4 ਜਹਾਜ਼, 965 ਜਾਨਾਂ: ਯਾਤਰੀ ਜਹਾਜ਼ ਨੂੰ ‘ਗਲਤੀ’ ਨਾਲ ਡੇਗਣ ਵਾਲਾ ਈਰਾਨ ਇਕੱਲਾ ਨਹੀਂ
Monday, Jan 13, 2020 - 06:55 AM (IST)
ਜਿਸ ਦਾ ਸ਼ੱਕ ਕੈਨੇਡਾ, ਅਮਰੀਕਾ ਅਤੇ ਬਰਤਾਨੀਆ ਵਰਗੇ ਦੇਸਾਂ ਨੂੰ ਸੀ, ਉਸ ਦੀ ਪੁਸ਼ਟੀ ਯੂਕਰੇਨ ਦੇ ਟੈਲੀਵਿਜ਼ਨ ਨੇ ਕਰ ਦਿੱਤੀ ਹੈ।
ਤਹਿਰਾਨ ਜਹਾਜ਼ ਹਾਦਸੇ ਦੀ ਜ਼ਿੰਮੇਵਾਰੀ ਈਰਾਨੀ ਫ਼ੌਜ ਨੇ ਲੈ ਲਈ ਹੈ ਅਤੇ ਇਸ ਨੂੰ ''ਮਨੁੱਖੀ ਭੁੱਲ'' ਕਾਰਨ ਹੋਇਆ ਹਾਦਸਾ ਕਿਹਾ ਹੈ।
ਯੂਕਰੇਨ ਏਅਰਲਾਈਨ ਦਾ ਯਾਤਰੀ ਜਹਾਜ਼ ਬੁੱਧਵਾਰ ਨੂੰ ਈਰਾਨ ਦੀ ਰਾਜਧਾਨੀ ਤਹਿਰਾਨ ਵਿੱਚ ਹਾਦਸੇ ਦਾ ਸ਼ਿਕਾਰ ਹੋ ਗਿਆ ਸੀ। ਜਹਾਜ਼ ''ਚ ਸਵਾਰ 176 ਲੋਕ ਮਾਰੇ ਗਏ ਸਨ।
ਈਰਾਨ ਦੇ ਟੀਵੀ ਚੈਨਲਾਂ ਮੁਤਾਬਕ ਈਰਾਨੀ ਫ਼ੌਜ ਨੇ ਕਿਹਾ ਹੈ ਕਿ ਉਸ ਨੇ "ਗੈਰ-ਇਰਾਦਤਨ" ਹੀ ਯੂਕਰੇਨ ਦੇ ਯਾਤਰੀ ਜਹਾਜ਼ ਨੂੰ ਡੇਗ ਦਿੱਤਾ ਸੀ। ਫ਼ੌਜ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਜਹਾਜ਼ ਰੈਵਲੂਸ਼ਨਰੀ ਗਾਰਡ ਕੋਰ ਦੇ ਅੱਡੇ ਦੇ ਨਜ਼ਦੀਕ ਆ ਗਿਆ ਸੀ।
ਘਟਨਾ ਠੀਕ ਉਸੇ ਰਾਤ ਵਾਪਰੀ ਸੀ, ਜਿਸ ਰਾਤ ਈਰਾਨ ਨੇ ਇਰਾਕ ਵਿੱਚ ਅਮਰੀਕੀ ਟਿਕਾਣਿਆਂ ''ਤੇ ਹਮਲਾ ਕੀਤਾ ਸੀ, ਭਾਵੇਂ ਕਿ ਉਥੋਂ ਕਿਸੇ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੇ ਨੁਕਸਾਨ ਦੀ ਖ਼ਬਰ ਨਹੀਂ ਹੈ।
ਇਹ ਵੀ ਪੜ੍ਹੋ
- ਤਹਿਰਾਨ ਜਹਾਜ਼ ਹਾਦਸੇ ਦੀ ਜ਼ਿੰਮੇਵਾਰੀ ਈਰਾਨੀ ਫ਼ੌਜ ਨੇ ਲਈ, ਕਿਹਾ ‘ਮਨੁੱਖੀ ਭੁੱਲ’ ਕਾਰਨ ਹੋਇਆ
- ਤਹਿਰਾਨ ਹਵਾਈ ਹਾਦਸਾ: ਵਿਸ਼ਵ ਆਗੂਆਂ ਦੀਆਂ ਉਂਗਲਾਂ ਈਰਾਨ ਵੱਲ ਉੱਠੀਆਂ, ਈਰਾਨ ਦਾ ਵੀ ਜਵਾਬ
- ਈਰਾਨ ਦੀ ‘ਭੁੱਲ’ ਨਾਲ ਦਾਗੀ ਮਿਜ਼ਾਈਲ ਨੇ ਇਨ੍ਹਾਂ ਦੀਆਂ ਖੁਸ਼ੀਆਂ ਮਾਤਮ ’ਚ ਬਦਲੀਆਂ
ਈਰਾਨ ਨੇ ਅਮਰੀਕੀ ਡ੍ਰੋਨ ਹਮਲੇ ਦੌਰਾਨ ਈਰਾਨੀ ਜਨਰਲ ਕਾਸਿਮ ਸੁਲੇਮਾਨੀ ਦੀ ਮੌਤ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਬਦਲੇ ’ਚ ਇਹ ਹਮਲਾ ਕੀਤਾ ਸੀ। ਪੱਛਮੀ ਏਸ਼ੀਆ ’ਚ ਸੁਲੇਮਾਨੀ ਮਸ਼ਹੂਰ ਅਤੇ ਰਸੂਖ਼ ਵਾਲਾ ਵਿਅਕਤੀ ਸੀ।
ਦੁਨੀਆਂ ਵਿੱਚ ਅਜਿਹੇ ਕੁਝ ਹੋਰ ਕੇਸ ਵੀ ਹਨ ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਯਾਤਰੀ ਜਹਾਜ਼ ਇਸੇ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੀ ਨਿਸ਼ਾਨਾ ਬਣੇ। ਬੀਬੀਸੀ ਨੇ ਇਨ੍ਹਾਂ ਬਾਰੇ ਜਾਣਕਾਰੀ ਹਾਸਿਲ ਕੀਤੀ ਹੈ।
ਮਲੇਸ਼ੀਆ ਏਅਰਲਾਈਂਜ਼ SH17-2014
ਯੂਕਰੇਨ ’ਚ ਜਦੋਂ ਰੂਸੀ ਅਤੇ ਯੂਕਰੇਨੀ ਸੈਨਿਕਾਂ ਦਾ ਸਾਹਮਣਾ ਹੋ ਰਿਹਾ ਸੀ ਤੇ ਰੂਸੀ ਸਮਰਥਕਾਂ ਦੇ ਹੱਕ ''ਚ ਮੁਜ਼ਾਹਰੇ ਹੋ ਰਹੇ ਸਨ।
ਇਸ ਵਿਚਾਲੇ ਹੀ ਮਲੇਸ਼ੀਆ ਏਅਰਲਾਈਂਜ਼ ਦਾ ਯਾਤਰੀ ਜਹਾਜ਼ ਐਮਸਟਰਡੈਮ ਤੋਂ ਕੁਆਲਾ ਲਾਮਪੁਰ ਜਾ ਰਿਹਾ ਸੀ, ਜਿਸ ਨੂੰ ਮਾਰ ਗਿਰਾਇਆ ਗਿਆ।
ਇਸ ਵਿੱਚ 17 ਦੇਸਾਂ ਦੇ 298 ਯਾਤਰੀ ਸਵਾਰ ਸਨ, ਜੋ ਧਮਾਕੇ ਕਾਰਨ ਸਾਰੇ ਹੀ ਮਾਰੇ ਗਏ ਸਨ।
ਨੀਦਰਲੈਂਡ ਵੱਲੋਂ ਕੀਤੀ ਗਈ ਜਾਂਚ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਸਾਲ ਬਾਅਦ ਸਾਹਮਣੇ ਆਇਆ ਕਿ ਰੂਸ ਵੱਲੋਂ ਬਣਾਈ ਗਈ ਮਿਜ਼ਾਇਲ ਨੇ ਜਹਾਜ਼ ''ਤੇ ਵਾਰ ਕੀਤਾ ਸੀ।
ਐਮਸਟਰਡੈਮ ਨੇ 4 ਲੋਕਾਂ ਖ਼ਿਲਾਫ਼ ਕੌਮਾਂਤਰੀ ਗ੍ਰਿਫ਼ਤਾਰੀ ਦੇ ਵਾਰੰਟ ਵੀ ਜਾਰੀ ਵੀ ਕੀਤੇ ਸਨ।
ਈਰਾਨ ਹਵਾਈ ਜਹਾਜ਼, 1988
ਇਹ ਹਾਦਸਾ 1980 ਦੌਰਾਨ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋਈ ਈਰਾਨ ਅਤੇ ਇਰਾਕ ਦੀ ਜੰਗ ਵਿਚਾਲੇ ਵਾਪਰਿਆ ਸੀ। ਇਸ ਦੌਰਾਨ ਅਮਰੀਕਾ ਨੇ ਇਰਾਕ ਵਿੱਚ ਸੱਦਾਮ ਹੁਸੈਨ ਦੀ ਸਰਕਾਰ ਦਾ ਸਮਰਥਨ ਕੀਤਾ ਅਤੇ 1988 ਵਿੱਚ ਅਮਰੀਕੀ ਨੇਵੀ ਨੇ ਇੱਕ ਈਰਾਨੀ ਜਹਾਜ਼ ਮਾਰ ਸੁੱਟਿਆ ਸੀ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ 290 ਲੋਕਾਂ ਦੀ ਮੌਤ ਹੋ ਗਈ ਸੀ।
ਇਹ ਯਾਤਰੀ ਜਹਾਜ਼ ਫ਼ਾਰਸ ਦੀ ਖਾੜੀ (ਪਰਸ਼ੀਅਨ ਗਲਫ਼) ਉੱਤੋਂ ਉਡਾਣ ਭਰ ਰਿਹਾ ਸੀ ਅਤੇ ਇੱਥੇ ਹੀ ਅਮਰੀਕੀ ਬੇੜਾ ਈਰਾਨੀ ਜਹਾਜ਼ਾਂ ਤੋਂ ਆਪਣਾ ਬਚਾਅ ਕਰ ਰਿਹਾ ਸੀ।
ਇਸ ਦੌਰਾਨ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਈਰਾਨ ਯਾਤਰੀ ਜਹਾਜ਼ ਨੂੰ ਦੇਖਿਆ ਅਤੇ ਫਾਈਟਰ ਜੈੱਟ ਦਾ ਭੁਲੇਖਾ ਲੱਗ ਗਿਆ।
007 ਕੋਰੀਅਨ ਏਅਰ, 1983
ਸ਼ੀਤ ਯੁੱਧ ਵਿਚਾਲੇ ਰੂਸੀ ਲੜਾਕਿਆਂ ਨੇ ਕੋਰੀਆ ਦਾ ਯਾਤਰੀ ਜਹਾਜ਼ ਮਾਰ ਸੁੱਟਿਆ ਸੀ, ਜੋ ਯੂਨੀਅਨ ਆਫ ਸੋਵੀਅਤ ਸੋਸ਼ਲਿਸਟ ਰਿਪਬਲਿਕਸ (USSR) ਦੇ ਉਤੋਂ ਉਡਾਣ ਭਰ ਰਿਹਾ ਸੀ।
ਇਹ ਜਹਾਜ਼ ਅਲਾਸਕਾ ਤੋਂ ਦੱਖਣੀ ਕੋਰੀਆ ਦੀ ਰਾਜਧਾਨੀ ਸੋਲ ਵੱਲ ਜਾ ਰਿਹਾ ਸੀ ਪਰ ਪਾਇਲਟ ਨੇ ਗ਼ਲਤ ਰੂਟ ਲੈ ਲਿਆ ਸੀ, ਜਿਸ ਕਾਰਨ ਸੋਵੀਅਤ ਪ੍ਰਸ਼ਾਸਨ ਦਾ ਅਲਾਰਮ ਵੱਜਿਆ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਲੱਗਾ ਕਿ ਇਹ ਕੋਈ ਜਾਸੂਸੀ ਜਹਾਜ਼ ਹੈ।
ਇਸ ਹਾਦਸੇ ਵਿੱਚ 269 ਯਾਤਰੀਆਂ ਦੀ ਮੌਤ ਹੋ ਗਈ ਸੀ।
ਲੀਬੀਅਨ ਅਰਬ ਏਅਰਲਾਈਂਜ਼ 114, 1973
21 ਫਰਵਰੀ 1973 ਨੂੰ ਲੀਬੀਆ ਏਅਰਲਾਈਂਜ਼ ਦੇ ਯਾਤਰੀ ਜਹਾਜ਼ ਨੇ ਤ੍ਰਿਪੋਲੀ ਤੋਂ ਮਿਸਰ ਦੀ ਰਾਜਧਾਨੀ ਕਾਇਰੋ ਵੱਲ ਉਡਾਣ ਭਰੀ।
ਉਸ ਦਿਨ ਛੇ ਦਿਨ ਦੀ ਲੜਾਈ ਨੂੰ ਛੇ ਸਾਲ ਹੋਏ ਸਨ, ਜਿਸ ’ਚ ਇਜ਼ਰਾਈਲ ਦਾ ਸਾਹਮਣਾ ਸੰਯੁਕਤ ਅਰਬ ਗਣਰਾਜ (ਉਸ ਵੇਲੇ ਦੇ ਮਿਸਰ ਦਾ ਨਾਮ), ਸੀਰੀਆ, ਇਰਾਕ ਅਤੇ ਜੌਰਡਨ ਦੇ ਗਠਜੋੜ ਨਾਲ ਹੋਇਆ ਸੀ।
ਇਸ ਕਰਕੇ ਇਜ਼ਰਾਇਲ ਬੇਹੱਦ ਅਲਰਟ ਸੀ। ਜਦੋਂ ਜਹਾਜ਼ ਸੀਨੇਈ ਪੈਨਿਨਸੁਲਾ ਦੇ ਉੱਤੋਂ ਗ਼ਲਤੀ ਨਾਲ ਉੱਡਿਆ, ਇਜ਼ਰਾਇਲ ਰੂਟ ਬਦਲਣ ਲਈ ਕਹਿਣ ''ਚ ਅਸਫ਼ਲ ਰਿਹਾ ਤਾਂ ਉਸ ਨੇ ਜਹਾਜ਼ ਨੂੰ ਮਾਰ ਸੁੱਟਿਆ।
ਇਸ ਜਹਾਜ਼ ਵਿੱਚ 108 ਲੋਕ ਸਵਾਰ ਸਨ ਅਤੇ ਸਾਰਿਆਂ ਦੀ ਮੌਤ ਹੋ ਗਈ ਸੀ।
ਇਹ ਵੀ ਜ਼ਰੂਰ ਪੜ੍ਹੋ:
- YouTuber ਗੌਰਵ ਤਨੇਜਾ ਤੋਂ ਜਾਣੋ YouTube ਤੋਂ ਕਮਾਈ ਦੀਆਂ ਬੁਨਿਆਦੀ ਗੱਲਾਂ
- #BBCOneMinute- ਇੱਕ ਮਿੰਟ ''ਚ ਵੇਖੋ ਦਿਲਚਸਪ ਕਹਾਣੀਆਂ - BBC News ਖ਼ਬਰਾਂ
- ਉਸ ਕੁੜੀ ਦੀ ਹੱਡਬੀਤੀ ਜਿਸ ''ਤੇ ਬਣੀ ਹੈ ਫ਼ਿਲਮ ''ਛਪਾਕ''
ਇਹ ਵੀ ਦੇਖੋ
https://www.youtube.com/watch?v=kxOP4BfUw5U
https://www.youtube.com/watch?v=4zTAXp3ZZwE
https://www.youtube.com/watch?v=OkDzst4Ur0A
(ਬੀਬੀਸੀ ਪੰਜਾਬੀ ਨਾਲ FACEBOOK, INSTAGRAM, TWITTERਅਤੇ YouTube ''ਤੇ ਜੁੜੋ।)