ਬੱਚੇ ਨੂੰ ਪੈ ਗਈ ਹੈ ਜ਼ਿਆਦਾ ਟੀਵੀ ਦੇਖਣ ਦੀ ਆਦਤ ਤਾਂ ਕਰੋ ਇਹ ਕੰਮ

ਵੈੱਬ ਡੈਸਕ - ਜੇ ਤੁਹਾਡੇ ਬੱਚੇ ਨੂੰ ਟੀਵੀ ਦੇਖਣ ਦੀ ਆਦਤ ਪੈ ਗਈ ਹੈ ਤਾਂ ਇਸਦੀ ਸੰਭਾਲ ਲਈ ਸਹੀ ਤਰੀਕਿਆਂ ਨੂੰ ਅਪਣਾਉਣਾ ਬਹੁਤ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਹੈ। ਜ਼ਿਆਦਾ ਟੀਵੀ ਦੇਖਣਾ ਬੱਚੇ ਦੀ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ’ਚ ਹੋਰ ਸਰਗਰਮੀਆਂ ਨੂੰ ਹਟਾ ਸਕਦਾ ਹੈ ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਪੜ੍ਹਾਈ, ਖੇਡਾਂ ਅਤੇ ਕ੍ਰਿਏਟਿਵ ਐਕਟਿਵਿਟੀਆਂ। ਇਸ ਆਦਤ ਨੂੰ ਸੰਤੁਲਿਤ ਕਰਨਾ ਬੱਚੇ ਦੀ ਮਾਨਸਿਕ ਅਤੇ ਸਰੀਰਕ ਵਿਕਾਸ ਲਈ ਲਾਭਦਾਇਕ ਹੈ। ਹੇਠਾਂ ਕੁਝ ਤਰੀਕੇ ਦਿੱਤੇ ਗਏ ਹਨ ਜੋ ਬੱਚੇ ਨੂੰ ਟੀਵੀ ਦੇਖਣ ਦੀ ਆਦਤ ਤੋਂ ਹਟਾ ਕੇ ਹੋਰ ਮਤਲਬੀ ਅਤੇ ਸਿਹਤਮੰਦ ਸਰਗਰਮੀਆਂ ਵੱਲ ਧਿਆਨ ਕੇਂਦ੍ਰਿਤ ਕਰਨ ’ਚ ਮਦਦ ਕਰ ਸਕਦੇ ਹਨ।

1. ਬੱਚਿਆਂ ਲਈ ਇਕ ਨਿਸ਼ਚਿਤ ਸਮਾਂ ਤਹਿ ਕਰੋ ਜਿੱਥੇ ਬੱਚਾ ਦਿਨ ’ਚ ਸਿਰਫ ਓਨੇ ਹੀ ਸਮੇਂ ਲਈ ਹੀ ਟੀਵੀ ਦੇਖ ਸਕੇ। ਇਸ ਨਾਲ ਬੱਚੇ ਨੂੰ ਅਨੁਸ਼ਾਸਨ ਸਿਖਾਉਣ ’ਚ ਮਦਦ ਮਿਲੇਗੀ।

2. ਟੀਵੀ ਦੇਖਣ ਦੌਰਾਨ ਬੱਚੇ ਨੂੰ ਸਿਰਫ਼ ਸਿੱਖਣ ਵਾਲੇ ਕਾਰਟੂਨ ਜਾਂ ਮਨੋਰੰਜਨ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਸਿੱਖਣ ਵਾਲੇ ਪ੍ਰੋਗਰਾਮ ਹੀ ਦਿਖਾਓ। ਇਹ ਬੱਚੇ ਨੂੰ ਸਿਰਫ਼ ਬਿਨਾਂ ਮਤਲਬ ਦੇ ਪ੍ਰੋਗਰਾਮ ਦੇਖਣ ਤੋਂ ਬਚਾਏਗਾ।

3. ਬੱਚੇ ਨੂੰ ਟੀਵੀ ਤੋਂ ਧਿਆਨ ਹਟਾ ਕੇ ਬਾਹਰਲੇ ਖੇਡਾਂ, ਸ਼ਾਰਰੀਕ ਸਰਗਰਮੀਆਂ ਜਾਂ ਹੋਰ ਰੁਚੀਵਾਨ ਕੌਮਾਂਤਰੀ ਕਮਾਂ ’ਚ ਸ਼ਾਮਲ ਕਰੋ। ਇਹ ਉਸਨੂੰ ਸਿਹਤਮੰਦ ਜੀਵਨ ਪੱਧਰ ਵੱਲ ਲੈ ਕੇ ਜਾਵੇਗਾ।

4. ਬੱਚੇ ਨੂੰ ਹੋਰ ਸਿਰਜਨਾਤਮਕ ਕੰਮਾਂ ਜਿਵੇਂ ਪੇਂਟਿੰਗ, ਕਿਤਾਬਾਂ ਪੜ੍ਹਨ, ਖੇਡਾਂ, ਜਾਂ ਹੋਰ ਮਨੋਰੰਜਕ ਕੰਮਾਂ ਵੱਲ ਧਿਆਨ ਦਿਵਾਓ ਜੋ ਟੀਵੀ ਦੇਖਣ ਦਾ ਵਿਕਲਪ ਹੋ ਸਕਣ।

5. ਬੱਚੇ ਅਕਸਰ ਮਾਤਾ-ਪਿਤਾ ਨੂੰ ਫਾਲੋਅ ਕਰਦੇ ਹਨ। ਜੇ ਤੁਸੀਂ ਆਪਣੇ ਟੀਵੀ ਦੇਖਣ ਦੇ ਸਮੇਂ ਨੂੰ ਸੀਮਤ ਕਰੋਗੇ ਤਾਂ ਬੱਚੇ ਵੀ ਤੁਹਾਡਾ ਅਨੁਕਰਣ ਕਰਨਗੇ।

6. ਜੇ ਬੱਚਾ ਟੀਵੀ ਘੱਟ ਦੇਖਣ ਲਈ ਸਹਿਮਤ ਹੋਵੇ ਤਾਂ ਉਸਨੂੰ ਛੋਟੇ-ਮੋਟੇ ਇਨਾਮ ਦੇ ਕੇ ਪ੍ਰੋਤਸਾਹਿਤ ਕਰੋ। ਇਹ ਉਸਦੇ ਬਿਹਤਰ ਆਚਰਣ ਨੂੰ ਵਧਾਵੇਗਾ।

7. ਦਿਨ ਦੀ ਰੋਜ਼ਾਨਾ ਰੁਟੀਨ ਬਣਾਉਣ ਨਾਲ, ਜਿਸ ’ਚ ਪੜ੍ਹਾਈ, ਖੇਡਾਂ ਅਤੇ ਹੋਰ ਸਰਗਰਮੀਆਂ ਸ਼ਾਮਲ ਹੋਣ, ਬੱਚੇ ਦਾ ਟੀਵੀ ਦੇਖਣ ਵਾਲਾ ਸਮਾਂ ਆਪਣੇ ਆਪ ਘਟੇਗਾ।

ਹੋਰ ਤਰੀਕੇ :-

1. ਟੀਵੀ ਦੇਖਣ ਦੇ ਨਾਲ ਹੋਰ ਸਰਗਰਮੀਆਂ ਨੂੰ ਰੁਟੀਨ ’ਚ ਸ਼ਾਮਲ ਕਰੋ। ਜਿਵੇਂ ਪੜ੍ਹਾਈ, ਖੇਡਾਂ, ਹਸਤਕਲਾ, ਕਿਤਾਬਾਂ ਪੜ੍ਹਨ ਦਾ ਸਮਾਂ ਫਿਕਸ ਕਰੋ, ਤਾਂ ਜੋ ਬੱਚੇ ਨੂੰ ਹਰ ਕਿਸਮ ਦੀ ਸਰਗਰਮੀ ਲਈ ਪੂਰਾ ਸਮਾਂ ਮਿਲੇ ਅਤੇ ਉਹ ਟੀਵੀ ਨੂੰ ਆਪਣੇ ਸਾਰੇ ਸਮੇਂ ਲਈ ਵਾਪਰ ਨਾ ਕਰੇ।

2. ਟੀਵੀ ਦੇਖਣ ਲਈ ਇਕ ਟਾਈਮਰ ਸੈੱਟ ਕਰੋ। ਜਦੋਂ ਟਾਈਮ ਖ਼ਤਮ ਹੋ ਜਾਵੇ, ਬੱਚੇ ਨੂੰ ਯਾਦ ਦਿਵਾਓ ਕਿ ਹੋਰ ਕੰਮਾਂ ’ਚ ਸ਼ਾਮਲ ਹੋਣ ਦਾ ਸਮਾਂ ਹੈ। ਇਹ ਟੀਵੀ ਦੇਖਣ ਨੂੰ ਕੁਦਰਤੀ ਤੌਰ ਤੇ ਸੀਮਤ ਕਰਨ ’ਚ ਮਦਦ ਕਰੇਗਾ।

3. ਬੱਚੇ ਦੇ ਬੈੱਡਰੂਮ ’ਚ ਟੀਵੀ ਨਾ ਰੱਖੋ। ਟੀਵੀ ਦੇਖਣ ਦਾ ਖਾਸ ਇਲਾਕਾ ਹੋਵੇ, ਜਿੱਥੇ ਟੀਵੀ ਸਮੇਂ ਲਈ ਪਰਿਵਾਰ ਇਕੱਠੇ ਹੁੰਦੇ ਹਨ। ਇਸ ਨਾਲ ਟੀਵੀ ਦੇਖਣ ਦਾ ਸਮਾਂ ਅਤੇ ਮਾਹੌਲ ਦੋਵਾਂ ਕੰਟਰੋਲ ਕੀਤੇ ਜਾ ਸਕਦੇ ਹਨ।

4. ਜਦੋਂ ਬੱਚਾ ਟੀਵੀ ਦੇਖੇ, ਉਸਦੇ ਨਾਲ ਉਸਦੀ ਪਸੰਦੀਦਾ ਸਿੱਖਣ ਵਾਲੀ ਸਮਗਰੀ ਬਾਰੇ ਗੱਲ ਕਰੋ। ਇਹ ਉਸਦੇ ਮਗਜ਼ ਨੂੰ ਐਕਟਿਵ ਰੱਖਣ ’ਚ ਮਦਦਗਾਰ ਹੋਵੇਗਾ। ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਕਾਰਟੂਨ ਦੇ ਮੁੱਖ ਪਾਤਰਾਂ, ਕਹਾਣੀ ਦੇ ਅਨੁਮਾਨ ਜਾਂ ਸਿੱਖਣ ਵਾਲੇ ਪ੍ਰੋਗਰਾਮਾਂ ਤੋਂ ਸਿੱਖਣ ਵਾਲੇ ਪਾਠਾਂ ਨੂੰ ਚਰਚਾ ਕਰੋ।

5. ਪਰਿਵਾਰਕ ਆਊਟਡੋਰ ਸਰਗਰਮੀਆਂ, ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਬਾਹਰ ਘੁੰਮਣ ਜਾਂ ਖੇਡਣ ਜਾਂ ਮੈਦਾਨੀ ਖੇਡਾਂ ’ਚ ਸ਼ਾਮਲ ਹੋਣ, ਬੱਚੇ ਦਾ ਧਿਆਨ ਟੀਵੀ ਤੋਂ ਹਟਾ ਸਕਦੇ ਹਨ। ਬਾਹਰ ਜਾਣਾ ਸਿਰਫ਼ ਸਿਹਤ ਲਈ ਹੀ ਨਹੀਂ ਬਲਕਿ ਬੱਚੇ ਦੀ ਕ੍ਰੀਏਟਿਵਿਟੀ ਅਤੇ ਸਮਾਜਿਕ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਨੂੰ ਵਧਾਉਣ ਲਈ ਵੀ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਹੈ।

6. ਇਕ ਦਿਨ ਫਿਕਸ ਕਰੋ ਜਦੋਂ ਬੱਚਾ ਅਤੇ ਸਾਰੇ ਪਰਿਵਾਰਕ ਮੈਂਬਰ ਡਿਜੀਟਲ ਡਿਵਾਈਸਾਂ ਤੋਂ ਬਿਨਾਂ ਰਹਿਣ। ਇਸ ਦਿਨ ਦੌਰਾਨ ਕੁਝ ਹੋਰ ਸਮੱਗਰੀ ਜਿਵੇਂ ਬੋਰਡ ਗੇਮ, ਕਲਾ, ਪੜ੍ਹਾਈ, ਜਾਂ ਹੋਰ ਦਿਲਚਸਪ ਸਰਗਰਮੀਆਂ ਕਰੋ। ਇਹ ਡਿਜੀਟਲ ਤਕਨੀਕ ਤੋਂ ਬਿਨਾ ਸਮੇਂ ਦੀ ਕਦਰ ਸਿਖਾਉਂਦਾ ਹੈ।

7. ਬੱਚੇ ਨੂੰ ਉਸਦੀ ਪਸੰਦੀਦਾ ਸਰਗਰਮੀ ’ਚ ਸਮਰਪਿਤ ਸਮਾਂ ਦੇ ਕੇ ਮਦਦ ਕਰੋ। ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਕਲਾ, ਸੰਗੀਤ, ਸਾਇੰਸ ਪ੍ਰੋਜੈਕਟ ਜਾਂ ਖੇਡਾਂ। ਜਦੋਂ ਉਸਦੇ ਹੋਰ ਸ਼ੌਂਕ ਵਿਕਸਤ ਹੁੰਦੇ ਹਨ, ਉਹ ਟੀਵੀ ਦੇਖਣ ਤੋਂ ਦੂਰ ਹੋਵੇਗਾ।

8. ਇਹ ਯਕੀਨੀ ਬਣਾਓ ਕਿ ਬੱਚਾ ਰਾਤ ਨੂੰ ਚੰਗੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਸੌਂਦਾ ਹੈ। ਜ਼ਿਆਦਾ ਟੀਵੀ ਦੇਖਣ ਨਾਲ ਸਵਾਲ ਲਗਦੀਆਂ ਹਨ ਕਿ ਕੀ ਬੱਚਾ ਠੀਕ ਢੰਗ ਨਾਲ ਸੋ ਰਿਹਾ ਹੈ, ਇਸ ਲਈ ਇਹ ਅਹਿਮ ਹੈ ਕਿ ਨਿਯਮਿਤ ਨੀਂਦ ਅਤੇ ਆਰਾਮ ਪ੍ਰਾਪਤ ਹੋਵੇ।

ਇਹ ਸਾਰੇ ਤਰੀਕੇ ਬੱਚੇ ਦੀ ਟੀਵੀ ਦੇਖਣ ਦੀ ਆਦਤ ਨੂੰ ਨਿਯੰਤਰਿਤ ਕਰਨ ’ਚ ਮਦਦ ਕਰ ਸਕਦੇ ਹਨ, ਨਾਲ ਹੀ ਬੱਚੇ ਨੂੰ ਨਵੇਂ ਤਰੀਕੇ ਸਿੱਖਣ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ’ਚ ਰੁਚੀ ਬਣਾਉਣ ’ਚ ਮਦਦ ਕਰ ਸਕਦੇ ਹਨ।