UPI payments: 16 ਜੂਨ ਤੋਂ ਨਵਾਂ ਸਿਸਟਮ ਹੋਵੇਗਾ  ਸ਼ੁਰੂ, ਭੁਗਤਾਨ ਦਾ ਬਦਲੇਗਾ ਤਰੀਕਾ

ਨੈਸ਼ਨਲ ਡੈਸਕ: ਡਿਜੀਟਲ ਇੰਡੀਆ ਦੀ ਗਤੀ ਹੋਰ ਵਧਣ ਜਾ ਰਹੀ ਹੈ। 16 ਜੂਨ 2025 ਤੋਂ ਤੁਹਾਡੇ UPI ਭੁਗਤਾਨ ਸਿਰਫ਼ 15 ਸਕਿੰਟਾਂ ਵਿੱਚ ਪੂਰੇ ਹੋ ਜਾਣਗੇ। ਹੁਣ ਤੱਕ ਇਸ ਪ੍ਰਕਿਰਿਆ ਵਿੱਚ ਔਸਤਨ 30 ਸਕਿੰਟ ਲੱਗਦੇ ਸਨ। ਇਸ ਬਦਲਾਅ ਦਾ ਐਲਾਨ ਕਰਦੇ ਹੋਏ ਨੈਸ਼ਨਲ ਪੇਮੈਂਟਸ ਕਾਰਪੋਰੇਸ਼ਨ ਆਫ਼ ਇੰਡੀਆ (NPCI) ਨੇ ਸਾਰੇ ਬੈਂਕਾਂ ਤੇ ਭੁਗਤਾਨ ਸੇਵਾ ਪ੍ਰਦਾਤਾਵਾਂ (PSPs)ਨੂੰ API ਜਵਾਬ ਸਮਾਂ ਯਾਨੀ ਲੈਣ-ਦੇਣ ਪੂਰਾ ਹੋਣ ਦੀ ਗਤੀ ਨੂੰ ਅੱਧਾ ਕਰਨ ਦੇ ਨਿਰਦੇਸ਼ ਦਿੱਤੇ ਹਨ।
ਇਹ ਨਾ ਸਿਰਫ਼ UPI ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਨੂੰ ਤੇਜ਼ ਕਰੇਗਾ, ਬਲਕਿ ਵਧੇਰੇ ਭਰੋਸੇਯੋਗ ਵੀ ਬਣਾਏਗਾ। ਇਸ ਸਮੇਂ ਜਦੋਂ ਤੁਸੀਂ ਕਿਸੇ ਦੁਕਾਨ 'ਤੇ QR ਕੋਡ ਸਕੈਨ ਕਰ ਕੇ ਭੁਗਤਾਨ ਕਰਦੇ ਹੋ ਤਾਂ ਤੁਹਾਡਾ ਬੈਂਕ (ਜਿਵੇਂ ਕਿ ICICI) NPCI ਦੇ ਨੈੱਟਵਰਕ ਰਾਹੀਂ ਪ੍ਰਾਪਤਕਰਤਾ ਦੇ ਬੈਂਕ (ਜਿਵੇਂ ਕਿ HDFC) ਨੂੰ ਬੇਨਤੀ ਭੇਜਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਇਹ ਪੁਸ਼ਟੀ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ ਕਿ ਲੈਣ-ਦੇਣ ਸਫਲ ਹੋਇਆ ਹੈ ਜਾਂ ਨਹੀਂ ਅਤੇ ਇਸਦਾ ਜਵਾਬ ਤੁਹਾਡੇ ਬੈਂਕ ਨੂੰ ਵਾਪਸ ਆਵੇਗਾ। ਇਹ ਪ੍ਰਕਿਰਿਆ ਹੁਣ ਪਹਿਲਾਂ ਨਾਲੋਂ ਦੁੱਗਣੀ ਤੇਜ਼ ਹੋਵੇਗੀ - ਯਾਨੀ ਕਿ 30 ਸਕਿੰਟਾਂ ਦੀ ਬਜਾਏ ਸਿਰਫ਼ 15 ਸਕਿੰਟਾਂ ਵਿੱਚ।

ਸਟੇਟਸ ਚੈੱਕਿੰਗ ਅਤੇ ਰਿਫੰਡ ਵੀ ਤੇਜ਼ ਹੋਣਗੇ
ਨਵੇਂ ਨਿਯਮਾਂ ਵਿੱਚ ਇਹ ਵੀ ਕਿਹਾ ਗਿਆ ਹੈ ਕਿ ਜੇਕਰ ਕਿਸੇ ਕਾਰਨ ਕਰਕੇ ਲੈਣ-ਦੇਣ ਅਧੂਰਾ ਰਹਿ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਤਾਂ ਹੁਣ ਸਟੇਟਸ ਅਪਡੇਟ ਅਤੇ ਪੈਸੇ ਵਾਪਸ ਕਰਨ (ਰਿਫੰਡ) ਦੀ ਪ੍ਰਕਿਰਿਆ ਵੀ ਪਹਿਲਾਂ ਨਾਲੋਂ ਤੇਜ਼ ਹੋਵੇਗੀ। ਪਹਿਲਾਂ, ਜਿੱਥੇ ਬੈਂਕ ਨੂੰ ਲੈਣ-ਦੇਣ ਦੇ 90 ਸਕਿੰਟਾਂ ਬਾਅਦ ਹੀ ਸਟੇਟਸ ਚੈੱਕ ਕਰਨ ਦੀ ਇਜਾਜ਼ਤ ਸੀ, ਹੁਣ ਇਹ ਸਮਾਂ ਘਟਾ ਕੇ 45-60 ਸਕਿੰਟਾਂ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਹੈ।

ਯੂਪੀਆਈ ਦੇ ਵਾਧੇ 'ਤੇ ਇੱਕ ਨਜ਼ਰ
-ਅਪ੍ਰੈਲ 2025 'ਚ ਯੂਪੀਆਈ ਰਾਹੀਂ 17.89 ਬਿਲੀਅਨ ਲੈਣ-ਦੇਣ ਕੀਤੇ ਗਏ ਸਨ, ਜੋ ਕਿ ਸਾਲਾਨਾ ਆਧਾਰ 'ਤੇ 34% ਦਾ ਵਾਧਾ ਦਰਸਾਉਂਦਾ ਹੈ।
-ਟਰਾਂਜੈਕਸ਼ਨ ਮੁੱਲ 23.95 ਲੱਖ ਕਰੋੜ ਰੁਪਏ ਰਿਹਾ, ਜੋ ਕਿ 22% ਦਾ ਵਾਧਾ ਹੈ।
-ਹਾਲਾਂਕਿ ਮਾਰਚ ਦੇ ਮੁਕਾਬਲੇ ਥੋੜ੍ਹੀ ਜਿਹੀ ਗਿਰਾਵਟ ਦਰਜ ਕੀਤੀ ਗਈ ਸੀ, ਜੋ ਸ਼ਾਇਦ ਮਹੀਨੇ 'ਚ ਦਿਨਾਂ ਦੀ ਗਿਣਤੀ ਵਿੱਚ ਅੰਤਰ ਦੇ ਕਾਰਨ ਸੀ (ਮਾਰਚ ਵਿੱਚ 31 ਦਿਨ, ਅਪ੍ਰੈਲ ਵਿੱਚ 30 ਦਿਨ)।

ਇਸਦਾ ਤੁਹਾਡੇ ਲਈ ਕੀ ਅਰਥ ਹੈ?
-ਘੱਟ ਉਡੀਕ ਸਮਾਂ: ਭੀੜ-ਭੜੱਕੇ ਵਾਲੀਆਂ ਥਾਵਾਂ 'ਤੇ ਵੀ ਭੁਗਤਾਨ ਪ੍ਰਕਿਰਿਆ ਤੇਜ਼ ਹੋਵੇਗੀ।
-ਬਿਹਤਰ ਰਿਫੰਡ ਅਨੁਭਵ: ਅਸਫਲ ਲੈਣ-ਦੇਣ 'ਤੇ ਤੇਜ਼ ਸਥਿਤੀ ਅਤੇ ਪੈਸੇ ਵਾਪਸ
-ਕਨੈਕਟੀਵਿਟੀ 'ਤੇ ਘੱਟ ਨਿਰਭਰਤਾ: ਏਨਕ੍ਰਿਪਟਡ ਅਤੇ ਤੇਜ਼ ਸੰਚਾਰ

ਐੱਨਪੀਸੀਆਈ ਦੀ ਇਹ ਪਹਿਲਕਦਮੀ ਨਾ ਸਿਰਫ਼ ਯੂਪੀਆਈ ਨੂੰ ਤੇਜ਼ ਕਰੇਗੀ, ਬਲਕਿ ਭਾਰਤ ਦੇ ਡਿਜੀਟਲ ਲੈਣ-ਦੇਣ ਈਕੋਸਿਸਟਮ ਨੂੰ ਵਿਸ਼ਵ ਪੱਧਰ 'ਤੇ ਵਧੇਰੇ ਪ੍ਰਤੀਯੋਗੀ ਵੀ ਬਣਾਏਗੀ।