ਜੇਕਰ ਬੱਚਾ ਹੋ ਰਿਹਾ ਹੈ ਵੱਡਾ ਤਾਂ ਉਸ ਦੀ ਸਥਿਤੀ ਸਮਝਦੇ ਹੋਏ ਮਾਪੇ ਪਰਵਰਿਸ਼ ਲਈ ਅਪਣਾਉਣ ਇਹ ਟਿਪਸ
Monday, Sep 23, 2024 - 06:03 PM (IST)
ਨਵੀਂ ਦਿੱਲੀ (ਬਿਊਰੋ)- ਬੱਚਿਆਂ ਦੀ ਚੰਗੀ ਪਰਵਰਿਸ਼ ਮਾਪਿਆਂ ਦੀ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡੀ ਜ਼ਿੰਮੇਵਾਰੀ ਹੈ। ਖ਼ਾਸਕਰ ਜਦੋਂ ਬੱਚੇ ਨਾਬਾਲਗ ਅਵਸਥਾ ਵਿੱਚ ਪਹੁੰਚਦੇ ਹਨ। ਉਮਰ ਦੇ ਇਸ ਪੜਾਅ ‘ਤੇ, ਮਾਪਿਆਂ ਦੋਵਾਂ ਲਈ ਆਪਣੇ ਬੱਚਿਆਂ ਨੂੰ ਸਮਝਾਉਣਾ ਅਤੇ ਸਮਝਣਾ ਮੁਸ਼ਕਲ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਉਮਰ ਵਿੱਚ ਬੱਚੇ ਸਮਾਜ ਤੋਂ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਧ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਹੁੰਦੇ ਹਨ। ਅਜਿਹੇ ‘ਚ ਮਾਤਾ-ਪਿਤਾ ਲਈ ਪੇਰੈਂਟਿੰਗ ਟਿਪਸ ਬਹੁਤ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹੋ ਜਾਂਦੇ ਹਨ। ਕਿਸ਼ੋਰ ਅਵਸਥਾ ਦੌਰਾਨ ਮਾਪਿਆਂ ਨੂੰ ਆਪਣੇ ਬੱਚਿਆਂ ਦਾ ਧਿਆਨ ਰੱਖਣ ਦੀ ਲੋੜ ਹੁੰਦੀ ਹੈ, ਨਹੀਂ ਤਾਂ ਉਹ ਦੂਰੀ ਬਣਾਉਣ ਲੱਗ ਪੈਂਦੇ ਹਨ।
ਬੱਚੇ ਪ੍ਰਤੀ ਸਖਤ ਰਵੱਈਆ ਨਾ ਅਪਣਾਓ
ਟੀਨ ਏਜ਼ ‘ਚ ਬੱਚੇ ਖੁੱਲ੍ਹ ਕੇ ਰਹਿਣਾ ਚਾਹੁੰਦੇ ਹਨ, ਕਿਉਂਕਿ ਇਹ ਉਮਰ ਦਾ ਮਿੱਠਾ ਪੜਾਅ ਹੈ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਸਹੀ-ਗ਼ਲਤ ਦੀ ਕੋਈ ਸਮਝ ਨਹੀਂ ਹੈ। ਬਸ ਸਭ ਕੁਝ ਕਰਨ ਵਿੱਚ ਚੰਗਾ ਮਹਿਸੂਸ ਕਰੋ। ਉਹ ਆਪਣੇ ਮਾਪਿਆਂ ਦੇ ਸਹੀ ਸ਼ਬਦਾਂ ਨੂੰ ਗਲਤ ਅਤੇ ਬਾਹਰਲੇ ਲੋਕਾਂ ਦੇ ਗਲਤ ਸ਼ਬਦਾਂ ਨੂੰ ਸਹੀ ਸਮਝਣ ਦੀ ਗਲਤੀ ਵੀ ਕਰ ਲੈਂਦੇ ਹਨ। ਅਜਿਹੀ ਸਥਿਤੀ ਵਿੱਚ ਮਾਪਿਆਂ ਨੂੰ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਦੋਸਤ ਬਣ ਕੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਮਨ ਨੂੰ ਪੜ੍ਹਨਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ। ਜੇਕਰ ਤੁਸੀਂ ਬੱਚੇ ਪ੍ਰਤੀ ਸਖਤ ਰਵੱਈਆ ਅਪਣਾਉਂਦੇ ਹੋ, ਤਾਂ ਉਹ ਚੀਜ਼ਾਂ ਨੂੰ ਛੁਪਾ ਲਵੇਗਾ ਅਤੇ ਝੂਠ ਬੋਲਣਾ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰ ਦੇਵੇਗਾ।
ਗੱਲਬਾਤ ਦੌਰਾਨ ਟੋਕਣ ਦੀ ਆਦਤ ਬਦਲੋ
ਕਿਸ਼ੋਰ ਉਮਰ 13 ਤੋਂ 19 ਸਾਲ ਦੇ ਵਿਚਕਾਰ ਹੈ। ਕਿਸ਼ੋਰ ਅਵਸਥਾ ਦੇ ਸ਼ੁਰੂਆਤੀ ਪੜਾਅ ‘ਤੇ, ਮਾਪਿਆਂ ਨੂੰ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਸੋਚਣ ਅਤੇ ਆਜ਼ਾਦੀ ਨਾਲ ਰਹਿਣ ਦੀ ਆਜ਼ਾਦੀ ਦੇਣੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ।ਗੱਲਬਾਤ ਦੌਰਾਨ ਟੋਕਣ ਦੀ ਆਦਤ ਬੱਚੇ ਨੂੰ ਚਿੜਚਿੜਾ ਬਣਾ ਸਕਦੀ ਹੈ। ਬੱਚਿਆਂ ਨੂੰ ਆਪਣੇ ਆਪ ਸੋਚਣ ਦੀ ਆਜ਼ਾਦੀ ਦਿਓ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਕੱਪੜੇ ਪਹਿਨਣ, ਪੜ੍ਹਨ, ਖਾਣ-ਪੀਣ ਅਤੇ ਦੋਸਤਾਂ ਨਾਲ ਸਮਾਂ ਬਿਤਾਉਣ ਤੋਂ ਨਹੀਂ ਰੋਕਿਆ ਜਾਣਾ ਚਾਹੀਦਾ।
ਬੱਚਿਆਂ ਨਾਲ ਘੁਲਣਾ-ਮਿਲਣਾ
ਕਿਸ਼ੋਰ ਉਮਰ ਦਾ ਜੀਵਨ ਦਾ ਦੂਜਾ ਪੜਾਅ ਹੈ ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਉਹ ਸਰੀਰਕ ਅਤੇ ਮਾਨਸਿਕ ਤਬਦੀਲੀਆਂ ਦਾ ਅਨੁਭਵ ਕਰਦੇ ਹਨ। ਅਜਿਹੀ ਸਥਿਤੀ ਵਿੱਚ, ਇਹ ਪੜਾਅ ਵੀ ਮੂਡ ਸਵਿੰਗ ਨਾਲ ਭਰਿਆ ਹੋਇਆ ਹੈ। ਇਸ ਲਈ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਇੱਥੇ ਭਾਵਨਾਤਮਕ ਸਹਾਇਤਾ ਦੀ ਲੋੜ ਹੈ, ਖਾਸ ਕਰਕੇ ਲੜਕੀਆਂ ਨੂੰ। ਮਾਪਿਆਂ ਲਈ ਇਹ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹੈ ਕਿ ਉਹ ਉਨ੍ਹਾਂ ਤੋਂ ਦੂਰੀ ਨਾ ਬਣਾਈ ਰੱਖਣ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਨਾਲ ਨਾਰਾਜ਼ ਨਾ ਹੋਵੋ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਨੇੜੇ ਬੈਠੋ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਸੁਣੋ।
ਕਿਹੜੀਆਂ ਗੱਲਾਂ ਨੂੰ ਧਿਆਨ ਵਿਚ ਰੱਖਣ ਦੀ ਲੋੜ?
ਸਭ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਆਪਣੇ ਬੱਚੇ ਦੇ ਫ੍ਰੈਂਡ ਸਰਕਲ ‘ਤੇ ਨਜ਼ਰ ਰੱਖਣਾ ਹੈ। ਜੇਕਰ ਬੱਚਾ ਫ੍ਰੈਂਡ ਸਰਕਲ ਵਿਚ ਆਉਂਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਬੁਰੀ ਸੰਗਤ ਵਿਚ ਪੈ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਤਾਂ ਉਸ ਦਾ ਕਰੀਅਰ ਠੱਪ ਹੋ ਜਾਵੇਗਾ।
ਕਿਸ਼ੋਰ ਅਵਸਥਾ ਦੇ ਬੱਚਿਆਂ ‘ਤੇ ਨਜ਼ਰ ਰੱਖੋ ਕਿ ਉਹ ਆਪਣੇ ਮੋਬਾਈਲ ‘ਤੇ ਕਿਹੜੀ ਸਮੱਗਰੀ ਦੇਖਦੇ ਹਨ। ਅਜਿਹਾ ਇਸ ਲਈ ਕਿਉਂਕਿ ਅੱਜ ਦੇ ਸਮੇਂ ਵਿੱਚ ਮੋਬਾਈਲ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰਨਾ ਬਹੁਤ ਆਮ ਹੋ ਗਿਆ ਹੈ।
ਚੁੱਪਚਾਪ ਸਮੇਂ-ਸਮੇਂ ‘ਤੇ ਬੱਚਿਆਂ ਦੇ ਬੈਗਾਂ ਦੀ ਜਾਂਚ ਕਰੋ। ਨਾਲ ਹੀ, ਜੇਕਰ ਉਹ ਆਪਣੇ ਵੱਖਰੇ ਕਮਰੇ ਵਿੱਚ ਰਹਿੰਦੇ ਹਨ, ਤਾਂ ਜਦੋਂ ਉਹ ਬਾਹਰ ਹੋਣ ਤਾਂ ਕਮਰੇ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਸਮਾਨ ਨੂੰ ਧਿਆਨ ਨਾਲ ਚੈੱਕ ਕਰੋ।
ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਮਾਮਲਿਆਂ ਵਿੱਚ ਬੱਚੇ ਇਸ ਉਮਰ ਵਿੱਚ ਬਹੁਤ ਜ਼ਿਆਦਾ ਆਜ਼ਾਦੀ ਦੇ ਕੇ ਗਲਤ ਰਾਹ ਫੜ ਲੈਂਦੇ ਹਨ। ਇਸ ਲਈ, ਇੱਕ ਪਾਸੇ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਦੋਸਤ ਬਣੋ ਅਤੇ ਦੂਜੇ ਪਾਸੇ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਸਖਤ ਮਾਪੇ ਬਣੋ।
