ਚੰਨ ''ਤੇ ਭਾਰਤ ਦੇ ਚੰਦਰਯਾਨ ਨੂੰ ਦਿੱਸਿਆ ਸੂਰਜ ਦਾ ਕਹਿਰ, ISRO ਨੇ ਕੀਤੀ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਖੋਜ

Tuesday, Oct 21, 2025 - 12:28 PM (IST)

ਚੰਨ ''ਤੇ ਭਾਰਤ ਦੇ ਚੰਦਰਯਾਨ ਨੂੰ ਦਿੱਸਿਆ ਸੂਰਜ ਦਾ ਕਹਿਰ, ISRO ਨੇ ਕੀਤੀ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਖੋਜ

ਵੈੱਬ ਡੈਸਕ- ਭਾਰਤੀ ਪੁਲਾੜ ਖੋਜ ਏਜੰਸੀ (ਇਸਰੋ) ਨੇ ਇਕ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਖੋਜ ਕੀਤੀ ਹੈ। ਇਸਰੋ ਅਨੁਸਾਰ, ਭਾਰਤ ਦੇ ਚੰਦਰਯਾਨ-2 ਮਿਸ਼ਨ ਨੇ ਪਹਿਲੀ ਵਾਰ ਵਿਗਿਆਨਕ ਤੌਰ ’ਤੇ ਇਹ ਸੰਖੇਪ ਜਾਣਕਾਰੀ ਦਿੱਤੀ ਹੈ ਕਿ ਸੂਰਜ ਦੀ ਕੋਰੋਨਲ ਮਾਸ ਇਜੈਕਸ਼ਨ (CME) ਚੰਨ ਦੇ ਵਾਤਾਵਰਣ ਨੂੰ ਕਿਵੇਂ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਕਰਦੀ ਹੈ।

ਇਸਰੋ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, CME ਸੂਰਜ ਤੋਂ ਇਕ ਵਿਸ਼ਾਲ ਮਾਤਰਾ 'ਚ ਉਰਜਾ ਅਤੇ ਕਣਾਂ ਦਾ ਵਿਸਫੋਟ ਹੁੰਦਾ ਹੈ, ਜਿਸ 'ਚ ਮੁੱਖ ਤੌਰ ’ਤੇ ਹੀਲੀਅਮ ਅਤੇ ਹਾਈਡਰੋਜਨ ਆਇਨ ਸ਼ਾਮਲ ਹੁੰਦੇ ਹਨ। ਜਦੋਂ ਇਹ ਸੂਰਜੀ ਤੂਫ਼ਾਨ ਚੰਨ ਨਾਲ ਟਕਰਾਉਂਦਾ ਹੈ, ਤਾਂ ਚੰਨ ਦੇ ਦਿਨ ਦੇ ਸਮੇਂ ਵਾਲੇ ਬਾਹਵਾਮੰਡਲ (Exosphere) ਦਾ ਕੁੱਲ ਦਬਾਅ ਇਕਦਮ ਵਧ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਵਾਤਾਵਰਣ 'ਚ ਮੌਜੂਦ ਅਣੂਆਂ ਦਾ ਘਣਤਵ 10 ਗੁਣਾ ਜਾਂ ਇਸ ਤੋਂ ਵੀ ਵੱਧ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।

ਇਸਰੋ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਇਹ ਸੰਖੇਪ ਜਾਣਕਾਰੀ ਚੰਨ ਦੇ ਬਹੁਤ ਪਤਲੇ ਵਾਤਾਵਰਣ ਨੂੰ ਸਮਝਣ ਅਤੇ ਅੰਤਰਿਕਸ਼ੀ ਮੌਸਮ ਦੇ ਚੰਨ ’ਤੇ ਪ੍ਰਭਾਵ ਦਾ ਵਿਸ਼ਲੇਸ਼ਣ ਕਰਨ 'ਚ ਮਦਦਗਾਰ ਸਾਬਤ ਹੋਵੇਗਾ। ਇਹ ਖੋਜ ਸਿਰਫ਼ ਵਿਗਿਆਨਕ ਸਮਝਦਾਰੀ ਨਹੀਂ ਵਧਾਉਂਦੀ, ਬਲਕਿ ਭਵਿੱਖ 'ਚ ਚੰਨ ’ਤੇ ਬਣਨ ਵਾਲੇ ਬੇਸ (Lunar Bases) ਲਈ ਵੀ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਜਾਣਕਾਰੀ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕਰਦੀ ਹੈ।

ਚੰਦਰਯਾਨ-2 ਮਿਸ਼ਨ ਨੂੰ 22 ਜੁਲਾਈ 2019 ਨੂੰ ਸ਼੍ਰੀਹਰਿਕੋਟਾ ਤੋਂ GSLV-MkIII-M1 ਰਾਕੇਟ ਰਾਹੀਂ ਲਾਂਚ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ। ਇਹ ਮਿਸ਼ਨ 8 ਵਿਗਿਆਨਕ ਉਪਕਰਣਾਂ ਨਾਲ ਲੈ ਗਿਆ ਸੀ ਅਤੇ 20 ਅਗਸਤ 2019 ਨੂੰ ਚੰਨ ਦੀ ਜਮਾਤ ਵਿੱਚ ਸਫਲਤਾਪੂਰਵਕ ਦਾਖ਼ਲ ਹੋ ਗਿਆ। ਹਾਲਾਂਕਿ 7 ਸਤੰਬਰ 2019 ਨੂੰ ਵਿਕਰਮ ਲੈਂਡਰ ਨਾਲ ਸੰਪਰਕ ਟੁੱਟ ਗਿਆ ਪਰ ਚੰਦਰਯਾਨ-2 ਦਾ ਆਰਬਿਟਰ ਹੁਣ ਵੀ ਚੰਨ ਦੀ 100 ਕਿਲੋਮੀਟਰ x 100 ਕਿਲੋਮੀਟਰ ਜਮਾਤ 'ਚ ਸਰਗਰਮ ਹੈ ਅਤੇ ਲਗਾਤਾਰ ਵਿਗਿਆਨਕ ਡਾਟਾ ਭੇਜ ਰਿਹਾ ਹੈ।

ਜਗਬਾਣੀ ਈ-ਪੇਪਰ ਨੂੰ ਪੜ੍ਹਨ ਅਤੇ ਐਪ ਨੂੰ ਡਾਊਨਲੋਡ ਕਰਨ ਲਈ ਇੱਥੇ ਕਲਿੱਕ ਕਰੋ 

For Android:-  https://play.google.com/store/apps/details?id=com.jagbani&hl=en 

For IOS:-  https://itunes.apple.com/in/app/id538323711?mt=8


author

DIsha

Content Editor

Related News