ਅੱਜ ਤੋਂ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋਵੇਗੀ ਹੱਜ ਯਾਤਰਾ, ਜਾਣੋ ਇਸ ਪਵਿੱਤਰ ਸਫ਼ਰ ਨਾਲ ਜੁੜੀਆਂ ਅਹਿਮ ਪਰੰਪਰਾਵਾਂ ਅਤੇ ਨਿਯਮ

ਨੈਸ਼ਨਲ ਡੈਸਕ : ਹੱਜ ਅਤੇ ਈਦ-ਉਲ-ਅਜ਼ਹਾ ਇਸਲਾਮੀ ਕੈਲੰਡਰ ਦੇ ਆਖਰੀ ਮਹੀਨੇ ਜ਼ੁਲਹਿਜ਼ਾ ਦੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤ ਵਿੱਚ ਮਨਾਈ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਹਰ ਸਾਲ ਦੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਇਸ ਵਾਰ ਵੀ ਲੱਖਾਂ ਮੁਸਲਿਮ ਸ਼ਰਧਾਲੂ ਸਾਊਦੀ ਅਰਬ ਦੇ ਮੱਕਾ ਸ਼ਹਿਰ ਵਿੱਚ ਇਕੱਠੇ ਹੁੰਦੇ ਹਨ, ਜਿੱਥੋਂ ਹੱਜ ਯਾਤਰਾ ਸ਼ੁਰੂ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਇਸ ਵਾਰ ਹੱਜ ਯਾਤਰਾ 4 ਜੂਨ ਤੋਂ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋਵੇਗੀ। ਹੱਜ ਯਾਤਰਾ ਦੀਆਂ ਰਸਮਾਂ ਜ਼ੁਲਹਿਜ਼ਾ ਦੀ 8 ਤਰੀਕ ਤੋਂ ਸ਼ੁਰੂ ਹੁੰਦੀਆਂ ਹਨ। ਇਸਲਾਮ ਦੇ ਵਿਸ਼ਵਾਸਾਂ ਅਨੁਸਾਰ, ਹਰ ਮੁਸਲਮਾਨ ਨੂੰ ਆਪਣੀ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਵਾਰ ਹੱਜ ਜਾਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ। ਹੱਜ ਨੂੰ ਇਸਲਾਮ ਦੇ ਪੰਜ ਥੰਮ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।

ਹਰ ਸਾਲ ਦੁਨੀਆ ਭਰ ਤੋਂ ਲੱਖਾਂ ਮੁਸਲਮਾਨ ਮੱਕਾ ਪਹੁੰਚਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਹੱਜ ਕਰਦੇ ਹਨ। ਇਹ ਇਸਲਾਮ ਦੇ ਪੰਜ ਮੂਲ ਪੂਜਾ-ਪਾਠਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਹੈ। ਹੱਜ ਇੱਕ ਬਹੁਤ ਹੀ ਪਵਿੱਤਰ ਅਤੇ ਅਧਿਆਤਮਿਕ ਯਾਤਰਾ ਹੈ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਕਈ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਧਾਰਮਿਕ ਰਸਮਾਂ ਪੂਰੀਆਂ ਹੁੰਦੀਆਂ ਹਨ।

ਇਹ ਵੀ ਪੜ੍ਹੋ : ਭਾਰਤ ਨੇ ਜਿੰਨਾ ਦੱਸਿਆ ਪਾਕਿ ’ਤੇ ਉਸ ਨਾਲੋਂ ਕਿਤੇ ਜ਼ਿਆਦਾ ਹਮਲੇ ਹੋਏ

ਕਿਵੇਂ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਹੱਜ?
ਹੱਜ ਲਈ ਜ਼ੁਲਹਿਜ਼ਾ ਦੇ ਸੱਤਵੇਂ ਦਿਨ ਹਾਜੀ ਮੱਕਾ ਪਹੁੰਚਦੇ ਹਨ। ਹੱਜ ਯਾਤਰਾ ਦੇ ਪਹਿਲੇ ਪੜਾਅ ਵਿੱਚ ਸ਼ਰਧਾਲੂਆਂ ਨੂੰ ਇਹਰਾਮ ਪਹਿਨਣਾ ਪੈਂਦਾ ਹੈ। ਇਹਰਾਮ ਅਸਲ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਬਿਨਾਂ ਸਿਲਾਈ ਵਾਲਾ ਕੱਪੜਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ, ਜਿਸ ਨੂੰ ਸਰੀਰ ਦੇ ਦੁਆਲੇ ਲਪੇਟਣਾ ਪੈਂਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਸਮੇਂ ਦੌਰਾਨ ਚਿੱਟੇ ਕੱਪੜੇ ਪਹਿਨਣੇ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹਨ। ਹਾਲਾਂਕਿ, ਔਰਤਾਂ ਆਪਣੀ ਪਸੰਦ ਦਾ ਕੋਈ ਵੀ ਸਾਦਾ ਕੱਪੜਾ ਪਹਿਨ ਸਕਦੀਆਂ ਹਨ ਪਰ ਹਿਜਾਬ ਦੇ ਨਿਯਮਾਂ ਦੀ ਪਾਲਣਾ ਕਰਨੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ।

ਹੱਜ ਯਾਤਰਾ ਦੇ ਨਿਯਮ

ਕਾਬਾ ਦਾ ਤਵਾਫ਼
ਹੱਜ ਦੇ ਪਹਿਲੇ ਦਿਨ ਮੱਕਾ ਪਹੁੰਚਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਪਹਿਲੀ ਰਸਮ 'ਤਵਾਫ਼' ਹੈ। ਇਸ ਵਿੱਚ ਸ਼ਰਧਾਲੂ ਉਲਟ ਦਿਸ਼ਾ ਵਿੱਚ ਸੱਤ ਵਾਰ ਕਾਬਾ ਦੇ ਦੁਆਲੇ ਚੱਕਰ ਲਗਾਉਂਦੇ ਹਨ। ਇਹ ਏਕਤਾ ਅਤੇ ਪਰਮਾਤਮਾ ਪ੍ਰਤੀ ਸ਼ਰਧਾ ਦਾ ਪ੍ਰਤੀਕ ਹੈ। ਤਵਾਫ਼ ਕਾਬਾ ਦੇ ਇੱਕ ਕੋਨੇ ਵਿੱਚ ਰੱਖੇ 'ਹਜਰੇ ਅਸਵਦ' (ਕਾਲਾ ਪੱਥਰ) ਨਾਲ ਸ਼ੁਰੂ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਖਤਮ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਨੂੰ ਛੂਹਣ ਜਾਂ ਇਸ਼ਾਰਾ ਕਰਨ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ।

ਇਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਸ਼ਰਧਾਲੂ 'ਸਈ' ਕਰਦੇ ਹਨ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਉਹ ਸਫਾ ਅਤੇ ਮਰਵਾ ਦੀਆਂ ਦੋ ਪਹਾੜੀਆਂ ਦੇ ਵਿਚਕਾਰ ਸੱਤ ਵਾਰ ਚੱਕਰ ਲਗਾਉਂਦੇ ਹਨ। ਹਜ਼ਰਤ ਹਾਜਰਾ ਨੂੰ ਉਸ ਰਸਮ ਲਈ ਯਾਦ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਉਸਨੇ ਆਪਣੇ ਪੁੱਤਰ ਇਸਮਾਈਲ ਲਈ ਪਾਣੀ ਦੀ ਭਾਲ ਕੀਤੀ ਸੀ। ਇਹ ਰਸਮ ਵਿਸ਼ਵਾਸ, ਸੰਘਰਸ਼ ਅਤੇ ਪਰਮਾਤਮਾ ਦੀ ਰਹਿਮਤ ਦਾ ਪ੍ਰਤੀਕ ਹੈ। ਫਿਰ ਹੱਜ ਯਾਤਰੀ ਮੱਕਾ ਤੋਂ ਮੀਨਾ ਨਾਮਕ ਸਥਾਨ ਲਈ ਰਵਾਨਾ ਹੁੰਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਉੱਥੇ ਇਕੱਠੇ ਹੁੰਦੇ ਹਨ। ਇੱਥੇ ਪੂਰੀ ਰਾਤ ਪ੍ਰਾਰਥਨਾ ਅਤੇ ਧਿਆਨ ਵਿੱਚ ਬਿਤਾਈ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਅਗਲਾ ਦਿਨ ਸਭ ਤੋਂ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਰਸਮ ਹੈ, 'ਅਰਾਫਾਤ' ਦਾ ਦਿਨ।

ਹੱਜ ਦਾ ਸਭ ਤੋਂ ਖ਼ਾਸ ਦਿਨ ਅਰਾਫਾਤ 'ਚ ਵੁਕੂਫ
ਹੱਜ ਦੇ ਦੂਜੇ ਦਿਨ ਹੱਜ ਯਾਤਰੀ 'ਮਾਇਦਾਨ-ਏ-ਅਰਾਫਾਤ' ਵਿੱਚ ਇਕੱਠੇ ਹੁੰਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਦੁਪਹਿਰ ਤੋਂ ਸੂਰਜ ਡੁੱਬਣ ਤੱਕ ਪ੍ਰਾਰਥਨਾ ਅਤੇ ਇਬਾਦਤ ਕਰਦੇ ਹਨ। ਇਸ ਨੂੰ 'ਵੁਕੂਫ' ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਹੱਜ ਦੀ ਸਭ ਤੋਂ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਰਸਮ ਹੈ। ਜੇਕਰ ਕੋਈ ਹੱਜ ਯਾਤਰੀ ਇਸ ਵਿੱਚ ਹਿੱਸਾ ਨਹੀਂ ਲੈਂਦਾ ਤਾਂ ਉਸਦਾ ਹੱਜ ਪੂਰਾ ਨਹੀਂ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ। ਇਸ ਦਿਨ ਪੈਗੰਬਰ ਮੁਹੰਮਦ ਨੇ ਆਪਣਾ ਆਖਰੀ ਉਪਦੇਸ਼ (ਖੁਤਬਾ) ਦਿੱਤਾ ਸੀ। ਦੁਨੀਆ ਭਰ ਦੇ ਮੁਸਲਮਾਨ ਇਸ ਦਿਨ ਵਰਤ ਰੱਖਦੇ ਹਨ, ਭਾਵੇਂ ਉਹ ਹੱਜ ਕਰ ਰਹੇ ਹੋਣ ਜਾਂ ਨਾ। ਸੂਰਜ ਡੁੱਬਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਹੱਜ ਯਾਤਰੀ ਮੀਨਾ ਦੇ ਨੇੜੇ ਮੁਜ਼ਦਲੀਫਾ ਪਹੁੰਚਦੇ ਹਨ, ਜਿੱਥੇ ਰਾਤ ਖੁੱਲ੍ਹੇ ਅਸਮਾਨ ਹੇਠ ਬਿਤਾਈ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਇਹ ਉਹ ਥਾਂ ਹੈ ਜਿੱਥੇ ਉਹ 'ਰਮੀ' ਲਈ 49 ਜਾਂ 70 ਕੰਕਰ ਇਕੱਠੇ ਕਰਦੇ ਹਨ। ਪੱਥਰਾਂ ਦੀ ਗਿਣਤੀ ਠਹਿਰਨ ਦੇ ਦਿਨਾਂ ਦੀ ਗਿਣਤੀ 'ਤੇ ਨਿਰਭਰ ਕਰਦੀ ਹੈ।

ਇਹ ਵੀ ਪੜ੍ਹੋ : ਆਸਟ੍ਰੇਲੀਆ ਜਾਂਦੇ ਸਮੇਂ ਈਰਾਨ 'ਚ ਅਗਵਾ ਕੀਤੇ ਤਿੰਨੋਂ ਭਾਰਤੀਆਂ ਨੂੰ ਪੁਲਸ ਨੇ ਛੁਡਾਇਆ, ਛੇਤੀ ਪਰਤਣਗੇ ਦੇਸ਼

ਸ਼ੈਤਾਨ ਨੂੰ ਪੱਥਰ ਮਾਰਨਾ- ਰਮੀ ਅਲ-ਜਮਰਾਤ
ਹੱਜ ਦੇ ਤੀਜੇ ਦਿਨ ਸ਼ਰਧਾਲੂ ਜਮਰਾਤ 'ਤੇ ਪੱਥਰ ਮਾਰਨ ਲਈ ਮੀਨਾ ਵਾਪਸ ਆਉਂਦੇ ਹਨ। ਰਮੀ ਅਲ-ਜਮਰਾਤ, ਜਿਸ ਨੂੰ 'ਸ਼ੈਤਾਨ ਨੂੰ ਪੱਥਰ ਮਾਰਨਾ' ਵੀ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਹੱਜ ਯਾਤਰਾ ਦੀ ਇੱਕ ਲਾਜ਼ਮੀ ਰਸਮ ਹੈ। ਇਹ ਰਸਮ ਈਦ ਉਲ-ਅਧਾ ਦੇ ਦਿਨ ਅਤੇ ਅਗਲੇ ਦੋ ਦਿਨਾਂ 'ਤੇ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਇਸ ਪ੍ਰਕਿਰਿਆ ਵਿੱਚ ਸ਼ਰਧਾਲੂ ਸ਼ੈਤਾਨ ਦੇ ਪ੍ਰਤੀਕ ਤਿੰਨ ਥੰਮ੍ਹਾਂ 'ਤੇ ਪੱਥਰ ਸੁੱਟਦੇ ਹਨ। ਪਹਿਲੀ ਰਮੀ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਸ਼ਰਧਾਲੂ 'ਕੁਰਬਾਨੀ ਦੀ ਰਸਮ' ਕਰਦੇ ਹਨ। ਇਸ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਬੱਕਰੀ, ਭੇਡ ਜਾਂ ਹੋਰ ਜਾਨਵਰ ਦੀ ਕੁਰਬਾਨੀ ਦਿੱਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਇਹ ਉਸ ਘਟਨਾ ਦੀ ਯਾਦ ਹੈ ਜਦੋਂ ਹਜ਼ਰਤ ਇਬਰਾਹਿਮ ਆਪਣੇ ਪੁੱਤਰ ਦੀ ਕੁਰਬਾਨੀ ਦੇਣ ਲਈ ਤਿਆਰ ਸਨ, ਪਰ ਰੱਬ ਨੇ ਉਸ ਨੂੰ ਇੱਕ ਜਾਨਵਰ ਦਿੱਤਾ। ਕੁਰਬਾਨੀ ਦਾ ਮਾਸ ਲੋੜਵੰਦਾਂ ਵਿੱਚ ਵੰਡਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।

ਵਾਲ ਕਟਵਾਉਣਾ ਜਾਂ ਸਿਰ ਮੁੰਨਣਾ
ਫਿਰ ਸ਼ਰਧਾਲੂ ਆਪਣੇ ਵਾਲ ਕੱਟਦੇ ਹਨ। ਮਰਦ ਅਕਸਰ ਆਪਣੇ ਸਿਰ ਪੂਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਮੁੰਨ ਦਿੰਦੇ ਹਨ, ਜਦੋਂਕਿ ਔਰਤਾਂ ਆਪਣੇ ਵਾਲਾਂ ਦਾ ਇੱਕ ਛੋਟਾ ਜਿਹਾ ਹਿੱਸਾ ਕੱਟਦੀਆਂ ਹਨ। ਇਸ ਰਸਮ ਨੂੰ ਇੱਕ ਨਵੇਂ ਜੀਵਨ ਅਤੇ ਨਿਮਰਤਾ ਦੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤ ਦਾ ਪ੍ਰਤੀਕ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਉਹ ਅੰਸ਼ਕ ਤੌਰ 'ਤੇ ਇਹਰਾਮ ਦੀ ਸਥਿਤੀ ਤੋਂ ਬਾਹਰ ਆ ਜਾਂਦੇ ਹਨ। ਇਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਹੱਜ ਯਾਤਰੀ ਮੱਕਾ ਵਾਪਸ ਆਉਂਦੇ ਹਨ ਅਤੇ 'ਤਵਾਫ਼ ਅਲ-ਇਫਦਾ' ਕਰਦੇ ਹਨ। ਫਿਰ ਇੱਕ ਹੋਰ ਸਈ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਇਹ ਰਸਮ ਹੱਜ ਦੇ ਮੁੱਖ ਹਿੱਸਿਆਂ ਦੇ ਪੂਰਾ ਹੋਣ ਨੂੰ ਦਰਸਾਉਂਦੀ ਹੈ ਅਤੇ ਪਰਮਾਤਮਾ ਨਾਲ ਆਪਣੇ ਰਿਸ਼ਤੇ ਨੂੰ ਮੁੜ ਮਜ਼ਬੂਤ ​​ਕਰਨ ਦਾ ਪ੍ਰਤੀਕ ਹੈ।

ਇਹ ਵੀ ਪੜ੍ਹੋ : 15 ਜੂਨ ਨੂੰ ਹੋਣ ਵਾਲੀ NEET PG 2025 ਪ੍ਰੀਖਿਆ ਮੁਲਤਵੀ, ਛੇਤੀ ਹੋਵੇਗਾ ਨਵੀਂ ਤਾਰੀਖ ਦਾ ਐਲਾਨ

ਜਗ ਬਾਣੀ ਈ-ਪੇਪਰ ਨੂੰ ਪੜ੍ਹਨ ਅਤੇ ਐਪ ਨੂੰ ਡਾਊਨਲੋਡ ਕਰਨ ਲਈ ਇੱਥੇ ਕਲਿੱਕ ਕਰੋ

For Android:- https://play.google.com/store/apps/details?id=com.jagbani&hl=en

For IOS:- https://itunes.apple.com/in/app/id538323711?mt=8