ਦੀਵਾਲੀ ''ਤੇ ਕਿਉਂ ਬਣਾਈ ਜਾਂਦੀ ਹੈ ਜਿਮੀਕੰਦ ਦੀ ਸਬਜ਼ੀ? ਕੀ ਹੈ ਇਸ ਦੀ ਮਾਨਤਾ

10/30/2024 4:58:10 AM

ਧਰਮ ਡੈਸਕ - ਧਨਤੇਰਸ ਦੇ ਤਿਉਹਾਰ ਦੇ ਨਾਲ ਹੀ ਪੰਜ ਰੋਜ਼ਾ ਰੌਸ਼ਨੀਆਂ ਦਾ ਤਿਉਹਾਰ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋ ਗਿਆ ਹੈ। ਧਨਤੇਰਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਛੋਟੀ ਦੀਵਾਲੀ, ਦੀਵਾਲੀ, ਗੋਵਰਧਨ ਪੂਜਾ ਅਤੇ ਭਾਈ ਦੂਜ ਵਰਗੇ ਤਿਉਹਾਰ ਆਉਂਦੇ ਹਨ। ਇਸ ਸਾਲ ਦੀਵਾਲੀ ਦਾ ਤਿਉਹਾਰ 31 ਅਕਤੂਬਰ ਨੂੰ ਮਨਾਇਆ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਦੀਵਾਲੀ ਦਾ ਤਿਉਹਾਰ ਹਰ ਸਾਲ ਬੜੀ ਧੂਮ-ਧਾਮ ਨਾਲ ਮਨਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਦੌਰਾਨ ਲੋਕ ਆਪਣੇ ਘਰਾਂ ਨੂੰ ਸਜਾਉਂਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਕਈ ਪਕਵਾਨ ਵੀ ਤਿਆਰ ਕਰਦੇ ਹਨ। ਇਸ ਦੇ ਨਾਲ ਹੀ ਰੋਸ਼ਨੀ ਦੇ ਇਸ ਤਿਉਹਾਰ ਨੂੰ ਲੈ ਕੇ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਰਾਜਾਂ ਵਿੱਚ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਮਾਨਤਾਵਾਂ ਅਤੇ ਪਰੰਪਰਾਵਾਂ ਪ੍ਰਚਲਿਤ ਹਨ। ਇਹਨਾਂ ਪਰੰਪਰਾਵਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਹੈ ਜਿਮੀਕੰਦ ਦੀ ਸਬਜ਼ੀ ਬਣਾਉਣਾ।

ਭਾਰਤ ਦੇ ਕਈ ਰਾਜਾਂ ਵਿੱਚ ਦੀਵਾਲੀ ਵਾਲੇ ਦਿਨ ਜਿਮੀਕੰਦ ਬਣਾਉਣ ਅਤੇ ਖਾਣ ਦੀ ਪਰੰਪਰਾ ਹੈ। ਕੁਝ ਥਾਵਾਂ 'ਤੇ ਜਿਮੀਕੰਦ ਨੂੰ ਸੂਰਨ ਵੀ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਦੀਵਾਲੀ ਵਾਲੇ ਦਿਨ ਜਿਮੀਕੰਦ ਦੀ ਸਬਜ਼ੀ ਖਾਣ ਦੀ ਪਰੰਪਰਾ ਕਾਫੀ ਮਸ਼ਹੂਰ ਹੈ। ਅਜਿਹੇ 'ਚ ਆਓ ਜਾਣਦੇ ਹਾਂ ਦੀਵਾਲੀ ਵਾਲੇ ਦਿਨ ਜਿਮੀਕੰਦ ਦੀ ਸਬਜ਼ੀ ਕਿਉਂ ਤਿਆਰ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ।

ਦੀਵਾਲੀ 'ਤੇ ਜਿਮੀਕੰਦ ਕਿਉਂ ਬਣਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ?
ਜਿਮੀਕੰਦ ਨੂੰ ਓਲ, ਸੂਰਨ ਜਾਂ ਹਾਥੀ ਪੈਰ ਰਤਾਲੂ ਵੀ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਸਬਜ਼ੀ ਖਾਸ ਤੌਰ 'ਤੇ ਦੀਵਾਲੀ ਦੇ ਮੌਕੇ 'ਤੇ ਤਿਆਰ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਦੀਵਾਲੀ 'ਤੇ ਜਿਮੀਕੰਦ ਬਣਾਉਣ ਦੀ ਇਹ ਪਰੰਪਰਾ ਮੁੱਖ ਤੌਰ 'ਤੇ ਪੂਰਬੀ ਉੱਤਰ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ ਅਤੇ ਬਿਹਾਰ ਵਿੱਚ ਚਲਾਈ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਕਯਾਸਥ ਅਤੇ ਬ੍ਰਾਹਮਣ ਸਮਾਜ ਦੇ ਜ਼ਿਆਦਾਤਰ ਲੋਕ ਇਸ ਪਰੰਪਰਾ ਦਾ ਪਾਲਣ ਕਰਦੇ ਹਨ। ਦਰਅਸਲ, ਇਕ ਮਾਨਤਾ ਹੈ ਕਿ ਦੀਵਾਲੀ 'ਤੇ ਇਸ ਸਬਜ਼ੀ ਨੂੰ ਬਣਾਉਣਾ ਸ਼ੁਭ ਹੈ ਅਤੇ ਇਸ ਨੂੰ ਬਣਾਉਣ ਨਾਲ ਪਰਿਵਾਰ ਵਿਚ ਖੁਸ਼ੀਆਂ ਆਉਂਦੀਆਂ ਹਨ।

ਦੀਵਾਲੀ 'ਤੇ ਲੋਕ ਕਿਉਂ ਖਾਂਦੇ ਹਨ ਜਿਮੀਕੰਦ?
ਇਹ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ਦੀਵਾਲੀ ਵਾਲੇ ਦਿਨ ਜਿਮੀਕੰਦ ਬਣਾਉਣ ਅਤੇ ਖਾਣ ਨਾਲ ਪਰਿਵਾਰ ਵਿੱਚ ਖੁਸ਼ਹਾਲੀ ਆਉਂਦੀ ਹੈ, ਕਿਉਂਕਿ ਦੀਵਾਲੀ ਦੀ ਰਾਤ ਨੂੰ ਇਸ ਕੰਦ ਵਿੱਚ ਧਨ ਦੀ ਦੇਵੀ ਲਕਸ਼ਮੀ ਦਾ ਵਾਸ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਸਬਜ਼ੀ ਨੂੰ ਤਿਆਰ ਕਰਕੇ ਦੇਵੀ ਲਕਸ਼ਮੀ ਨੂੰ ਚੜ੍ਹਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਅਰਦਾਸ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ ਕਿ ਜਿਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਜਿਮੀਕੰਦ ਕਦੇ ਖਰਾਬ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦਾ ਅਤੇ ਹਮੇਸ਼ਾ ਵਧਦਾ-ਫੁੱਲਦਾ ਹੈ, ਉਸੇ ਤਰ੍ਹਾਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਘਰ 'ਚ ਵੀ ਖੁਸ਼ਹਾਲੀ ਭਰੀ ਰਹੇ। ਇਹ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ਦੀਵਾਲੀ ਦੀ ਰਾਤ ਨੂੰ ਜਿਮੀਕੰਦ ਦੀ ਸਬਜ਼ੀ ਖਾਣ ਨਾਲ ਘਰ ਵਿੱਚ ਧਨ, ਖੁਸ਼ਹਾਲੀ ਅਤੇ ਚੰਗੀ ਕਿਸਮਤ ਆਉਂਦੀ ਹੈ।


Inder Prajapati

Content Editor Inder Prajapati