ਕੀ ਵਿਨੇਸ਼ ਫੋਗਾਟ ਨੂੰ ਮਿਲੇਗਾ ਚਾਂਦੀ ਦਾ ਤਗਮਾ? 15 ਮਿੰਟ ਦਾ ਨਿਯਮ, ਜਿਸ ''ਤੇ ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਕੋਰਟ ਸੁਣਾਵੇਗੀ ਫੈਸਲਾ, ਪੜ੍ਹੋ ਪੂਰੀ ਡਿਟੇਲ

ਨਵੀਂ ਦਿੱਲੀ/ਪੈਰਿਸ: ਕੀ ਪਹਿਲਵਾਨ ਵਿਨੇਸ਼ ਫੋਗਾਟ ਨੂੰ ਚਾਂਦੀ ਦਾ ਤਗਮਾ ਮਿਲ ਸਕਦਾ ਹੈ? ਆਖ਼ਰਕਾਰ, ਉਸਨੇ ਪਹਿਲਾ ਮੈਚ ਜਿੱਤ ਲਿਆ ਸੀ। ਭਾਵੇਂ ਨਿਰਧਾਰਤ ਵਜਨ ਤੋਂ ਉਸਦਾ ਵਜਨ 100 ਗ੍ਰਾਮ ਵੱਧ ਹੋਣ ਕਾਰਨ ਫਾਈਨਲ ਮੁਕਾਬਲੇ ਤੋਂ ਬਾਹਰ ਹੋ ਗਈ ਸੀ, ਪਰ ਉਸ ਨੂੰ ਯਕੀਨੀ ਤੌਰ 'ਤੇ ਉਹ ਮੈਡਲ ਮਿਲਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ ਜੋ ਉਸ ਨੇ ਪਹਿਲਾਂ ਜਿੱਤਿਆ ਸੀ... ਕੁਝ ਅਜਿਹੇ ਹੀ ਸਵਾਲ ਪੂਰਾ ਦੇਸ਼ ਸੋਸ਼ਲ ਮੀਡੀਆ 'ਤੇ ਪੁੱਛ ਰਿਹਾ ਹੈ? ਵਿਨੇਸ਼ ਨੇ ਇਸ ਦੇ ਲਈ ਇੰਟਰਨੈਸ਼ਨਲ ਕੋਰਟ ਆਫ ਆਰਬਿਟਰੇਸ਼ਨ ਫਾਰ ਸਪੋਰਟਸ (CAS) ਕੋਲ ਪਹੁੰਚ ਕੀਤੀ ਹੈ। ਅਦਾਲਤ ਨੇ ਉਸ ਦੀ ਅਪੀਲ ਵੀ ਸਵੀਕਾਰ ਕਰ ਲਈ ਹੈ। ਵਿਨੇਸ਼ ਨੇ ਆਪਣੀ ਅਪੀਲ 'ਚ ਸਾਂਝੇ ਤੌਰ 'ਤੇ ਚਾਂਦੀ ਦਾ ਤਗਮਾ ਦੇਣ ਦੀ ਬੇਨਤੀ ਕੀਤੀ ਹੈ। ਇਸ ਕਾਰਨ ਵਿਨੇਸ਼ ਨੂੰ ਚਾਂਦੀ ਦਾ ਤਗਮਾ ਮਿਲਣ ਦੀ ਉਮੀਦ ਰੱਖਣ ਵਾਲਿਆਂ ਲਈ ਉਮੀਦ ਦੀ ਕਿਰਨ ਦਿਖਾਈ ਦੇ ਰਹੀ ਹੈ। ਆਓ ਜਾਣਦੇ ਹਾਂ ਖੇਡਾਂ ਲਈ ਆਰਬਿਟਰੇਸ਼ਨ ਕੋਰਟ ਕੀ ਹੈ, ਇਸ ਦੇ ਨਿਯਮ ਕੀ ਹਨ ਅਤੇ ਕੀ ਇਸ ਦਾ ਫੈਸਲਾ ਆਖਰੀ ਹੋਵੇਗਾ? ਕਿਉਂਕਿ ਵਿਨੇਸ਼ ਦੀ ਪੂਰੀ ਲੜਾਈ ਹੁਣ ਸੋਨੇ ਤਗਮੇ ਤੋਂ ਹਟ ਕੇ ਚਾਂਦੀ ਦੇ ਤਗਮੇ ਨੂੰ ਹਾਸਿਲ ਕਰਨ ਵਿੱਚ ਤਬਦੀਲ ਹੋ ਗਈ ਹੈ।

ਕੋਰਟ ਆਫ ਆਰਬਿਟਰੇਸ਼ਨ ਫਾਰ ਸਪੋਰਟ (CAS) ਕੀ ਹੈ?

ਖੇਡ ਲਈ ਆਰਬਿਟਰੇਸ਼ਨ ਕੋਰਟ ਇੱਕ ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਅਤੇ ਸਰਵਉੱਚ ਅਪੀਲੀ ਸੰਸਥਾ ਹੈ, ਜਿਸਦੀ ਸਥਾਪਨਾ 1984 ਵਿੱਚ ਖੇਡਾਂ ਨਾਲ ਸਬੰਧਤ ਵਿਵਾਦਾਂ ਨੂੰ ਰਾਜ਼ੀਨਾਮੇ ਨਾਲ ਨਿਪਟਾਉਣ ਲਈ ਕੀਤੀ ਗਈ ਸੀ। ਇਹ ਅਦਾਲਤ ਸਵਿਟਜ਼ਰਲੈਂਡ ਦੇ ਲਾਜ਼ੇਨ ਵਿੱਚ ਸਥਿਤ ਹੈ। ਇਹ ਕਿਸੇ ਵੀ ਖੇਡ ਸੰਸਥਾ ਤੋਂ ਸੁਤੰਤਰ ਤੌਰ 'ਤੇ ਕੰਮ ਕਰਦੀ ਹੈ। ਇਸ ਅਦਾਲਤ ਕੋਲ ਐਥਲੀਟਾਂ, ਕੋਚਾਂ ਅਤੇ ਖੇਡ ਫੈਡਰੇਸ਼ਨਾਂ ਨਾਲ ਜੁੜੇ ਵਿਵਾਦਾਂ 'ਤੇ ਅਧਿਕਾਰ ਖੇਤਰ ਹੈ। ਅਦਾਲਤ ਨੂੰ ਖੇਡਾਂ ਨਾਲ ਸਬੰਧਤ ਵਿਵਾਦਾਂ ਨੂੰ ਸੁਲਝਾਉਣ ਅਤੇ ਖੇਡਾਂ ਵਿੱਚ ਨਿਰਪੱਖ ਖੇਡ ਅਤੇ ਨਿਆਂ ਦੇ ਸਿਧਾਂਤਾਂ ਨੂੰ ਬਰਕਰਾਰ ਰੱਖਣ ਲਈ ਸਰਵਉੱਚ ਅਥਾਰਟੀ ਵਜੋਂ ਮਾਨਤਾ ਪ੍ਰਾਪਤ ਹੈ। CAS ਵਿੱਚ 87 ਦੇਸ਼ਾਂ ਦੇ ਲਗਭਗ 300 ਮਾਹਰ ਹਨ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਆਰਬਿਟਰੇਸ਼ਨ ਅਤੇ ਸਪੋਰਟਸ ਕਾਨੂੰਨ ਵਿੱਚ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਮੁਹਾਰਤ ਲਈ ਚੁਣਿਆ ਗਿਆ ਹੈ। ਹਰ ਸਾਲ CAS ਲਗਭਗ 300 ਕੇਸ ਦਰਜ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਦੇ ਫੈਸਲੇ ਨੂੰ ਲਾਜ਼ਮੀ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।

ਪੈਰਿਸ 'ਚ ਬਣਾਏ ਗਏ 2 ਅਸਥਾਈ ਦਫ਼ਤਰ

ਪੈਰਿਸ, 2024 ਓਲੰਪਿਕ ਖੇਡਾਂ ਲਈ CAS ਦੇ ਪੈਰਿਸ ਵਿੱਚ ਦੋ ਅਸਥਾਈ ਦਫ਼ਤਰ ਹਨ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਸੀਏਐਸ ਆਰਜ਼ੀ ਡਿਵੀਜ਼ਨ ਹੈ, ਜਿਸਦਾ ਕੰਮ ਖੇਡਾਂ ਦੌਰਾਨ ਪੈਦਾ ਹੋਣ ਵਾਲੇ ਕਿਸੇ ਵੀ ਕਾਨੂੰਨੀ ਵਿਵਾਦ ਨੂੰ ਹੱਲ ਕਰਨਾ ਹੈ। ਅਜਿਹੇ ਅਸਥਾਈ ਟ੍ਰਿਬਿਊਨਲ 1996 ਤੋਂ ਗਰਮੀਆਂ ਅਤੇ ਸਰਦ ਰੁੱਤ ਓਲੰਪਿਕ ਖੇਡਾਂ ਦੇ ਹਰ ਐਡੀਸ਼ਨ ਦੇ ਨਾਲ-ਨਾਲ ਹੋਰ ਪ੍ਰਮੁੱਖ ਖੇਡ ਸਮਾਗਮਾਂ ਵਿੱਚ ਮੌਜੂਦ ਰਹਿੰਦੇ ਹਨ।

ਵਿਨੇਸ਼ ਲਈ 4 ਵਕੀਲ ਲੜਨਗੇ

ਰਿਪੋਰਟਾਂ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, ਪੈਰਿਸ ਬਾਰ ਨੇ ਪੈਰਿਸ ਵਿੱਚ ਸੀਏਐਸ ਦੀ ਐਡਹਾਕ ਡਿਵੀਜ਼ਨ ਅੱਗੇ ਫੋਗਾਟ ਦੀ ਨੁਮਾਇੰਦਗੀ ਕਰਨ ਲਈ ਹਰੀਸ਼ ਸੋਲਵੇ ਸਮੇਤ ਚਾਰ ਵਕੀਲ ਮੁਹੱਈਆ ਕਰਵਾਏ ਹਨ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਸੁਣਵਾਈ ਅੱਜ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋਣੀ ਹੈ। ਹਾਲਾਂਕਿ ਇਸ ਮਾਮਲੇ 'ਚ ਫੈਸਲਾ ਆਉਣ 'ਚ ਕੁਝ ਸਮਾਂ ਲੱਗ ਸਕਦਾ ਹੈ।

ਵਕੀਲ CAS ਅੱਗੇ ਕਿਹੜੀਆਂ ਦਲੀਲਾਂ ਪੇਸ਼ ਕਰ ਸਕਦੇ ਹਨ?

ਦੱਸਿਆ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ ਕਿ ਫੋਗਾਟ ਨੇ ਆਪਣੇ ਵਕੀਲ ਰਾਹੀਂ ਦਲੀਲ ਦਿੱਤੀ ਹੈ ਕਿ ਕੁਆਰਟਰ ਫਾਈਨਲ ਅਤੇ ਸੈਮੀਫਾਈਨਲ ਮੈਚ ਜਦੋਂ ਮੈਂ ਜਿੱਤੇ ਲਏ ਸਨ ਤਾਂ ਦੂਜੇ ਦਿਨ ਦੇ ਫਾਈਨਲ ਮੈਚ ਦੇ ਆਧਾਰ 'ਤੇ ਉਸ ਨੂੰ ਚਾਂਦੀ ਦੇ ਤਗਮੇ ਤੋਂ ਵਾਂਝੇ ਕਿਉਂ ਰੱਖਿਆ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ? ਦੂਜਾ, ਫੋਗਾਟ ਇਹ ਵੀ ਦਾਅਵਾ ਕਰ ਸਕਦੀ ਹੈ ਕਿ ਜ਼ਿਆਦਾ ਭਾਰ ਹੋਣ ਕਾਰਨ ਉਹ ਮੁਕਾਬਲੇ ਦੇ ਦੂਜੇ ਦਿਨ ਹੀ ਅਯੋਗ ਹੋ ਸਕਦੀ ਹੈ ਅਤੇ ਇਸ ਦਾ ਮੁਕਾਬਲੇ ਦੇ ਪਹਿਲੇ ਦਿਨ ਦੇ ਨਤੀਜਿਆਂ 'ਤੇ ਕੋਈ ਅਸਰ ਨਹੀਂ ਹੋਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ। ਦੱਸਿਆ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ ਕਿ ਵਿਨੇਸ਼ ਫੋਗਾਟ ਦੀ ਟੀਮ ਨੇ ਅਦਾਲਤ ਅੱਗੇ ਬੇਨਤੀ ਕੀਤੀ ਹੈ ਕਿ ਮੁਕਾਬਲੇ ਦੇ ਪਹਿਲੇ ਦਿਨ ਦੀ ਉਸਦੀ ਰੈਂਕਿੰਗ ਬਰਕਰਾਰ ਰੱਖਦੇ ਹੋਏ ਉਸ ਨੂੰ ਸੰਯੁਕਤ ਚਾਂਦੀ ਦਾ ਤਗਮਾ ਦਿੱਤਾ ਜਾਵੇ, ਕਿਉਂਕਿ ਉਸ ਨੇ ਨਿਯਮਾਂ ਮੁਤਾਬਕ ਉਸ ਦਿਨ ਤਿੰਨੋਂ ਮੈਚ ਜਿੱਤੇ ਸਨ।

UWW ਦੇ ਕੀ ਨਿਯਮ ਹਨ, ਜਿਸ ਕਾਰਨ ਵਿਨੇਸ਼ ਨੂੰ ਬਾਹਰ ਕੱਢਿਆ ਗਿਆ?

ਓਲੰਪਿਕ ਵਿੱਚ ਕੁਸ਼ਤੀ ਮੁਕਾਬਲਿਆਂ ਦੀ ਨਿਗਰਾਨੀ ਕਰਨ ਵਾਲੀ ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਸੰਸਥਾ ਯੂਨਾਈਟਿਡ ਵਰਲਡ ਰੈਸਲਿੰਗ (UWW) ਦੇ ਨਿਯਮ ਸਪੱਸ਼ਟ ਤੌਰ 'ਤੇ ਦੱਸਦੇ ਹਨ ਕਿ ਮੁਕਾਬਲੇ ਦੇ ਦੋਵਾਂ ਦਿਨਾਂ ਵਿੱਚ ਕੋਈ ਵੀ ਅਥਲੀਟ ਜੋ ਆਪਣਾ ਭਾਰ ਵੱਧਾ ਲੈਂਦਾ ਹੈ ਤਾਂ ਉਸਨੂੰ ਖਦ ਹੀ ਆਯੋਗ ਐਲਾਨ ਦਿੱਤਾ ਜਾਵੇਗਾ ਅਤੇ ਪੂਰੇ ਮੁਕਾਬਲੇ ਦੇ ਆਖਿਰੀ ਸਥਾਨ 'ਤੇ ਰੱਖ ਦਿੱਤਾ ਜਾਵੇਗਾ।। ਦਰਅਸਲ, ਫੋਗਾਟ ਨੂੰ 100 ਗ੍ਰਾਮ ਵੱਧ ਭਾਰ ਹੋਣ ਕਾਰਨ ਫਾਈਨਲ ਵਿੱਚ ਮੁਕਾਬਲਾ ਕਰਨ ਤੋਂ ਅਯੋਗ ਕਰਾਰ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਸੀ, ਜਦੋਂ ਕਿ 50 ਕਿਲੋ ਵਰਗ ਲਈ ਮੁਕਾਬਲਾ ਕਰਨ ਵੇਲੇ ਉਸਦਾ ਭਾਰ 50.1 ਕਿਲੋ ਸੀ।

ਚਾਂਦੀ ਦੇ ਤਗਮੇ ਤੋਂ ਵੀ ਵਾਂਝੀ ਕਿਉਂ ਰਹੀ ਵਿਨੇਸ਼?

ਯੂਨਾਈਟਿਡ ਵਰਲਡ ਰੈਸਲਿੰਗ ਵਲੋਂ ਤੈਅ ਨਿਯਮਾਂ ਦੇ ਤਹਿਤ ਮੈਚ ਦੇ ਪਹਿਲੇ ਦਿਨ ਪਹਿਲਵਾਨਾਂ ਦਾ ਭਾਰ ਤੋਲ ਲਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਮੁਕਾਬਲੇ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਹਰ ਰੋਜ਼ ਭਾਰ ਤੋਲਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਜਿਹੜੇ ਵਿਅਕਤੀ ਕਿਸੇ ਵੀ ਦਿਨ ਆਪਣੀ ਨਿਰਧਾਰਤ ਸ਼੍ਰੇਣੀ ਵਿੱਚ ਭਾਰ ਬਰਕਰਾਰ ਰੱਖਣ ਵਿੱਚ ਅਸਫਲ ਰਹਿੰਦੇ ਹਨ, ਉਹ ਆਯੋਗ ਹੋ ਜਾਂਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਪੂਰੇ ਮੁਕਾਬਲੇ ਵਿੱਚ ਆਪਣਾ ਰੈਂਕ ਗੁਆ ਦਿੰਦੇ ਹਨ। ਫੋਗਾਟ ਨੇ ਮੁਕਾਬਲੇ ਦੇ ਪਹਿਲੇ ਦਿਨ ਆਪਣਾ ਭਾਰ ਵਧਾ ਲਿਆ ਸੀ ਅਤੇ ਫਾਈਨਲ ਮੈਚ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਦੂਜੇ ਦਿਨ ਉਸ ਦਾ  ਭਾਰ ਵੱਧ ਪਾਇਆ ਗਿਆ, ਜਿਸ ਕਾਰਨ ਉਹ ਪਹਿਲੇ ਦਿਨ ਆਪਣੇ ਸਾਰੇ ਵਿਰੋਧੀਆਂ ਨੂੰ ਸਫਲਤਾਪੂਰਵਕ ਹਰਾ ਕੇ ਫਾਈਨਲ ਵਿੱਚ ਪਹੁੰਚਣ ਦੇ ਬਾਵਜੂਦ ਆਪਣਾ ਰੈਂਕ ਗੁਆ ਬੈਠੀ। ਇਸ ਕਾਰਨ ਫਾਈਨਲ ਵਿੱਚ ਪੁੱਜਣ ਲਈ ਮੈਚ ਜਿੱਤਣ ਦੇ ਬਾਵਜੂਦ ਉਹ ਚਾਂਦੀ ਦੇ ਤਗ਼ਮੇ ਲਈ ਯੋਗ ਨਹੀਂ ਰਹੀ।

15 ਮਿੰਟ ਦਾ ਨਿਯਮ ਜਿਸ ਦੇ ਆਧਾਰ 'ਤੇ ਹੋਈ ਅਯੋਗਤਾ

UWW ਦੇ ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਕੁਸ਼ਤੀ ਨਿਯਮਾਂ ਦੇ ਅਧਿਆਇ 3 ਦੇ ਸੈਕਸ਼ਨ 11 ਵਿੱਚ ਕਿਹਾ ਗਿਆ ਹੈ ਕਿ ਸਾਰੇ ਮੁਕਾਬਲੇਬਾਜ਼ਾਂ ਲਈ ਹਰ ਰੋਜ਼ ਸਵੇਰੇ ਸਬੰਧਤ ਭਾਰ ਵਰਗ ਵਿੱਚ ਭਾਰ ਮਾਪਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਵਜ਼ਨ-ਇਨ ਅਤੇ ਮੈਡੀਕਲ ਪ੍ਰਕਿਰਿਆ ਲਗਭਗ ਕਰੀਬ 30 ਮਿੰਟ ਰਹਿੰਦੀ ਹੈ। ਦੂਜੇ ਦਿਨ ਸਵੇਰੇ ਸਿਰਫ਼ ਸਬੰਧਤ ਭਾਰ ਵਰਗ ਵਿੱਚ ਰਿਪੇਚੇਜ ਅਤੇ ਫਾਈਨਲ ਵਿੱਚ ਭਾਗ ਲੈਣ ਵਾਲੇ ਪਹਿਲਵਾਨਾਂ ਨੇ ਹੀ ਵਜਨ ਲਈ ਆਉਣਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਵਜ਼ਨ 15 ਮਿੰਟ ਤੱਕ ਚੱਲਦਾ ਹੈ। ਫੋਗਾਟ ਨਿਯਮਾਂ ਤਹਿਤ ਦਿੱਤੇ ਗਏ 15 ਮਿੰਟ ਦੇ ਸਮੇਂ ਦੌਰਾਨ ਆਪਣਾ ਭਾਰ 50.1 ਕਿਲੋ ਤੋਂ ਘੱਟ ਨਹੀਂ ਕਰ ਸਕੀ, ਜਿਸ ਕਾਰਨ ਉਸ ਨੂੰ ਅਯੋਗ ਕਰਾਰ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ।

ਜਿੰਨੀ ਵਾਰ ਚਾਹੋ ਮਾਪ ਸਕਦੇ ਹੋ ਭਾਰ

ਵਜ਼ਨ-ਇਨ ਦੇ ਦੌਰਾਨ, ਪਹਿਲਵਾਨ ਸਕੇਲ 'ਤੇ ਜਿੰਨੀ ਵਾਰੀ ਚਾਹੁਣ, ਉਨ੍ਹੀਂ ਵਾਰੀ ਚੜ੍ਹ ਕੇ ਵਜਨ ਕਰਨ ਦਾ ਅਧਿਕਾਰ ਰੱਖਦੇ ਹਨ। ਜੇਕਰ ਕੋਈ ਅਥਲੀਟ ਭਾਰ-ਇਨ (ਪਹਿਲੇ ਜਾਂ ਦੂਜੇ ਭਾਰ-ਇਨ) ਵਿੱਚ ਹਿੱਸਾ ਨਹੀਂ ਲੈਂਦਾ ਜਾਂ ਹਿੱਸਾ ਲੈਣ ਵਿੱਚ ਅਸਫਲ ਰਹਿੰਦਾ ਹੈ, ਤਾਂ ਉਸ ਨੂੰ ਮੁਕਾਬਲੇ ਵਿੱਚੋਂ ਬਾਹਰ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਜਾਵੇਗਾ ਅਤੇ ਬਿਨਾਂ ਰੈਂਕ ਦੇ ਆਖਰੀ ਸਥਾਨ 'ਤੇ ਰੱਖਿਆ ਜਾਵੇਗਾ। ਜੇਕਰ ਕੋਈ ਅਥਲੀਟ ਪਹਿਲੇ ਦਿਨ ਦੀ ਖੇਡ ਦੌਰਾਨ ਜ਼ਖਮੀ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਤਾਂ ਉਸਨੂੰ ਕਿਸੇ ਹੋਰ ਵੇਟ-ਇਨ ਵਿੱਚ ਹਿੱਸਾ ਲੈਣ ਦੀ ਜ਼ਰੂਰਤ ਨਹੀਂ ਹੈ ਅਤੇ ਉਸਦਾ ਰੈਂਕ ਬਰਕਰਾਰ ਰਹੇਗਾ।