾਲ ਗੱਲ ਕੀਤੀ ਸੀ।

2017 ’ਚ ਫੇਲ ਹੋ ਗਿਆ ਸੀ ਭਾਜਪਾ ਦਾ ਦਾਅ
ਭਾਜਪਾ ਨੇ 2017 ਦੇ ਵਿਧਾਨ ਸਭਾ ਚੋਣਾਂ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਪੰਜਾਬ ’ਚ ਦਲਿਤ ਆਬਾਦੀ ਨੂੰ ਆਕਰਸ਼ਤ ਕਰਨ ਲਈ ਪੰਜਾਬ ਦੇ ਪਾਰਟੀ ਪ੍ਰਧਾਨ ਦੀ ਕਮਾਨ ਦਲਿਤ ਨੇਤਾ ਨੂੰ ਦਿੱਤੀ ਸੀ ਪਰ ਇਸ ਦਾ ਉਲਟਾ ਅਸਰ ਹੋ ਗਿਆ ਸੀ। ਬਾਹਮਣ, ਬਾਣੀਆਂ ਅਤੇ ਵਪਾਰੀਆਂ ਦੀ ਪਾਰਟੀ ਸਮਝੇ ਜਾਣ ਵਾਲੀ ਭਾਜਪਾ ਪਿਛਲੇ ਚੋਣ ਦੇ ਦੌਰਾਨ ਇਸ ਦਾਵ ਵਲੋਂ 2 ਸੀਟਾਂ ’ਤੇ ਸਿਮਟ ਗਈ ਸੀ ਅਤੇ ਹਿੰਦੂ ਵੋਟਾਂ ਦੇ ਪ੍ਰਭਾਵ ਵਾਲੀ ਭਾਜਪਾ ਦੀਆਂ ਸੀਟਾਂ ’ਤੇ ਕਾਂਗਰਸ ਨੇ ਕਬਜ਼ਾ ਜਮਾਂ ਲਿਆ ਸੀ।

ਇਹ ਵੀ ਪੜ੍ਹੋ : ਪੰਜਾਬ ’ਚ ਦਲਿਤ, ਜਾਟ ਤੇ ਹਿੰਦੂ ’ਚ ਬਣਾਇਆ ਗਿਆ ਸੰਤੁਲਨ

ਦਲਿਤ ਵੋਟ ਬੈਂਕ ਲਈ ਖਿੱਚੋਤਾਣ
ਦਲਿਤ ਭਾਈਚਾਰੇ ਦੇ ਅੰਦਰ ਵੀ ਪੰਜਾਬ ’ਚ 37 ਜਾਤਾਂ ਹਨ ਅਤੇ ਸਾਰੀਆਂ ਜਾਤਾਂ ਨੂੰ ਇਕੱਠੇ ਸਾਧਨਾ ਕਾਂਗਰਸ ਲਈ ਵੱਡੀ ਚੁਣੌਤੀ ਹੋਵੇਗੀ। ਚਰਨਜੀਤ ਚੰਨੀ ਰਵਿਦਾਸੀਆ ਭਾਈਚਾਰੇ ਤੋਂ ਆਉਂਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਸੂਬੇ ਦੀ ਕੁੱਲ ਦਲਿਤ ਆਬਾਦੀ ’ਚ ਰਵਿਦਾਸੀਆ ਭਾਈਚਾਰੇ ਦੀ ਗਿਣਤੀ ਆਬਾਦੀ ਦਾ 26.2 ਫ਼ੀਸਦੀ ਹੈ, ਜਦੋਂ ਕਿ ਦਲਿਤਾਂ ਦੀ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡੀ ਆਬਾਦੀ ਮਜ਼੍ਹਬੀ ਸਿੱਖ ਭਾਈਚਾਰੇ ਦੀ ਹੈ ਅਤੇ ਇਹ ਕੁੱਲ ਦਲਿਤ ਆਬਾਦੀ ’ਚ 31.6 ਫ਼ੀਸਦੀ ਦੀ ਹਿੱਸੇਦਾਰੀ ਰੱਖਦੇ ਹਨ। ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਆਦਿਧਰਮੀ ਆਬਾਦੀ 14.9 ਫ਼ੀਸਦੀ ਅਤੇ ਵਾਲਮੀਕਿ ਆਬਾਦੀ 11.3 ਫ਼ੀਸਦੀ ਹੈ। ਕਾਂਗਰਸ ਨੂੰ ਦਲਿਤ ਸੀਟਾਂ ’ਤੇ ਵਧੀਆ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਨ ਲਈ ਇਨ੍ਹਾਂ ਜਾਤਾਂ ਵਿਚਾਲੇ ਸੰਤੁਲਨ ਬਣਾਉਣਾ ਹੋਵੇਗਾ। ਅਕਾਲੀ ਦਲ ਨੇ ਦਲਿਤ ਵੋਟਾਂ ਨੂੰ ਆਪਣੇ ਵੱਲ ਖਿੱਚਣ ਲਈ ਨਾ ਸਿਰਫ ਦਲਿਤ ਡਿਪਟੀ ਸੀ. ਐੱਮ. ਬਣਾਏ ਜਾਣ ਦਾ ਐਲਾਨ ਕੀਤਾ ਹੋਇਆ ਹੈ, ਸਗੋਂ ਬਹੁਜਨ ਸਮਾਜ ਪਾਰਟੀ ਦੇ ਨਾਲ ਗਠਜੋੜ ਕਰ ਕੇ ਦਲਿਤਾਂ ਨੂੰ ਇਕਜੁਟ ਕਰਨ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਵੀ ਕੀਤੀ ਹੈ। 2017 ਦੀਆਂ ਵਿਧਾਨ ਸਭਾ ਚੋਣਾਂ ਦੌਰਾਨ ਹਾਲਾਂਕਿ ਬਹੁਜਨ ਸਮਾਜ ਪਾਰਟੀ ਦਾ ਵੋਟ ਫ਼ੀਸਦੀ 1.52 ਫ਼ੀਸਦੀ ਹੀ ਰਿਹਾ ਸੀ ਪਰ ਦੋਆਬਾ ਦੀਆਂ ਕੁੱਝ ਸੀਟਾਂ ’ਤੇ ਬਸਪਾ ਦਾ ਅਜੇ ਵੀ ਚੰਗਾ ਪ੍ਰਭਾਵ ਹੈ ਅਤੇ ਫਿਲੌਰ ਅਤੇ ਫਗਵਾੜਾ ਸੀਟਾਂ ’ਤੇ ਬਸਪਾ ਦੇ ਉਮੀਦਵਾਰਾਂ ਨੇ ਵਧੀਆ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਨ ਕੀਤਾ ਸੀ।

ਨੋਟ : ਇਸ ਖ਼ਬਰ ਬਾਰੇ ਤੁਸੀਂ ਕੀ ਕਹਿਣਾ ਚਾਹੁੰਦੇ ਹੋ, ਕੁਮੈਂਟ ਬਾਕਸ ’ਚ ਦਿਓ ਆਪਣੀ ਰਾਏ