ਕੋਰੋਨਾਵਾਇਰਸ ਦੇ ਇਲਾਜ ਦਾ ਦਾਅਵਾ: ਕੋਰੋਨਾਵਾਇਰਸ ਦੇ ਇਲਾਜ ਦਾ ਇਸਰਾਈਲ ਨੇ ਕੀ ਤੋੜ ਲੱਭਿਆ ਹੈ ਅਤੇ ਕੀ ਹਨ ਖ਼ਦਸ਼ੇ

Saturday, May 09, 2020 - 01:02 PM (IST)

ਕੋਰੋਨਾਵਾਇਰਸ ਦਾ ਇਲਾਜ ਲੱਭਣ ਲਈ ਵਿਸ਼ਵ ਭਰ ਵਿੱਚ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ਾਂ ਜਾਰੀ ਹਨ। ਹੁਣ ਇਸਰਾਈਲ ਨੇ ਦਾਅਵਾ ਕੀਤਾ ਹੈ ਕਿ ਉਸਨੇ ਕੋਰੋਨਾਵਾਇਰਸ ਨੂੰ ਖ਼ਤਮ ਕਰਨ ਲਈ ਐਂਟੀਬਾਡੀਜ਼ ਵਿਕਸਿਤ ਕੀਤੀਆਂ ਹਨ।ਇਜਸਰਾਈਲ ਦੇ ਰੱਖਿਆ ਮੰਤਰੀ ਨਫ਼ਤਾਲੀ ਬੇਨੇਟ ਨੇ ਦਾਅਵਾ ਕੀਤਾ ਹੈ ਕਿ ਦੇਸ਼ ਦੇ ਪ੍ਰਮੁੱਖ ਜੈਵਿਕ ਖੋਜ ਸੰਸਥਾ ਦੇ ਵਿਗਿਆਨੀਆਂ ਨੇ ਕੋਰੋਨਾਵਾਇਰਸ ਲਈ ਐਂਟੀਬਾਡੀ ਵਿਕਸਿਤ ਕਰਨ ਵਿਚ "ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਸਫ਼ਲਤਾ" ਹਾਸਲ ਕੀਤੀ ਹੈ।

ਇਸ ਸਬੰਧ ਵਿਚ ਜਾਰੀ ਕੀਤੇ ਗਏ ਬਿਆਨ ਵਿਚ ਕਿਹਾ ਗਿਆ ਹੈ ਕਿ ਇਹ ਐਂਟੀਬਾਡੀ ਵਾਇਰਸ ''ਤੇ ਹਮਲਾ ਕਰਦਾ ਹੈ।

ਰੱਖਿਆ ਮੰਤਰੀ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, ''''ਐਂਟੀਬਾਡੀ ਵਿਕਸਿਤ ਕਰਨ ਦਾ ਕੰਮ ਪੂਰਾ ਹੋ ਗਿਆ ਹੈ ਅਤੇ ਅਸੀਂ ਇਸ ਨੂੰ ਪੇਟੈਂਟ ਕਰਨ ਦੀ ਤਿਆਰੀ ਵਿੱਚ ਹਾਂ। ਜਿਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਇਸ ਦੇ ਵੱਡੇ ਉਤਪਾਦਨ ਦਾ ਕੰਮ ਕੀਤਾ ਜਾਵੇਗਾ।"

https://twitter.com/Israel_MOD/status/1257702056225316870

ਇਨ੍ਹਾਂ ਵਿਚ ਲਿਖਿਆ ਗਿਆ ਸੀ ਕਿ ਆਈਆਈਬੀਆਰ ਨੇ ਪਿਛਲੇ ਦੋ ਦਿਨਾਂ ਵਿਚ ਇਕ ਮਹੱਤਵਪੂਰਣ ਵਿਗਿਆਨਕ ਸਫ਼ਲਤਾ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕੀਤੀ ਹੈ। ਸੰਸਥਾ ਨੇ ਇਕ ਐਂਟੀਬਾਡੀ ਬਣਾਈ ਹੈ ਜੋ ਕੋਰੋਨਾਵਾਇਰਸ ਨੂੰ ਬੇਅਸਰ ਕਰੇਗੀ.ਦੂਸਰੇ ਟਵੀਟ ਵਿੱਚ ਲਿਖਿਆ ਹੈ, "ਮੁੱਖ ਮਾਪਦੰਡ: 1. ਐਂਟੀਬਾਡੀ ਇਕਸਾਰ, ਨਵਾਂ ਅਤੇ ਸ਼ੁੱਧ ਹੈ। ਇਸ ਵਿੱਚ ਨੁਕਸਾਨਦੇਹ ਪ੍ਰੋਟੀਨ ਦੀ ਥੋੜੀ ਮਾਤਰਾ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਇਹ ਖਾਸ ਤੌਰ ''ਤੇ ਪਰਖਿਆ ਗਿਆ।"ਤੀਜੇ ਟਵੀਟ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, "ਜੇ ਅਸੀਂ ਵਿਸ਼ਵ ਭਰ ਦੇ ਵਿਸਤ੍ਰਿਤ ਵਿਗਿਆਨਕ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਨਾਂ ਵੱਲ ਝਾਤ ਮਾਰੀਏ ਤਾਂ ਅਜਿਹਾ ਲਗਦਾ ਹੈ ਕਿ ਆਈਆਈਬੀਆਰ ਅਜਿਹਾ ਪਹਿਲਾ ਸੰਸਥਾਨ ਹੈ ਜਿਸ ਨੇ ਤਿੰਨੋਂ ਮਾਪਦੰਡਾਂ ਨੂੰ ਪੂਰਾ ਕਰਨ ਵਿੱਚ ਵਿਗਿਆਨਕ ਸਫਲਤਾ ਹਾਸਲ ਕੀਤੀ ਹੈ।"

ਮੋਨੋਕਲੋਨਲ ਐਂਟੀਬਾਡੀ ਕੀ ਹੈ

ਅਮਰੀਕਾ ਦੇ ਨੈਸ਼ਨਲ ਕੈਂਸਰ ਇੰਸਟੀਚਿਊਟ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, ਮੋਨੋਕਲੋਨਲ ਐਂਟੀਬਾਡੀ ਇੱਕ ਕਿਸਮ ਦਾ ਪ੍ਰੋਟੀਨ ਹੈ ਜੋ ਲੈਬ ਵਿੱਚ ਬਣਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਮਰੀਜ਼ ਦੇ ਸਰੀਰ ਵਿੱਚ ਮੌਜੂਦ ਦੁਸ਼ਮਣ ਸੈੱਲ ਨਾਲ ਚਿਪਕਦਾ ਹੈ।

ਮੋਨੋਕਲੋਨਲ ਐਂਟੀਬਾਡੀਜ਼ ਪਹਿਲਾਂ ਵੀ ਕਈ ਕਿਸਮਾਂ ਦੇ ਕੈਂਸਰ ਦੇ ਇਲਾਜ ਵਿਚ ਵਰਤੀਆਂ ਜਾਂਦੀਆਂ ਹਨ।ਦਿੱਲੀ ਦੇ ਸਰ ਗੰਗਾਰਾਮ ਹਸਪਤਾਲ ਦੇ ਮੈਡੀਸਨ ਵਿਭਾਗ ਦੇ ਵਾਈਸ ਚੇਅਰਮੈਨ ਡਾ. ਅਤੁਲ ਕੱਕੜ ਦਾ ਕਹਿਣਾ ਹੈ ਕਿ ਮੋਨੋਕਲੋਨਲ ਐਂਟੀਬਾਡੀਜ਼ ਕੋਈ ਨਵੀਂ ਗੱਲ ਨਹੀਂ ਹੈ। ਪਿਛਲੇ ਸਮੇਂ ਵਿੱਚ, ਇਹ ਕੈਂਸਰ, ਗਠੀਆ ਅਤੇ ਕਈ ਕਿਸਮਾਂ ਦੀਆਂ ਲਾਗਾਂ ਵਿੱਚ ਵਰਤਿਆ ਜਾਂਦਾ ਰਿਹਾ ਹੈ।ਉਹ ਅੱਗੇ ਕਹਿੰਦੇ ਹਨ, "ਮੋਨੋਕਲੋਨਲ ਐਂਟੀਬਾਡੀਜ਼ ਰੇਡੀਮੇਡ ਹੁੰਦੇ ਹਨ। ਇਸਦੇ ਨਾਮ ਵਿੱਚ ਹੈ ਮੋਨੋ - ਭਾਵ ਇਕ। ਮੋਨੋਕਲੋਨਲ ਐਂਟੀਬਾਡੀਜ਼ ਇਕ ਟਾਰਗੇਟ ''ਤੇ ਕੰਮ ਕਰਦੀਆਂ ਹਨ।"

ਇਹ ਕਿਵੇਂ ਚਲਦਾ ਹੈ

ਡਾ. ਅਤੁਲ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, ''''ਸਾਡਾ ਸਰੀਰ ਲਾਗ ਤੋਂ ਬਚਣ ਲਈ ਕਈ ਪੱਧਰਾਂ ''ਤੇ ਕੰਮ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਸਰੀਰ ਖੁਦ ਇਮਿਊਨੋਗਲੋਬੂਲਿਨ ਐਂਟੀਬਾਡੀਜ਼ ਪੈਦਾ ਕਰਦਾ ਹੈ, ਜੋ ਪਲਾਜ਼ਮਾ ਸੈੱਲਾਂ ਤੋਂ ਬਣੇ ਹੁੰਦੇ ਹਨ।''''ਉਹ ਅੱਗੇ ਕਹਿੰਦੇ ਹਨ ਕਿ ਮੋਨੋਕਲੋਨਲ ਐਂਟੀਬਾਡੀ ਬਿਲਕੁਲ ਇਮਿਊਨੋਗਲੋਬੂਲਿਨ ਐਂਟੀਬਾਡੀ ਵਾਂਗ ਹੀ ਹੈ, ਇਸ ਲਈ ਇਸ ਦੇ ਨਾਮ ਵਿੱਚ ਕਲੋਨ ਹੈ। ਮੋਨੋਕਲੋਨਲ ਐਂਟੀਬਾਡੀਜ਼ ਦਾ ਟਾਰਗੇਟ ਇਮਿਊਨੋਗਲੋਬੂਲਿਨ ਐਂਟੀਬਾਡੀ ਦੇ ਅੰਦਰ ਸਥਿਤ ਇੱਕ ਸਾਈਟ ਵਿੱਚ ਹੁੰਦਾ ਹੈ।ਮੋਨੋਕਲੋਨਲ ਐਂਟੀਬਾਡੀ ਸੰਕਰਮਿਤ ਸੈੱਲ ਨਾਲ ਚਿਪਕਦੀ ਹੈ ਅਤੇ ਇਸਨੂੰ ਬੇਅਸਰ ਕਰਦੀ ਹੈ।

ਮੋਨੋਕਲੋਨਲ ਐਂਡੀਬਾਡੀ ਕਿਵੇਂ ਬਣਦੇ ਹਨ

ਡਾ. ਅਤੁਲ ਕੱਕੜ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ ਜਿਸ ਸੈੱਲ ਦੀ ਸਾਨੂੰ ਲੋੜ ਉਹ ਪਹਿਲਾਂ ਜਾਨਵਰਾਂ ਵਿੱਚ ਅਕਸਰ ਲਗਾਏ ਜਾਂਦੇ ਹਨ (ਅਕਸਰ ਚੂਹੇ)। ਜਾਨਵਰ ਨੂੰ ਲੈਬ ਵਿਚ ਲਿਜਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।ਜਿਗਰ ਦੇ ਤੁਰੰਤ ਬਾਅਦ ਇਕ ਅੰਗ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਜਿਸ ਨੂੰ ਤਿੱਲੀ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਐਂਟੀਬਾਡੀਜ਼ ਜਾਨਵਰ ਦੇ ਇਸ ਅੰਗ ਵਿਚ ਬਣਦੇ ਹਨ।

ਐਂਟੀਬਾਡੀਜ਼ ਅਤੇ ਤਿੱਲੀ ਸੈੱਲ ਹਾਈਪਰਡੋਮਾ ਬਣਾਉਣ ਲਈ ਫਿਊਜ਼ ਕਰਦੇ ਹਨ। ਇਹ ਐਂਟੀਬਾਡੀਜ਼ ਬਣਾਉਂਦਾ ਹੈ ਫਿਰ ਉਸ ਨੂੰ ਕੱਢ ਕੇ ਮਨੁੱਖਾਂ ਨੂੰ ਦਿੱਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।ਹਾਲਾਂਕਿ, ਡਾਕਟਰ ਅਤੁਲ ਕੱਕੜ ਦਾ ਕਹਿਣਾ ਹੈ ਕਿ ਇਸਰਾਈਲ ਦੇ ਟੈਸਟਿੰਗ ਬਾਰੇ ਜਾਣਨ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਹੀ ਪਤਾ ਲੱਗ ਸਕੇਗਾ ਕਿ ਇਹ ਵਿਧੀ ਕੋਰੋਨਾਵਾਇਰਸ ''ਤੇ ਕਿੰਨਾ ਕੰਮ ਕਰ ਸਕਦੀ ਹੈ। ਇਸਰਾਈਲ ਵਿੱਚ ਮੌਜੂਦ ਪੱਤਰਕਾਰ ਹਰਿੰਦਰ ਮਿਸ਼ਰਾ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, ਖੋਜਕਰਤਾਵਾਂ ਨੇ ਇਸ ਵੇਲੇ ਰਿਪੋਰਟ ਕੀਤੀ ਹੈ ਕਿ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਇੱਕ ਪ੍ਰੋਟੀਨ ਦੀ ਪਛਾਣ ਕੀਤੀ ਹੈ ਜੋ ਮਰੀਜ਼ ਦੇ ਸਰੀਰ ਦੇ ਅੰਦਰ ਵਾਇਰਸ ਨੂੰ ਮਾਰਨ ਦੇ ਸਮਰੱਥ ਹੈ ਅਤੇ ਇੰਸਟੀਚਿਊਟ ਜਲਦ ਹੀ ਇਨ੍ਹਾਂ ਫਾਈਡਿੰਗਾਂ ਬਾਰੇ ਇੱਕ ਪੇਪਰ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਤ ਕਰੇਗਾ।ਇਸ ਐਂਟੀਬਾਡੀ ਦੇ ਬਾਰੇ ਅਜੇ ਹੋਰ ਕੋਈ ਜਾਣਕਾਰੀ ਨਹੀਂ ਦਿੱਤੀ ਗਈ ਹੈ। ਨਾ ਹੀ ਬਿਆਨ ਵਿੱਚ ਇਹ ਕਿਹਾ ਗਿਆ ਹੈ ਕਿ ਕੀ ਇਸ ਐਂਟੀਬਾਡੀ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਮਨੁੱਖਾਂ ਉੱਤੇ ਕੀਤੀ ਗਈ ਹੈ ਜਾਂ ਨਹੀਂ।ਹਾਲਾਂਕਿ, ਹਰਿੰਦਰ ਮਿਸ਼ਰਾ ਦੁਆਰਾ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕੀਤੀ ਜਾਣਕਾਰੀ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ ਆਈਆਈਬੀਆਰ ਨੇ ਕੁਝ ਕਲੀਨਿਕਲ ਟਰਾਇਲ ਕੀਤੇ ਹਨ।

ਇਸਰਾਈਲ ਦੇ ਰੱਖਿਆ ਮੰਤਰੀ ਨੇ ਖੁਦ ਐਂਟੀਬਾਡੀਜ਼ ਦੇਖੀਆਂ ਹਨ

ਰੱਖਿਆ ਮੰਤਰੀ ਬੇਨੇਟ ਨੇ ਆਈਆਈਬੀਆਰ ਦੀ ਲੈਬ ਦਾ ਦੌਰਾ ਕੀਤਾ ਅਤੇ ਕੋਰੋਨਾ ਵਿਸ਼ਾਣੂ ਲਈ ਟੀਕੇ ਦਾ ਆਦੇਸ਼ ਦਿੱਤਾ।ਰੱਖਿਆ ਮੰਤਰੀ ਦੇ ਦਫ਼ਤਰ ਦੁਆਰਾ ਜਾਰੀ ਬਿਆਨ ਅਨੁਸਾਰ, ''''ਰੱਖਿਆ ਮੰਤਰੀ ਨੂੰ ਲੈਬ ਵਿੱਚ ਐਂਟੀਬਾਡੀ ਦਿਖਾਈ ਗਈ ਸੀ ਜੋ ਵਾਇਰਸ ''ਤੇ ਅਸਰਦਾਰ ਹੈ ਤੇ ਬਿਮਾਰ ਵਿਅਕਤੀ ਦੇ ਸਰੀਰ ਵਿੱਚ ਵਾਇਰਸ ਨੂੰ ਬੇਅਸਰ ਕਰਦੀ ਹੈ।''''ਬਿਆਨ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, ਐਂਟੀਬਾਡੀ ਵਿਕਸਿਤ ਕਰਨ ਦਾ ਕੰਮ ਪੂਰਾ ਹੋ ਗਿਆ ਹੈ ਅਤੇ ਸੰਸਥਾ "ਇਸ ਨੂੰ ਪੇਟੈਂਟ ਕਰਨ ਦੀ ਪ੍ਰਕਿਰਿਆ ਵਿੱਚ ਹੈ"। ਇਸ ਪ੍ਰਕਿਰਿਆ ਦੇ ਅਗਲੇ ਪੜਾਅ ਵਿਚ, ਖੋਜਕਰਤਾ ਵਪਾਰਕ ਪੱਧਰ ''ਤੇ ਐਂਟੀਬਾਡੀਜ਼ ਤਿਆਰ ਕਰਨ ਲਈ ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਕੰਪਨੀਆਂ ਨਾਲ ਸੰਪਰਕ ਕਰਨਗੇ।ਰੱਖਿਆ ਮੰਤਰੀ ਬੇਨੇਟ ਨੇ ਕਿਹਾ, "ਮੈਨੂੰ ਇਸ ਮਹੱਤਵਪੂਰਣ ਸਫ਼ਲਤਾ ਲਈ ਸੰਸਥਾ ਦੇ ਸਟਾਫ ''ਤੇ ਮਾਣ ਹੈ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਸਿਰਜਨਾਤਮਕਤਾ ਨੇ ਇਸ ਪ੍ਰਾਪਤੀ ਲਈ ਰਾਹ ਪੱਧਰਾ ਕੀਤਾ।"ਇਸ ਸਾਲ ਮਾਰਚ ਵਿੱਚ, ਇਸਰਾਈਲੀ ਅਖ਼ਬਾਰ ਹੈਰੇਟਜ਼ ਨੇ ਸੂਤਰਾਂ ਦੇ ਹਵਾਲੇ ਨਾਲ ਕਿਹਾ ਸੀ ਕਿ ਸੰਸਥਾ ਦੇ ਵਿਗਿਆਨੀਆਂ ਨੇ ਇਸ ਵਿੱਚ ਮਹੱਤਵਪੂਰਣ ਸਫ਼ਲਤਾ ਹਾਸਲ ਕੀਤੀ ਹੈ।

ਕੀ ਹੈ ਆਈਆਈਬੀਆਰ ਸੰਸਥਾ

ਆਈਆਈਬੀਆਰ ਦੀ ਸਥਾਪਨਾ ਸਾਲ 1952 ਵਿਚ ਇਸਰਾਈਲ ਡਿਫੈਂਸ ਫੋਰਸ ਸਾਇੰਸ ਕੋਰਦੇ ਹਿੱਸੇ ਵਜੋਂ ਕੀਤੀ ਗਈ ਸੀ। ਬਾਅਦ ਵਿਚ ਇਹ ਇਕ ਨਾਗਰਿਕ ਸੰਸਥਾ ਬਣ ਗਈ।

ਤਕਨੀਕੀ ਤੌਰ ''ਤੇ ਇਹ ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਦਫ਼ਤਰ ਦੀ ਨਿਗਰਾਨੀ ਹੇਠ ਹੈ, ਪਰ ਰੱਖਿਆ ਮੰਤਰਾਲੇ ਨਾਲ ਨੇੜਿਓਂ ਕੰਮ ਕਰਦੀ ਹੈ।ਇਹ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ਇਸਰਾਈਲ ਦੇ ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਬਿਨਯਾਮਿਨ ਨੇਤਨਯਾਹੂ ਨੇ ਸੰਸਥਾ ਨੂੰ 1 ਫਰਵਰੀ ਨੂੰ ਕੋਵਿਡ -19 ਲਈ ਇੱਕ ਟੀਕਾ ਵਿਕਸਤ ਕਰਨ ਦਾ ਆਦੇਸ਼ ਦਿੱਤਾ ਸੀ।ਇੱਥੇ 50 ਤੋਂ ਵੱਧ ਤਜਰਬੇਕਾਰ ਵਿਗਿਆਨੀ ਕੰਮ ਕਰ ਰਹੇ ਹਨ।

ਮੋਨੋਕਲੋਨਲ ਐਂਟੀਬਾਡੀਜ਼ ਦੇ ਸੰਭਾਵਿਤ ਮਾੜੇ ਪ੍ਰਭਾਵ

ਯੂਐਸ ਨੈਸ਼ਨਲ ਕੈਂਸਰ ਇੰਸਟੀਚਿਊਟ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ ਮੋਨੋਕਲੋਨਲ ਐਂਟੀਬਾਡੀਜ਼ ਦੇ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਮਾੜੇ ਪ੍ਰਭਾਵ ਹੋ ਸਕਦੇ ਹਨ।

ਨਿਰਭਰਤਾ ਇਸ ਗੱਲ ''ਤੇ ਹੈ ਕਿ ਮਰੀਜ਼ ਕਿੰਨਾ ਤੰਦਰੁਸਤ ਹੈ ਇਲਾਜ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ, ਬਿਮਾਰੀ ਕਿੰਨੀ ਗੰਭੀਰ ਹੈ ਅਤੇ ਕਿਸ ਕਿਸਮ ਦੇ ਐਂਟੀਬਾਡੀਜ਼ ਅਤੇ ਮਰੀਜ਼ ਨੂੰ ਕਿੰਨੀ ਖੁਰਾਕ ਦਿੱਤੀ ਜਾ ਰਹੀ ਹੈ।ਜ਼ਿਆਦਾਤਰ ਇਮਿਊਨੋਥੈਰੇਪੀਆਂ ਵਾਂਗ, ਮੋਨੋਕਲੋਨਲ ਐਂਟੀਬਾਡੀਜ਼ ਦੇਣਾ ਚਮੜੀ ਸਬੰਧੀ ਮੁਸ਼ਕਲਾਂ ਪੈਦਾ ਕਰ ਸਕਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਫਲੂ ਵਰਗੇ ਲੱਛਣਾਂ ਦਾ ਕਾਰਨ ਬਣ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਹਲਕੇ ਮਾੜੇ ਪ੍ਰਭਾਵ ਹਨ।

ਗੰਭੀਰ ਮਾੜੇ ਪ੍ਰਭਾਵਾਂ ਮੂੰਹ ਅਤੇ ਚਮੜੀ ''ਤੇ ਫੋੜੇ ਪੈਦਾ ਕਰ ਸਕਦੇ ਹਨ, ਜੋ ਗੰਭੀਰ ਲਾਗ ਦਾ ਕਾਰਨ ਬਣ ਸਕਦੇ ਹਨ। ਹਾਰਟ ਫੇਲ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਦਿਲ ਦਾ ਦੌਰਾ ਜਾਂ ਫੇਫੜਿਆਂ ਦੀ ਗੰਭੀਰ ਬਿਮਾਰੀ ਹੋ ਸਕਦੀ ਹੈ।ਹਾਲਾਂਕਿ, ਬਹੁਤ ਘੱਟ ਮਾਮਲਿਆਂ ਵਿੱਚ ਅਜਿਹੀ ਸਖ਼ਤ ਪ੍ਰਤੀਕ੍ਰਿਆ ਹੁੰਦੀ ਹੈ ਕਿ ਇੱਕ ਵਿਅਕਤੀ ਦੀ ਮੌਤ ਹੋ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਉਸ ਸਥਿਤੀ ਵਿਚ ਕੈਪਿਲਰੀ ਲੀਕ ਸਿੰਡਰੋਮ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ, ਜਿਸ ਵਿਚ ਤਰਲ ਅਤੇ ਪ੍ਰੋਟੀਨ ਛੋਟੇ ਖੂਨ ਦੀਆਂ ਨਾੜੀਆਂ ਤੋਂ ਆਲੇ ਦੁਆਲੇ ਦੇ ਟਿਸ਼ੂਆਂ ਵਿਚ ਲੀਕ ਹੋ ਸਕਦੇ ਹਨ।

ਜਿਸ ਕਾਰਨ ਬਲੱਡ ਪ੍ਰੈਸ਼ਰ ਬਹੁਤ ਘੱਟ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਕਈ ਅੰਗਾਂ ਦੇ ਫੇਲ੍ਹ ਹੋਣ ਦਾ ਡਰ ਕੈਪਿਲਰੀ ਦੇ ਲੀਕ ਹੋਣ ਕਾਰਨ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ।ਅਜਿਹੀ ਟੀਕਾ ਵਿਕਸਿਤ ਕਰਨ ਲਈ, ਇਸ ਨੂੰ ਆਮ ਤੌਰ ''ਤੇ ਜਾਨਵਰਾਂ'' ਤੇ ਪ੍ਰੀ-ਕਲੀਨਿਕਲ ਅਜ਼ਮਾਇਸ਼ਾਂ ਦੀ ਲੰਬੀ ਪ੍ਰਕਿਰਿਆ ਦੀ ਜ਼ਰੂਰਤ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਜਿਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਕਲੀਨਿਕਲ ਟਰਾਇਲ ਹੁੰਦੇ ਹਨ। ਇਸ ਸਮੇਂ ਦੇ ਮਾੜੇ ਪ੍ਰਭਾਵਾਂ ਨੂੰ ਸਮਝਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਇਹ ਦੇਖਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ਇਸ ਦਾ ਵੱਖ ਵੱਖ ਕਿਸਮਾਂ ਦੇ ਲੋਕਾਂ ਉੱਤੇ ਕੀ ਪ੍ਰਭਾਵ ਪੈ ਸਕਦਾ ਹੈ।ਫਰਵਰੀ ਵਿੱਚ ਨਿਊਜ਼ ਪੋਰਟਲ ਵੈਨੈੱਟ ਵਿੱਚ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਤ ਇੱਕ ਲੇਖ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, ਪੰਜ ਜਹਾਜ਼ ਇਸਰਾਈਲ ਵਿੱਚ ਪਹੁੰਚੇ ਸਨ, ਜੋ ਜਪਾਨ, ਇਟਲੀ ਅਤੇ ਹੋਰ ਦੇਸ਼ਾਂ ਤੋਂ ਵਿਸ਼ਾਣੂ ਦੇ ਨਮੂਨੇ ਲੈ ਕੇ ਆਏ ਸਨ। ਉਸ ਸਮੇਂ ਤੋਂ ਉਥੇ ਟੀਕਾ ਲਗਾਉਣ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕੀਤੀ ਜਾ ਰਹੀ ਸੀ।ਦੁਨੀਆ ਭਰ ਦੀਆਂ ਖੋਜ ਟੀਮਾਂ ਕੋਵਿਡ -19 ਟੀਕਾ ਬਣਾਉਣ ਵਿਚ ਲੱਗੀ ਹੋਈਆਂ ਹਨ। ਕਈ ਸਰਕਾਰੀ ਅਤੇ ਨਿੱਜੀ ਸੰਸਥਾਵਾਂ ਨੇ ਵੀ ਕੋਵਿਡ -19 ਦਾ ਇਲਾਜ ਲੱਭਣ ਦਾ ਦਾਅਵਾ ਕੀਤਾ ਹੈ, ਪਰ ਅਜੇ ਤੱਕ ਕਿਸੇ ਦੀ ਵੀ ਪੂਰੀ ਪੁਸ਼ਟੀ ਨਹੀਂ ਹੋ ਸਕੀ ਹੈ।