ਕੋਰੋਨਾਵਾਇਰਸ: ਕੀ ਤੁਹਾਨੂੰ ਕੋਵਿਡ-19 ਵਾਇਰਸ ਦੋ ਵਾਰ ਬਿਮਾਰ ਕਰ ਸਕਦਾ ਹੈ
Wednesday, Mar 25, 2020 - 08:43 AM (IST)
ਕਈ ਮਰੀਜ਼ ਕੋਰੋਨਾਵਾਇਰਸ ਤੋਂ ਠੀਕ ਹੋ ਗਏ ਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਟੈਸਟ ਸਹੀ ਆਏ। ਪਰ ਕੁਝ ਦਿਨ ਮਗਰੋਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਟੈਸਟ ਮੁੜ ਤੋਂ ਪੌਜ਼ੀਟਿਵ ਆਏ। ਕੋਰੋਨਾਵਾਇਰਸ ਕਰਕੇ ਲੋਕਾਂ ਦੇ ਇਮਿਊਨ ਸਿਸਟਮ ''ਤੇ ਫ਼ਰਕ ਪੈਂਦਾ ਹੈ। ਪਰ ਇਹ ਕੋਵਿਡ-19 ਵਾਇਰਸ ਕਿਵੇਂ ਅਸਰ ਪਾਉਂਦਾ ਹੈ?
ਟੋਕਿਓ ਦੇ ਇੱਕ 70 ਸਾਲਾ ਆਦਮੀ ਨੂੰ ਫਰਵਰੀ ਵਿੱਚ ਕੋਰੋਨਾਵਾਇਰਸ ਨਾਲ ਪੀੜਤ ਹੋਣ ਕਰਕੇ ਆਇਸੋਲੇਸ਼ਨ ਵਾਰਡ ਵਿੱਚ ਦਾਖਲ ਕਰਵਾਇਆ ਗਿਆ।
ਜਪਾਨ ਦੇ ਨਿਊਜ਼ ਬਰੋਡਕਾਸਟਰ ਐਨਐਚਕੇ ਅਨੁਸਾਰ, ਇਹ ਆਦਮੀ ਠੀਕ ਹੋ ਗਿਆ। ਉਸ ਨੇ ਮੁੜ ਤੋਂ ਸਧਾਰਨ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਵਿੱਚ ਪੈਰ ਰੱਖਿਆ ਤੇ ਜਨਤਕ ਆਵਾਜਾਈ ਦੇ ਸਾਧਨ ਵੀ ਵਰਤਣੇ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰ ਦਿੱਤੇ ਸਨ।
ਇਹ ਵੀ ਪੜ੍ਹੋ: ਕੋਰੋਨਾਵਾਇਰਸ ਦੇ ਹਰ ਪਹਿਲੂ ਬਾਰੇ ਬੀਬੀਸੀ ਦੀ ਖ਼ਾਸ ਕਵਰੇਜ - BBC News ਖ਼ਬਰਾਂ
ਕੋਰੋਨਾਵਾਇਰਸ: ਭਾਰਤ ਸਣੇ ਦੁਨੀਆਂ ਵਿੱਚ ਕੀ ਹਨ ਹਾਲਾਤ
- ਪੰਜਾਬ ਵਿੱਚ 29 ਪੌਜ਼ੀਟਿਵ ਕੇਸ, ਇੱਕ ਮੌਤ। ਚੰਡੀਗੜ੍ਹ ''ਚ ਵੀ 7 ਕੇਸ ਪੌਜ਼ੀਟਿਵ।
- ਪੰਜਾਬ, ਹਰਿਆਣਾ ਤੇ ਦਿੱਲੀ ਵਿੱਚ ਲੌਕਡਾਊਨ, ਤਿੰਨੋਂ ਸੂਬਿਆਂ ਦੀਆਂ ਸਰਹੱਦਾਂ ਸੀਲ।
- ਭਾਰਤ ''ਚ ਹੁਣ ਤੱਕ ਪੰਜਾਬ, ਕਰਨਾਟਕ, ਮੁੰਬਈ ਤੇ ਦਿੱਲੀ ਵਿੱਚ 9 ਮੌਤਾਂ।
- ਦੁਨੀਆਂ ਭਰ ਪੀੜਤਾਂ ਦੀ ਗਿਣਤੀ 3 ਲੱਖ ਤੋਂ ਪਾਰ ਤੇ ਮੌਤਾਂ ਦਾ ਅੰਕੜਾ 16,500 ਤੋਂ ਪਾਰ।
- ਦੁਨੀਆਂ ਭਰ ਵਿੱਚ ਚੀਨ ਮਗਰੋਂ ਇਟਲੀ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਧ ਤ੍ਰਸਤ। ਇਟਲੀ ਵਿੱਚ ਐਤਵਾਰ ਨੂੰ 651 ਲੋਕਾਂ ਮੌਤ ਮਗਰੋਂ ਅੰਕੜਾ 5400 ਤੋਂ ਵੱਧ।
ਪਰ ਕੁਝ ਦਿਨਾਂ ਬਾਅਦ ਉਸ ਨੂੰ ਮੁੜ ਤੋਂ ਬੁਖਾਰ ਹੋ ਗਿਆ।
ਉਹ ਹਸਪਤਾਲ ਗਿਆ ਤੇ ਹੈਰਾਨੀਜਨਕ ਗੱਲ ਹੈ ਕਿ ਉਹ ਮੁੜ ਤੋਂ ਕੋਰੋਨਾਵਾਇਰਸ ਪੌਜ਼ੀਟਿਵ ਸੀ।
ਹਲਾਂਕਿ ਇਸ ਆਦਮੀ ਦਾ ਕੇਸ ਇਕਲੌਤਾ ਨਹੀਂ ਹੈ। ਬਹੁਤ ਥੋੜ੍ਹੇ ਮਰੀਜ਼ਾਂ ਵਿੱਚ ਕੋਰੋਨਾਵਾਇਰਸ ਮੁੜ ਤੋਂ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਪਰ ਇਸ ਦਾ ਕਾਰਨ ਕੀ ਹੈ?
ਵਾਇਰਲ ਦੁਬਾਰਾ ਹੋਣਾ
ਸਪੈਨਿਸ਼ ਨੈਸ਼ਨਲ ਸੈਂਟਰ ਫ਼ਾਰ ਬਾਇਓਟਕਨਾਲੋਜੀ ਦੇ ਵਾਇਰੋਲੋਜਿਸਟ ਲਿਊਸ ਏਨਜ਼ੁਆਨੇਸ ਨੇ ਬੀਬੀਸੀ ਨੂੰ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਲਗਭਗ 14% ਮਰੀਜ਼ ਜੋ ਇੱਕ ਵਾਰ ਕੋਵਿਡ- 19 ਦੇ ਨਿਗੇਟਿਵ ਪਾਏ ਜਾਂਦੇ ਹਨ, ਉਹ ਮੁੜ ਤੋਂ ਪੌਜ਼ੀਟਿਵ ਵੀ ਹੋ ਸਕਦੇ ਹਨ।
ਉਨ੍ਹਾਂ ਅਨੁਸਾਰ ਅਜਿਹੇ ਮਾਮਲਿਆਂ ਵਿੱਚ ਵਾਇਰਸ ਮੁੜ ਤੋਂ ਦੂਜੀ ਵਾਰ ਇਨਫੈਕਟ ਨਹੀਂ ਕਰਦਾ। ਸਗੋਂ ਇਹ ਪਹਿਲੀ ਵਾਰ ਦਾ ਹੀ ਵਾਇਰਸ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਜੋ ਕਿ ਮੁੜ ਸਰੀਰ ਵਿੱਚ ਜਾਗਰੂਕ ਹੁੰਦਾ ਹੈ।
ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੱਸਿਆ, "ਮੇਰੇ ਅਨੁਸਾਰ ਕਈ ਮਰੀਜ਼ਾਂ ਵਿੱਚ ਇਹ ਵਾਇਰਸ ਮੁੜ ਤੋਂ ਅਸਰ ਕਰਦਾ ਹੈ ਪਰ ਇਹ ਬਹੁਤਾ ਗੰਭੀਰ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦਾ।"
"ਜਦੋਂ ਇਮਿਊਨ ਸਿਸਟਮ ਥੋੜ੍ਹਾ ਹੌਲਾ ਪੈਂਦਾ ਹੈ ਤਾਂ ਸਰੀਰ ਦੇ ਕਿਸੇ ਹਿੱਸੇ ਵਿੱਚ ਲੁੱਕਿਆ ਹੋਇਆ ਇਹ ਵਾਇਰਸ ਮੁੜ ਤੋਂ ਜਾਗਰੂਕ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।"
ਵਾਇਰਸ ਸਰੀਰ ਵਿੱਚ ਜ਼ਿੰਦਾ ਰਹਿ ਸਕਦਾ ਹੈ
ਕਈ ਵਾਇਰਸ ਸਰੀਰ ਵਿੱਚ ਤਿੰਨ ਜਾਂ ਇਸ ਤੋਂ ਵੀ ਜ਼ਿਆਦਾ ਮਹੀਨਿਆਂ ਲਈ ਰਹਿ ਸਕਦੇ ਹਨ।
ਏਨਜ਼ੁਆਨੇਸ ਅੱਗੇ ਦੱਸਦੇ ਹਨ, "ਜਦੋਂ ਕੋਈ ਜ਼ੀਰੋ ਪੌਜ਼ੀਟਿਵ (ਪਹਿਲਾਂ ਪੌਜ਼ੀਟਿਵ ਤੇ ਫਿਰ ਨਿਗੇਟਿਵ) ਹੁੰਦਾ ਹੈ, ਤਾਂ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ਉਸ ਸ਼ਖਸ ਨੇ ਵਾਇਰਸ ਨਾਲ ਲੜਨ ਲਈ ਇਮਿਊਨਟੀ ਬਣਾ ਲਈ ਹੈ ਤੇ ਵਾਇਰਸ ਦੁਬਾਰਾ ਨਹੀਂ ਆਵੇਗਾ।"
"ਪਰ ਕਈ ਇੰਫੈਕਸ਼ਨ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਏਜੰਟ ਸਰੀਰ ਦੇ ਕੁਝ ਅੰਗਾਂ ਵਿੱਚ ਬਣੇ ਰਹਿੰਦੇ ਹਨ।"
ਕੋਵਿਡ-19 ਦੇ ਮਾਮਲੇ ਵਿੱਚ ਵਿਗਿਆਨਕ ਇਸ ਕਰਕੇ ਹੈਰਾਨ ਹਨ ਕਿਉਂਕਿ ਲੋਕਾਂ ਦੇ ਠੀਕ ਹੋਣ ਮਗਰੋਂ, ਮੁੜ ਤੋਂ ਪੌਜ਼ੀਟਿਵ ਹੋਣ ਦਾ ਸਮਾਂ ਥੋੜ੍ਹਾ ਹੈ।
- ਕੋਰੋਨਾਵਾਇਰਸ: ਗਊ ਮੂਤਰ ਨਾਲ ਇਲਾਜ ਕਰਨ ਵਾਲਿਆਂ ਦਾ ਰਿਐਲਿਟੀ ਚੈੱਕ
- ਕੋਰੋਨਾਵਾਇਰਸ ਕਾਰਨ ਕੀ ਬਦਲ ਜਾਣਗੀਆਂ ਤੁਹਾਡੀਆਂ ਇਹ ਆਦਤਾਂ
- ਕੋਰੋਨਾਵਾਇਰਸ: ਉਹ 13 ਸਵਾਲ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਜਵਾਬ ਤੁਸੀਂ ਲੱਭ ਰਹੇ ਹੋ
- ਕੋਰੋਨਾਵਾਇਰਸ: ਲੱਛਣ ਕੀ ਹਨ ਅਤੇ ਕਿਵੇਂ ਬਚਿਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ
ਵਿਗਿਆਨੀ ਹੋਏ ਹੈਰਾਨ
ਸਰੀਰ ਦੀ ਵੱਖਰੀਆਂ ਬਿਮਾਰੀਆਂ ਨਾਲ ਲੜਨ ਦੀ ਤਾਕਤ ਵੱਖਰੀ ਹੈ।
ਮੀਜ਼ਲਸ ਦੇ ਮਾਮਲੇ ਵਿੱਚ, ਬਚਪਨ ਵਿੱਚ ਬਿਮਾਰੀ ਤੋਂ ਬਚਣ ਲਈ ਕਰਵਾਇਆ ਟੀਕਾਕਰਨ ਸਾਰੀ ਉਮਰ ਲਈ ਕਾਫ਼ੀ ਹੈ।
ਹਾਲਾਂਕਿ ਕਈ ਸਿਹਤ ਅਧਿਕਾਰੀਆਂ ਦਾ ਸੁਝਾਅ ਹੈ ਕਿ ਵਧਦੀ ਉਮਰ ਨਾਲ ਇਸ ਦਾ ਮੁੜ ਤੋਂ ਨਵਾਂ ਤੇ ਪਹਿਲਾਂ ਨਾਲੋਂ ਵਧੀਆ ਟੀਕਾਕਰਨ ਕਰਵਾ ਲੈਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ।
ਇਸ ਦੇ ਉਲਟ ਕੁਝ ਅਜਿਹੀਆਂ ਬਿਮਾਰੀਆਂ ਹਨ, ਜਿਨਾਂ ''ਤੇ ਟੀਕਾਕਰਨ ਅਸਰ ਨਹੀਂ ਕਰਦਾ। ਸਾਨੂੰ ਬਚਾਅ ਲਈ ਸਮੇਂ-ਸਮੇਂ ''ਤੇ ਦਵਾਈ ਲੈਣੀ ਪੈਂਦੀ ਹੈ।
ਇਸੇ ਤਰ੍ਹਾਂ ਆਮ ਫਲੂ ਵਰਗੀਆਂ ਕਈ ਬਿਮਾਰੀਆਂ ਹਨ, ਜਿਨਾਂ ਦਾ ਵੈਕਸਿਨ ਹਰ ਸਾਲ ਲੈਣਾ ਪੈਂਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਦਾ ਕਾਰਨ ਹੈ ਵਾਇਰਸ ਦਾ ਸਰੀਰ ''ਚ ਵਾਰ-ਵਾਰ ਪੈਦਾ ਹੋਣਾ।
ਇਹ ਵੀ ਪੜ੍ਹੋ:
- ਕੋਰੋਨਾਵਾਇਰਸ ਨੂੰ ਰੋਕਣ ਲਈ ਲੱਗੇ ਕਰਫਿਊ ਦੇ ਕੀ ਮਾਅਨੇ ਹਨ
- ਕੋਰੋਨਾਵਾਇਰਸ: ਬ੍ਰਿਟੇਨ ''ਚ ਜਨਤਕ ਥਾਵਾਂ ''ਤੇ ਦੋ ਤੋਂ ਵੱਧ ਲੋਕਾਂ ਦੇ ਇਕੱਠੇ ਹੋਣ ''ਤੇ ਪਾਬੰਦੀ
- ਕੋਰੋਨਾਵਾਇਰਸ: ਪੰਜਾਬ, ਚੰਡੀਗੜ੍ਹ ’ਚ ਕਰਫਿਊ, ਹਰਿਆਣਾ ’ਚ ਬਿਨਾਂ ਟ੍ਰੈਵਲ ਹਿਸਟਰੀ ਦਾ ਕੇਸ
ਸਮਝਣ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼
ਕਿਉਂਕਿ ਕੋਵਿਡ-19 ਅਜੇ ਨਵਾਂ ਵਾਇਰਸ ਹੈ ਤਾਂ ਵਿਗਿਆਨੀ ਇਸ ਨੂੰ ਸਮਝਣ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕਰ ਰਹੇ ਹਨ।
ਮੈਡਰਿਡ ਵਿੱਚ ਕਾਰਲੋਸ-3 ਹੈਲਥ ਇੰਸਟੀਚਿਊਟ ਦੇ ਖੋਜਕਾਰ ਇਸੀਡੋਰੋ ਮਾਰਟੀਨੇਜ਼ ਨੇ ਕਿਹਾ ਹੈ ਕਿ ਕੋਰੋਨਾਵਾਇਰਸ ਮੁੜ ਤੋਂ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਕਰ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਪਰ ਕੋਵਿਡ-19 ਦੇ ਮਾਮਲੇ ਵਿੱਚ ਵਾਇਰਸ ਦਾ ਮੁੜ ਤੋਂ ਅਸਰ ਦਿਖਣ ਦਾ ਸਮਾਂ ਬਹੁਤ ਥੋੜ੍ਹਾ ਹੈ।
ਮਾਰਟੀਨੇਜ਼ ਨੇ ਬੀਬੀਸੀ ਨੂੰ ਦੱਸਿਆ, "ਜੇ ਆਉਣ ਵਾਲੇ 1-2 ਸਾਲਾਂ ਤੱਕ ਤੁਹਾਡੀ ਇਮਿਊਨਟੀ ਨਹੀਂ ਬਣਦੀ, ਤਾਂ ਅਗਲੇ ਮਹਾਂਮਾਰੀ ਦੌਰਾਨ ਤੁਸੀਂ ਮੁੜ ਤੋਂ ਬਿਮਾਰ ਹੋ ਸਕਦੇ ਹੋ। ਇਹ ਆਮ ਗੱਲ ਹੈ।"
"ਪਰ ਇੱਕ ਮਨੁੱਖ ਦਾ ਇੱਕੋ ਵਾਇਰਸ ਨਾਲ ਠੀਕ ਹੋਣ ਮਗਰੋਂ ਮੁੜ ਤੋਂ ਪੀੜਤ ਹੋਣਾ ਬਹੁਤਾ ਆਮ ਨਹੀਂ ਹੈ।"
ਅਸਥਾਈ ਤੌਰ ''ਤੇ ਹਮਲਾ
ਇਹ ਵਿਆਖਿਆ ਏਨਜ਼ੁਆਨੇਸ ਦੁਆਰਾ ਕਹੀ ਗੱਲ ਨਾਲ ਮੇਲ ਖਾਂਦੀ ਹੈ।
ਵੀਡੀਓ: ਕਿਵੇਂ ਪਤਾ ਲੱਗੇ ਬੁਖਾਰ ਹੈ ਕਿ ਨਹੀਂ?
"ਉਮੀਦ ਹੈ ਕਿ ਜਿਹੜੇ ਲੋਕਾਂ ਵਿੱਚ ਠੀਕ ਹੋਣ ਮਗਰੋਂ ਕੋਵਿਡ-19 ਮੁੜ ਤੋਂ ਪੌਜ਼ੀਟਿਵ ਪਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਉਹ ਅਸਥਾਈ ਤੌਰ ''ਤੇ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ ਕਿ ਵਾਇਰਸ ਪੂਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਖਤਮ ਹੋਣ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਇੱਕ ਵਾਰ ਮੁੜ ਤੋਂ ਹਮਲਾ ਕਰਦਾ ਹੈ।"
ਪਰ ਦੋਵੇਂ ਖੋਜਕਾਰਾਂ ਦਾ ਕਹਿਣਾ ਹੈ ਕਿ ਅਜੇ ਕੋਵਿਡ-19 ਨੂੰ ਸਮਝਣ ਦੀ ਲੋੜ ਹੈ।
ਪੈਨ ਅਮਰੀਕੀ ਹੈਲਥ ਔਰਗਨਾਇਜ਼ੇਸ਼ਨ ਨੇ ਬੀਬੀਸੀ ਨੂੰ ਦੱਸਿਆ, "ਕੋਵਿਡ-19 ਇੱਕ ਨਵਾਂ ਵਾਇਰਸ ਹੈ ਜਿਸ ਬਾਰੇ ਅਸੀਂ ਹਰ ਰੋਜ਼ ਨਵੀਂ ਗੱਲ ਜਾਣ ਰਹੇ ਹਾਂ।"
ਇਸ ਕਰਕੇ ਵਾਇਰਸ ਦੇ ਦੁਬਾਰਾ ਤੋਂ ਸਰੀਰ ''ਚ ਜਾਗਰੂਕ ਹੋਣ ਬਾਰੇ ਕੁਝ ਪੱਕਾ ਨਹੀਂ ਕਿਹਾ ਜਾ ਸਕਦਾ। ਪਰ ਵਿਗਿਆਨ ਇਸ ਦਾ ਜਵਾਬ ਲੱਭ ਕੇ ਦੁਨੀਆਂ ਭਰ ਦੀਆਂ ਸਰਕਾਰਾਂ ਦੀ ਮਦਦ ਕਰਨਾ ਚਾਹੁੰਦਾ ਹੈ।
- ਕੀ ਲਸਣ ਖਾਣ ਜਾਂ ਪਾਣੀ ਪੀਣ ਨਾਲ ਕੋਰੋਨਾਵਾਇਰਸ ਤੋਂ ਬਚਿਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ
- ਕੀ ਕੋਰੋਨਾਵਾਇਰਸ ਚਿਕਨ ਖਾਣ ਨਾਲ ਫੈਲ ਸਕਦਾ ਹੈ?
- ਕੋਰੋਨਾਵਾਇਰਸ: ਬੱਚੇ ਜ਼ਿਆਦਾ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਕਿਉਂ ਨਹੀਂ ਹੋ ਰਹੇ
ਇਹ ਵੀ ਦੇਖੋ:
(ਬੀਬੀਸੀ ਪੰਜਾਬੀ ਨਾਲ FACEBOOK, INSTAGRAM, TWITTERਅਤੇ YouTube ''ਤੇ ਜੁੜੋ।)