ਨਵੀਂ ਸਿਖਿਆ ਨੀਤੀ -2020: ਪੰਜਵੀਂ ਜਮਾਤ ਤੱਕ ਮਾਂ ਬੋਲੀ ਪੜਾਈ ਜਾਵੇ, ਜਾਣੋ ਵੱਡੀਆਂ ਗੱਲਾਂ

ਮੰਤਰੀ ਮੰਡਲ ਨੇ ਨਵੀਂ ਸਿੱਖਿਆ ਨੀਤੀ -2020 ਨੂੰ ਮਨਜ਼ੂਰੀ ਦੇ ਦਿੱਤੀ ਹੈ।

ਕੇਂਦਰੀ ਮਨੁੱਖੀ ਸਰੋਤ ਵਿਕਾਸ ਮੰਤਰੀ ਰਮੇਸ਼ ਪੋਖਰੀਅਲ ਨਿਸ਼ਾਂਕ ਅਤੇ ਸੂਚਨਾ ਪ੍ਰਸਾਰਣ ਮੰਤਰੀ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ ਜਾਵਡੇਕਰ ਨੇ ਬੁੱਧਵਾਰ ਨੂੰ ਇੱਕ ਪ੍ਰੈਸ ਕਾਨਫਰੰਸ ਵਿੱਚ ਇਸ ਬਾਰੇ ਜਾਣਕਾਰੀ ਦਿੱਤੀ।

ਇਸ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ 1986 ਵਿਚ, ਸਿੱਖਿਆ ਨੀਤੀ ਲਾਗੂ ਕੀਤੀ ਗਈ ਸੀ। 1992 ਵਿਚ, ਇਸ ਨੀਤੀ ਵਿਚ ਕੁਝ ਸੋਧਾਂ ਕੀਤੀਆਂ ਗਈਆਂ ਸਨ। ਯਾਨੀ 34 ਸਾਲਾਂ ਬਾਅਦ ਦੇਸ਼ ਵਿਚ ਨਵੀਂ ਸਿੱਖਿਆ ਨੀਤੀ ਲਾਗੂ ਕੀਤੀ ਜਾ ਰਹੀ ਹੈ।

Click here to see the BBC interactive

ਇਸ ਨੂੰ ਇਸਰੋ ਦੇ ਸਾਬਕਾ ਮੁਖੀ ਕੇ ਕਸਤੂਰੀਰੰਗਨ ਦੀ ਅਗਵਾਈ ਵਾਲੀ ਮਾਹਿਰਾਂ ਦੀ ਕਮੇਟੀ ਨੇ ਤਿਆਰ ਕੀਤਾ ਸੀ, ਜਿਸ ਨੂੰ ਬੁੱਧਵਾਰ ਨੂੰ ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਨਰਿੰਦਰ ਮੋਦੀ ਦੀ ਅਗਵਾਈ ਵਾਲੀ ਮੰਤਰੀ ਮੰਡਲ ਨੇ ਮਨਜ਼ੂਰੀ ਦੇ ਦਿੱਤੀ ਹੈ।

ਨਵੀਂ ਸਿੱਖਿਆ ਨੀਤੀ ਵਿਚ ਸਕੂਲ ਸਿੱਖਿਆ ਤੋਂ ਲੈ ਕੇ ਉੱਚ ਸਿੱਖਿਆ ਤੱਕ ਬਹੁਤ ਸਾਰੀਆਂ ਤਬਦੀਲੀਆਂ ਕੀਤੀਆਂ ਗਈਆਂ ਹਨ।

https://twitter.com/DrRPNishank/status/1288428789186195457?s=20

ਸਿੱਖਿਆ ਨੀਤੀ ਦੇ ਮੁੱਖ ਨੁਕਤੇ

• ਨਵੀਂ ਸਿੱਖਿਆ ਨੀਤੀ ਵਿਚ ਪੰਜਵੀਂ ਜਮਾਤ ਤੱਕ ਮਾਤਭਾਸ਼ਾ, ਸਥਾਨਕ ਜਾਂ ਖੇਤਰੀ ਭਾਸ਼ਾ ਵਿਚ ਸਿੱਖਿਆ ਦਾ ਮਾਧਿਅਮ ਰੱਖਣ ਦੀ ਗੱਲ ਕਹੀ ਗਈ ਹੈ। ਇਸ ਨੂੰ ਅੱਠਵੀਂ ਜਾਂ ਉਸ ਤੋਂ ਅੱਗੇ ਵੀ ਵਧਾਇਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਵਿਦੇਸ਼ੀ ਭਾਸ਼ਾਵਾਂ ਦੀ ਪੜ੍ਹਾਈ ਸੈਕੰਡਰੀ ਪੱਧਰ ਤੋਂ ਹੋਵੇਗੀ। ਸਿੱਖਿਆ ਨੀਤੀ ਵਿਚ ਕਿਹਾ ਗਿਆ ਹੈ ਕਿ ਕਿਸੇ ਵੀ ਭਾਸ਼ਾ ਨੂੰ ਥੋਪਿਆ ਨਹੀਂ ਜਾਵੇਗਾ।

• ਸਾਲ 2030 ਤੱਕ, ਸੈਕੰਡਰੀ ਪੱਧਰ ਦੀ ਸਿੱਖਿਆ ਤੱਕ 100% ਜੀਈਆਰ. (ਕੁੱਲ ਦਾਖਲਾ ਅਨੁਪਾਤ) ਕਹਿਣ ਦਾ ਅਰਥ ਸਭ ਲਈ ਸਿੱਖਿਆ ਦਾ ਟੀਚਾ ਬਣਾਇਆ ਗਿਆ ਹੈ।

• ਇਸ ਵੇਲੇ ਸਕੂਲ ਤੋਂ ਦੂਰ ਰਹਿਣ ਵਾਲੇ ਦੋ ਕਰੋੜ ਬੱਚਿਆਂ ਨੂੰ ਮੁੜ ਮੁੱਖ ਧਾਰਾ ਵਿੱਚ ਲਿਆਇਆ ਜਾਵੇਗਾ। ਇਸ ਦੇ ਲਈ ਸਕੂਲ ਬੁਨਿਆਦੀ ਢਾਂਚੇ ਦੇ ਵਿਕਾਸ ਅਤੇ ਨਵੇਂ ਸਿੱਖਿਆ ਕੇਂਦਰ ਸਥਾਪਤ ਕੀਤੇ ਜਾਣਗੇ।

• ਸਕੂਲ ਦੇ ਪਾਠਕ੍ਰਮ ਦੇ 10 + 2 ਢਾਂਚੇ ਦੀ ਥਾਂ, 5 + 3 + 3 + 4 ਦਾ ਨਵਾਂ ਪਾਠਕ੍ਰਮ ਢਾਂਚਾ ਲਾਗੂ ਕੀਤਾ ਜਾਵੇਗਾ, ਜੋ ਕ੍ਰਮਵਾਰ 3-8, 8-11, 11-14 ਅਤੇ 14-18 ਸਾਲ ਦੇ ਬੱਚਿਆਂ ਲਈ ਹੈ। ਇਸ ਵਿਚ ਹੁਣ ਤੱਕ 3-6 ਸਾਲ ਦੇ ਬੱਚੇ ਜੋ ਸਕੂਲਾਂ ਤੋਂ ਦੂਰ ਹਹੇ ਹਨ, ਨੂੰ ਪਾਠਕ੍ਰਮ ਦੇ ਅਧੀਨ ਲਿਆਉਣ ਦਾ ਪ੍ਰਬੰਧ ਹੈ, ਜਿਸ ਨੂੰ ਵਿਸ਼ਵ ਪੱਧਰ ''ਤੇ ਬੱਚੇ ਦੇ ਮਾਨਸਿਕ ਵਿਕਾਸ ਲਈ ਇਕ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਪੜਾਅ ਵਜੋਂ ਮਾਨਤਾ ਦਿੱਤੀ ਗਈ ਹੈ।

• ਨਵੀਂ ਪ੍ਰਣਾਲੀ ਵਿਚ 12 ਸਾਲਾਂ ਦੀ ਸਕੂਲ ਅਤੇ ਤਿੰਨ ਸਾਲ ਆਂਗਨਵਾੜੀ ਪ੍ਰੀ-ਸਕੂਲਿੰਗ ਨਾਲ ਹੋਵੇਗੀ। ਇਸ ਦੇ ਤਹਿਤ ਤਿੰਨ ਸਾਲ ਪੁਰਾਣੀ ਪ੍ਰੀ-ਪ੍ਰਾਇਮਰੀ ਅਤੇ ਪਹਿਲੀ ਅਤੇ ਦੂਜੀ ਕਲਾਸ ਵਿਦਿਆਰਥੀਆਂ ਦੇ ਸ਼ੁਰੂਆਤੀ ਪੜਾਅ ਦੀ ਪੜ੍ਹਾਈ ਲਈ ਰੱਖੀ ਗਈ ਹੈ। ਤੀਜੀ, ਚੌਥੀ ਅਤੇ ਪੰਜਵੀਂ ਜਮਾਤ ਅਗਲੇ ਪੜਾਅ ਵਿਚ ਰੱਖੀਆਂ ਜਾਂਦੀਆਂ ਹਨ। ਇਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਵਿਸ਼ੇ ਦੀ ਜਾਣ ਪਛਾਣ ਮਿਡਲ ਸਕੂਲ ਭਾਵ 6-8 ਕਲਾਸ ਵਿਚ ਕੀਤੀ ਜਾਵੇਗੀ।

• ਪੜ੍ਹਨ-ਲਿਖਣ ਅਤੇ ਜੋੜ-ਘਟਾਓ (ਅੰਕੀ ਗਿਆਨ) ਦੀ ਮੁੱਢਲੀ ਯੋਗਤਾ ''ਤੇ ਜ਼ੋਰ ਦਿੱਤਾ ਜਾਵੇਗਾ. ''ਐਨਈਪੀ 2020'' ਵਿਚ ਮਨੁੱਖੀ ਸਰੋਤ ਵਿਕਾਸ ਮੰਤਰਾਲੇ (ਐਮਐਚਆਰਡੀ) ਦੁਆਰਾ ''ਏ ਨੈਸ਼ਨਲ ਮਿਸ਼ਨ ਆਨ ਬੇਸਿਕ ਸਾਖਰਤਾ ਅਤੇ ਸੰਖਿਆਤਮਕ ਗਿਆਨ'' ਦੀ ਸਥਾਪਨਾ ''ਤੇ, ਮੁੱਢਲੀ ਸਾਖਰਤਾ ਅਤੇ ਅੰਕਾਂ ਦੇ ਗਿਆਨ ਦੀ ਪ੍ਰਾਪਤੀ ਨੂੰ ਸਹੀ ਲਰਨਿੰਗ ਨਾਲ ਸਿੱਖਣ ਲਈ ਸਭ ਤੋਂ ਜ਼ਰੂਰੀ ਅਤੇ ਪਹਿਲੀ ਜ਼ਰੂਰਤ ਮੰਨਦਿਆਂ, ਇਸ ''ਤੇ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਜ਼ੋਰ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਹੈ।

• ‘ਨਾ ਘਰ ਹੈ ਨਾ ਕੰਮ, ਕੀ ਕਰਾਂਗੇ ਇੱਥੇ ਰਹਿ ਕੇ? ਪੈਦਲ ਤੁਰੇ ਹਾਂ ਕਦੇ ਤਾਂ ਘਰੇ ਪਹੁੰਚਾਂਗੇ''
• ਕੋਰੋਨਾਵਾਇਰਸ: ਰੈੱਡ ਜ਼ੋਨ, ਗ੍ਰੀਨ ਜ਼ੋਨ ਅਤੇ ਔਰੈਂਜ ਜ਼ੋਨ ਕਿਵੇਂ ਤੈਅ ਕੀਤੇ ਜਾਂਦੇ ਹਨ
• ਕੋਰੋਨਾਵਾਇਰਸ: ''ਇਟਲੀ ਤੋਂ ਪੰਜਾਬ ਆਉਣ ਬਾਰੇ ਸੋਚਦੇ ਹਾਂ ਪਰ ਹਵਾਈ ਅੱਡਾ ਬੰਦ ਪਿਆ''
• ਕੋਰੋਨਾਵਾਇਰਸ ਦਾ ਇਲਾਜ ਲੱਭਣ ਵਿੱਚ ਹੋਰ ਕਿੰਨੀ ਦੇਰ ਲੱਗੇਗੀ

---

• ਐਨਸੀਈਆਰਟੀ 8 ਸਾਲ ਤੋਂ ਵੱਧ ਉਮਰ ਦੇ ਬੱਚਿਆਂ ਲਈ ਅਰਲੀ ਚਾਈਲਡਹੁੱਡ ਕੇਅਰ ਐਂਡ ਐਜੂਕੇਸ਼ਨ (ਐਨਸੀਪੀਐਫਈਸੀਈਈ) ਲਈ ਇੱਕ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਪਾਠਕ੍ਰਮ ਅਤੇ ਵਿਦਿਅਕ ਢਾਂਚਾ ਤਿਆਰ ਕਰੇਗੀ।

• ਸਕੂਲਾਂ ਵਿਚ ਅਕਾਦਮਿਕ ਧਾਰਾਵਾਂ, ਵਾਧੂ ਪਾਠਕ੍ਰਮ ਦੀਆਂ ਗਤੀਵਿਧੀਆਂ ਅਤੇ ਕਿੱਤਾਮੁਖੀ ਸਿੱਖਿਆ ਵਿਚ ਕੋਈ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਅੰਤਰ ਨਹੀਂ ਹੋਵੇਗਾ।

• ਮਨੁੱਖੀ ਸਰੋਤ ਵਿਕਾਸ ਮੰਤਰਾਲੇ ਦਾ ਨਾਮ ਬਦਲ ਕੇ ਸਿੱਖਿਆ ਮੰਤਰਾਲਾ ਰੱਖਿਆ ਗਿਆ ਹੈ। ਇਸਦਾ ਅਰਥ ਹੈ ਕਿ ਰਮੇਸ਼ ਪੋਖਰਿਆਲ ਨਿਸ਼ਾਂਕ ਹੁਣ ਦੇਸ਼ ਦਾ ਸਿੱਖਿਆ ਮੰਤਰੀ ਅਖਵਾਉਣਗੇ।

• ਜੀਡੀਪੀ ਦੇ ਛੇ ਪ੍ਰਤੀਸ਼ਤ ਨੂੰ ਸਿੱਖਿਆ ਵਿਚ ਖਰਚਣ ਦਾ ਟੀਚਾ ਹੈ, ਜੋ ਹੁਣ 4.43 ਪ੍ਰਤੀਸ਼ਤ ਹੈ।

• ਨਵੀਂ ਸਿੱਖਿਆ ਦਾ ਟੀਚਾ 2030 ਤੱਕ 3-18 ਸਾਲ ਦੀ ਉਮਰ ਸਮੂਹ ਦੇ ਹਰੇਕ ਬੱਚੇ ਨੂੰ ਮਿਆਰੀ ਸਿੱਖਿਆ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕਰਨਾ ਹੈ।

• ਕਿੱਤਾਮੁਖੀ ਕੋਰਸ ਛੇਵੀਂ ਜਮਾਤ ਤੋਂ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤੇ ਜਾਣਗੇ। ਇਸਦੇ ਲਈ ਚਾਹਵਾਨ ਵਿਦਿਆਰਥੀਆਂ ਨੂੰ ਛੇਵੀਂ ਜਮਾਤ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਵਿੱਚ ਇੰਟਰਨਸ਼ਿਪ ਦਿੱਤੀ ਜਾਵੇਗੀ। ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ, ਸੰਗੀਤ ਅਤੇ ਕਲਾ ਨੂੰ ਉਤਸ਼ਾਹਿਤ ਕੀਤਾ ਜਾਵੇਗਾ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਵਿਚ ਕੋਰਸ ਵਿੱਚ ਲਾਗੂ ਕੀਤੇ ਜਾਣਗੇ।

• ਉਚੇਰੀ ਸਿਖਿਆ ਲਈ ਇਕੋ ਰੈਗੂਲੇਟਰ ਹੋਵੇਗਾ (ਕਾਨੂੰਨ ਅਤੇ ਮੈਡੀਕਲ ਸਿੱਖਿਆ ਨੂੰ ਛੱਡ ਕੇ) ਯਾਨੀ ਯੂਜੀਸੀ ਅਤੇ ਏਆਈਸੀਟੀਈ ਨੂੰ ਖਤਮ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਜਾਵੇਗਾ ਅਤੇ ਪੂਰੀ ਉੱਚ ਸਿੱਖਿਆ ਲਈ ਇੱਕ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਉੱਚ ਸਿੱਖਿਆ ਰੈਗੂਲੇਟਰੀ ਅਥਾਰਟੀ ਬਣਾਈ ਜਾਵੇਗੀ।

• 2035 ਤੱਕ ਉੱਚ ਸਿੱਖਿਆ ਵਿੱਚ 50 ਪ੍ਰਤੀਸ਼ਤ ਜੀ.ਈ.ਆਰ. (ਕੁੱਲ ਦਾਖਲਾ ਅਨੁਪਾਤ) ਪ੍ਰਦਾਨ ਕਰਨ ਦਾ ਟੀਚਾ ਹੈ। ਉੱਚ ਸਿੱਖਿਆ ਵਿਚ 3.5 ਕਰੋੜ ਨਵੀਆਂ ਸੀਟਾਂ ਸ਼ਾਮਲ ਕੀਤੀਆਂ ਜਾਣਗੀਆਂ।

• ਪਹਿਲੀ ਵਾਰ ਮਲਟੀਪਲ ਐਂਟਰੀ ਅਤੇ ਐਗਜ਼ਿਟ ਸਿਸਟਮ ਲਾਗੂ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ। ਤੁਸੀਂ ਇਸ ਨੂੰ ਇਸ ਤਰਾਂ ਸਮਝ ਸਕਦੇ ਹੋ, ਅੱਜ ਦੀ ਪ੍ਰਣਾਲੀ ਵਿਚ ਜੇ ਤੁਸੀਂ ਇੰਜੀਨੀਅਰਿੰਗ ਦੇ ਚਾਰ ਸਾਲਾਂ ਬਾਅਦ ਜਾਂ ਛੇ ਸਮੈਸਟਰਾਂ ਦਾ ਅਧਿਐਨ ਕਰਨ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਕਿਸੇ ਕਾਰਨ ਕਰਕੇ ਅਧਿਐਨ ਕਰਨ ਵਿਚ ਅਸਮਰੱਥ ਹੋ, ਤਾਂ ਤੁਹਾਡੇ ਕੋਲ ਕੋਈ ਹੱਲ ਨਹੀਂ ਹੈ, ਪਰ ਮਲਟੀਪਲ ਐਂਟਰੀ ਅਤੇ ਐਗਜਿਟ ਪ੍ਰਣਾਲੀ ਵਿਚ ਇਕ ਸਾਲ ਦੇ ਸਰਟੀਫਿਕੇਟ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਤਿੰਨ ਸਾਲਾਂ ਅਤੇ ਤਿੰਨ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਡਿਪਲੋਮਾ, ਡਿਗਰੀ ਚਾਰ ਸਾਲਾਂ ਬਾਅਦ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕੀਤੀ ਜਾਏਗੀ। ਇਸ ਨਾਲ ਉਨ੍ਹਾਂ ਵਿਦਿਆਰਥੀਆਂ ਨੂੰ ਬਹੁਤ ਲਾਭ ਹੋਏਗਾ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਪੜ੍ਹਾਈ ਕਿਸੇ ਕਾਰਨ ਕਰਕੇ ਛੁੱਟ ਜਾਂਦੀ ਹੈ।

• ਉੱਚ ਸਿੱਖਿਆ ਵਿੱਚ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਬਦਲਾਅ ਕੀਤੇ ਗਏ ਹਨ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਵਿਦਿਆਰਥੀਆਂ ਲਈ ਚਾਰ ਸਾਲਾਂ ਦਾ ਡਿਗਰੀ ਪ੍ਰੋਗਰਾਮ ਹੋਵੇਗਾ ਜੋ ਖੋਜ ਕਰਨਾ ਚਾਹੁੰਦੇ ਹਨ। ਜਿਹੜੇ ਲੋਕ ਨੌਕਰੀਆਂ ਵਿਚ ਜਾਣਾ ਚਾਹੁੰਦੇ ਹਨ ਉਹ ਤਿੰਨ ਸਾਲਾਂ ਦਾ ਡਿਗਰੀ ਪ੍ਰੋਗਰਾਮ ਕਰਨਗੇ, ਪਰ ਜੋ ਲੋਕ ਖੋਜ ਵਿਚ ਜਾਣਾ ਚਾਹੁੰਦੇ ਹਨ, ਉਹ ਇਕ ਸਾਲ ਦੀ ਐਮਏ ਨਾਲ ਚਾਰ ਸਾਲਾ ਡਿਗਰੀ ਪ੍ਰੋਗਰਾਮ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਸਿੱਧਾ ਪੀਐਚਡੀ ਕਰ ਸਕਦੇ ਹਨ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਐਮ ਫਿਲ ਦੀ ਜ਼ਰੂਰਤ ਨਹੀਂ ਪਵੇਗੀ।

• ਖੋਜ ਕਰਨ ਲਈ ਨੈਸ਼ਨਲ ਰਿਸਰਚ ਫਾਉਂਡੇਸ਼ਨ (ਐਨਆਰਏਐਫ) ਦੀ ਸਥਾਪਨਾ ਕੀਤੀ ਜਾਏਗੀ। ਐਨਆਰਏਐਫ ਦਾ ਮੁੱਖ ਉਦੇਸ਼ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀਆਂ ਦੁਆਰਾ ਖੋਜ ਸਭਿਆਚਾਰ ਨੂੰ ਸਮਰੱਥਾ ਦੇਣਾ ਹੋਵੇਗਾ। ਐਨਆਰਏਐਫ ਦੇ ਰਾਜ ਗਵਰਨਰਜ਼ ਬੋਰਡ ਦੁਆਰਾ ਸੁਤੰਤਰ ਤੌਰ ''ਤੇ ਦੇਖੇ ਜਾਣਗੇ।

• ਉੱਚ ਸਿੱਖਿਆ ਸੰਸਥਾਵਾਂ ਨੂੰ ਫੀਸਾਂ ਵਸੂਲਣ ਦੇ ਮਾਮਲੇ ਵਿਚ ਵਧੇਰੇ ਪਾਰਦਰਸ਼ਤਾ ਲਿਆਉਣੀ ਪਵੇਗੀ।

• ਈ-ਕੋਰਸ ਖੇਤਰੀ ਭਾਸ਼ਾਵਾਂ ਵਿੱਚ ਵਿਕਸਤ ਕੀਤੇ ਜਾਣਗੇ। ਇੱਕ ਵਰਚੁਅਲ ਲੈਬ ਤਿਆਰ ਕੀਤੀ ਜਾ ਰਹੀ ਹੈ ਅਤੇ ਇੱਕ ਨੈਸ਼ਨਲ ਐਜੂਕੇਸ਼ਨਲ ਟੈਕਨਾਲੋਜੀ ਫੋਰਮ (ਐਨਈਟੀਐਫ) ਬਣਾਇਆ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ।

ਇਹ ਵੀਡੀਓ ਵੀ ਦੇਖੋ

https://www.youtube.com/watch?v=6uoZ_2SeBZY

https://www.youtube.com/watch?v=kkUeDdsZKGk

https://www.youtube.com/watch?v=tvxk7asHys0

(ਬੀਬੀਸੀ ਪੰਜਾਬੀ ਨਾਲ FACEBOOK, INSTAGRAM, TWITTERਅਤੇ YouTube ''ਤੇ ਜੁੜੋ।)

ਇਹ ਵੀਡੀਓ ਵੀ ਦੇਖੋ

https://www.youtube.com/watch?v=fGZyqosEefs

https://www.youtube.com/watch?v=-w26yprYkZo

https://www.youtube.com/watch?v=w-3zlxxCvRE&t=6s

(ਬੀਬੀਸੀ ਪੰਜਾਬੀ ਨਾਲ FACEBOOK, INSTAGRAM, TWITTERਅਤੇ YouTube ''ਤੇ ਜੁੜੋ।)

!function(s,e,n,c,r){if(r=s._ns_bbcws=s._ns_bbcws||r,s[]r]||(s[]r+"_d"]=s[]r+"_d"]||[]],s[]r]=function(){s[]r+"_d"].push(arguments)},s[]r].sources=[]]),c&&s[]r].sources.indexOf(c)<0){var t=e.createElement(n);t.async=1,t.src=c;var a=e.getElementsByTagName(n)[]0];a.parentNode.insertBefore(t,a),s[]r].sources.push(c)}}(window,document,"script","https://news.files.bbci.co.uk/ws/partner-analytics/js/fullTracker.min","s_bbcws");s_bbcws(''syndSource'',''ISAPI'');s_bbcws(''orgUnit'',''ws'');s_bbcws(''platform'',''partner'');s_bbcws(''partner'',''jagbani'');s_bbcws(''producer'',''punjabi'');s_bbcws(''language'',''pa'');s_bbcws(''setStory'', {''origin'': ''cps'',''guid'': ''1e05847d-0ca7-4100-b3aa-840c97e1723d'',''assetType'': ''STY'',''pageCounter'': ''punjabi.international.story.53585403.page'',''title'': ''ਨਵੀਂ ਸਿਖਿਆ ਨੀਤੀ -2020: ਪੰਜਵੀਂ ਜਮਾਤ ਤੱਕ ਮਾਂ ਬੋਲੀ ਪੜਾਈ ਜਾਵੇ, ਜਾਣੋ ਵੱਡੀਆਂ ਗੱਲਾਂ'',''published'': ''2020-07-29T17:05:02Z'',''updated'': ''2020-07-29T17:05:02Z''});s_bbcws(''track'',''pageView'');