ਮੁਰਗਾ ਜਾਨਵਰ ਹੈ ਜਾਂ ਪੰਛੀ? ਮਾਮਲਾ ਹਾਈਕੋਰਟ ਪਹੁੰਚਿਆ ਤਾਂ ਮਿਲਿਆ ਇਹ ਜਵਾਬ
Friday, Feb 07, 2025 - 04:04 AM (IST)
ਨੈਸ਼ਨਲ ਡੈਸਕ - ਪਹਿਲਾਂ ਮੁਰਗੀ ਆਈ ਜਾਂ ਆਂਡਾ, ਇਹ ਬਹਿਸ ਪੁਰਾਣੀ ਹੋ ਗਈ ਹੈ। ਹੁਣ ਬਹਿਸ ਦਾ ਵਿਸ਼ਾ ਇਹ ਹੈ ਕਿ ਮੁਰਗਾ ਜਾਨਵਰ ਹੈ ਜਾਂ ਪੰਛੀ? ਇਹ ਬਹਿਸ ਸੋਸ਼ਲ ਮੀਡੀਆ 'ਤੇ ਅਕਸਰ ਹੁੰਦੀ ਰਹਿੰਦੀ ਹੈ। ਇਸ ਬਹਿਸ ਦਾ ਮਾਮਲਾ ਅਦਾਲਤ ਤੱਕ ਵੀ ਪਹੁੰਚ ਗਿਆ। ਗੁਜਰਾਤ ਹਾਈ ਕੋਰਟ ਵਿੱਚ ਪਟੀਸ਼ਨ ਦਾਇਰ ਕਰਕੇ ਸਵਾਲ ਉਠਾਇਆ ਗਿਆ ਸੀ ਕਿ ਕੀ ਮੁਰਗਿਆਂ ਨੂੰ ਜਾਨਵਰਾਂ ਦੀ ਸ਼੍ਰੇਣੀ ਵਿੱਚ ਰੱਖਿਆ ਜਾਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ ਜਾਂ ਨਹੀਂ। ਪਟੀਸ਼ਨ 'ਚ ਉਠਾਏ ਗਏ ਇਸ ਸਵਾਲ ਦਾ ਜਵਾਬ ਦੇਣ ਲਈ ਗੁਜਰਾਤ ਹਾਈ ਕੋਰਟ 'ਚ ਸੁਣਵਾਈ ਹੋਈ।
ਪਟੀਸ਼ਨ ਵਿੱਚ ਮੰਗ ਕੀਤੀ ਗਈ ਸੀ ਕਿ ਮੁਰਗਿਆਂ ਨੂੰ ਬੁੱਚੜਖਾਨੇ ਵਿੱਚ ਹੀ ਮਾਰਿਆ ਜਾਵੇ ਜਾਂ ਪੋਲਟਰੀ ਫਾਰਮਾਂ 'ਚ। ਮੁਰਗਾ ਹੋਵੇ ਜਾਂ ਮੁਰਗੀ, ਦੋਵਾਂ ਦੇ ਖੰਭ ਹੁੰਦੇ ਹਨ, ਇਸ ਲਈ ਉਹ ਪੰਛੀਆਂ ਦੀ ਸ਼੍ਰੇਣੀ ਵਿਚ ਆਉਂਦੇ ਹਨ, ਫਿਰ ਇਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਜਾਨਵਰ ਕਹਿਣ 'ਤੇ ਬਹਿਸ ਕਿਉਂ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋ ਗਈ? ਜਾਣੋ, ਮੁਰਗਾ ਜਾਨਵਰ ਹੈ ਜਾਂ ਪੰਛੀ? ਇਸ ਨੂੰ ਕਿਸ ਸ਼੍ਰੇਣੀ ਵਿੱਚ ਰੱਖਿਆ ਜਾਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ? ਅਦਾਲਤ ਨੇ ਇਸ ਮਾਮਲੇ 'ਚ ਕੀ ਕਿਹਾ ਅਤੇ ਵਿਗਿਆਨ 'ਚ ਇਸ ਸਬੰਧੀ ਕੀ ਦਲੀਲਾਂ ਦਿੱਤੀਆਂ ਗਈਆਂ ਹਨ।
ਕਿਵੇਂ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋਈ ਬਹਿਸ, ਅਦਾਲਤ ਨੇ ਕੀ ਦਿੱਤਾ ਜਵਾਬ?
ਐਨੀਮਲ ਵੈਲਫੇਅਰ ਫਾਊਂਡੇਸ਼ਨ ਅਤੇ ਅਹਿੰਸਾ ਮਹਾਸੰਘ ਨੇ ਸਾਲ 2023 'ਚ ਹਾਈ ਕੋਰਟ 'ਚ ਪਟੀਸ਼ਨ ਦਾਇਰ ਕੀਤੀ ਸੀ। ਪਟੀਸ਼ਨ 'ਚ ਚਿਕਨ ਦੀਆਂ ਦੁਕਾਨਾਂ 'ਤੇ ਮੁਰਗਿਆਂ ਦੇ ਕੱਟੇ ਜਾਣ 'ਤੇ ਪਾਬੰਦੀ ਲਗਾਉਣ ਦੀ ਮੰਗ ਕੀਤੀ ਗਈ ਸੀ। ਪਟੀਸ਼ਨ 'ਚ ਕਿਹਾ ਗਿਆ ਹੈ ਕਿ ਬੁੱਚੜਖਾਨਿਆਂ 'ਚ ਹੀ ਮੁਰਗਿਆਂ ਦਾ ਕਤਲ ਕੀਤਾ ਜਾਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ। ਪਟੀਸ਼ਨਕਰਤਾ ਨੇ ਕਾਨੂੰਨ ਦੀ ਉਲੰਘਣਾ ਦਾ ਦੋਸ਼ ਲਾਇਆ ਸੀ। ਇਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਸੂਬੇ ਭਰ ਦੀਆਂ ਸਥਾਨਕ ਸੰਸਥਾਵਾਂ ਨੇ ਮੀਟ ਦੀਆਂ ਦੁਕਾਨਾਂ ਦੀ ਜਾਂਚ ਕੀਤੀ।
ਇਸ ਮਾਮਲੇ ਦੀ ਸੁਣਵਾਈ ਜਸਟਿਸ ਐਨ.ਵੀ. ਅੰਜਾਰੀਆ ਅਤੇ ਜਸਟਿਸ ਨਿਰਲ ਮਹਿਤਾ ਦੀ ਡਿਵੀਜ਼ਨ ਬੈਂਚ ਨੇ ਕੀਤੀ। ਸਰਕਾਰੀ ਵਕੀਲ ਮਨੀਸ਼ਾ ਲਵਕੁਮਾਰ ਨੇ ਸਪੱਸ਼ਟ ਕੀਤਾ ਕਿ ਮੁਰਗਿਆਂ ਐਕਟ ਤਹਿਤ ਜਾਨਵਰਾਂ ਦੀ ਸ਼੍ਰੇਣੀ ਵਿੱਚ ਆਉਂਦੇ ਹਨ। ਯਾਨੀ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਜਾਨਵਰ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਜਦੋਂ ਕਿ ਮੱਛੀ ਇਸ ਸ਼੍ਰੇਣੀ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਲ ਨਹੀਂ ਹੈ।
ਅਦਾਲਤ ਨੇ ਇਸ ਪੂਰੇ ਮਾਮਲੇ ਵਿੱਚ ਪਹਿਲਾਂ ਸਰਕਾਰ ਤੋਂ ਰਾਏ ਮੰਗੀ ਸੀ। ਗੁਜਰਾਤ ਸਰਕਾਰ ਨੇ ਇਸ ਸਵਾਲ ਦਾ ਜਵਾਬ ਦਿੱਤਾ ਕਿ ਮੁਰਗਾ ਜਾਨਵਰ ਹੈ ਜਾਂ ਪੰਛੀ? ਸਰਕਾਰ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਫੂਡ ਐਂਡ ਸੇਫਟੀ ਸਟੈਂਡਰਡ ਐਕਟ ਤਹਿਤ ਮੁਰਗੇ ਨੂੰ ਜਾਨਵਰ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਨਾ ਕਿ ਪੰਛੀ। ਇਸ ਲਈ ਇਸ ਨੂੰ ਜਾਨਵਰ ਮੰਨਿਆ ਜਾਵੇਗਾ ਅਤੇ ਕਾਨੂੰਨ ਦੀ ਉਲੰਘਣਾ ਨਹੀਂ ਕੀਤੀ ਜਾ ਰਹੀ ਹੈ।
ਵਿਗਿਆਨ ਕੀ ਕਹਿੰਦਾ ਹੈ?
ਜੇਕਰ ਵਿਗਿਆਨਕ ਨਜ਼ਰੀਏ ਤੋਂ ਸਮਝਿਆ ਜਾਵੇ ਤਾਂ ਮੁਰਗਾ ਜਾਨਵਰ ਅਤੇ ਪੰਛੀ ਦੋਵੇਂ ਹਨ। ਚਿਕਨ ਨੂੰ ਜਾਨਵਰਾਂ ਦੇ ਰਾਜ ਐਨੀਮਾਲੀਆ ਵਿੱਚ ਸ਼੍ਰੇਣੀਬੱਧ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਪੌਦਿਆਂ, ਫੰਜਾਈ ਅਤੇ ਬੈਕਟੀਰੀਆ ਵਰਗੇ ਸੂਖਮ ਜੀਵਾਂ ਨੂੰ ਛੱਡ ਕੇ ਸਾਰੇ ਜੀਵਤ ਜੀਵ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ। ਇਸ ਲਈ ਇਸ ਨੂੰ ਜਾਨਵਰ ਮੰਨਿਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ।
ਵਿਗਿਆਨ ਵਿੱਚ ਚਿਕਨ ਨੂੰ ਏਵੀਜ਼ ਦੀ ਸ਼੍ਰੇਣੀ ਵਿੱਚ ਰੱਖਿਆ ਗਿਆ ਹੈ। ਉਹ ਸਾਰੇ ਪੰਛੀ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਖੰਭ ਹਨ ਅਤੇ ਅੰਡੇ ਦਿੰਦੇ ਹਨ, ਨੂੰ ਇਸ ਸ਼੍ਰੇਣੀ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਲ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ। ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਮੁਰਗਾ ਪੰਛੀ ਦੀ ਸ਼੍ਰੇਣੀ ਵਿੱਚ ਆਉਂਦਾ ਹੈ। ਜੇਕਰ ਸਰਲ ਭਾਸ਼ਾ ਵਿੱਚ ਸਮਝ ਲਿਆ ਜਾਵੇ ਤਾਂ ਨਿਸ਼ਚਿਤ ਤੌਰ 'ਤੇ ਇਸ ਨੂੰ ਜਾਨਵਰ ਦੀ ਇੱਕ ਕਿਸਮ ਕਿਹਾ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ।
ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ, ਉਪਲਬਧ ਪ੍ਰਤੱਖ ਸਬੂਤਾਂ ਤੋਂ, ਇਹ ਸਪੱਸ਼ਟ ਹੈ ਕਿ ਮੁਰਗਾ ਸਭ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਇੱਕ ਜਾਨਵਰ ਹੈ ਕਿਉਂਕਿ ਇਸ ਨੂੰ ਜਾਨਵਰਾਂ ਲਈ ਬਣਾਏ ਗਏ ਜਾਨਵਰਾਂ ਦੇ ਰਾਜ ਵਿੱਚ ਸਥਾਨ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਹੈ। ਫਿਰ ਇਸਨੂੰ ਏਵੀਜ਼ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਸਥਾਨ ਮਿਲਿਆ, ਜੋ ਜਾਨਵਰਾਂ ਲਈ ਵੰਡੀਆਂ ਗਈਆਂ ਬਹੁਤ ਸਾਰੀਆਂ ਸ਼੍ਰੇਣੀਆਂ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਹੈ।