ਭਾਰਤੀ ਦੇ ਪੁਲਾੜ ਸਟਾਰਟਅੱਪਸ ਨੇ ISRO ਦੇ ਤਜਰਬੇਕਾਰ ਪੇਸ਼ੇਵਰਾਂ ਨੂੰ ਆਪਣੀ ਟੀਮ ''ਚ ਕੀਤਾ ਸ਼ਾਮਲ
Monday, Mar 17, 2025 - 04:35 PM (IST)

ਨੈਸ਼ਨਲ ਡੈਸਕ: ਪਿਛਲੇ ਕੁਝ ਸਾਲਾਂ ਵਿੱਚ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਪੁਲਾੜ ਤਕਨਾਲੋਜੀ ਦੇ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ ਤੇਜ਼ੀ ਨਾਲ ਬਦਲਾਅ ਆਇਆ ਹੈ। ਹੁਣ, ਇਹ ਸਿਰਫ਼ ਨਵੇਂ ਗ੍ਰੈਜੂਏਟਾਂ ਦੀ ਖੇਡ ਨਹੀਂ ਰਹੀ, ਸਗੋਂ ਭਾਰਤ ਦੇ ਪੁਲਾੜ ਸਟਾਰਟਅੱਪ ਆਪਣੇ ਸੰਗਠਨ ਦੇ ਵਿਕਾਸ ਅਤੇ ਵਿਸ਼ਵਵਿਆਪੀ ਮੁਕਾਬਲੇਬਾਜ਼ੀ ਨੂੰ ਧਿਆਨ ਵਿੱਚ ਰੱਖਦੇ ਹੋਏ, ਇਸਰੋ ਦੇ ਤਜਰਬੇਕਾਰ ਵਿਗਿਆਨੀਆਂ ਅਤੇ ਹੋਰ ਪੇਸ਼ੇਵਰਾਂ ਨੂੰ ਵੀ ਆਪਣੀ ਟੀਮ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਲ ਕਰ ਰਹੇ ਹਨ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਸਟਾਰਟਅੱਪਸ ਦੀ ਇਹ ਨਵੀਂ ਰਣਨੀਤੀ ਨਾ ਸਿਰਫ਼ ਤਕਨੀਕੀ ਦ੍ਰਿਸ਼ਟੀਕੋਣ ਤੋਂ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਹੈ, ਸਗੋਂ ਕਾਰੋਬਾਰੀ ਵਿਕਾਸ ਅਤੇ ਵਿਸ਼ਵਵਿਆਪੀ ਵਿਸਥਾਰ ਲਈ ਵੀ ਇੱਕ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਕਦਮ ਸਾਬਤ ਹੋ ਰਹੀ ਹੈ।
ਇਸਰੋ ਦੇ ਦਿੱਗਜਾਂ ਦੀ ਸ਼ਮੂਲੀਅਤ
ਭਾਰਤ ਦੇ ਪੁਲਾੜ ਸਟਾਰਟਅੱਪ ਹੁਣ ਸਿਰਫ਼ ਤਕਨੀਕੀ ਨਵੀਨਤਾਵਾਂ 'ਤੇ ਧਿਆਨ ਕੇਂਦਰਿਤ ਨਹੀਂ ਕਰ ਰਹੇ ਹਨ, ਸਗੋਂ ਆਪਣੇ ਵਪਾਰਕ ਦ੍ਰਿਸ਼ਟੀਕੋਣ ਨੂੰ ਮਜ਼ਬੂਤ ਕਰਨ ਲਈ ਇਸਰੋ ਅਤੇ ਹੋਰ ਪ੍ਰਮੁੱਖ ਸੰਗਠਨਾਂ ਦੇ ਤਜਰਬੇਕਾਰ ਪੇਸ਼ੇਵਰਾਂ ਨੂੰ ਵੀ ਆਪਣੇ ਸੰਗਠਨ ਨਾਲ ਜੋੜ ਰਹੇ ਹਨ। ਇਹ ਪੇਸ਼ੇਵਰ, ਤਕਨੀਕੀ ਮੁਹਾਰਤ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ, ਵਿਸ਼ਵ ਪੱਧਰ 'ਤੇ ਸਟਾਰਟਅੱਪਸ ਦੇ ਵਪਾਰਕ ਉਦੇਸ਼ਾਂ ਨੂੰ ਪੂਰਾ ਕਰਨ ਲਈ ਬਹੁਤ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹੁਨਰ ਵੀ ਲੈ ਕੇ ਆਉਂਦੇ ਹਨ। ਦਿਗੰਤਰਾ ਦੇ ਸੀਈਓ ਅਨਿਰੁੱਧ ਸ਼ਰਮਾ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਸੰਗਠਨ ਨੇ ਇਸਰੋ ਨਾਲ ਜੁੜੇ ਪੇਸ਼ੇਵਰਾਂ ਨੂੰ ਆਪਣੀ ਟੀਮ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਲ ਕੀਤਾ ਹੈ, ਤਾਂ ਜੋ ਉਹ ਡੂੰਘੀ ਤਕਨੀਕੀ ਮੁਹਾਰਤ ਹਾਸਲ ਕਰ ਸਕੇ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਅੱਗੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਇੰਜੀਨੀਅਰਿੰਗ ਵਿਭਾਗ ਦੇ ਵੀਪੀ ਅਤੇ ਸਪੇਸ ਸਿਸਟਮ ਦੇ ਏਵੀਪੀ ਦੋਵਾਂ ਕੋਲ ਇਸਰੋ ਵਿੱਚ 15 ਸਾਲਾਂ ਤੋਂ ਵੱਧ ਦਾ ਤਜਰਬਾ ਹੈ, ਜੋ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀਆਂ ਤਕਨੀਕੀ ਸਮਰੱਥਾਵਾਂ ਨੂੰ ਮਜ਼ਬੂਤ ਕਰਦਾ ਹੈ।
ਵਪਾਰ ਵਿਕਾਸ ਅਤੇ ਗਲੋਬਲ ਵਿਸਥਾਰ
ਇਸ ਵੇਲੇ ਸਪੇਸ ਸਟਾਰਟਅੱਪਸ ਲਈ ਸਿਰਫ਼ ਭਾਰਤ ਤੱਕ ਸੀਮਤ ਰਹਿਣਾ ਕਾਫ਼ੀ ਨਹੀਂ ਹੈ। ਇਸ ਦੀ ਬਜਾਏ, ਉਹ ਯੂਰਪ ਅਤੇ ਅਮਰੀਕਾ ਵਰਗੇ ਵਿਦੇਸ਼ੀ ਬਾਜ਼ਾਰਾਂ ਵਿੱਚ ਆਪਣੇ ਖੰਭ ਫੈਲਾਉਣ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕਰ ਰਹੇ ਹਨ। ਇਸ ਲਈ, ਉਹ ਆਪਣੀ ਟੀਮ ਵਿੱਚ ਨਾ ਸਿਰਫ਼ ਇਸਰੋ ਦੇ ਦਿੱਗਜਾਂ ਨੂੰ ਸ਼ਾਮਲ ਕਰ ਰਹੇ ਹਨ, ਸਗੋਂ ਏਰੋਸਪੇਸ ਅਤੇ ਰੱਖਿਆ ਖੇਤਰ ਦੀਆਂ ਮੋਹਰੀ ਕੰਪਨੀਆਂ ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਟਾਟਾ ਐਡਵਾਂਸਡ ਸਿਸਟਮਜ਼ ਅਤੇ ਲਾਰਸਨ ਐਂਡ ਟੂਬਰੋ ਦੇ ਵੀ ਮੱਧ ਅਤੇ ਸੀਨੀਅਰ ਪੱਧਰ ਦੇ ਕਰਮਚਾਰੀਆਂ ਨੂੰ ਆਪਣੀ ਟੀਮ ਵਿਚ ਸ਼ਾਮਲ ਕਰ ਰਹੇ ਹਨ। ਇਸ ਨਾਲ ਸਟਾਰਟਅੱਪਸ ਨੂੰ ਆਪਣੀਆਂ ਤਕਨੀਕੀ ਅਤੇ ਸੰਚਾਲਨ ਸਮਰੱਥਾਵਾਂ ਦਾ ਵਿਸਤਾਰ ਕਰਨ ਵਿੱਚ ਮਦਦ ਮਿਲ ਰਹੀ ਹੈ। GalaxEye ਵਰਗੇ ਸਟਾਰਟਅੱਪ ਵੀ ਆਪਣੀਆਂ ਰਣਨੀਤਕ ਭੂਮਿਕਾਵਾਂ ਲਈ ਮਾਹਿਰਾਂ ਨੂੰ ਨਿਯੁਕਤ ਕਰ ਰਹੇ ਹਨ। GalaxEye ਦੇ ਸੰਸਥਾਪਕ ਸੁਯਸ਼ ਸਿੰਘ ਦਾ ਮੰਨਣਾ ਹੈ ਕਿ ਇਸ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ ਸੀਨੀਅਰ ਮੁਹਾਰਤ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਸਟਾਰਟਅੱਪ ਨੂੰ ਸਪੇਸ ਈਕੋਸਿਸਟਮ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਮਜ਼ਬੂਤ ਸਥਿਤੀ ਹਾਸਲ ਕਰਨ ਵਿੱਚ ਮਦਦ ਕਰੇਗੀ।
ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਸੀਨੀਅਰ ਪੇਸ਼ੇਵਰਾਂ ਲਈ ਇੱਕ ਮੁਕਾਬਲੇਬਾਜ਼ੀ ਬਾਜ਼ਾਰ
ਹੁਣ ਤੱਕ, ਭਾਰਤੀ ਪੁਲਾੜ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਵੱਡੀ ਸਮੱਸਿਆ ਇਹ ਸੀ ਕਿ ਸੀਨੀਅਰ ਪੇਸ਼ੇਵਰਾਂ ਨੂੰ ਇੱਕ ਆਕਰਸ਼ਕ ਕੰਮ ਕਰਨ ਵਾਲਾ ਮਾਹੌਲ ਨਹੀਂ ਮਿਲਦਾ ਸੀ, ਪਰ ਹਾਲ ਹੀ ਦੇ ਸਾਲਾਂ ਵਿੱਚ ਇਹ ਸਥਿਤੀ ਬਦਲਣੀ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋ ਗਈ ਹੈ। ਭਾਰਤੀ ਕੰਪਨੀਆਂ ਹੁਣ ਸੀਨੀਅਰ ਪੇਸ਼ੇਵਰਾਂ ਲਈ ਮੁਕਾਬਲੇਬਾਜ਼ੀ ਤਨਖਾਹਾਂ ਅਤੇ ਬਿਹਤਰ ਕੰਮ ਦਾ ਮਾਹੌਲ ਪੇਸ਼ ਕਰ ਰਹੀਆਂ ਹਨ। ਈਵਾਈ-ਪਾਰਥੇਨਨ ਇੰਡੀਆ ਦੇ ਪਾਰਟਨਰ ਸੰਤੋਸ਼ ਤਿਵਾੜੀ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਪ੍ਰਾਈਵੇਟ ਸਪੇਸ ਕੰਪਨੀਆਂ ਨੇ ਹੁਣ ਲਚਕਦਾਰ ਕੰਮ ਦਾ ਮਾਹੌਲ ਬਣਾਇਆ ਹੋਇਆ ਹੈ, ਜਿਸ ਨਾਲ ਪੇਸ਼ੇਵਰਾਂ ਨੂੰ ਲਾਭ ਹੋ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ, ਤਨਖਾਹ ਢਾਂਚੇ ਅਤੇ ਰਹਿਣ-ਸਹਿਣ ਦੀ ਲਾਗਤ ਨੂੰ ਧਿਆਨ ਵਿੱਚ ਰੱਖਦੇ ਹੋਏ, ਭਾਰਤੀ ਕੰਪਨੀਆਂ ਵਿੱਚ ਸੀਨੀਅਰ ਪੇਸ਼ੇਵਰਾਂ ਲਈ ਬਿਹਤਰ ਸੌਦੇ ਉਪਲਬਧ ਹਨ।
ਸਰਕਾਰੀ ਇਕਰਾਰਨਾਮੇ ਅਤੇ ਨਿਵੇਸ਼ਕਾਂ ਦਾ ਵਿਸ਼ਵਾਸ
ਜਿਵੇਂ-ਜਿਵੇਂ ਭਾਰਤ ਦੇ ਪੁਲਾੜ ਸਟਾਰਟਅੱਪ ਆਪਣੀਆਂ ਤਕਨੀਕੀ ਸਮਰੱਥਾਵਾਂ ਵਿੱਚ ਸੁਧਾਰ ਕਰ ਰਹੇ ਹਨ, ਉਹ ਨਿਵੇਸ਼ਕਾਂ ਅਤੇ ਸਰਕਾਰੀ ਇਕਰਾਰਨਾਮਿਆਂ ਦਾ ਵਿਸ਼ਵਾਸ ਜਿੱਤਣ ਵਿੱਚ ਵੀ ਸਫਲ ਹੋ ਰਹੇ ਹਨ। ਐਨ ਸਪੇਸ ਟੈਕ ਵਰਗੇ ਸਟਾਰਟਅੱਪ, ਜੋ ਰੱਖਿਆ ਖੇਤਰ ਦੇ ਮਾਹਿਰਾਂ ਨੂੰ ਸ਼ਾਮਲ ਕਰ ਰਹੇ ਹਨ, ਹੁਣ ਨਿਵੇਸ਼ਕਾਂ ਨੂੰ ਆਕਰਸ਼ਿਤ ਕਰਨ ਲਈ ਇੱਕ ਮਜ਼ਬੂਤ ਨੈੱਟਵਰਕ ਅਤੇ ਟਰੈਕ ਰਿਕਾਰਡ ਬਣਾ ਰਹੇ ਹਨ। ਐਨ ਸਪੇਸ ਟੈਕ ਦੀ ਸੰਸਥਾਪਕ ਦਿਵਿਆ ਕੋਠਾਮਾਸੁ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਤਜਰਬੇਕਾਰ ਆਗੂ ਨਿਵੇਸ਼ਕਾਂ ਅਤੇ ਸਰਕਾਰੀ ਇਕਰਾਰਨਾਮਿਆਂ ਵਿੱਚ ਵਿਸ਼ਵਾਸ ਪੈਦਾ ਕਰਦੇ ਹਨ, ਜਿਸ ਨਾਲ ਕੰਪਨੀ ਨੂੰ ਵਧਣ ਅਤੇ ਵਿਕਾਸ ਕਰਨ ਦਾ ਮੌਕਾ ਮਿਲਦਾ ਹੈ।