ਬੱਚਿਆਂ ਸਾਹਮਣੇ ਭੁੱਲ ਕੇ ਵੀ ਨਾ ਕਰੋ ਇਹ ਗਲਤੀ, ਪੈ ਸਕਦੀ ਹੈ ਭਾਰੀ

ਵੈੱਬ ਡੈਸਕ - ਕਈ ਵਾਰ ਬੱਚੇ ਕੁਝ ਅਜਿਹੀ ਸ਼ਰਾਰਤ ਕਰਦ ਦਿੰਦੇ ਹਨ ਕਿ ਮਾਤਾ-ਪਿਤਾ ਨਾ ਚਾਹੁੰਦਿਆਂ ਵੀ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਝਾੜ ਲਾ ਦਿੰਦੇ ਹਨ। ਗਲਤੀ ਲਈ ਬੱਚਿਆਂ ਨੂੰ ਝਿੜਕਣਾ ਗਲਤ ਨਹੀਂ ਹੈ ਪਰ ਸਾਰਿਆਂ ਸਾਹਮਣੇ ਚੀਕਣ ਨਾਲ ਉਸ ਦੀ ਮਾਨਸਿਕ ਅਤੇ ਭਾਵਨਾਤਮਕ ਸਿਹਤ ’ਤੇ ਨਾਂਹਪੱਖੀ ਅਸਰ ਪੈਂਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਨਾਲ ਬੱਚੇ ਦੇ ਆਤਮਵਿਸ਼ਵਾਸ ਅਤੇ ਆਤਮਸਨਮਾਨ ’ਚ ਕਮੀ ਆਉਂਦੀ ਹੈ, ਨਾਲ ਹੀ ਉਸ ਦਾ ਵਿਹਾਰ ਅਤੇ ਸੋਚਣ ਦਾ ਤਰੀਕਾ ਵੀ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਦੱਸਿਆ ਗਿਆ ਹੈ ਕਿ ਕਿਉਂ ਬੱਚਿਆਂ ਨੂੰ ਸਾਰਿਆਂ ਸਾਹਮਣੇ ਡਾਂਟਣਾ ਹਾਨੀਕਾਰਕ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ।

ਆਤਮਸਨਮਾਨ ਦੀ ਕਮੀ

ਜਦੋਂ ਕਿਸੇ ਬੱਚੇ ਨੂੰ ਸਭ ਦੇ ਸਾਹਮਣੇ ਝਿੜਕਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਤਾਂ ਉਸ ਦੇ ਆਤਮ-ਸਨਮਾਨ ਨੂੰ ਸੱਟ ਵੱਜਦੀ ਹੈ। ਉਹ ਸ਼ਾਇਦ ਮਹਿਸੂਸ ਕਰੇ ਜਿਵੇਂ ਉਹ ਦੂਜਿਆਂ ਦੇ ਸਾਹਮਣੇ ਸ਼ਰਮਿੰਦਾ ਹੋ ਗਿਆ ਹੋਵੇ। ਇਸ ਨਾਲ ਲੰਬੇ ਸਮੇਂ ’ਚ ਉਸ ਦਾ ਆਤਮ-ਸਨਮਾਨ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਉਹ ਆਪਣੇ ਆਪ ਨੂੰ ਘੱਟ ਸਮਝਣਾ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰ ਦਿੰਦਾ ਹੈ।

ਡਰ ਅਤੇ ਚਿੰਤਾ

ਸਾਰਿਆਂ ਦੇ ਸਾਹਮਣੇ ਝਿੜਕਿਆ ਜਾਣਾ ਬੱਚੇ ’ਚ ਡਰ ਅਤੇ ਚਿੰਤਾ ਪੈਦਾ ਕਰ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਉਹ ਭਵਿੱਖ ’ਚ ਕੋਈ ਗਲਤੀ ਕਰਨ ਤੋਂ ਡਰਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਹਮੇਸ਼ਾ ਇਸ ਗੱਲ 'ਤੇ ਜ਼ੋਰ ਦਿੰਦਾ ਹੈ ਕਿ ਉਸ ਨੂੰ ਸਾਰਿਆਂ ਦੇ ਸਾਹਮਣੇ ਦੁਬਾਰਾ ਝਾੜਿਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ।

ਸਮਾਜਿਕ ਵਿਕਾਸ ’ਤੇ ਅਸਰ

ਬੱਚੇ ਦਾ ਸਮਾਜਿਕ ਵਿਕਾਸ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਉਹ ਦੂਜਿਆਂ ਨਾਲ ਗੱਲਬਾਤ ਕਰਨ ਵਿੱਚ ਝਿਜਕਣਾ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰ ਦਿੰਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਆਪਣੇ ਆਪ ਨੂੰ ਜਨਤਕ ਤੌਰ 'ਤੇ ਪ੍ਰਗਟ ਕਰਨ ’ਚ ਮੁਸ਼ਕਲ ਹੋ ਸਕਦੀ ਹੈ। ਇਹ ਦੋਸਤ ਬਣਾਉਣ ਅਤੇ ਸਮਾਜਿਕ ਹੁਨਰ ਵਿਕਸਿਤ ਕਰਨ ਦੀ ਉਸਦੀ ਯੋਗਤਾ ’ਚ ਰੁਕਾਵਟ ਪਾ ਸਕਦਾ ਹੈ।

ਨਾਂਹਪੱਖੀ ਵਤੀਰਾ

ਬੱਚੇ ਨੂੰ ਸਭ ਦੇ ਸਾਹਮਣੇ ਵਾਰ-ਵਾਰ ਝਿੜਕਣ ਨਾਲ ਉਸ ’ਚ ਬਗਾਵਤ ਅਤੇ ਨਕਾਰਾਤਮਕ ਵਤੀਰਾ ਪੈਦਾ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਉਹ ਆਪਣਾ ਗੁੱਸਾ ਜਾਂ ਨਾਰਾਜ਼ਗੀ ਦੂਜਿਆਂ 'ਤੇ ਕੱਢਣਾ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰ ਦਿੰਦਾ ਹੈ ਜਾਂ ਹੋਰ ਗਲਤੀਆਂ ਕਰਨ ਲੱਗ ਪੈਂਦਾ ਹੈ ਤਾਂ ਕਿ ਉਹ ਧਿਆਨ ਖਿੱਚ ਸਕੇ।

ਭਾਵਨਾਤਮਕ ਦੂਰੀ

ਜੇਕਰ ਮਾਪੇ ਵਾਰ-ਵਾਰ ਬੱਚੇ ਨੂੰ ਦੂਜਿਆਂ ਦੇ ਸਾਹਮਣੇ ਝਿੜਕਦੇ ਹਨ, ਤਾਂ ਬੱਚਾ ਉਨ੍ਹਾਂ ਤੋਂ ਭਾਵਨਾਤਮਕ ਦੂਰੀ ਬਣਾ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਉਹ ਸ਼ਾਇਦ ਮਹਿਸੂਸ ਕਰੇ ਕਿ ਉਸਦੇ ਮਾਪੇ ਉਸਨੂੰ ਸਮਝਣ ਦੀ ਬਜਾਏ ਉਸਨੂੰ ਸ਼ਰਮਿੰਦਾ ਕਰਨ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕਰ ਰਹੇ ਹਨ। ਇਹ ਮਾਤਾ-ਪਿਤਾ ਅਤੇ ਬੱਚੇ ਵਿਚਕਾਰ ਬੰਧਨ ਨੂੰ ਕਮਜ਼ੋਰ ਕਰ ਸਕਦਾ ਹੈ।

ਸਿਖਣ ਦੀ ਸਮਰੱਥਾ ’ਤੇ ਅਸਰ

ਇਕ ਬੱਚੇ ਦਾ ਮਨ ਬਿਹਤਰ ਸਿੱਖਦਾ ਹੈ ਜਦੋਂ ਉਸਨੂੰ ਪਿਆਰ ਅਤੇ ਸਤਿਕਾਰ ਦੇ ਮਾਹੌਲ ’ਚ ਸੇਧ ਦਿੱਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ ਪਰ ਜਦੋਂ ਉਸ ਨੂੰ ਜਨਤਕ ਤੌਰ 'ਤੇ ਝਿੜਕਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਤਾਂ ਉਹ ਡਰ ਅਤੇ ਸ਼ਰਮ ਦੀ ਭਾਵਨਾ ਨਾਲ ਘਿਰ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਜਿਸ ਨਾਲ ਉਸ ਦੀ ਸਿੱਖਣ ਦੀ ਯੋਗਤਾ 'ਤੇ ਬੁਰਾ ਪ੍ਰਭਾਵ ਪੈਂਦਾ ਹੈ।

ਕੀ ਕਰੀਏ : 

ਪ੍ਰਾਈਵੇਟ ’ਚ ਗੱਲ ਕਰੋ : ਜੇ ਬੱਚਾ ਕੋਈ ਗਲਤੀ ਕਰਦਾ ਹੈ, ਤਾਂ ਉਸਨੂੰ ਇਕੱਲੇ ਵਿਚ, ਪਿਆਰ ਅਤੇ ਧੀਰਜ ਨਾਲ ਸਮਝਾਓ।

ਸੰਵੇਦਨਸ਼ੀਲ ਬਣੋ : ਬੱਚੇ ਦੇ ਆਤਮਲਨਮਾਨ ਨੂੰ ਸੱਟ ਪਹੁੰਚਾਏ ਬਿਨਾਂ, ਉਸ ਦੀਆਂ ਗਲਤੀਆਂ ਨੂੰ ਸੁਧਾਰਨ ਦਾ ਤਰੀਕਾ ਅਪਣਾਓ।

ਹੁਲਾਰਾ ਅਤੇ ਸ਼ਲਾਘਾ : ਬੱਚਿਆਂ ਨੂੰ ਹੌਸਲਾ ਅਤੇ ਤਾਰੀਫ਼ ਦਿਓ ਤਾਂ ਜੋ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਆਤਮਵਿਸ਼ਵਾਸ ਵਧੇ ਅਤੇ ਉਹ ਆਪਣੀਆਂ ਗ਼ਲਤੀਆਂ ਤੋਂ ਸਿੱਖ ਸਕਣ।

ਗੱਲਬਾਤ ਨੂੰ ਪਹਿਲ ਦਿਓ : ਬੱਚਿਆਂ ਨਾਲ ਖੁੱਲ੍ਹ ਕੇ ਗੱਲ ਕਰੋ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀਆਂ ਭਾਵਨਾਵਾਂ ਨੂੰ ਸਮਝੋ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਮਹਿਸੂਸ ਕਰਾਓ ਕਿ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਮਾਪੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਗਲਤੀ ਸੁਧਾਰਨ ’ਚ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਮਦਦ ਕਰਨ ਲਈ ਹਨ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਸ਼ਰਮਿੰਦਾ ਕਰਨ ਲਈ ਨਹੀਂ।