ਮੀਂਹ ’ਚ ਭਿੱਜਦੇ ਪਰਿਵਾਰ ਨੂੰ ਦੇਖ ਬਣਾਈ ਸੀ ਸਭ ਤੋਂ ਸਸਤੀ ਕਾਰ, ਜਾਣੋ ਰਤਨ ਟਾਟਾ ਦੀ ਪ੍ਰੇਰਨਾਦਾਇਕ ਕਹਾਣੀ

Thursday, Oct 10, 2024 - 12:07 PM (IST)

ਨੈਸ਼ਨਲ ਡੈਸਕ - ਰਤਨ ਨਵਲ ਟਾਟਾ, ਭਾਰਤੀ ਕਾਰੋਬਾਰ ਦੀ ਮਹਾਨ ਸ਼ਖਸੀਅਤਾਂ ਵਿਚੋਂ ਇਕ, ਦਾ ਜਨਮ 28 ਦਸੰਬਰ 1937 ਨੂੰ ਮੁੰਬਈ ਵਿਚ ਹੋਇਆ ਸੀ। ਉਹ ਟਾਟਾ ਗਰੁੱਪ ਦੇ ਸੰਸਥਾਪਕ ਜਮਸ਼ੇਦਜੀ ਟਾਟਾ ਦੇ ਪੜਪੋਤੇ ਹਨ। ਰਤਨ ਟਾਟਾ ਦਾ ਜੀਵਨ ਅਤੇ ਕਰੀਅਰ ਕਈ ਪਹਿਲੂਆਂ ਵਿਚ ਪ੍ਰੇਰਣਾਦਾਇਕ ਹੈ, ਜੋ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਉਦਯੋਗ ਦੀਆਂ ਉਚਾਈਆਂ ਤੱਕ ਲੈ ਗਿਆ।

ਰਿਵਰਡੇਲ ਕੰਟਰੀ ਸਕੂਲ, ਨਿਊਯਾਰਕ ’ਚ ਕੀਤੀ ਪੜ੍ਹਾਈ

ਰਤਨ ਟਾਟਾ ਦੇ ਮਾਤਾ-ਪਿਤਾ ਦਾ ਉਸਦੇ ਬਚਪਨ ’ਚ ਤਲਾਕ ਹੋ ਗਿਆ ਸੀ, ਜਿਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਉਸਦੀ ਦੇਖਭਾਲ ਉਸਦੀ ਦਾਦੀ ਦੁਆਰਾ ਕੀਤੀ ਗਈ ਸੀ। ਰਤਨ ਨੇ ਆਪਣੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤੀ ਸਿੱਖਿਆ ਕੈਂਪੀਅਨ ਸਕੂਲ, ਮੁੰਬਈ ਤੋਂ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕੀਤੀ। ਇਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਉਸਨੇ ਕੈਥੇਡ੍ਰਲ ਅਤੇ ਜੌਨ ਕੌਨਨ ਸਕੂਲ ਅਤੇ ਬਿਸ਼ਪ ਕਾਟਨ ਸਕੂਲ, ਸ਼ਿਮਲਾ ਤੋਂ ਪੜ੍ਹਾਈ ਕੀਤੀ। ਅੱਗੇ ਦੀ ਪੜ੍ਹਾਈ ਲਈ ਉਹ ਅਮਰੀਕਾ ਚਲਾ ਗਿਆ ਅਤੇ ਨਿਊਯਾਰਕ ਦੇ ਰਿਵਰਡੇਲ ਕੰਟਰੀ ਸਕੂਲ ਤੋਂ ਪੜ੍ਹਾਈ ਕੀਤੀ। ਰਤਨ ਟਾਟਾ ਨੇ ਕਾਰਨੇਲ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਤੋਂ ਇੰਜੀਨੀਅਰਿੰਗ ਦੀ ਡਿਗਰੀ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕੀਤੀ ਅਤੇ ਫਿਰ ਹਾਰਵਰਡ ਬਿਜ਼ਨੈੱਸ ਸਕੂਲ ਤੋਂ ਵਪਾਰ ਪ੍ਰਸ਼ਾਸਨ ’ਚ ਮਾਸਟਰ ਦੀ ਡਿਗਰੀ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕੀਤੀ। ਇਹ ਸਾਰੀਆਂ ਸੰਸਥਾਵਾਂ ਉਸਦੇ ਗਿਆਨ ਅਤੇ ਲੀਡਰਸ਼ਿਪ ਦੇ ਹੁਨਰ ਨੂੰ ਸਨਮਾਨ ਦੇਣ ਲਈ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਸਨ।

 ਟਾਟਾ ਗਰੁੱਪ ਦਾ ਚੇਅਰਮੈਨ ਬਣਨਾ 

1991 ਵਿਚ, ਰਤਨ ਟਾਟਾ ਨੂੰ 21 ਸਾਲ ਦੀ ਉਮਰ ਵਿਚ ਟਾਟਾ ਗਰੁੱਪ ਦਾ ਚੇਅਰਮੈਨ ਨਿਯੁਕਤ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ। ਉਸ ਸਮੇਂ ਟਾਟਾ ਗਰੁੱਪ ਦੀ ਸਥਿਤੀ ਨੂੰ ਲੈ ਕੇ ਕਈ ਚੁਣੌਤੀਆਂ ਸਨ ਪਰ ਰਤਨ ਟਾਟਾ ਨੇ ਆਪਣੀ ਅਗਵਾਈ ’ਚ ਸਮੂਹ ਨੂੰ ਇਕ ਨਵੀਂ ਦਿਸ਼ਾ ਦਿੱਤੀ। ਉਸਨੇ ਵਿਭਿੰਨ ਖੇਤਰਾਂ ’ਚ ਵਿਸਤਾਰ ਕੀਤਾ, ਜਿਸ ’ਚ ਟੈਟਲੀ ਟੀ, ਜੈਗੁਆਰ ਲੈਂਡ ਰੋਵਰ ਅਤੇ ਕੋਰਸ ਵਰਗੇ ਪ੍ਰਸਿੱਧ ਬ੍ਰਾਂਡਾਂ ਦੀ ਪ੍ਰਾਪਤੀ ਸ਼ਾਮਲ ਹੈ। ਆਪਣੇ ਕਾਰਜਕਾਲ ਦੇ ਤਹਿਤ, ਟਾਟਾ ਸਮੂਹ ਨੇ ਨਵੀਨਤਾਕਾਰੀ ਉਤਪਾਦਾਂ ਦੀ ਇਕ ਰੇਂਜ ਵਿਕਸਤ ਕੀਤੀ ਅਤੇ ਵਿਸ਼ਵ ਪੱਧਰ 'ਤੇ ਇੱਕ ਮਜ਼ਬੂਤ ​​ਪ੍ਰਤੀਯੋਗੀ ਧਾਰ ਹਾਸਲ ਕੀਤੀ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਅਗਵਾਈ ’ਚ ਟਾਟਾ ਗਰੁੱਪ ਦਾ ਕਾਰੋਬਾਰ 100 ਤੋਂ ਵੱਧ ਦੇਸ਼ਾਂ ’ਚ ਫੈਲਿਆ।

ਦੇਸ਼ ਦੀ ਸਭ ਤੋਂ ਸਸਤੀ ਕਾਰ : ਟਾਟਾ ਨੈਨੋ

ਰਤਨ ਟਾਟਾ ਦੀ ਇਕ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਪ੍ਰਾਪਤੀ ਟਾਟਾ ਨੈਨੋ ਦਾ ਨਿਰਮਾਣ ਸੀ। ਇਕ ਦਿਨ, ਮੁੰਬਈ ਦੀ ਭਾਰੀ ਬਾਰਿਸ਼ ਵਿਚ ਇਕ ਪਰਿਵਾਰ ਨੂੰ ਸਾਈਕਲ 'ਤੇ ਭਿੱਜਦਾ ਦੇਖ ਕੇ ਉਹ ਬਹੁਤ ਦੁਖੀ ਹੋਇਆ। ਉਸਨੇ ਸੋਚਿਆ ਕਿ ਇਹ ਕਿੰਨਾ ਵਧੀਆ ਹੋਵੇਗਾ ਜੇਕਰ ਇਕ ਆਮ ਪਰਿਵਾਰ ਸੁਰੱਖਿਅਤ ਅਤੇ ਸਸਤੀ ਆਵਾਜਾਈ ਤੱਕ ਪਹੁੰਚ ਕਰ ਸਕੇ। ਅਗਲੇ ਹੀ ਦਿਨ, ਉਸਨੇ ਆਪਣੇ ਇੰਜੀਨੀਅਰਾਂ ਨੂੰ ਇਸ ਵਿਚਾਰ 'ਤੇ ਕੰਮ ਕਰਨ ਲਈ ਕਿਹਾ। ਟਾਟਾ ਨੈਨੋ ਨੂੰ 2008 'ਚ ਲਾਂਚ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ, ਜੋ ਉਸ ਸਮੇਂ ਦੀ ਸਭ ਤੋਂ ਸਸਤੀ ਕਾਰ ਸੀ। ਹਾਲਾਂਕਿ, ਇਸ ਨੂੰ ਮਾਰਕੀਟ ਵਿਚ ਉਮੀਦ ਅਨੁਸਾਰ ਸਫਲਤਾ ਨਹੀਂ ਮਿਲੀ ਅਤੇ ਇਸਦੀ ਵਿਕਰੀ ਵਿਚ ਗਿਰਾਵਟ ਆਈ, ਜਿਸ ਕਾਰਨ 2020 ਵਿਚ ਇਸਦਾ ਉਤਪਾਦਨ ਬੰਦ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ। ਫਿਰ ਵੀ, ਟਾਟਾ ਨੈਨੋ ਦੀ ਸਿਰਜਣਾ ਇਕ ਦਲੇਰਾਨਾ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਸੀ, ਜਿਸ ਨੇ ਉਦਯੋਗ ਵਿਚ ਕਿਫਾਇਤੀ ਕਾਰਾਂ ਦੀ ਧਾਰਨਾ ਨੂੰ ਜਨਮ ਦਿੱਤਾ।

ਸਫਲਤਾ ਦੀਆਂ ਕਹਾਣੀਆਂ ਪੜ੍ਹਨਾ ਪਸੰਦ ਕਰਦੇ

ਰਤਨ ਟਾਟਾ ਪੁਸਤਕ ਪ੍ਰੇਮੀ ਸਨ। ਉਹ ਖਾਸ ਤੌਰ 'ਤੇ ਪ੍ਰੇਰਣਾਦਾਇਕ ਜੀਵਨੀਆਂ ਅਤੇ ਸਫਲਤਾ ਦੀਆਂ ਕਹਾਣੀਆਂ ਪੜ੍ਹਨਾ ਪਸੰਦ ਕਰਦੇ ਸਨ। ਉਸ ਨੇ ਇਕ ਵਾਰ ਕਿਹਾ ਸੀ ਕਿ ਰਿਟਾਇਰਮੈਂਟ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਉਹ ਪੜ੍ਹਾਈ ਲਈ ਹੋਰ ਸਮਾਂ ਕੱਢੇਗਾ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀਆਂ ਨਿੱਜੀ ਆਦਤਾਂ ਦੀ ਇਕ ਖਾਸ ਗੱਲ ਇਹ ਸੀ ਕਿ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਗੱਲਬਾਤ ’ਚ ਬਹੁਤ ਘੱਟ ਦਿਲਚਸਪੀ ਸੀ। ਉਸ ਦਾ ਕਾਰਾਂ ਨਾਲ ਪਿਆਰ ਵੀ ਮਸ਼ਹੂਰ ਸੀ। ਉਸ ਨੇ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਉਹ ਪੁਰਾਣੀਆਂ ਅਤੇ ਨਵੀਆਂ ਕਾਰਾਂ ਦਾ ਸ਼ੌਕੀਨ ਹੈ। ਇਹ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਜੀਵਨਸ਼ੈਲੀ ਦਾ ਅਹਿਮ ਹਿੱਸਾ ਸੀ।

ਸਿੱਖਿਆ, ਸਿਹਤ ਅਤੇ ਪੇਂਡੂ ਵਿਕਾਸ

ਰਤਨ ਟਾਟਾ ਨੂੰ ਪਦਮ ਭੂਸ਼ਣ (2000) ਅਤੇ ਪਦਮ ਵਿਭੂਸ਼ਣ (2008) ਸਮੇਤ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਯੋਗਦਾਨ ਲਈ ਕਈ ਪੁਰਸਕਾਰ ਮਿਲੇ ਹਨ। ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਹੋਰ ਵੀ ਕਈ ਸਨਮਾਨ ਮਿਲੇ ਜੋ ਉਦਯੋਗ ਅਤੇ ਸਮਾਜ ਵਿਚ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਯੋਗਦਾਨ ਨੂੰ ਦਰਸਾਉਂਦੇ ਹਨ। ਉਸਦੀ ਵਿਰਾਸਤ ਉਦਯੋਗ ਤੱਕ ਸੀਮਤ ਨਹੀਂ ਹੈ; ਰਤਨ ਟਾਟਾ ਨੇ ਸਮਾਜ ਸੇਵਾ ਵਿਚ ਵੀ ਅਹਿਮ ਯੋਗਦਾਨ ਪਾਇਆ ਹੈ। ਉਸਨੇ ਸਿੱਖਿਆ, ਸਿਹਤ ਅਤੇ ਪੇਂਡੂ ਵਿਕਾਸ ਵਿਚ ਸੁਧਾਰ ਦੇ ਉਦੇਸ਼ ਨਾਲ ਕਈ ਚੈਰੀਟੇਬਲ ਫਾਊਂਡੇਸ਼ਨਾਂ ਅਤੇ ਪਰਉਪਕਾਰੀ ਸੰਸਥਾਵਾਂ ਦੀ ਸਥਾਪਨਾ ਕੀਤੀ।

ਰਤਨ ਟਾਟਾ ਦਾ ਜੀਵਨ ਸਾਨੂੰ ਸਿਖਾਉਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ਮੁਸ਼ਕਲਾਂ ਦੇ ਬਾਵਜੂਦ ਜੇਕਰ ਅਸੀਂ ਆਪਣੇ ਟੀਚਿਆਂ ਪ੍ਰਤੀ ਸਮਰਪਿਤ ਰਹਿੰਦੇ ਹਾਂ ਤਾਂ ਸਫਲਤਾ ਜ਼ਰੂਰ ਮਿਲਦੀ ਹੈ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਅਗਵਾਈ, ਦੂਰਅੰਦੇਸ਼ੀ ਅਤੇ ਦਰਿਆਦਿਲੀ ਆਉਣ ਵਾਲੀਆਂ ਪੀੜ੍ਹੀਆਂ ਲਈ ਪ੍ਰੇਰਨਾ ਸਰੋਤ ਬਣੀ ਰਹੇਗੀ। ਅੱਜ, ਉਹ ਨਾ ਸਿਰਫ ਇਕ ਸਫਲ ਉਦਯੋਗਪਤੀ ਹੈ, ਸਗੋਂ ਇਕ ਅਜਿਹੀ ਸ਼ਖਸੀਅਤ ਵੀ ਹੈ ਜਿਸਦੀ ਕਹਾਣੀ ਹਰ ਇਕ ਲਈ ਪ੍ਰੇਰਨਾ ਹੈ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਯੋਗਦਾਨ ਨੇ ਨਾ ਸਿਰਫ ਟਾਟਾ ਸਮੂਹ ਨੂੰ ਮਜ਼ਬੂਤ ​​ਕੀਤਾ, ਸਗੋਂ ਭਾਰਤੀ ਉਦਯੋਗ ਨੂੰ ਇੱਕ ਨਵੀਂ ਪਛਾਣ ਵੀ ਦਿੱਤੀ।


Sunaina

Content Editor

Related News