ਘਰ ’ਚ ਕਿਵੇਂ ਕਰੀਏ ਟਮਾਟਰ ਦੀ ਖੇਤੀ

ਵੈੱਬ ਡੈਸਕ - ਟਮਾਟਰ ਦਾ ਖੱਟਾ-ਮਿੱਠਾ ਸਵਾਦ ਹਰ ਪਕਵਾਨ ਦੇ ਸੁਆਦ  ਨੂੰ ਵਧਾ ਦਿੰਦਾ ਹੈ। ਟਮਾਟਰ ਦਾ ਕੰਮ ਸਿਰਫ਼ ਸਵਾਦ ਵਧਾਉਣਾ ਹੀ ਨਹੀਂ ਹੈ ਸਗੋਂ ਇਸ ਦਾ ਸੇਵਨ ਕਰਨ ਨਾਲ ਕਈ ਸਿਹਤ ਲਾਭ ਵੀ ਹੁੰਦੇ ਹਨ। ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਲੋਕ ਪੌਦੇ ਉਗਾਉਣਾ ਜਾਂ ਘਰ ’ਚ ਖੇਤੀ ਕਰਨਾ ਪਸੰਦ ਕਰਦੇ ਹਨ। ਜੇਕਰ ਤੁਸੀਂ ਵੀ ਉਨ੍ਹਾਂ ਲੋਕਾਂ ’ਚੋਂ ਇਕ ਹੋ ਤਾਂ ਤੁਹਾਨੂੰ ਪਤਾ ਹੋਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ ਕਿ ਘਰ ’ਚ ਟਮਾਟਰ ਦੀ ਖੇਤੀ ਕਿਵੇਂ ਕੀਤੀ ਜਾ ਸਕਦੀ ਹੈ। ਲੋਕਾਂ ਦਾ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡਾ ਸਵਾਲ ਇਹ ਹੈ ਕਿ ਟਮਾਟਰ ਦੀ ਖੇਤੀ ਕਿਸ ਮੌਸਮ ਜਾਂ ਕਿਸ ਮਹੀਨੇ ’ਚ ਕਰਨੀ ਬਿਹਤਰ ਹੈ। ਇਸ ਦਾ ਜਵਾਬ ਮਾਰਚ ਤੋਂ ਜੁਲਾਈ ਤੱਕ ਦਾ ਸਮਾਂ ਹੈ। ਇਸ ਮੌਸਮ ’ਚ ਟਮਾਟਰ ਬਹੁਤ ਜਲਦੀ ਉੱਗਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਇਹ ਮੌਸਮ ਇਸਦੇ ਲਈ ਵੀ ਢੁੱਕਵਾਂ ਹੈ। ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਤੁਹਾਡੇ ਮਨ ’ਚ ਕਈ ਸਵਾਲ ਜ਼ਰੂਰ ਆ ਰਹੇ ਹੋਣਗੇ ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਇਸ ਨੂੰ ਪੈਦਾ ਕਰਨ ਲਈ ਕਿਹੜੀਆਂ ਚੀਜ਼ਾਂ ਦੀ ਲੋੜ ਹੈ। ਆਓ ਜਾਣਦੇ ਹਾਂ ਅਜਿਹੀ ਪ੍ਰਕਿਰਿਆ ਬਾਰੇ ਜਿਸ ਨੂੰ ਅਪਣਾ ਕੇ ਤੁਸੀਂ ਆਪਣੇ ਘਰ ਦੀ ਬਾਲਕੋਨੀ ‘ਚ ਟਮਾਟਰ ਉਗਾ ਸਕਦੇ ਹੋ।

ਟਮਾਟਰ ਲਈ ਸਹੀ ਥਾਂ ਦੀ ਚੋਣ
- ਟਮਾਟਰ ਨੂੰ ਗੂੜ੍ਹੀ ਧੁੱਪ ਦੀ ਲੋੜ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਹਰ ਰੋਜ਼ 6-8 ਘੰਟੇ ਦੀ ਧੁੱਪ ਮਿਲੇ, ਤਾਂ ਉਹ ਵਧੀਆ ਹੁੰਦੇ ਹਨ। ਥਾਂ ਹਵਾਦਾਰ ਹੋਵੇ ਤਾਂ ਟਮਾਟਰ ਦੀ ਵਾਧੀ ਚੰਗੀ ਰਹਿੰਦੀ ਹੈ।

ਬੀਜ ਜਾਂ ਪੌਦੀ ਦੀ ਚੋਣ
- ਉੱਚ ਗੁਣਵੱਤਾ ਵਾਲੇ ਬੀਜਾਂ ਦੀ ਚੋਣ ਕਰੋ। ਬੀਜਾਂ ਦੀ ਪਹੁੰਚ ਘੱਟ ਹੋਵੇ ਤਾਂ ਤੁਸੀਂ ਘਰ ’ਚ ਹੀ ਪੱਕੇ ਹੋਏ ਟਮਾਟਰਾਂ ਦੇ ਬੀਜਾਂ ਨੂੰ ਕੱਢ ਕੇ ਤੇ ਸੁਖਾ ਕੇ ਉਸ ਦੀ ਬਿਜਾਈ ਕਰ ਸਕਦੇ ਹਨ।

ਗਮਲੇ ਜਾਂ ਮਿੱਟੀ ਵਾਲੇ ਡੱਬੇ ਦੀ ਵਰਤੋ
- ਟਮਾਟਰ ਲਈ 10-12 ਇੰਚ ਡੂੰਘ ਅਤੇ ਚੌੜੇ ਗਮਲੇ ਦੀ ਲੋੜ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਡੱਬੇ ਦੇ ਤਲੇ ’ਚ ਪਾਣੀ ਦੀ ਨਿਕਾਸ ਲਈ ਛੇਦ ਹੋਣੇ ਚਾਹੀਦੇ ਹਨ।

ਮਿੱਟੀ ਦੀ ਤਿਆਰ
- ਦੋਮੱਟੀ (ਲੋਮ), ਗੋਬਰ ਦੀ ਖਾਦ ਅਤੇ ਰੇਤ ਦਾ ਮਿਸ਼ਰਣ ਬਣਾਓ। ਜਿਵੇਂ ਕਿ 50% ਦੋਮੱਟੀ, 30% ਗੋਬਰ ਦੀ ਖਾਦ, ਅਤੇ 20% ਰੇਤ। ਇਸ ਮਿਸ਼ਰਣ ਨੂੰ ਗਮਲੇ ’ਚ ਭਰੋ।

ਬੀਜਾਂ ਦੀ ਬਿਜਾਈ
- ਹਰ ਗਮਲੇ ’ਚ 2-3 ਬੀਜ ਦਾਖਲ ਕਰੋ। ਬੀਜਾਂ ਨੂੰ ਮਿੱਟੀ ਨਾਲ 1-1.5 ਸੈਂਟੀਮੀਟਰ ਤੱਕ ਢੱਕੋ। ਹਲਕਾ ਪਾਣੀ ਛਿੜਕੋ।

ਸਿੰਚਾਈ ਦਾ ਧਿਆਨ
- ਮਿੱਟੀ ਹਮੇਸ਼ਾ ਨਮੀਦਾਰ ਰੱਖੋ ਪਰ ਜ਼ਿਆਦਾ ਪਾਣੀ ਨਾ ਦੇਵੋ। ਪਾਣੀ ਸਿਰਫ਼ ਜਦੋਂ ਦਿਓ ਜਦੋਂ ਮਿੱਟੀ ’ਤੋਂ ਸੁੱਕੀ ਦਿਖਾਈ ਦੇਵੇ।

ਪੌਦੇ ਨੂੰ ਦਿਓ ਸਹਾਰਾ
- ਜਦੋਂ ਪੌਦੇ 1 ਫੁੱਟ ਉੱਚੇ ਹੋ ਜਾਂਦੇ ਹਨ, ਤਾਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਡੰਡੇ ਜਾਂ ਰੱਸੀ ਨਾਲ ਸਹਾਰਾ ਦਿਓ।

ਖਾਦ ਪ੍ਰਬੰਧਨ
- ਘਰ ’ਚ ਤਿਆਰ ਜੈਵਿਕ ਖਾਦ (ਕਿਚਨ ਦੇ ਖੁਰਚਨ) ਵਰਤੋ। ਹਰ 15 ਦਿਨਾਂ ’ਚ ਪੋਸ਼ਕ ਖਾਦ ਜਾਂ ਕੈਲਸ਼ੀਅਮ ਵਾਧੂ ਦਿਓ।

ਰੋਗਾਂ ਤੋਂ ਬਚਾਅ
- ਟਮਾਟਰ ਨੂੰ ਸਫ਼ੇਦ ਮੱਖੀ, ਝੁਲਸ ਰੋਗ ਜਾਂ ਕੀੜਿਆਂ ਤੋਂ ਬਚਾਉਣ ਲਈ ਨਿੰਮ ਤੇਲ ਦਾ ਛਿੜਕਾਅ ਕਰੋ। ਜੈਵਿਕ ਪੱਧਰ ’ਤੇ ਇਲਾਜ ਕਰਨਾ ਵਧੀਆ ਹੈ।

ਫਸਲ ਦੀ ਵਾਢੀ
- ਬੀਜ ਬੀਜਣ ਤੋਂ ਲਗਭਗ 60-80 ਦਿਨ ਬਾਅਦ ਫਲ ਤਿਆਰ ਹੁੰਦੇ ਹਨ। ਜਦੋਂ ਟਮਾਟਰ ਹਲਕਾ ਲਾਲ ਹੋਣ ਲਗੇ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਹੌਲੀ ਨਾਲ ਤੋੜੋ।

ਟਿਪਸ
- ਜੇਕਰ ਤਾਜ਼ੇ ਟਮਾਟਰ ਦੀ ਲਗਾਤਾਰ ਸਪਲਾਈ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ, ਤਾਂ ਹਰ 15-20 ਦਿਨ ਬਾਅਦ ਨਵੇਂ ਬੀਜ ਬੀਜੋ। ਜਲਵਾਯੂ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ ਮਿੱਟੀ ਅਤੇ ਸਿੰਚਾਈ ਦਾ ਧਿਆਨ ਰੱਖੋ। ਘਰ ’ਚ ਖੇਤੀ ਨਾ ਸਿਰਫ਼ ਸਿਹਤਮੰਦ ਹੈ ਸਗੋਂ ਇਹ ਬੱਚਿਆਂ ਲਈ ਮਜ਼ੇਦਾਰ ਸਿਖਲਾਈ ਦਾ ਮੌਕਾ ਵੀ ਦਿੰਦੀ ਹੈ।