ਦਿੱਲੀ ਦੀ ਜ਼ਹਿਰੀਲੀ ਹਵਾ ਬਣ ਰਹੀ ਮਾਨਸਿਕ ਸਿਹਤ ਲਈ ਖ਼ਤਰਾ, ਬੱਚਿਆਂ ਦੀ IQ ਤੇ ਦਿਮਾਗੀ ਵਿਕਾਸ ‘ਤੇ ਪੈ ਰਿਹਾ ਅਸਰ

ਨਵੀਂ ਦਿੱਲੀ- ਦਿੱਲੀ ਦੀ ਲਗਾਤਾਰ ਵਿਗੜ ਰਹੀ ਹਵਾ ਦੀ ਗੁਣਵੱਤਾ ਹੁਣ ਸਿਰਫ਼ ਫੇਫੜਿਆਂ ਦੀ ਬੀਮਾਰੀ ਹੀ ਨਹੀਂ, ਸਗੋਂ ਲੋਕਾਂ ਦੀ ਮਾਨਸਿਕ ਅਤੇ ਦਿਮਾਗੀ ਸਿਹਤ ਲਈ ਵੀ ਇਕ ਗੰਭੀਰ ਖ਼ਤਰਾ ਬਣ ਗਈ ਹੈ। ਮਾਹਿਰਾਂ ਨੇ ਚਿਤਾਵਨੀ ਦਿੱਤੀ ਹੈ ਕਿ ਜ਼ਹਿਰੀਲੀ ਹਵਾ 'ਚ ਸਾਹ ਲੈਣ ਨਾਲ ਬੱਚਿਆਂ ਦੇ ਆਈਕਿਊ (IQ) ਪੱਧਰ 'ਚ ਗਿਰਾਵਟ, ਯਾਦਦਾਸ਼ਤ ਦੀ ਕਮੀ ਅਤੇ ADHD (ਧਿਆਨ ਦੀ ਘਾਟ) ਵਰਗੀਆਂ ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ ਵਧ ਰਹੀਆਂ ਹਨ,।

ਬੱਚਿਆਂ ਦੇ ਵਿਕਾਸ 'ਤੇ ਪੈ ਰਿਹਾ ਬੁਰਾ ਪ੍ਰਭਾਵ 

ਡਾਕਟਰਾਂ ਅਨੁਸਾਰ, ਪ੍ਰਦੂਸ਼ਿਤ ਵਾਤਾਵਰਣ 'ਚ ਪਲ ਰਹੇ ਬੱਚਿਆਂ 'ਚ ਸਿੱਖਣ ਦੀ ਸਮਰੱਥਾ ਘਟ ਰਹੀ ਹੈ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਰਵੱਈਏ 'ਚ ਚਿੜਚਿੜਾਪਨ ਵਧ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਸੀਤਾਰਾਮ ਭਾਰਤੀ ਇੰਸਟੀਚਿਊਟ ਦੇ ਬਾਲ ਰੋਗ ਮਾਹਿਰ ਡਾ. ਜਤਿੰਦਰ ਨਾਗਪਾਲ ਨੇ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਪ੍ਰਦੂਸ਼ਣ ਅਤੇ ਸਕ੍ਰੀਨ ਦੇ ਵਧਦੇ ਪ੍ਰਭਾਵ ਕਾਰਨ ਬੱਚਿਆਂ ਦੀ ਅਕਾਦਮਿਕ ਕਾਰਗੁਜ਼ਾਰੀ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਹੋ ਰਹੀ ਹੈ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਕਿਹਾ ਕਿ ਆਉਣ ਵਾਲੀ ਪੀੜ੍ਹੀ ਦੇ ਮਾਨਸਿਕ ਵਿਕਾਸ ਲਈ ਸਾਫ਼ ਹਵਾ ਹੁਣ ਇਕ ਜੀਵਨਸ਼ੈਲੀ ਦੀ ਚੋਣ ਨਹੀਂ, ਸਗੋਂ ਇਕ ਜਨਤਕ ਸਿਹਤ ਜ਼ਰੂਰਤ ਬਣ ਗਈ ਹੈ।

ਡਿਪਰੈਸ਼ਨ ਅਤੇ ਚਿੰਤਾ 'ਚ 40 ਫੀਸਦੀ ਤੱਕ ਵਾਧਾ 

ਮਨੋਵਿਗਿਆਨੀ ਡਾ. ਆਂਚਲ ਮਿਗਲਾਨੀ ਅਨੁਸਾਰ, ਦਿੱਲੀ ਦੇ ਵਸਨੀਕਾਂ 'ਚ ਘੱਟ ਪ੍ਰਦੂਸ਼ਣ ਵਾਲੇ ਸ਼ਹਿਰਾਂ ਦੇ ਮੁਕਾਬਲੇ ਡਿਪਰੈਸ਼ਨ ਅਤੇ ਚਿੰਤਾ (Anxiety) ਦੀ ਦਰ 30-40 ਫੀਸਦੀ ਵੱਧ ਪਾਈ ਗਈ ਹੈ। ਲੰਬੇ ਸਮੇਂ ਤੱਕ ਪ੍ਰਦੂਸ਼ਿਤ ਹਵਾ ਦੇ ਸੰਪਰਕ 'ਚ ਰਹਿਣ ਨਾਲ ਸਰੀਰ 'ਚ 'ਕੋਰਟੀਸੋਲ' (ਤਣਾਅ ਵਾਲਾ ਹਾਰਮੋਨ) ਦਾ ਪੱਧਰ ਵਧ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਜੋ ਮੂਡ ਨੂੰ ਵਿਗਾੜਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਪੁਰਾਣੇ ਤਣਾਅ ਦਾ ਕਾਰਨ ਬਣਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ, ਬਜ਼ੁਰਗਾਂ 'ਚ ਅਲਜ਼ਾਈਮਰ ਅਤੇ ਪਾਰਕਿੰਸਨਸ ਵਰਗੀਆਂ ਗੰਭੀਰ ਦਿਮਾਗੀ ਬੀਮਾਰੀਆਂ ਦਾ ਖਤਰਾ ਵੀ ਕਾਫ਼ੀ ਵੱਧ ਗਿਆ ਹੈ,।

ਸਮਾਜਿਕ ਦੂਰੀ ਅਤੇ ਮਾਨਸਿਕ ਥਕਾਵਟ 

ਮਨੋਵਿਗਿਆਨੀ ਫਿਜ਼ਾ ਖਾਨ ਨੇ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਪ੍ਰਦੂਸ਼ਣ ਕਾਰਨ ਲੋਕਾਂ ਦਾ ਬਾਹਰ ਨਿਕਲਣਾ, ਸੈਰ ਕਰਨਾ ਅਤੇ ਆਪਸੀ ਮਿਲਣਾ-ਜੁਲਣਾ ਘਟ ਗਿਆ ਹੈ। ਸੂਰਜ ਦੀ ਰੌਸ਼ਨੀ ਅਤੇ ਸਰੀਰਕ ਗਤੀਵਿਧੀ ਦੀ ਘਾਟ ਕਾਰਨ ਲੋਕ ਇਕੱਲਾਪਣ ਅਤੇ ਮਾਨਸਿਕ ਥਕਾਵਟ ਮਹਿਸੂਸ ਕਰ ਰਹੇ ਹਨ। ਪ੍ਰਦੂਸ਼ਣ ਕਾਰਨ ਸਕੂਲ ਬੰਦ ਹੋਣਾ ਅਤੇ ਉਡਾਣਾਂ 'ਚ ਦੇਰੀ ਵਰਗੀਆਂ ਘਟਨਾਵਾਂ ਵੀ ਲੋਕਾਂ 'ਚ ਲਗਾਤਾਰ ਤਣਾਅ ਪੈਦਾ ਕਰ ਰਹੀਆਂ ਹਨ।

ਨੀਤੀਗਤ ਬਦਲਾਅ ਦੀ ਲੋੜ 

AIIMS ਦਿੱਲੀ ਦੀ ਡਾ. ਦੀਪਿਕਾ ਦਾਹਿਮਾ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਹਵਾ ਪ੍ਰਦੂਸ਼ਣ ਸਿਰਫ਼ ਇਕ ਵਾਤਾਵਰਣਕ ਸੰਕਟ ਨਹੀਂ, ਸਗੋਂ ਇਕ 'ਮਾਨਸਿਕ ਸਿਹਤ ਐਮਰਜੈਂਸੀ' ਹੈ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਮੰਗ ਕੀਤੀ ਕਿ ਸਰਕਾਰ ਨੂੰ ਆਪਣੀਆਂ ਨੀਤੀਆਂ 'ਚ ਸਿਰਫ਼ ਸਰੀਰਕ ਬੀਮਾਰੀਆਂ 'ਤੇ ਹੀ ਨਹੀਂ, ਸਗੋਂ ਮਾਨਸਿਕ ਸਿਹਤ 'ਤੇ ਵੀ ਧਿਆਨ ਦੇਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ। ਸਾਫ਼ ਹਵਾ ਨੂੰ ਮਨੁੱਖੀ ਦਿਮਾਗ ਦੀ ਲਚਕਤਾ ਲਈ ਜ਼ਰੂਰੀ ਮੰਨਿਆ ਜਾਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ।

ਜਗ ਬਾਣੀ ਈ-ਪੇਪਰ ਨੂੰ ਪੜ੍ਹਨ ਅਤੇ ਐਪ ਨੂੰ ਡਾਊਨਲੋਡ ਕਰਨ ਲਈ ਇੱਥੇ ਕਲਿੱਕ ਕਰੋ

For Android:- https://play.google.com/store/apps/details?id=com.jagbani&hl=en

For IOS:- https://itunes.apple.com/in/app/id538323711?mt=8

Whatsapp Channel: https://whatsapp.com/channel/0029Va94hsaHAdNVur4L170e