ਮੋਦੀ 2.0: ਲੌਕਡਾਊਨ ''''ਚ ਕਿਵੇਂ ਹਨ ਉਹ ਔਰਤਾਂ ਪੀਐੱਮ ਮੋਦੀ ਨੇ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਪੈਰ ਧੋਤੇ ਸਨ
05/27/2020 8:48:25 AM
30 ਮਈ ਨੂੰ ਮੋਦੀ ਸਰਕਾਰ ਦੇ ਦੂਜੇ ਕਾਰਜਕਾਲ ਦਾ ਇੱਕ ਸਾਲ ਪੂਰਾ ਹੋ ਰਿਹਾ ਹੈ।
ਸਰਕਾਰ ਇਸ ਸਾਲ ਕੋਰੋਨਾ ਕਾਰਨ ਜਸ਼ਨ ਤਾਂ ਨਹੀਂ ਮਨਾ ਰਹੀ, ਪਰ ਭਾਜਪਾ ਦੇਸ਼ ਭਰ ਵਿੱਚ 750 ਤੋਂ ਵੱਧ ਵਰਚੁਅਲ ਰੈਲੀਆਂ ਕਰਨ ਜਾ ਰਹੀ ਹੈ। ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਮੋਦੀ ਹੋਣ ਜਾਂ ਸਰਕਾਰ ਦੇ ਕੋਈ ਹੋਰ ਮੰਤਰੀ, 16 ਮਈ ਤੋਂ ਹੀ ਉਹ ਨਿਸ਼ਚਤ ਤੌਰ ''ਤੇ ਟਵਿੱਟਰ ''ਤੇ ਆਪਣੀਆਂ ਪ੍ਰਾਪਤੀਆਂ ਸਾਂਝੀਆਂ ਕਰ ਰਹੇ ਹਨ।
ਬੀਜੇਪੀ ਨੇ ਵੀ ਨੌਂ ਮਿੰਟ ਦਾ ਵੀਡੀਓ ਸਾਂਝਾ ਕੀਤਾ ਹੈ, ਤਾਂ ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਮੋਦੀ ਨੇ ਆਯੁਸ਼ਮਾਨ ਭਾਰਤ ਦੀ ਸਫ਼ਲਤਾ ''ਤੇ ਟਵੀਟ ਕੀਤਾ।
ਸਰਕਾਰ ਨੇ ਇੱਕ ਸਾਲ ਦਾ ਨਹੀਂ ਬਲਕਿ ਪੂਰੇ ਛੇ ਸਾਲਾਂ ਦੇ ਕੰਮ ਦਾ ਲੇਖਾ ਜੋਖਾ ਦਿੱਤਾ ਹੈ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਸਵੱਛ ਭਾਰਤ, ਉੱਜਵਲਾ ਯੋਜਨਾ, ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਆਵਾਸ ਯੋਜਨਾ ਦੇ ਨਾਲ ਨਾਲ ਆਯੁਸ਼ਮਾਨ ਯੋਜਨਾ ਦੀ ਵੀ ਸ਼ਲਾਘਾ ਕੀਤੀ ਗਈ ਹੈ।
- ਕੋਰੋਨਾਵਾਇਰਸ ਨਾਲ ਪੀੜਤ ਹੋਣ ''ਤੇ ਸਰੀਰ ਵਿੱਚ ਕੀ-ਕੀ ਬਦਲਾਅ ਆਉਂਦੇ ਹਨ?
- ਕੋਰੋਨਾਵਾਇਰਸ: ਉਹ 13 ਸਵਾਲ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਜਵਾਬ ਤੁਸੀਂ ਲੱਭ ਰਹੇ ਹੋ
- ਕੋਰੋਨਾਵਾਇਰਸ ਦਾ ਇਲਾਜ ਲੱਭਣ ਵਿੱਚ ਹੋਰ ਕਿੰਨੀ ਦੇਰ ਲੱਗੇਗੀ
ਬੀਬੀਸੀ ਤੁਹਾਡੇ ਲਈ ਮੋਦੀ ਸਰਕਾਰ ਦੀਆਂ ਯੋਜਨਾਵਾਂ ਦੀਆਂ ''ਪੋਸਟਰ ਔਰਤਾਂ'' ਦੇ ਕੋਰੋਨਾ ਯੁੱਗ ਦੀ ਕਹਾਣੀ ਲੈ ਕੇ ਆਇਆ ਹੈ। ਕੀ ਪਿਛਲੇ ਇੱਕ ਸਾਲ ਵਿੱਚ ਉਨ੍ਹਾਂ ਔਰਤਾਂ ਦੀ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਵਿੱਚ ਕੁਝ ਬਦਲਿਆ ਹੈ? ਅਤੇ ਕੀ ਸਰਕਾਰ ਦੀਆਂ ਨੀਤੀਆਂ ਅਤੇ ਕੋਰੋਨਾ ਦੀ ਤਬਾਹੀ ਕੁਝ ਬਦਲ ਪਾਈ ਹੈ?
ਪਿਛਲੇ ਸਾਲ ਅਪ੍ਰੈਲ ਵਿੱਚ, ਅਸੀਂ ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਆਵਾਸ ਯੋਜਨਾ, ਉਜਵਲਾ ਯੋਜਨਾ ਅਤੇ ਆਯੁਸ਼ਮਾਨ ਯੋਜਨਾ ਦੇ ਕੁਝ ਪਹਿਲੇ ਲਾਭਪਾਤਰੀਆਂ ਨਾਲ ਗੱਲਬਾਤ ਕੀਤੀ ਸੀ।
ਇੱਕ ਸਾਲ ਬਾਅਦ, ਅਸੀਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨਾਲ ਦੁਬਾਰਾ ਗੱਲ ਕੀਤੀ ਤਾਂਕਿ ਇਹ ਪਤਾ ਲਗਾਇਆ ਜਾ ਸਕੇ ਕਿ ਮੋਦੀ ਸਰਕਾਰ ਦੇ ਦੂਜੇ ਕਾਰਜਕਾਲ ਵਿੱਚ ਕੀ ਬਦਲਿਆ ਹੈ।
ਸਿਰਫ਼ 7 ਮਹੀਨਿਆਂ ਦੇ ਕੰਮ ਦੇ ਅਧਾਰ ''ਤੇ ਮੋਦੀ ਸਰਕਾਰ ਦੀ ਇੱਕ ਸਾਲ ਦੀ ਯਾਤਰਾ ਨੂੰ ਮਾਪਿਆ ਨਹੀਂ ਜਾ ਸਕਦਾ। ਮਾਰਚ ਤੋਂ ਮਈ ਮਹੀਨੇ ਨੂੰ ਜੋੜਨਾ ਓਨਾਂ ਹੀ ਮਹੱਤਵਪੂਰਣ ਹੈ ਜਿੰਨਾ ਪਹਿਲੇ ਦੇ ਸੱਤ ਮਹੀਨੇ।
ਆਖ਼ਰ ਕਿਵੇਂ ਦਾ ਰਿਹਾ ਪਿਛਲਾ ਸਾਲ: ਸੁਣੋ ਮੋਦੀ ਸਰਕਾਰ ਦੀ ''ਪੋਸਟਰ ਵੂਮਨ'' ਦੀ ਜ਼ੁਬਾਨੀ।
ਸਭ ਤੋਂ ਪਹਿਲੀ ਕਹਾਣੀ ਹੈ- ਬਾਂਦਾ ਦੀ ਜਯੋਤੀ ਅਤੇ ਚੌਬੀ ਦੀ
ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਨਰਿੰਦਰ ਮੋਦੀ ਨੇ 24 ਫਰਵਰੀ 2019 ਨੂੰ ਕੁੰਭ ਮੇਲੇ ਵਿੱਚ ਪੰਜ ਸਫਾਈ ਕਰਮੀਆਂ ਦੇ ਪੈਰ ਧੋਤੇ ਸਨ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਦੋ ਔਰਤਾਂ ਵੀ ਸਨ। ਇੱਕ ਸੀ ਚੌਬੀ ਅਤੇ ਦੂਸਰੀ ਸੀ ਜਯੋਤੀ।
ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀਆਂ ਤਸਵੀਰਾਂ ਦੇਸ਼ ਭਰ ਦੇ ਟੀਵੀ ਸਕਰੀਨਾਂ ''ਤੇ ਦਿਖਾਈਆਂ ਗਈਆਂ ਸਨ।
ਪਰ ਉਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਹਰ ਕੋਈ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਭੁੱਲ ਗਿਆ। ਜਦੋਂ ਮੀਡੀਆ ਦਾ ਰੌਲਾ ਰੁਕਿਆ, ਤਾਂ ਬੀਬੀਸੀ ਉੱਤਰ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ ਵਿੱਚ ਬਾਂਦਾ ਦੀਆਂ ਇਨ੍ਹਾਂ ਔਰਤਾਂ ਨੂੰ ਮਿਲਿਆ ਅਤੇ ਪਤਾ ਲਗਾਇਆ ਕਿ 24 ਫਰਵਰੀ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਵਿੱਚ ਕੀ ਤਬਦੀਲੀਆਂ ਆਈਆਂ ਹਨ।
ਪਿਛਲੇ ਇੱਕ ਸਾਲ ਵਿੱਚ, ਦੋਵਾਂ ਦੇ ਜੀਵਨ ਵਿੱਚ ਕੋਈ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਤਬਦੀਲੀ ਨਹੀਂ ਆਈ।
ਚੌਬੀ ਅਜੇ ਵੀ ਬਾਂਦਾ ਵਿੱਚ ਰਹਿੰਦੀ ਹੈ। ਪਿਛਲੇ ਸਾਲ ਇਲਾਹਾਬਾਦ ਦੇ ਕੁੰਭ ਮੇਲੇ ਵਿਚ ਚੌਬੀ ਨੂੰ ਸਫ਼ਾਈ ਦੀ ਨੌਕਰੀ ਮਿਲੀ ਸੀ। ਚੌਬੀ ਬੰਦਾ ਜ਼ਿਲ੍ਹੇ ਦੇ ਪਿੰਡ ਮੰਝੀਲਾ ਦੀ ਵਸਨੀਕ ਹੈ।
ਜਦੋਂ ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਮੋਦੀ ਨੇ ਖ਼ੁਦ ਉਸ ਦੇ ਪੈਰ ਧੋਤੇ ਤਾਂ ਚੌਬੀ ਦੀਆਂ ਅੱਖਾਂ ਨੂੰ ਵਿਸ਼ਵਾਸ ਨਹੀਂ ਹੋ ਰਿਹਾ ਸੀ।
ਫੇਰ ਚੌਬੀ ਨੂੰ ਲੱਗਿਆ ਕਿ ਹੁਣ ਉਸ ਦੀਆਂ ਸਾਰੀਆਂ ਮੁਸ਼ਕਲਾਂ ਹੱਲ ਹੋ ਜਾਣਗੀਆਂ ਅਤੇ ਉਸ ਦੇ ਚੰਗੇ ਦਿਨ ਵੀ ਆਉਣਗੇ। ਪਰ ਪਿਛਲੇ ਇੱਕ ਸਾਲ ਵਿੱਚ ਚੌਬੀ ਲਈ ਕੁਝ ਵੀ ਨਹੀਂ ਬਦਲਿਆ।
ਇਸ ਦੀ ਬਜਾਏ, ਲੌਕਡਾਊਨ ਦੇ ਚਲਦਿਆਂ ਸਥਿਤੀ ਹੋਰ ਬਦਤਰ ਹੈ। ਜੋ ਪੈਸਾ ਉਹ ਪਹਿਲਾਂ ਕਮਾ ਲੈਂਦੀ ਸੀ, ਲੌਕਡਾਊਨ ਕਾਰਨ ਉਹ ਵੀ ਨਹੀਂ ਕਮਾਇਆ ਜਾ ਰਿਹਾ।
ਮੇਲੇ ਵਿੱਚ ਸਫਾਈ ਦਾ ਕੰਮ 12 ਮਹੀਨਿਆਂ ਤਾਂ ਹੁੰਦਾ ਨਹੀਂ, ਇਸ ਲਈ ਖਾਲੀ ਸਮੇਂ ਵਿੱਚ ਚੌਬੀ ਬਾਂਸ ਦੀ ਟੋਕਰੀ ਬਣਾਉਂਦੀ ਸੀ। ਪਰ ਹੁਣ ਉਸਦਾ ਬਾਂਸ ਦੀ ਟੋਕਰੀ ਬਨਾਉਣ ਦਾ ਕੰਮ ਵੀ ਨਹੀਂ ਰਿਹਾ।
ਨਾ ਹੀ ਕੋਈ ਰਿਹਾਇਸ਼ ਮਿਲੀ ਅਤੇ ਨਾ ਹੀ ਕੋਈ ਹੋਰ ਰੁਜ਼ਗਾਰ ਮਿਲਿਆ ਅਤੇ ਨਾ ਹੀ ਹੋਰ ਸਰਕਾਰੀ ਯੋਜਨਾਵਾਂ ਦਾ ਲਾਭ ਮਿਲਿਆ।
ਲੌਕਡਾਊਨ ਵਿੱਚ ਉਨ੍ਹਾਂ ਲਈ ਇਹ ਰਾਹਤ ਦੀ ਗੱਲ ਰਹੀ ਕਿ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਸਰਕਾਰੀ ਰਾਸ਼ਨ ਮਿਲ ਗਿਆ ਅਤੇ ਉਹ ਬੱਚਿਆਂ ਨੂੰ ਘਰ ਰੋਟੀ ਖਵਾ ਪਾਏ।
ਜਯੋਤੀ ਦੀ ਕਹਾਣੀ
ਦੂਜੀ ਔਰਤ ਜਿਸ ਦੇ ਪੈਰ ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਮੋਦੀ ਨੇ ਚੌਬੀ ਨਾਲ ਧੋਤੇ ਸਨ, ਉਹ ਜਯੋਤੀ ਸੀ, ਜੋ ਬਾਂਦਾ ਵਿੱਚ ਰਹਿੰਦੀ ਹੈ।
ਜਯੋਤੀ ਨੂੰ ਪ੍ਰਯਾਗਰਾਜ ਵਿੱਚ ਸਫ਼ਾਈ ਦਾ ਕੰਮ ਮਿਲ ਗਿਆ ਹੈ। ਅਸੀਂ ਜਯੋਤੀ ਨਾਲ ਸੰਪਰਕ ਕੀਤਾ। ਜਯੋਤੀ ਦਾ ਦਾਅਵਾ ਹੈ ਕਿ ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਵਲੋਂ ਉਸ ਦੇ ਪੈਰ ਧੋਣ ਨਾਲ ਉਸ ਦੀ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਨਹੀਂ ਬਦਲ ਸਕੀ। ਉਸਦੀ ਕਹਾਣੀ ਵੀ ਚੌਬੀ ਵਾਂਗ ਹੀ ਨਿਕਲੀ।
ਜਯੋਤੀ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, "ਸਾਡੀ ਜਿੰਦਗੀ ਅਜੇ ਵੀ ਉਹੋ ਜਿਹੀ ਹੈ। ਸਾਡੇ ਕੋਲੋਂ ਹਰ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦਾ ਕੰਮ ਕਰਵਾਇਆ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਪਰ ਸਾਨੂੰ ਤਿੰਨ ਮਹੀਨਿਆਂ ਤੋਂ ਪੈਸੇ ਨਹੀਂ ਦਿੱਤੇ ਗਏ। ਪੈਸੇ ਮੰਗੀਏਂ ਤਾਂ ਸਾਨੂੰ ਧਮਕੀ ਦਿੱਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ ਕਿ ਜੇ ਤੁਸੀਂ ਕੰਮ ਕਰਨਾ ਚਾਹੁੰਦੇ ਹੋ ਤਾਂ ਕਰੋ ਨਹੀਂ ਤਾਂ ਨਾ ਕਰੋ। ਸਾਡੇ ਘਰ ਵਿੱਚ ਨਾ ਤਾਂ ਰਾਸ਼ਨ ਹੈ ਅਤੇ ਨਾ ਹੀ ਪੈਸਾ। ਅਸੀਂ ਕੀ ਕਰਿਏ?"
ਜਯੋਤੀ ਨੂੰ ਪ੍ਰਯਾਗਰਾਜ ਮੇਲਾ ਗਰਾਉਂਡ ਵਿਖੇ 12 ਮਹੀਨੇ ਕੰਮ ਕਰਨ ਦਾ ਵਾਅਦਾ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ। ਪਰ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਕਹਿਣਾ ਹੈ ਕਿ ਤਨਖ਼ਾਹ ਸਮੇਂ ਸਿਰ ਨਹੀਂ ਮਿਲ ਰਹੀ।
ਫਿਲਹਾਲ ਉਸ ਨੂੰ 318 ਰੁਪਏ ਪ੍ਰਤੀ ਦਿਨ ਦੇ ਹਿਸਾਬ ਨਾਲ ਤਨਖ਼ਾਹ ਮਿਲ ਰਹੀ ਹੈ। ਜਯੋਤੀ ਕਹਿੰਦੀ ਹੈ ਕਿ ਉਸ ਨੂੰ ਅਪ੍ਰੈਲ ਵਿਚ ਸਰਕਾਰ ਤੋਂ ਤੇਲ ਅਤੇ ਰਾਸ਼ਨ ਮਿਲਿਆ ਸੀ।
ਪਰ, ਜਦੋਂ ਰਾਸ਼ਨ ਬਾਰੇ ਹੋਰ ਸਵਾਲ ਪੁੱਛੇ ਗਏ ਤਾਂ ਉਸਨੇ ਸਾਨੂੰ ਉਹੀ ਸਵਾਲ ਪੁੱਛਿਆ, "ਅੱਧਾ ਕਿੱਲੋ ਤੇਲ ਕਿੰਨੇ ਮਹੀਨੇ ਚੱਲੇਗਾ, ਦੀਦੀ? ਮਈ ਵਿੱਚ ਅਜੇ ਕੁਝ ਨਹੀਂ ਮਿਲਿਆ।"
ਅਸੀਂ ਜਯੋਤੀ ਨਾਲ 18 ਮਈ 2020 ਨੂੰ ਗੱਲਬਾਤ ਕੀਤੀ ਸੀ। ਜਯੋਤੀ ਕੋਲ ਕੋਈ ਜਨ ਧਨ ਖਾਤਾ ਨਹੀਂ ਹੈ ਅਤੇ ਨਾ ਹੀ ਉਸਨੂੰ ਸਰਕਾਰ ਤੋਂ ਕੋਈ ਸਹਾਇਤਾ ਮਿਲੀ ਹੈ।
ਪ੍ਰਿਆਗਰਾਜ ਮੇਲੇ ਦੇ ਮੈਦਾਨ ਵਿੱਚ ਸਵੇਰੇ 4 ਘੰਟੇ ਅਤੇ ਸ਼ਾਮ ਨੂੰ 4 ਘੰਟੇ ਕੰਮ ਕਰਨਾ ਪੈਂਦਾ ਹੈ।
ਕੇਂਦਰ ਸਰਕਾਰ ਦਾ ਦਾਅਵਾ ਹੈ ਕਿ ਲਗਭਗ 38 ਕਰੋੜ ਜਨ ਧਨ ਖਾਤੇ ਖੁੱਲ੍ਹ ਗਏ ਹਨ, ਪਰ ਜਯੋਤੀ ਅਤੇ ਚੌਬੀ ਦੋਵੇਂ ਦਾਅਵਾ ਕਰਦੇ ਹਨ ਕਿ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਨੰਬਰ ਅਜੇ ਨਹੀਂ ਆਇਆ ਹੈ।
ਜਯੋਤੀ ਪਹਿਲੀ ਵਾਰ 2019 ਵਿੱਚ ਕੁੰਭ ਵਿਚ ਸਫਾਈ ਕਰਨ ਗਈ ਸੀ। ਵੈਸੇ ਉਹ ਘਰ ਵਿਚ ਰਹਿੰਦੀ ਹੈ ਅਤੇ ਖੇਤਾਂ ਵਿੱਚ ਕੰਮ ਕਰਦੀ ਹੈ।
ਪਿਛਲੇ ਸਾਲ ਅਪ੍ਰੈਲ ਵਿੱਚ ਜਦੋਂ ਬੀਬੀਸੀ ਨੇ ਜਯੋਤੀ ਨਾਲ ਮੁਲਾਕਾਤ ਕੀਤੀ ਤਾਂ ਉਹ ਇੱਕ ਸਰਕਾਰੀ ਨੌਕਰੀ ਦੀ ਉਮੀਦ ਵਿੱਚ ਸੀ। ਉਸਦੀ ਉਮੀਦ ਇਕ ਸਾਲ ਬਾਅਦ ਵੀ ਕਾਇਮ ਹੈ।
ਉਹ ਇੱਕ ਵਾਰ ਫਿਰ ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਮੋਦੀ ਨੂੰ ਮਿਲਣਾ ਚਾਹੁੰਦੀ ਹੈ ਤਾਂ ਜੋ ਉਹ ਆਪਣੀ ਨੌਕਰੀ ਬਾਰੇ ਗੱਲ ਕਰ ਸਕੇ। ਮੋਦੀ ਸਰਕਾਰ ਸਵੱਛ ਭਾਰਤ ਨੂੰ ਆਪਣੀ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡੀ ਪ੍ਰਾਪਤੀ ਦੱਸਦੀ ਹੈ।
ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਮੋਦੀ ਨੇ ਇਸ ਸਬੰਧ ਵਿੱਚ 24 ਫਰਵਰੀ 2019 ਨੂੰ ''ਸਵੱਛ ਕੁੰਭ ਅਤੇ ਸਵੱਛ ਆਭਾਰ'' ਨਾਂ ਦਾ ਪ੍ਰੋਗਰਾਮ ਆਯੋਜਿਤ ਕੀਤਾ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਪੰਜ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਸਨਮਾਨਤ ਕੀਤਾ ਗਿਆ।
ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਮੋਦੀ ਦੇ ਇਸ ਕਾਰਜ ਦਾ ਨਾਮ ''ਚਰਨ ਵੰਦਨਾ'' ਰੱਖਿਆ ਗਿਆ ਸੀ। 2019 ਦੇ ਕੁੰਭ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਰਿਕਾਰਡ ਵੀ ਬਣਾਇਆ ਗਿਆ ਸੀ - ਇੱਕੋ ਸਮੇਂ ਰਿਕਾਰਡ ਗਿਣਤੀ ਵਿੱਚ ਕਰਮਚਾਰੀਆਂ ਵਲੋਂ ਸਫਾਈ ਕਰਨ ਦਾ।
ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਆਵਾਸ ਯੋਜਨਾ ਦਾ ਲਾਭ ਲੈਣ ਵਾਲੀ ਮੀਨਾ ਦੇਵੀ ਦੀ ਕਹਾਣੀ
ਮੀਨਾ ਦੇਵੀ ਆਗਰਾ ਦੇ ਪੋਈਆ ਪਿੰਡ ਵਿੱਚ ਰਹਿੰਦੀ ਹੈ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਆਵਾਸ ਯੋਜਨਾ ਦੇ ਤਹਿਤ ਪਹਿਲੀ ਰਿਹਾਇਸ਼ ਮਿਲੀ।
ਮੀਨਾ ਬੱਚਿਆਂ ਦੇ ਖਾਣ ਪੀਣ ਲਈ ਸਰਕਾਰੀ ਸਕੂਲ ਦੀ ਸਫਾਈ ਦਾ ਕੰਮ ਕਰਦੀ ਸੀ ਅਤੇ ਸਰਦੀਆਂ ਵਿੱਚ ਉਹ ਬੱਚਿਆਂ ਨਾਲ ਆਲੂ ਦੇ ਫਾਰਮ ਵਿੱਚ ਮਜ਼ਦੂਰੀ ਕਰਦੀ ਸੀ।
ਪਰ ਉਹ ਲੌਕਡਾਉਨ ਵਿੱਚ ਸਕੂਲ ਨਹੀਂ ਜਾ ਪਾ ਰਹੀ ਹੈ ਅਤੇ ਆਲੂ ਦੇ ਖੇਤਾਂ ਵਿੱਚ ਕੰਮ ਇਸ ਸੀਜ਼ਨ ਵਿੱਚ ਨਹੀਂ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। 4 ਮਹੀਨਿਆਂ ਤੋਂ ਸਕੂਲ ਦੀ ਸਫਾਈ ਦੇ ਪੈਸੇ ਵੀ ਇਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਨਹੀਂ ਮਿਲੇ।
ਬੀਬੀਸੀ ਨੇ ਮੀਨਾ ਦੇਵੀ ਨਾਲ ਫੋਨ ''ਤੇ ਸੰਪਰਕ ਕੀਤਾ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, "ਲੌਕਡਾਊਨ ਵਿੱਚ ਘਰ ਚਲਾਉਣ ਲਈ ਕੋਈ ਕੰਮ-ਕਾਜ ਨਹੀਂ ਰਿਹਾ। ਪਿਛਲੇ 10-15 ਦਿਨਾਂ ਤੋਂ ਮਨਰੇਗਾ ਵਿੱਚ ਸੜਕ ਬਣਾਉਣ ਦਾ ਕੰਮ ਨਿਸ਼ਚਤ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਮਿਲਿਆ ਹੈ। ਪਰ ਅਜੇ ਤੱਕ ਕੰਮ ਦੇ ਪੈਸਿਆਂ ਦਾ ਭੁਗਤਾਨ ਨਹੀਂ ਕੀਤਾ ਗਿਆ।"
Click here to see the BBC interactiveਮੀਨਾ ਦੇਵੀ ਸਵੇਰੇ 7 ਵਜੇ ਮਨਰੇਗਾ ਦੇ ਕੰਮ ਲਈ ਰਵਾਨਾ ਹੋ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਜਿਸ ਘਰ ਵਿੱਚ ਮੀਨਾ ਦੇਵੀ ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਆਵਾਸ ਯੋਜਨਾ ਦੇ ਅਧੀਨ ਆਈ ਸੀ, ਉਸ ਦਾ ਬਿਜਲੀ ਦਾ ਬਿੱਲ 35 ਹਜ਼ਾਰ ਆ ਗਿਆ ਸੀ।
ਪਿਛਲੇ ਸਾਲ ਅਪ੍ਰੈਲ ਮਹੀਨੇ ਵਿੱਚ ਬੀਬੀਸੀ ਦੀ ਰਿਪੋਰਟ ਦਿਖਾਉਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਹੁਣ ਬਿਜਲੀ ਤਾਂ ਆ ਰਹੀ ਹੈ, ਪਰ ਪਿਛਲੀ ਵਾਰ ਦਾ ਬਿਲ ਜੋ ਹਜ਼ਾਰਾਂ ਵਿੱਚ ਆਇਆ ਸੀ, ਮੀਨਾ ਦੇਵੀ ਅੱਜ ਤੱਕ ਕਿਸ਼ਤਾਂ ਵਿੱਚ ਉਸ ਬਿਲ ਦਾ ਭੁਗਤਾਨ ਕਰ ਰਹੀ ਹੈ।
ਮੀਨਾ ਦਾ ਜਨ ਧਨ ਖਾਤਾ ਵੀ ਹੈ। ਇੱਕ ਵਾਰ ਇਸ ਵਿੱਚ 500 ਰੁਪਏ ਆਏ ਸਨ। ਪਰ ਪੰਜਾਂ ਲੋਕਾਂ ਦਾ ਮਹੀਨੇ ਵਿੱਚ 500 ਰੁਪਏ ਵਿਚ ਕੀ ਹੋਵੇਗਾ?
ਕੇਂਦਰ ਸਰਕਾਰ ਦਾ ਦਾਅਵਾ ਹੈ ਕਿ ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਆਵਾਸ ਯੋਜਨਾ ਦੇ ਤਹਿਤ ਦੋ ਕਰੋੜ ਮਕਾਨ ਬਣਾਏ ਗਏ ਹਨ।
ਮੀਨਾ ਦੇਵੀ ਦੇ ਘਰ ਇੱਕ ਟਾਇਲਟ ਹੈ, ਗੈਸ ''ਤੇ ਖਾਣਾ ਪਕਾਉਂਦੀ ਹੈ, ਉਹ ਮਨਰੇਗਾ ਤਹਿਤ ਮਜ਼ਦੂਰੀ ਕਰ ਰਹੀ ਹੈ। ਪਰ ਤਾਲਾਬੰਦੀ ਕਾਰਨ ਮੁਸ਼ਕਲਾਂ ਵਧੀਆਂ ਹਨ।
ਉਜਵਲਾ ਯੋਜਨਾ ਦੀ ਲਾਭਪਾਤਰੀ ਜ਼ਰੀਨਾ ਦੀ ਕਹਾਣੀ
"ਮੈਂ ਕੀ ਦੱਸਾਂ ਦੀਦੀ, ਪਾਣੀ ਪੀ ਕੇ ਰੋਜ਼ਾ ਖੋਲ੍ਹਦੇ ਹਾਂ। ਘਰ ਖਾਣ ਲਈ ਕੁਝ ਵੀ ਨਹੀਂ ਹੈ, ਆਦਮੀ ਨੂੰ ਲੌਕਡਾਊਨ ਵਿੱਚ ਕੋਈ ਕੰਮ ਨਹੀਂ ਮਿਲ ਰਿਹਾ। ਹੁਣ ਅਸੀਂ ਗੈਸ ਨਾਲ ਕੀ ਕਰਾਂਗੇ।" ਇਹ ਉਜਵਲਾ ਯੋਜਨਾ ਦੀ ਪਹਿਲਾ ਲਾਭਪਾਤਰੀ ਜ਼ਰੀਨਾ ਦੀ ਕਹਾਣੀ ਹੈ।
ਜ਼ਰੀਨਾ ਉੱਤਰ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ ਦੇ ਮਊ ਵਿੱਚ ਰਹਿੰਦੀ ਹੈ। ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਮੋਦੀ ਨੇ ਖ਼ੁਦ ਉਜਵਲਾ ਯੋਜਨਾ ਦੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤ ਉੱਤਰ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ ਦੇ ਬਲਿਆ ਤੋਂ ਕੀਤੀ ਸੀ।
ਜ਼ਰੀਨਾ ਨੂੰ ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਆਵਾਸ ਯੋਜਨਾ ਦੇ ਤਹਿਤ ਇੱਕ ਗੈਸ ਸਿਲੰਡਰ ਮਿਲਿਆ। ਪਿਛਲੇ ਇੱਕ ਸਾਲ ਵਿੱਚ, ਉਸਦਾ ਦਾਅਵਾ ਹੈ ਕਿ ਉਸਨੇ ਉਜਵਲਾ ਯੋਜਨਾ ਵਿੱਚ 6 ਸਿਲੰਡਰ ਲਏ ਹਨ।
ਜ਼ਰੀਨਾ ਸਾਲਾਂ ਤੋਂ ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਆਵਾਸ ਯੋਜਨਾ ਤਹਿਤ ਮਕਾਨ ਦੀ ਉਡੀਕ ਕਰ ਰਹੀ ਸੀ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਅੱਜ ਤੱਕ ਉਹ ਘਰ ਨਹੀਂ ਮਿਲਿਆ ਹੈ।
- ਕੋਰੋਨਾਵਾਇਰਸ ਦੇ ਹਰ ਪਹਿਲੂ ਬਾਰੇ ਬੀਬੀਸੀ ਦੀ ਖ਼ਾਸ ਕਵਰੇਜ
- LIVE ਗ੍ਰਾਫਿਕਸ ਰਾਹੀਂ ਜਾਣੋ ਦੇਸ ਦੁਨੀਆਂ ਵਿੱਚ ਕੋਰੋਨਾਵਾਇਰਸ ਦਾ ਕਿੰਨਾ ਅਸਰ
ਹਾਂ, ਟਾਇਲਟ ਲਈ 12000 ਰੁਪਏ ਪ੍ਰਾਪਤ ਹੋਏ ਹਨ। ਇਸ ਵਿੱਚ 3000 ਰੁਪਏ ਹੋਰ ਪਾ ਕੇ ਜ਼ਰੀਨਾ ਨੇ ਘਰ ਵਿੱਚ ਟਾਇਲਟ ਬਣਾਇਆ ਗਿਆ।
ਜ਼ਰੀਨਾ ਦਾ ਪਤੀ ਪੇਂਟਿੰਗ ਦਾ ਕੰਮ ਕਰਦਾ ਸੀ। ਜਦੋਂ ਕੋਈ ਕੰਮ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦਾ ਸੀ, ਉਹ ਠੇਲੇ ''ਤੇ ਘਰੇਲੂ ਸਮਾਨ ਵੇਚਦਾ ਸੀ। ਪਰ ਲੌਕਡਾਊਨ ਤੋਂ ਬਾਅਦ 50 ਦਿਨਾਂ ਤੋਂ ਕੋਈ ਕੰਮ ਨਹੀਂ ਮਿਲਿਆ।
ਜ਼ਰੀਨਾ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਸਰਕਾਰ ਤੋਂ ਰਾਸ਼ਨ ਮਿਲਿਆ ਹੈ। ਪਰ ਇਸ ਵਿੱਚ ਉਸਦਾ ਨੰਬਰ ਆਉਂਦੇ-ਆਉਂਦੇ ਦਾਲਾਂ ਖ਼ਤਮ ਹੋ ਗਈਆਂ ਸਨ। ਅੱਧੀ ਮਈ ਲੰਘ ਗਈ ਹੈ, ਇਸ ਮਹੀਨੇ ਘਰ ਵਿੱਚ ਰਾਸ਼ਨ ਅਜੇ ਤੱਕ ਨਹੀਂ ਆਇਆ।
ਜ਼ਰੀਨਾ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, ਇਹ ਛੇ ਲੋਕਾਂ ਦੇ ਪਰਿਵਾਰ ਲਈ ਕਾਫ਼ੀ ਨਹੀਂ ਹੈ। ਘਰ ਵਿੱਚ ਚਾਰ ਬੱਚੇ ਅਤੇ ਦੋਵੇਂ ਪਤੀ-ਪਤਨੀ ਰਹਿੰਦੇ ਹਨ। ਜੱਦ ਪੁੱਛਿਆ ਕਿ ਘਰ ਕਿਵੇਂ ਚੱਲ ਰਿਹਾ ਹੈ? ਜ਼ਰੀਨਾ ਤਪਕ ਕੇ ਕਹਿੰਦੀ ਹੈ- ਰੋਜ਼ਾ ਚੱਲ ਰਿਹਾ ਹੈ ਤਾਂ ਘਰ ਚੱਲ ਰਿਹਾ ਹੈ।
ਇਸ ਲਿਸਟ ਵਿੱਚ ਗੁੱਡੀ ਦੇਵੀ ਵੀ ਹੈ ਜਿਸ ਨੂੰ ਧੂੰਏਂ ਤੋਂ ਛੁਟਕਾਰਾ ਮਿਲਿਆ ਹੈ। ਉਸਨੂੰ ਉਜਵਲਾ ਯੋਜਨਾ ਦਾ ਲਾਭ ਮਿਲਿਆ ਹੈ। ਪਰ ਉਹ ਲੌਕਡਾਊਨ ਕਾਰਨ ਵੀ ਪਰੇਸ਼ਾਨ ਹੈ। ਗੁੱਡੀ ਦੇਵੀ ਹੁਣ ਕੈਮਰੇ ''ਤੇ ਗੱਲ ਕਰਨ ਲਈ ਤਿਆਰ ਨਹੀਂ ਹੈ।
ਉਹ ਕਹਿੰਦੀ ਹੈ, "ਅਜਿਹੇ ਇੰਟਰਵਿਊ ਦਾ ਕੀ ਫਾਇਦਾ ਹੈ। ਅਸੀਂ ਬਾਰ ਬਾਰ ਸਵਾਲਾਂ ਦਾ ਜਵਾਬ ਦਿੰਦੇ ਹਾਂ, ਪਰ ਸਾਡੀ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਉਹੋਂ ਜਿਹੀ ਹੀ ਹੈ। ਜੇ ਤੁਸੀਂ ਛੇ ਮਹੀਨੇ ਕਮਾ ਲੈਂਦੇ ਹੋ, ਤਾਂ ਤੁਹਾਨੂੰ ਛੇ ਮਹੀਨਿਆਂ ਲਈ ਘਰ ਬੈਠਣਾ ਪਵੇਗਾ।"
ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਤਿੰਨ ਬੱਚੇ ਹਨ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਕੋਲ ਪੜ੍ਹਨ ਲਈ ਕੋਈ ਸਹੂਲਤ ਨਹੀਂ ਹੈ।
ਆਯੁਸ਼ਮਾਨ ਭਾਰਤ ਦੀ ਪਹਿਲੀ ਲਾਭਪਾਤਰੀ ਕਰਿਸ਼ਮਾ ਦੀ ਕਹਾਣੀ
ਦੇਸ਼ ਵਿੱਚ ਹੀ ਨਹੀਂ, ਪੂਰੀ ਦੁਨੀਆਂ ਵਿੱਚ ਮੋਦੀ ਸਰਕਾਰ ਨੇ ਆਯੂਸ਼ਮਾਨ ਯੋਜਨਾ ਦੀ ਤੂਤੀ ਵਜਾਈ। ਕੇਂਦਰ ਸਰਕਾਰ ਦਾ ਦਾਅਵਾ ਹੈ ਕਿ ਅੱਜ ਦੇਸ਼ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਕਰੋੜ ਲਾਭਪਾਤਰੀ ਹਨ।
ਵਿਸ਼ਵ ਦੀ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡੀ ਸਿਹਤ ਯੋਜਨਾ ਹੋਣ ਦਾ ਦਾਅਵਾ ਕੀਤਾ ਗਿਆ। ਆਯੁਸ਼ਮਾਨ ਭਾਰਤ ਯੋਜਨਾ ਨੂੰ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋਏ ਨੂੰ ਤਕਰੀਬਨ ਦੋ ਸਾਲ ਹੋਏ ਹਨ।
ਇਸ ਯੋਜਨਾ ਦੇ ਤਹਿਤ ਆਯੁਸ਼ਮਾਨ ਕਾਰਡ ਗਰੀਬ ਪਰਿਵਾਰ ਦੇ ਹਰੇਕ ਮੈਂਬਰ ਲਈ ਬਣਾਇਆ ਗਿਆ ਹੈ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ 5 ਲੱਖ ਤੱਕ ਦਾ ਇਲਾਜ ਹਸਪਤਾਲ ਵਿੱਚ ਭਰਤੀ ਹੋਣ ''ਤੇ ਮੁਫਤ ਹੈ।
ਹਰਿਆਣੇ ਦੇ ਕਰਨਾਲ ਜ਼ਿਲ੍ਹੇ ਦੀ ਰਹਿਣ ਵਾਲੀ ਕਰਿਸ਼ਮਾ ਹੁਣ ਦੋ ਸਾਲਾਂ ਦੀ ਹੋ ਗਈ ਹੈ। ਉਸਨੇ ਆਪਣੇ ਪੈਰਾਂ ''ਤੇ ਤੁਰਨਾ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਹੈ।
ਹਰ ਕੋਈ ਕਰਨਾਲ ਵਿੱਚ ਕਰਿਸ਼ਮਾ ਨੂੰ ਜਾਣਦਾ ਹੈ। ਕਰਿਸ਼ਮਾ ਸਰਕਾਰ ਦੀ ''ਆਯੁਸ਼ਮਾਨ ਭਾਰਤ'' ਯੋਜਨਾ ਦੇ ਤਹਿਤ ਪੈਦਾ ਹੋਇਆ ਪਹਿਲਾ ਬੱਚਾ ਹੈ।
ਕਰਿਸ਼ਮਾ ਦਾ ਜਨਮ 15 ਅਗਸਤ 2018 ਨੂੰ ਕਰਨਾਲ, ਹਰਿਆਣਾ ਦੇ ਕਲਪਨਾ ਚਾਵਲਾ ਹਸਪਤਾਲ ਵਿੱਚ ਹੋਇਆ ਸੀ।
ਉਸ ਸਮੇਂ ''ਆਯੁਸ਼ਮਾਨ ਭਾਰਤ ਯੋਜਨਾ'' ਦਾ ਟ੍ਰਾਇਲ ਚੱਲ ਰਿਹਾ ਸੀ। ਕਰਿਸ਼ਮਾ ਦੇ ਮਾਪਿਆਂ ਨੇ ਜਣੇਪੇ ਦੇ ਖਰਚਿਆਂ ਨੂੰ ਘਟਾਉਣ ਲਈ ਕਲਪਨਾ ਚਾਵਲਾ ਹਸਪਤਾਲ ਦੀ ਚੋਣ ਕੀਤੀ ਸੀ। ਕਿਉਂਕਿ ਉਸਦਾ ਪਹਿਲਾ ਪੁੱਤਰ ਇੱਕ ਵੱਡੇ ਆਪ੍ਰੇਸ਼ਨ ਤੋਂ ਪੈਦਾ ਹੋਇਆ ਸੀ ਅਤੇ ਪਰਿਵਾਰ ਕਰਜ਼ੇ ਵਿੱਚ ਸੀ।
ਪਰ ਜਦੋਂ ਕਰਿਸ਼ਮਾ ਦਾ ਜਨਮ ਹੋਇਆ, ਉਸਦੇ ਮਾਪਿਆਂ ਨੂੰ ਇੱਕ ਰੁਪਿਆ ਵੀ ਨਹੀਂ ਖਰਚਣਾ ਪਿਆ। ਉਸ ਵਕਤ, ਜੇ ਮਾਪਿਆਂ ਨੂੰ ਸਰਕਾਰ ਤੋਂ ਰਾਹਤ ਮਿਲੀ ਤਾਂ ਲੱਗਿਆ ਕਿ ਬਾਕੀ ਦੁੱਖ ਵੀ ਦੂਰ ਹੋ ਜਾਣਗੇ। ਪਰ ਪਿਛਲੇ ਇੱਕ ਸਾਲ ਵਿੱਚ, ਕਰਿਸ਼ਮਾ ਦੇ ਮਾਪਿਆਂ ਨੂੰ ਆਯੁਸ਼ਮਾਨ ਯੋਜਨਾ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਹੋਰ ਕੋਈ ਲਾਭ ਨਹੀਂ ਮਿਲਿਆ।
ਡਿਲਿਵਰੀ ਦੇ ਸਮੇਂ ਧੀ ''ਤੋ ਕੋਈ ਪੈਸਾ ਨਹੀਂ ਖਰਚਿਆ ਗਿਆ, ਪਰ ਪਰਿਵਾਰ ਦੀ ਸਥਿਤੀ ਅੱਜ ਵੀ ਤਰਸਯੋਗ ਹੈ।
ਮੋਦੀ ਸਰਕਾਰ ਦੀਆਂ ਯੋਜਨਾਵਾਂ ਦੀਆਂ ਪੋਸਟਰ ਔਰਤਾਂ ਨੇ ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਤੋਂ ਸਿਰਫ਼ ਇੰਨੀ ਬੇਨਤੀ ਕੀਤੀ ਹੈ ਕਿ ਉਹ ਰੋਜ਼ਗਾਰ ਦੇ ਨਵੇਂ ਮੌਕੇ ਪੈਦਾ ਕਰਨ ਅਤੇ ਹੋਰ ਯੋਜਨਾਵਾਂ ਵਿੱਚ ਤਾਲਮੇਲ ਵਧਾਉਣ ਤਾਂ ਜੋ ਹੋਰ ਸਕੀਮਾਂ ਦਾ ਵੀ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਲਾਭ ਪਹੁੰਚ ਸਕੇ।
- ਦਵਾਈ ਜਿਸ ਬਾਰੇ ਦਾਅਵਾ ਹੈ ਕਿ ਕੋਵਿਡ-19 ਖ਼ਿਲਾਫ਼ ਇਸ ਦੇ ਨਤੀਜੇ ''ਬਹੁਤ ਵਧੀਆ'' ਹਨ
- ‘ਨਾ ਘਰ ਹੈ ਨਾ ਕੰਮ, ਕੀ ਕਰਾਂਗੇ ਇੱਥੇ ਰਹਿ ਕੇ? ਪੈਦਲ ਤੁਰੇ ਹਾਂ ਕਦੇ ਤਾਂ ਘਰੇ ਪਹੁੰਚਾਂਗੇ''
- ਕੋਰੋਨਾਵਾਇਰਸ: ਰੈੱਡ ਜ਼ੋਨ, ਗ੍ਰੀਨ ਜ਼ੋਨ ਅਤੇ ਔਰੈਂਜ ਜ਼ੋਨ ਕਿਵੇਂ ਤੈਅ ਕੀਤੇ ਜਾਂਦੇ ਹਨ
ਇਹ ਵੀਡੀਓਜ਼ ਵੀ ਦੇਖੋ
https://www.youtube.com/watch?v=rp6OkYunkGg
https://www.youtube.com/watch?v=zSGvgapPcac
https://www.youtube.com/watch?v=0407oU19Sl0
(ਬੀਬੀਸੀ ਪੰਜਾਬੀ ਨਾਲ FACEBOOK, INSTAGRAM, TWITTERਅਤੇ YouTube ''ਤੇ ਜੁੜੋ।)
!function(s,e,n,c,r){if(r=s._ns_bbcws=s._ns_bbcws||r,s[]r]||(s[]r+"_d"]=s[]r+"_d"]||[]],s[]r]=function(){s[]r+"_d"].push(arguments)},s[]r].sources=[]]),c&&s[]r].sources.indexOf(c)<0){var t=e.createElement(n);t.async=1,t.src=c;var a=e.getElementsByTagName(n)[]0];a.parentNode.insertBefore(t,a),s[]r].sources.push(c)}}(window,document,"script","https://news.files.bbci.co.uk/ws/partner-analytics/js/fullTracker.min","s_bbcws");s_bbcws(''syndSource'',''ISAPI'');s_bbcws(''orgUnit'',''ws'');s_bbcws(''platform'',''partner'');s_bbcws(''partner'',''jagbani'');s_bbcws(''producer'',''punjabi'');s_bbcws(''language'',''pa'');s_bbcws(''setStory'', {''origin'': ''cps'',''guid'': ''213a407f-d6de-e049-b1fa-3cd8dbc4e900'',''assetType'': ''STY'',''pageCounter'': ''punjabi.india.story.52808546.page'',''title'': ''ਮੋਦੀ 2.0: ਲੌਕਡਾਊਨ \''ਚ ਕਿਵੇਂ ਹਨ ਉਹ ਔਰਤਾਂ ਪੀਐੱਮ ਮੋਦੀ ਨੇ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਪੈਰ ਧੋਤੇ ਸਨ'',''author'': ''ਸਰੋਜ ਸਿੰਘ'',''published'': ''2020-05-27T03:08:17Z'',''updated'': ''2020-05-27T03:08:17Z''});s_bbcws(''track'',''pageView'');
