ਸਰਕਾਰ ਦੀ DeepSeek ਦੇ ਅਣਜਾਣ ਖਤਰਿਆਂ ’ਤੇ ਨਜ਼ਰ, ਭਾਰਤ ’ਚ ਤੇਜ਼ੀ ਨਾਲ ਵਧ ਰਹੇ ਯੂਜ਼ਰ

ਨਵੀਂ ਦਿੱਲੀ– ਚੀਨ ਦੇ ਏ. ਆਈ. ਸਟਾਰਟਅੱਪ ਡੀਪਸੀਕ ’ਤੇ ਆਈ. ਟੀ. ਮੰਤਰਾਲਾ ਦੀ ਨਜ਼ਰ ਹੈ। ਸੰਵੇਦਨਸ਼ੀਲ ਡਾਟਾ ਦੀ ਚੋਰੀ ਸਮੇਤ ਸਾਰੇ ਅਣਜਾਣ ਖਤਰਿਆਂ ਦੇ ਮੱਦੇਨਜ਼ਰ ਸੂਚਨਾ ਅਤੇ ਤਕਨੀਕ ਮੰਤਰਾਲਾ ਡੀਪਸੀਕ ਨੂੰ ਲੈ ਕੇ ਅਲਰਟ ਮੋਡ ’ਤੇ ਹੈ। 

ਦੇਸ਼ ’ਚ ਤੇਜ਼ੀ ਨਾਲ ਇਸ ਦੇ ਯੂਜ਼ਰ ਵਧ ਰਹੇ ਹਨ। ਅਜਿਹੇ ’ਚ ਸਰਕਾਰ ਲਈ ਲਗਾਤਾਰ ਨਿਗਰਾਨੀ ਕਰਨਾ ਕਿਸੇ ਵੱਡੀ ਚੁਣੌਤੀ ਤੋਂ ਘੱਟ ਨਹੀਂ ਹੈ। ਇਸ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਡੀਪਸੀਕ ਦੇ ਆਉਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਅਮਰੀਕੀ ਸ਼ੇਅਰ ਬਾਜ਼ਾਰਾਂ ’ਚ ਵੱਡੀ ਗਿਰਾਵਟ ਦੇਖਣ ਨੂੰ ਮਿਲੀ ਹੈ। ਉਂਝ ਇਸ ਦਾ ਅਸਰ ਭਾਰਤ ਦੇ ਸ਼ੇਅਰ ਬਾਜ਼ਾਰ ’ਚ ਦੇਖਣ ਨੂੰ ਨਹੀਂ ਮਿਲਿਆ ਹੈ ਅਤੇ ਇਹ ਤੇਜ਼ੀ ਨਾਲ ਬੰਦ ਹੋਇਆ। ਤਕਨੀਕੀ ਜਗਤ ’ਚ ਤਹਿਲਕਾ ਮਚਾਉਣ ਵਾਲੇ ਅਤੇ ਪੂਰੀ ਦੁਨੀਆ ਦੇ ਬਾਜ਼ਾਰਾਂ ’ਚ ਉਥਲ-ਪੁਥਲ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਡੀਪਸੀਕ ਦੀ ਵਧਦੀ ਮਸ਼ਹੂਰੀ ਵਿਚਾਲੇ ਕੇਂਦਰੀ ਅਤੇ ਸੂਚਨਾ ਤਕਨੀਕ (ਆਈ. ਟੀ.) ਮੰਤਰਾਲਾ ਦੀ ਚਿੰਤਾ ਸੰਵੇਦਨਸ਼ੀਲ ਡਾਟਾ ਨੂੰ ਲੈ ਕੇ ਹੈ। ਅਸਲ ’ਚ ਘੱਟ ਲਾਗਤ ਵਾਲੇ ਚੀਨੀ ਏ. ਆਈ. ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਭਾਰਤ ’ਚ ਵੀ ਹੋ ਰਹੀ ਹੈ ਅਤੇ ਲਗਾਤਾਰ ਵਧ ਰਹੀ ਹੈ। 

ਮੰਤਰਾਲਾ ਦੇ ਸੂਤਰਾਂ ਅਨੁਸਾਰ ਡੀਪਸੀਕ ਨੂੰ ਲੈ ਕੇ ਆਈ 4 ਸੀ, ਜੋ ਗ੍ਰਹਿ ਮੰਤਰਾਲਾ ਦੇ ਤਹਿਤ ਆਉਂਦਾ ਹੈ, ਦੇ ਅਧਿਕਾਰੀਆਂ ਨਾਲ ਵੀ ਆਈ. ਟੀ. ਮੰਤਰਾਲਾ ਨੇ ਸਲਾਹ-ਮਸ਼ਵਰਾ ਕੀਤਾ ਹੈ। ਅਸਲ ’ਚ ਪਹਿਲਾਂ ਵੀ ਸਰਕਾਰ ਨੇ ਮਸ਼ਹੂਰ ਸੋਸ਼ਲ ਨੈੱਟਵਰਕਿੰਗ ਐਪ ਟਿਕਟਾਕ ’ਤੇ ਪਾਬੰਦੀ ਲਗਾਈ ਸੀ ਅਤੇ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਸੁਰੱਖਿਆ ਚਿੰਤਾਵਾਂ ਦਾ ਹਵਾਲਾ ਦਿੰਦੇ ਹੋਏ ਜ਼ੈੱਡ. ਟੀ. ਈ. ਅਤੇ ਹੁਵਾਵੇਈ ਵਰਗੇ ਚੀਨੀ ਦੂਰਸੰਚਾਰ ਮਸ਼ੀਨਰੀ ਸਪਲਾਈਕਰਤਿਆਂ ’ਤੇ ਬੁਨਿਆਦੀ ਢਾਂਚੇ ਦੇ ਕਰਾਰਾਂ ’ਚ ਹਿੱਸਾ ਲੈਣ ’ਤੇ ਵੀ ਪਾਬੰਦੀ ਲਗਾ ਦਿੱਤੀ ਸੀ।
ਸਾਰੀਆਂ ਕੰਪਨੀਆਂ ’ਤੇ ਨਜ਼ਰ

ਆਈ. ਟੀ. ਮੰਤਰਾਲਾ ਦੇ ਸੂਤਰ ਦੱਸਦੇ ਹਨ ਕਿ ਡੀਪਸੀਕ ਨੂੰ ਕਿਹੜੀਆਂ ਵੱਡੀਆਂ ਕੰਪਨੀਆਂ ਜਾਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨਾਲ ਸਬੰਧਤ ਅਧਿਕਾਰੀ ਵਰਤ ਰਹੇ ਹਨ, ਇਹ ਆਈ 4 ਸੀ ਦੀ ਨਿਗਰਾਨੀ ਦੇ ਘੇਰੇ ’ਚ ਹਨ। ਨਾਲ ਹੀ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਪਹਿਲੂਆਂ ’ਤੇ ਅਧਿਐਨ ਕੀਤਾ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਇਕ ਸੀਨੀਅਰ ਅਧਿਕਾਰੀ ਅਨੁਸਾਰ ਡੀਪਸੀਕ ਨੂੰ ਲੈ ਕੇ ਸਾਡੀਆਂ ਚਿੰਤਾਵਾਂ ਵੱਖ ਨਹੀਂ ਹਨ। ਇਸ ਲਈ ਜ਼ਿਆਦਾ ਸੋਚੇ-ਸਮਝੇ ਦ੍ਰਿਸ਼ਟੀਕੋਨ ਦੀ ਲੋੜ ਹੈ ਕਿਉਂਕਿ ਏ. ਆਈ. ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਤੇਜ਼ੀ ਨਾਲ ਵਧ ਰਹੀ ਹੈ। ਅਜਿਹਾ ਨਹੀਂ ਹੈ ਕਿ ਸਿਰਫ ਸੰਵੇਦਨਸ਼ੀਲ ਡਾਟਾ ਦੇ ਮੱਦੇਨਜ਼ਰ ਕਦਮ ਚੁੱਕੇ ਜਾਂਦੇ ਹਨ। ਸਾਈਬਰ ਹਮਲੇ, ਲੋਕੇਸ਼ਨ, ਲੇਨ ਸਿਸਟਮ ਜ਼ਰੀਏ ਸੰਨ੍ਹ ਸਮੇਤ ਸਾਰੀਆਂ ਅਜਿਹੀਆਂ ਗਤੀਵਿਧੀਆਂ ਹਨ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਮੱਦੇਨਜ਼ਰ ਨਿਗਰਾਨੀ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ।