ਬੱਚਿਆਂ ਨੂੰ ਖੰਘ ਹੋਣ ''ਤੇ ਹਮੇਸ਼ਾ ਕਫ਼ ਸਿਰਪ ਦੇਣਾ ਠੀਕ ਨਹੀਂ, ਜਾਣ ਲਵੋ ਹਰ ਜ਼ਰੂਰੀ ਗੱਲ

ਹੈਲਥ ਡੈਸਕ- ਜ਼ਿਆਦਾਤਰ ਮਾਪੇ ਬੱਚੇ ਨੂੰ ਖੰਘ ਹੋਣ 'ਤੇ ਤੁਰੰਤ ਕਫ਼ ਸਿਰਪ ਦੇਣ ਲੱਗ ਪੈਂਦੇ ਹਨ, ਪਰ ਡਾਕਟਰਾਂ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ ਇਹ ਆਦਤ ਕਈ ਵਾਰੀ ਫ਼ਾਇਦੇ ਦੀ ਬਜਾਏ ਨੁਕਸਾਨਦੇਹ ਹੋ ਸਕਦੀ ਹੈ। ਬਾਲ ਰੋਗ ਮਾਹਿਰਾਂ ਨੇ ਚਿਤਾਵਨੀ ਦਿੱਤੀ ਹੈ ਕਿ ਬੇਵਜ੍ਹਾ ਖੰਘ ਦੀਆਂ ਦਵਾਈਆਂ ਦੇਣ ਨਾਲ ਬੱਚਿਆਂ ਦੇ ਸਰੀਰ ‘ਤੇ “ਜ਼ਹਿਰ ਵਰਗਾ” ਪ੍ਰਭਾਵ ਪੈ ਸਕਦਾ ਹੈ।

ਹਰ ਖੰਘ 'ਚ ਦਵਾਈ ਦੀ ਲੋੜ ਨਹੀਂ

• ਬੱਚਿਆਂ 'ਚ ਖੰਘ ਜ਼ਿਆਦਾਤਰ ਵਾਇਰਲ ਇਨਫੈਕਸ਼ਨ (ਜ਼ੁਕਾਮ, ਫਲੂ) ਕਾਰਨ ਹੁੰਦੀ ਹੈ, ਜੋ ਕੁਝ ਦਿਨਾਂ 'ਚ ਆਪ ਹੀ ਠੀਕ ਹੋ ਜਾਂਦੀ ਹੈ।
• ਕਫ਼ ਸਿਰਪ ਸਿਰਫ਼ ਲੱਛਣ ਦਬਾਉਂਦਾ ਹੈ, ਬੀਮਾਰੀ ਦਾ ਕਾਰਨ ਨਹੀਂ ਮਿਟਾਉਂਦਾ।
• ਵਾਰ-ਵਾਰ ਹੋਣ ਵਾਲੀ ਖੰਘ ਦਾ ਸਹੀ ਕਾਰਣ ਪਤਾ ਲੱਗਣ 'ਚ ਦੇਰੀ ਹੋ ਸਕਦੀ ਹੈ।

ਜ਼ਿਆਦਾ ਕਫ਼ ਸਿਰਪ ਬਣ ਸਕਦੀ ਹੈ ਖਤਰਾ

ਕਈ ਸਿਰਪ 'ਚ ਡਿਕੰਜੈਸਟੈਂਟ, ਐਂਟੀਹਿਸਟਾਮਿਨ ਜਾਂ ਕੋਡਿਨ ਵਰਗੇ ਤੱਤ ਹੁੰਦੇ ਹਨ। ਬੱਚਿਆਂ ਦੀ ਬਾਡੀ ਇਨ੍ਹਾਂ ਦਵਾਈਆਂ ਦੇ ਪ੍ਰਤੀ ਬਹੁਤ ਸੰਵੇਦਨਸ਼ੀਲ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਇਸ ਕਰਕੇ ਥੋੜੀ ਵੀ ਵੱਧ ਡੋਜ਼ ਦੇ ਨਤੀਜੇ ਵਜੋਂ ਇਨ੍ਹਾਂ ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ ਦਾ ਖਤਰਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ:- 

• ਬਹੁਤ ਜ਼ਿਆਦਾ ਨੀਂਦ
• ਚੱਕਰ
• ਤੇਜ਼ ਧੜਕਣ
• ਮਨ ਖ਼ਰਾਬ ਹੋਣਾ ਜਾਂ ਉਲਟੀ
• ਬੇਚੈਨੀ
• ਸਾਹ ਲੈਣ 'ਚ ਮੁਸ਼ਕਲ
• ਬੱਚਿਆਂ ਦਾ ਸਰੀਰ ਦਵਾਈਆਂ ਨੂੰ ਵੱਖਰੇ ਤਰੀਕੇ ਨਾਲ ਪਚਾਉਂਦਾ ਹੈ
• ਬੱਚਿਆਂ ਦਾ ਲਿਵਰ ਅਤੇ ਕਿਡਨੀ ਪੂਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਵਿਕਸਿਤ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦੇ।
• ਦਵਾਈ ਸਰੀਰ 'ਚ ਲੰਮੇ ਸਮੇਂ ਤੱਕ ਰਹਿ ਸਕਦੀ ਹੈ।
• ਇਸ ਕਰਕੇ ਸਾਈਡ ਇਫੈਕਟ ਅਤੇ ਓਵਰਡੋਜ਼ ਦਾ ਖਤਰਾ ਹੋਰ ਵੱਧ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।
• ਇਸੇ ਲਈ ਡਾਕਟਰ ਹਮੇਸ਼ਾ ਦਵਾਈ ਬੱਚੇ ਦੇ ਭਾਰ ਅਨੁਸਾਰ ਹੀ ਲਿਖਦੇ ਹਨ।

ਘਰੇਲੂ ਉਪਾਅ ਵਧੀਆ ਅਤੇ ਸੁਰੱਖਿਅਤ

• ਇਕ ਸਾਲ ਤੋਂ ਵੱਧ ਉਮਰ ਦੇ ਬੱਚੇ ਲਈ ਸ਼ਹਿਦ – ਗਲੇ ਨੂੰ ਆਰਾਮ ਦਿੰਦਾ ਹੈ।
• ਕੋਸਾ ਪਾਣੀ, ਸੂਪ, ਹਰਬਲ ਚਾਹ – ਗਲੇ ਦੀ ਸੋਜ ਘਟਾਉਂਦੇ ਹਨ।
• ਭਾਫ – ਜਕੜਨ ਖੋਲ੍ਹਦੀ ਹੈ।
• ਜ਼ਿਆਦਾ ਪਾਣੀ ਅਤੇ ਆਰਾਮ – ਸਰੀਰ ਆਪਣੇ ਆਪ ਠੀਕ ਹੁੰਦਾ ਹੈ।
• ਇਨ੍ਹਾਂ ਉਪਾਵਾਂ ਦੇ ਕੋਈ ਸਾਈਡ ਇਫੈਕਟ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦੇ।

ਕਦੋਂ ਲੋੜ ਪੈਂਦੀ ਹੈ ਕਫ਼ ਸਿਰਪ ਦੀ?

ਡਾਕਟਰ ਖਾਸ ਸਥਿਤੀ 'ਚ ਹੀ ਕਫ਼ ਸਿਰਪ ਦੇ ਸਕਦੇ ਹਨ—

• ਐਲਰਜਿਕ ਖੰਘ
• ਕਾਲੀ ਖੰਘ (Whooping Cough)
• ਬੈਕਟੀਰੀਅਲ ਇਨਫੈਕਸ਼ਨ, ਜਿਸ 'ਚ ਐਂਟੀਬਾਇਓਟਿਕ ਦੀ ਲੋੜ ਹੋਵੇ
• ਪਰ ਦਵਾਈ ਦੀ ਕਿਸਮ, ਮਾਤਰਾ ਅਤੇ ਸਮਾਂ—ਇਹ ਸਾਰਾ ਡਾਕਟਰ ਹੀ ਤੈਅ ਕਰਦਾ ਹੈ।

ਨੋਟ– ਇਹ ਆਰਟੀਕਲ ਸਿਰਫ਼ ਆਮ ਜਾਣਕਾਰੀ ਲਈ ਹੈ। ਆਪਣੀ ਖੁਰਾਕ ਵਿੱਚ ਕੋਈ ਬਦਲਾਅ ਕਰਨ, ਕਿਸੇ ਵੀ ਬਿਮਾਰੀ ਨਾਲ ਸਬੰਧਤ ਕੋਈ ਵੀ ਉਪਾਅ ਕਰਨ ਜਾਂ ਕੋਈ ਵੀ ਘਰੇਲੂ ਨੁਸਖਾ ਅਪਣਾਉਣ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਆਪਣੇ ਡਾਕਟਰ ਦੀ ਸਲਾਹ ਜ਼ਰੂਰ ਲਓ।