ਇਸ ਮੰਦਰ ''ਚ ਪੂਜਾ ਕਰਨ ਨਾਲ ਭਗਤਾਂ ਨੂੰ ਮਿਲਦੀ ਹੈ ਕਸ਼ਟਾਂ ਤੋਂ ਮੁਕਤੀ
Wednesday, Oct 09, 2024 - 12:22 PM (IST)
ਪਟਨਾ- ਬਿਹਾਰ ਦੇ ਨਵਾਦਾ ਜ਼ਿਲ੍ਹੇ 'ਚ ਸਥਿਤ ਮਾਂ ਚਾਮੁੰਡਾ ਮੰਦਰ 'ਚ ਪੂਜਾ ਕਰਨ ਨਾਲ ਸ਼ਰਧਾਲੂਆਂ ਦੀਆਂ ਮਨੋਕਾਮਨਾਵਾਂ ਪੂਰੀਆਂ ਹੁੰਦੀਆਂ ਹਨ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਕਸ਼ਟਾਂ ਤੋਂ ਮੁਕਤੀ ਮਿਲਦੀ ਹੈ। ਨਵਾਦਾ ਤੋਂ ਕਰੀਬ 23 ਕਿਲੋਮੀਟਰ ਦੀ ਦੂਰੀ 'ਤੇ ਰੋਹ-ਕੌਆਕੋਲ ਰੋਡ 'ਤੇ ਸਥਿਤ ਰੂਪੌ ਪਿੰਡ 'ਚ ਮਾਂ ਚਾਮੁੰਡਾ ਮੰਦਰ 'ਚ ਪੂਜਾ ਕਰਨ ਨਾਲ ਸ਼ਰਧਾਲੂਆਂ ਦੀ ਹਰ ਮਨੋਕਾਮਨਾ ਪੂਰੀ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਨਰਾਤਿਆਂ ਦੌਰਾਨ ਵੱਡੀ ਗਿਣਤੀ 'ਚ ਸ਼ਰਧਾਲੂ ਇੱਥੇ ਪੂਜਾ ਕਰਨ ਆਉਂਦੇ ਹਨ। ਨਰਾਤਿਆਂ ਦੌਰਾਨ ਮਾਤਾ ਚਾਮੁੰਡਾ ਦੇਵੀ ਦੇ ਦਰਬਾਰ 'ਚ ਪੂਜਾ ਕਰਨ ਨਾਲ ਸ਼ਰਧਾਲੂਆਂ ਨੂੰ ਸੁੰਦਰਤਾ, ਜਿੱਤ ਅਤੇ ਪ੍ਰਸਿੱਧੀ ਪ੍ਰਾਪਤ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਦੇਵੀ ਚਾਮੁੰਡਾ ਦੇਵੀ ਦੇ ਦਰਸ਼ਨ ਅਤੇ ਪੂਜਾ ਕਰਨ ਨਾਲ ਸ਼ਰਧਾਲੂ ਜੀਵਨ ਦੀਆਂ ਸਾਰੀਆਂ ਰੁਕਾਵਟਾਂ ਅਤੇ ਦੁੱਖਾਂ ਤੋਂ ਮੁਕਤੀ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰਦੇ ਹਨ।
ਮਾਂ ਚਾਮੁੰਡਾ ਸ਼ਕਤੀਪੀਠ ਵਿਚ ਸਪਤਮੀ ਨੂੰ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਪੂਜਾ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਸ਼ਰਧਾਲੂ ਸਵੇਰ ਤੋਂ ਹੀ ਇੱਥੇ ਪਹੁੰਚ ਜਾਂਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਦੇਵੀ ਮਾਂ ਦੀ ਪੂਜਾ ਕਰਦੇ ਹਨ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਮਨੋਕਾਮਨਾ ਪੂਰੀ ਹੋ ਜਾਂਦੀ ਹੈ, ਉਹ ਆਪਣੇ ਪਰਿਵਾਰ ਸਮੇਤ ਪੂਰੇ 10 ਦਿਨ ਇੱਥੇ ਪੂਜਾ ਕਰਦੇ ਹਨ। ਮੰਦਰ ਕੰਪਲੈਕਸ ਅੰਦਰ ਹਰ ਸਵੇਰ ਅਤੇ ਸ਼ਾਮ ਨੂੰ ਮਾਂ ਚਾਮੁੰਡਾ ਦੀ ਸ਼ਿੰਗਾਰ ਅਤੇ ਆਰਤੀ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਮੰਦਰ ਕੰਪਲੈਕਸ ਵਿਚ ਹੋਰ ਵੀ ਕਈ ਦੇਵੀ-ਦੇਵਤਿਆਂ ਦੀਆਂ ਮੂਰਤੀਆਂ ਹਨ।
ਪੁਰਾਣਾ 'ਚ ਮਾਂ ਚਾਮੁੰਡਾ ਦੇਵੀ ਦੇ ਸ਼ੌਰਿਆ ਦੀ ਗਾਥਾ ਦਾ ਵਰਣਨ ਹੈ। ਪੁਰਾਣਾ ਮੁਤਾਬਕ ਦੇਵਲੋਕ ਵਿਚ ਦਹਿਸ਼ਤ ਫੈਲਾਉਣ ਵਾਲੇ ਦੈਂਤ ਭਰਾਵਾਂ ਸ਼ੁੰਭ-ਨਿਸ਼ੁੰਭ ਨੇ ਆਪਣੇ ਰਾਖਸ਼ਸ਼ ਚੇਲੇ ਚੰਡ-ਮੁੰਡਾ ਨੂੰ ਮਾਂ ਦੁਰਗਾ ਨਾਲ ਯੁੱਧ ਕਰਨ ਲਈ ਭੇਜਿਆ ਸੀ। ਮਾਂ ਨੇ ਯੁੱਧ ਕਰ ਕੇ ਚੰਡ-ਮੁੰਡਾ ਨੂੰ ਮਾਰ ਦਿੱਤਾ। ਇਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਮਾਂ ਅੰਬਾ ਨੂੰ ਚਾਮੁੰਡਾ ਦੇਵੀ ਕਿਹਾ ਜਾਣ ਲੱਗਾ। ਚੰਡ-ਮੁੰਡਾ ਨੂੰ ਮਾਰਨ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਉਸ ਦੇ ਮੁੰਡਿਆਂ ਦੀ ਮਾਲਾ ਪਹਿਨ ਕੇ ਮਾਂ ਚਾਮੁੰਡਾ ਦੇਵੀ ਨੇ ਸ਼ੁੰਭ-ਨਿਸ਼ੁੰਭ ਦੈਂਤਾਂ ਨੂੰ ਵੀ ਮਾਰਿਆ। ਇਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਦੇਵੀ-ਦੇਵਤਿਆਂ ਨੇ ਸੁੱਖ ਦਾ ਸਾਹ ਲਿਆ। ਦੇਵੀ ਦੇ ਰੂਪ ਵਿਚ ਬਦਲਣ ਵਾਲੀ ਥਾਂ ਦਾ ਨਾਂ ਹੈ ਰੂਪੌ। ਪੁਜਾਰੀਆਂ ਦਾ ਤਰਕ ਹੈ ਕਿ ਸ਼ੁੰਭ-ਨਿਸ਼ੁੰਭ ਨੂੰ ਮਾਰਨ ਲਈ ਆਪਣਾ ਰੂਪ ਬਦਲਿਆ ਸੀ, ਉਸ ਨੂੰ ਮੌਜੂਦਾ ਸਮੇਂ ਵਿਚ ਰੂਪੌ ਦੇ ਨਾਂ ਨਾਲ ਜਾਣਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।
ਹਰ ਮੰਗਲਵਾਰ ਨੂੰ ਦੇਵੀ ਦੇ ਦਰਸ਼ਨਾਂ ਅਤੇ ਪੂਜਾ ਕਰਨ ਲਈ ਸ਼ਰਧਾਲੂਆਂ ਦੀ ਭੀੜ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਮੰਦਰ ਵਿੱਚ ਸ਼ਿਵ-ਪਾਰਵਤੀ, ਗਣੇਸ਼ ਜੀ, ਬਜਰੰਗਬਲੀ, ਦੁਰਗਾ ਦੇਵੀ, ਮਹਾਕਾਲ, ਸ਼ਨੀਦੇਵ, ਭਗਵਾਨ ਵਿਸ਼ਵਕਰਮਾ ਅਤੇ ਰਾਧਾ-ਕ੍ਰਿਸ਼ਨ ਵੀ ਮੌਜੂਦ ਹਨ। ਮੰਦਰ ਵਿੱਚ ਦੁੱਧ, ਨਾਰੀਅਲ, ਬਾਤਾਸ਼ਾ, ਪੇਡਾ, ਚੁੰਨੀ, ਸਿੰਦੂਰ, ਲਾਲ ਅਤੇ ਚਿੱਟੇ ਊਧੂਲ ਦੇ ਫੁੱਲ, ਧੂਪ ਸਟਿੱਕ ਅਤੇ ਕਪੂਰ ਚੜ੍ਹਾਉਣ ਦੀ ਪਰੰਪਰਾ ਹੈ।
ਮਕਰੰਦਯ ਪੁਰਾਣ ਵਿਚ ਮਾਤਾ ਚਾਮੁੰਡਾ ਦੇਵੀ ਦੀ ਬਹਾਦਰੀ ਦੀ ਕਹਾਣੀ ਦਾ ਵਰਣਨ ਹੈ। ਮਕਰੰਡੇਯ ਪੁਰਾਣ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, ਦੁਨੀਆ ਵਿੱਚ ਦਹਿਸ਼ਤ ਫੈਲਾਉਣ ਵਾਲੇ ਦੈਂਤ ਭਰਾਵਾਂ ਸ਼ੁੰਭ-ਨਿਸ਼ੁੰਭ ਨੇ ਆਪਣੇ ਰਾਖਸ਼ ਚੇਲਿਆਂ ਚੰਦ-ਮੁੰਡਾ ਨੂੰ ਮਾਂ ਦੁਰਗਾ ਨਾਲ ਲੜਨ ਲਈ ਭੇਜਿਆ ਸੀ। ਮਾਂ ਨੇ ਲੜ ਕੇ ਚੰਦ-ਮੁੰਡ ਨੂੰ ਮਾਰ ਦਿੱਤਾ। ਇਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਮਾਂ ਅੰਬਾ ਨੂੰ ਚਾਮੁੰਡਾ ਦੇਵੀ ਕਿਹਾ ਜਾਣ ਲੱਗਾ। ਚੰਦ-ਮੁੰਡਾ ਨੂੰ ਮਾਰਨ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਉਸ ਦੇ ਗਲੇ ਦੀ ਮਾਲਾ ਪਹਿਨ ਕੇ, ਮਾਤਾ ਚਾਮੁੰਡਾ ਦੇਵੀ ਨੇ ਸ਼ੰਭ-ਨਿਸ਼ੁਭ ਦੈਂਤਾਂ ਨੂੰ ਵੀ ਮਾਰਿਆ। ਇਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਦੇਵੀ-ਦੇਵਤਿਆਂ ਨੇ ਸੁੱਖ ਦਾ ਸਾਹ ਲਿਆ। ਦੇਵੀ ਬਦਲਣ ਵਾਲੀ ਥਾਂ ਦਾ ਨਾਂ ਰੂਪੁ ਹੈ। ਪੁਜਾਰੀ ਦਲੀਲ ਦਿੰਦੇ ਹਨ ਕਿ ਜਿਸ ਜਗ੍ਹਾ 'ਤੇ ਮਾਂ ਅੰਬਾ ਨੇ ਸ਼ੰਭ-ਨਿਸ਼ੁੰਭ ਨੂੰ ਮਾਰਨ ਲਈ ਆਪਣਾ ਰੂਪ ਬਦਲਿਆ ਸੀ, ਉਸ ਨੂੰ ਵਰਤਮਾਨ ਵਿੱਚ ਰੂਪੌ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।
ਹਰ ਮੰਗਲਵਾਰ ਨੂੰ ਦੇਵੀ ਦੇ ਦਰਸ਼ਨਾਂ ਅਤੇ ਪੂਜਾ ਕਰਨ ਲਈ ਸ਼ਰਧਾਲੂਆਂ ਦੀ ਭੀੜ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਮੰਦਰ ਵਿਚ ਸ਼ਿਵ-ਪਾਰਵਤੀ, ਗਣੇਸ਼ ਜੀ, ਬਜਰੰਗਬਲੀ, ਦੁਰਗਾ ਦੇਵੀ, ਮਹਾਕਾਲ, ਸ਼ਨੀਦੇਵ, ਭਗਵਾਨ ਵਿਸ਼ਵਕਰਮਾ ਅਤੇ ਰਾਧਾ-ਕ੍ਰਿਸ਼ਨ ਵੀ ਮੌਜੂਦ ਹਨ। ਮੰਦਰ ਵਿਚ ਦੁੱਧ, ਨਾਰੀਅਲ, ਬਾਤਾਸ਼ੇ, ਪੇਡਾ, ਚੁੰਨੀ, ਸਿੰਦੂਰ, ਲਾਲ ਅਤੇ ਚਿੱਟੇ ਊਧੂਲ ਦੇ ਫੁੱਲ, ਧੂਪ ਸਟਿੱਕ ਅਤੇ ਕਪੂਰ ਚੜ੍ਹਾਉਣ ਦੀ ਪਰੰਪਰਾ ਹੈ।
