ਕਾਂ ਤੋਂ ਬਿਨਾਂ ਅਧੂਰਾ ਕਿਉਂ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦੈ ਪਿੱਤਰ ਪੱਖ ਦਾ ਸ਼ਰਾਧ, ਜਾਣੋ ਇਸ ਦੇ ਪਿੱਛੇ ਦਾ ਰਹੱਸ

9/12/2025 6:12:40 PM

ਵੈੱਬ ਡੈਸਕ- ਹਿੰਦੂ ਧਰਮ ਵਿੱਚ ਪਿੱਤਰ ਪੱਖ ਦਾ ਸਮਾਂ ਬਹੁਤ ਖਾਸ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਸਮੇਂ ਦੌਰਾਨ ਪੂਰਵਜਾਂ ਦੀ ਆਤਮਾ ਦੀ ਸ਼ਾਂਤੀ ਲਈ ਸ਼ਰਾਧ ਅਤੇ ਤਰਪਣ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ਇਸ ਸਮੇਂ ਪੂਰਵਜਾਂ ਦੀ ਆਤਮਾ ਧਰਤੀ 'ਤੇ ਆਉਂਦੀ ਹੈ ਅਤੇ ਆਪਣੇ ਵੰਸ਼ਜਾਂ ਤੋਂ ਤਰਪਣ ਅਤੇ ਭੋਜਨ ਲੈ ਕੇ ਸੰਤੁਸ਼ਟ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਇਸ ਦੇ ਨਾਲ ਹੀ, ਸ਼ਰਾਧ ਦੌਰਾਨ ਇੱਕ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਪਰੰਪਰਾ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ, ਜਿਸਨੂੰ ਪੰਚਬਲੀ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਵਿੱਚ ਪੰਜ ਥਾਵਾਂ 'ਤੇ ਭੋਜਨ ਦੇ ਹਿੱਸੇ ਕੱਢੇ ਜਾਂਦੇ ਹਨ- ਗਾਂ, ਕੁੱਤਾ, ਕਾਂ, ਦੇਵਤਿਆਂ ਅਤੇ ਕੀੜੀਆਂ ਲਈ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਸਭ ਤੋਂ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਭੂਮਿਕਾ ਕਾਂ ਦੀ ਹੈ, ਜਿਸਨੂੰ ਪੂਰਵਜਾਂ ਦਾ ਦੂਤ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਪਰ ਕੀ ਤੁਸੀਂ ਜਾਣਦੇ ਹੋ ਕਿ ਕਾਂ ਨੂੰ ਸ਼ਰਾਧ ਲਈ ਇੰਨਾ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਕਿਉਂ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ? ਆਓ ਜਾਣਦੇ ਹਾਂ...
ਸ਼ਰਾਧ ਵਿੱਚ ਕਾਂ ਦੀ ਭੂਮਿਕਾ ਕਿਉਂ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਹੈ?
ਧਾਰਮਿਕ ਮਾਨਤਾਵਾਂ ਅਨੁਸਾਰ ਕਾਂ ਸ਼ਰਾਧ ਦਾ ਸਭ ਤੋਂ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਹਿੱਸਾ ਹੈ। ਸ਼ਾਸਤਰਾਂ ਅਨੁਸਾਰ, ਕਾਂ ਨੂੰ ਪੂਰਵਜਾਂ ਦਾ ਦੂਤ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਜਦੋਂ ਸ਼ਰਾਧ ਵਿੱਚ ਕਾਂ ਨੂੰ ਭੋਜਨ ਖੁਆਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਤਾਂ ਇਹ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ਉਹ ਭੋਜਨ ਸਿੱਧਾ ਪੂਰਵਜਾਂ ਤੱਕ ਪਹੁੰਚਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਲਈ, ਸਨਾਤਨ ਪਰੰਪਰਾ ਵਿੱਚ ਪੂਰਵਜਾਂ ਨੂੰ ਖੁਸ਼ ਕਰਨ ਲਈ ਕਾਂ ਨੂੰ ਭੋਜਨ ਦੇਣਾ ਜ਼ਰੂਰੀ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ਜੇਕਰ ਕਾਂ ਸ਼ਰਾਧ ਦੇ ਦਿਨ ਭੋਜਨ ਸਵੀਕਾਰ ਕਰਦਾ ਹੈ ਤਾਂ ਇਹ ਸਮਝਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ਪੂਰਵਜ ਸੰਤੁਸ਼ਟ ਅਤੇ ਖੁਸ਼ ਹੋ ਗਏ ਹਨ। ਇਹੀ ਕਾਰਨ ਹੈ ਕਿ ਕਾਗਬਲੀ ਤੋਂ ਬਿਨਾਂ ਸ਼ਰਾਧ ਨੂੰ ਅਧੂਰਾ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।
ਧਾਰਮਿਕ ਮਾਨਤਾਵਾਂ
ਪੌਰਾਣਿਕ ਮਾਨਤਾਵਾਂ ਅਨੁਸਾਰ ਪਹਿਲਾਂ ਜਦੋਂ ਸ਼ਰਾਧ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਸੀ, ਤਾਂ ਲੋਕ ਪਰਿਵਾਰ ਨੂੰ ਖਾਣਾ ਖੁਆਉਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਬਚਿਆ ਹੋਇਆ ਭੋਜਨ ਘਰ ਦੇ ਬਾਹਰ ਖੁੱਲ੍ਹੀ ਜਗ੍ਹਾ 'ਤੇ ਰੱਖਦੇ ਸਨ। ਕਾਂ, ਕੁੱਤੇ ਅਤੇ ਹੋਰ ਜੀਵ ਉੱਥੇ ਆ ਕੇ ਉਸ ਭੋਜਨ ਨੂੰ ਖਾਂਦੇ ਸਨ। ਇਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਜਗ੍ਹਾ ਨੂੰ ਸਾਫ਼ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਸੀ। ਇਹ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ਇਨ੍ਹਾਂ ਜੀਵਾਂ ਨੂੰ ਖਾਣਾ ਖੁਆਉਣ ਨਾਲ ਪੂਰਵਜ ਵੀ ਸੰਤੁਸ਼ਟ ਹੋ ਜਾਂਦੇ ਹਨ। ਮਿਥਿਹਾਸ ਵਿੱਚ ਵੀ ਕਾਂ ਦਾ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਜ਼ਿਕਰ ਹੈ। ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ਕਾਗ ਭੂਸੁੰਡੀ ਦਾ ਵੀ ਕਾਂ ਦਾ ਰੂਪ ਸੀ। ਜਦੋਂ ਬ੍ਰਹਮਾ ਜੀ ਨੇ ਉਸਨੂੰ ਆਪਣਾ ਕਾਲਾ ਰੂਪ ਬਦਲਣ ਲਈ ਕਿਹਾ ਤਾਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਇਨਕਾਰ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਅਤੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਉਸਦਾ ਰੂਪ ਸਹੀ ਹੈ।
ਸ਼ਕੁਨ ਸ਼ਾਸਤਰ ਵਿੱਚ ਕਾਂ ਦਾ ਮਹੱਤਵ
ਸ਼ਕੁਨ ਸ਼ਾਸਤਰ ਵਿੱਚ ਕਾਂ ਬਾਰੇ ਵੀ ਕਈ ਮਾਨਤਾਵਾਂ ਦੱਸੀਆਂ ਗਈਆਂ ਹਨ। ਇਹ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ਪਿੱਤਰ ਪੱਖ ਦੌਰਾਨ ਕਾਂ ਦੀਆਂ ਗਤੀਵਿਧੀਆਂ ਪੁਰਖਿਆਂ ਦੇ ਸੰਦੇਸ਼ ਦਾ ਸੰਕੇਤ ਹਨ। ਜੇਕਰ ਕਾਂ ਵਾਰ-ਵਾਰ ਘਰ ਆ ਕੇ ਆਵਾਜ਼ ਲਗਾਉਂਦਾ ਹੈ, ਤਾਂ ਇਸਨੂੰ ਪੁਰਖਿਆਂ ਵੱਲੋਂ ਇੱਕ ਸ਼ੁਭ ਸੰਕੇਤ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਦੇ ਨਾਲ ਹੀ ਘਰ ਦੇ ਛੱਤੇ ਜਾਂ ਦਰਵਾਜ਼ੇ 'ਤੇ ਸਵੇਰੇ-ਸਵੇਰੇ ਕਾਂ ਦਾ ਬੁਲਾਵਾ ਮਹਿਮਾਨ ਦੇ ਆਉਣ ਦਾ ਸੰਕੇਤ ਹੈ। ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਸ਼ਕੁਨ ਸ਼ਾਸਤਰ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ ਉੱਤਰ ਦਿਸ਼ਾ ਵਿੱਚ ਕਾਂ ਦਾ ਵਾਰ-ਵਾਰ ਆਵਾਜ਼ ਮਾਰਨਾ ਜਲਦੀ ਧਨ ਪ੍ਰਾਪਤ ਦਾ ਪ੍ਰਤੀਕ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਦੇ ਨਾਲ ਹੀ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਕਾਂ ਦਾ ਅਚਾਨਕ ਇਕੱਠਾ ਹੋਣਾ ਭਵਿੱਖ ਵਿੱਚ ਕਿਸੇ ਵੱਡੇ ਬਦਲਾਅ ਦਾ ਸੰਕੇਤ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਨਾਲ ਹੀ ਜੇਕਰ ਕੋਈ ਕਾਂ ਰਸਤੇ ਵਿੱਚ ਆਪਣੀ ਚੁੰਝ ਵਿੱਚ ਰੋਟੀ, ਮਾਸ ਜਾਂ ਕੱਪੜਾ ਫੜਿਆ ਹੋਇਆ ਦਿਖਾਈ ਦਿੰਦਾ ਹੈ, ਤਾਂ ਇਹ ਤੁਹਾਡੀ ਕਿਸੇ ਵੀ ਅਧੂਰੀ ਇੱਛਾ ਦੀ ਪੂਰਤੀ ਦਾ ਸੰਕੇਤ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।


Aarti dhillon

Content Editor Aarti dhillon