'ਲੋਕ ਨਾਇਕ' ਬ੍ਰਿਗੇਡੀਅਰ ਪ੍ਰੀਤਮ ਸਿੰਘ : ਕਦੋਂ ਮਿਲੇਗਾ ਸੂਰਬੀਰ ਨੂੰ ਸਨਮਾਨ?

ਅੰਮ੍ਰਿਤਸਰ : ਸੋਮਵਾਰ ਨੂੰ ਕੇਂਦਰੀ ਸਿੱਖ ਅਜਾਇਬ ਘਰ 'ਚ ਸਥਾਪਿਤ ਕੀਤੇ ਗਏ ਚਿੱਤਰਾਂ ਵਿੱਚ ਇਕ ਚਿੱਤਰ ਬ੍ਰਿਗੇਡੀਅਰ ਪ੍ਰੀਤਮ ਸਿੰਘ ਦਾ ਹੈ, ਜਿਸ ਨੂੰ ਦੂਜੇ ਵਿਸ਼ਵ ਯੁੱਧ ਦੌਰਾਨ ਬਹਾਦਰੀ ਲਈ 'ਮਿਲਟਰੀ ਕਰਾਸ' ਨਾਲ ਸਨਮਾਨਿਤ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ ਅਤੇ ਜਿਸ ਨੇ ਪਾਕਿਸਤਾਨੀ ਹਮਲਾਵਰਾਂ ਖ਼ਿਲਾਫ਼ 1947-48 'ਚ ਪੁੰਛ (ਜੰਮੂ-ਕਸ਼ਮੀਰ) ਦੀ ਸੁਰੱਖਿਆ ਦੀ ਅਗਵਾਈ ਕੀਤੀ ਸੀ। ਹਾਲਾਂਕਿ 1951 ਵਿੱਚ ਉਸ ਦਾ ਕਥਿਤ ਪੇਸ਼ੇਵਰ ਦੁਸ਼ਮਣੀ ਅਤੇ ਸਾਜ਼ਿਸ਼ਾਂ ਕਾਰਨ ਕੋਰਟ ਮਾਰਸ਼ਲ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ।

ਇਹ ਵੀ ਪੜ੍ਹੋ : ਬਹਿਬਲ ਕਲਾਂ ਦੇ ਸ਼ਹੀਦਾਂ ਸਮੇਤ 7 ਸ਼ਖ਼ਸੀਅਤਾਂ ਦੇ ਚਿੱਤਰ ਕੇਂਦਰੀ ਸਿੱਖ ਅਜਾਇਬ ਘਰ 'ਚ ਸੁਸ਼ੋਭਿਤ

ਬ੍ਰਿਗੇਡੀਅਰ ਪ੍ਰੀਤਮ ਸਿੰਘ ਦੇ ਜੀਵਨ 'ਤੇ ਬਣੀ ਦਸਤਾਵੇਜ਼ੀ ਫਿਲਮ 'ਦਿ ਸੇਵੀਅਰ: ਬ੍ਰਿਗੇਡੀਅਰ ਪ੍ਰੀਤਮ ਸਿੰਘ' ਦੇ ਲੇਖਕ ਅਤੇ ਨਿਰਦੇਸ਼ਕ ਡਾ. ਪਰਮਜੀਤ ਸਿੰਘ ਕੱਟੂ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਬ੍ਰਿਗੇਡੀਅਰ ਪ੍ਰੀਤਮ ਸਿੰਘ ਨੂੰ ਵੰਡ ਵੇਲੇ 'ਸ਼ੇਰ ਬੱਚਾ' ਅਤੇ 'ਕਸ਼ਮੀਰ/ਪੁੰਛ ਦਾ ਮੁਕਤੀਦਾਤਾ' ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਸੀ। ਡਾਕੂਮੈਂਟਰੀ ਕਰਨਵੀਰ ਸਿੰਘ ਸਿਬੀਆ ਦੁਆਰਾ ਖੋਜ ਅਤੇ ਤਿਆਰ ਕੀਤੀ ਗਈ ਸੀ। ਕੱਟੂ ਨੇ ਅੱਗੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਅਧਿਕਾਰੀ ਨੂੰ ਦੂਜੇ ਵਿਸ਼ਵ ਯੁੱਧ ਦੌਰਾਨ ਬਹਾਦਰੀ ਲਈ ਮਿਲਟਰੀ ਕਰਾਸ (ਐੱਮ. ਸੀ.) ਨਾਲ ਸਨਮਾਨਿਤ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ। ਡਾ. ਪਰਮਜੀਤ ਸਿੰਘ ਕੱਟੂ ਤੇ ਕਰਨਵੀਰ ਸਿੰਘ ਸਿਬੀਆ ਨੇ ਸਾਂਝੇ ਤੌਰ 'ਤੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਇਸ ਫਿਲਮ ਦੇ ਨਿਰਮਾਣ ਦਾ ਮੁੱਖ ਮਕਸਦ ਭਾਰਤ ਸਰਕਾਰ ਤੋਂ ਬ੍ਰਿਗੇਡੀਅਰ ਪ੍ਰੀਤਮ ਸਿੰਘ ਦਾ ਬਣਦਾ ਮਾਣ-ਸਤਿਕਾਰ ਬਹਾਲ ਕਰਾਉਣਾ ਹੈ। 1942 'ਚ ਦੂਜੇ ਵਿਸ਼ਵ ਯੁੱਧ ਦੌਰਾਨ ਇਕ ਹਵਾਈ ਹਮਲੇ ਵਿਚ ਜ਼ਖਮੀ ਹੋਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਉਹ ਸਿੰਗਾਪੁਰ ਜੇਲ੍ਹ 'ਚੋਂ ਫਰਾਰ ਹੋ ਗਿਆ ਸੀ। ਫਿਰ ਇਕ ਨੌਜਵਾਨ ਕੈਪਟਨ, ਪ੍ਰੀਤਮ ਸਿੰਘ, 2 ਹੋਰ ਸਿਪਾਹੀਆਂ, ਕੈਪਟਨ ਬਲਬੀਰ ਸਿੰਘ ਅਤੇ ਕੈਪਟਨ ਗੰਗਾਰਾਮ ਪਰਬ ਦੇ ਨਾਲ ਨੀ ਸੂਨ ਪ੍ਰਿਜ਼ਨ ਕੈਂਪ ਤੋਂ ਦਲੇਰੀ ਨਾਲ ਬਚ ਨਿਕਲਿਆ। ਸਿੰਗਾਪੁਰ, ਮਲਾਇਆ, ਥਾਈਲੈਂਡ ਅਤੇ ਬਰਮਾ 'ਚੋਂ ਹੁੰਦੇ ਹੋਏ 3,300 ਮੀਲ ਦੀ ਦੂਰੀ ਤੈਅ ਕਰਦਿਆਂ ਖਤਰਨਾਕ ਸਥਿਤੀਆਂ 'ਚੋਂ ਲੰਘਦੇ ਹੋਏ ਪੈਦਲ ਚੱਲੇ ਅਤੇ ਆਖਿਰਕਾਰ 6 ਮਹੀਨਿਆਂ ਬਾਅਦ ਭਾਰਤ ਪਹੁੰਚੇ।

'ਦਿ ਸੇਵੀਅਰ: ਬ੍ਰਿਗੇਡੀਅਰ ਪ੍ਰੀਤਮ ਸਿੰਘ' ਦੇ ਲੇਖਕ ਅਤੇ ਨਿਰਦੇਸ਼ਕ ਡਾ. ਪਰਮਜੀਤ ਸਿੰਘ ਕੱਟੂ

ਇਹ ਵੀ ਪੜ੍ਹੋ : ਅਵਾਰਾ ਸਾਨ੍ਹ ਨੇ ਬਜ਼ੁਰਗ ਔਰਤ ਨੂੰ ਪਟਕਾ ਕੇ ਮਾਰਿਆ, ਸਿਰ 'ਚ ਲੱਗੇ 18 ਟਾਂਕੇ

ਉਨ੍ਹਾਂ ਕਿਹਾ ਕਿ ਕਰਨਲ ਪ੍ਰੀਤਮ ਸਿੰਘ ਨੇ 7 ਨਵੰਬਰ 1947 ਨੂੰ ਸ਼ੈਲਾਤਾਂਗ ਦੀ ਲੜਾਈ ਵਿੱਚ ਕਾਬਲੀਆਂ ਅਤੇ ਪਾਕਿਸਤਾਨੀ ਫੌਜ ਨੂੰ ਪਿੱਛੇ ਧੱਕਣ ਵਿੱਚ ਵੱਡੀ ਭੂਮਿਕਾ ਨਿਭਾਈ ਸੀ ਅਤੇ ਉਹ ਬਾਰਾਮੂਲਾ, ਉੜੀ ਉੱਤੇ ਮੁੜ ਕਬਜ਼ਾ ਕਰਨ ਅਤੇ ਹਮਲਾਵਰਾਂ ਨੂੰ ਮੁਜ਼ੱਫਰਾਬਾਦ ਵਿੱਚ ਵਾਪਸ ਧੱਕਣ ਵਿੱਚ ਕਾਮਯਾਬ ਹੋਏ ਸਨ। ਕੱਟੂ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ 22 ਨਵੰਬਰ 1947 ਨੂੰ ਕਰਨਲ ਪ੍ਰੀਤਮ ਸਿੰਘ ਨੂੰ ਪੁੰਛ ਪਹੁੰਚਣ ਦਾ ਹੁਕਮ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਸੀ, ਜਿਸ ਨੂੰ ਪੂਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਘੇਰ ਲਿਆ ਗਿਆ ਸੀ ਅਤੇ ਲਗਭਗ 4,5000 ਸ਼ਰਨਾਰਥੀਆਂ ਨੇ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਤੋਂ ਉਜੜ ਕੇ ਪੁੰਛ ਨੂੰ ਆਪਣਾ ਘਰ ਬਣਾ ਲਿਆ ਸੀ। ਹਜ਼ਾਰਾਂ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਭੋਜਨ, ਆਸਰਾ, ਦਵਾਈਆਂ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕੀਤੀਆਂ ਗਈਆਂ ਅਤੇ ਬਾਅਦ ਵਿੱਚ ਸੁਰੱਖਿਆ ਲਈ ਏਅਰਲਿਫਟ ਕੀਤਾ ਗਿਆ। ਉਹ ਪੁੰਛ ਦੇ ਆਲੇ-ਦੁਆਲੇ ਦੇ 600 ਮੀਲ ਦੇ ਖੇਤਰ 'ਤੇ ਮੁੜ ਕਬਜ਼ਾ ਕਰਨ ਦੇ ਯੋਗ ਸੀ, ਜਿਸ ਨੂੰ ਹਮਲਾਵਰਾਂ ਨੇ ਆਪਣੇ ਕਬਜ਼ੇ 'ਚ ਲੈ ਲਿਆ ਸੀ।

ਇਹ ਵੀ ਪੜ੍ਹੋ : ਕਣਕ ਦੀ ਥਾਂ ਆਟਾ ਵੰਡਣ ਦੀ ਤਿਆਰੀ 'ਚ ਪੰਜਾਬ ਦੀ 'ਆਪ' ਸਰਕਾਰ!

ਹਾਲਾਂਕਿ, ਪੁੰਛ ਦੇ ਬਚਾਅ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਉਸ ਦੀਆਂ ਕਾਰਵਾਈਆਂ ਲਈ ਫਸੇ ਜਾਣ ਦੀ ਬਜਾਏ ਬ੍ਰਿਗੇਡੀਅਰ ਪ੍ਰੀਤਮ ਸਿੰਘ ਨੂੰ 2 ਦਰਜਨ ਤੋਂ ਵੱਧ ਦੋਸ਼ਾਂ ਦੀ ਜਾਂਚ ਦਾ ਸਾਹਮਣਾ ਕਰਨਾ ਪਿਆ ਅਤੇ ਅੰਤ ਵਿੱਚ 1950 'ਚ ਇਕ ਕਾਰਪੇਟ ਅਤੇ ਕੁਝ ਫੰਡਾਂ (ਲਗਭਗ 17,500 ਰੁਪਏ ਦੀ ਰਕਮ) ਦੀ ਦੁਰਵਰਤੋਂ ਕਰਨ ਦੇ ਦੋਸ਼ਾਂ ਵਿੱਚ ਉਸ ਦਾ ਕੋਰਟ ਮਾਰਸ਼ਲ ਕੀਤਾ ਗਿਆ। ਲੈਫਟੀਨੈਂਟ ਜਨਰਲ (ਸੇਵਾਮੁਕਤ) ਹਰਵੰਤ ਸਿੰਘ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਕੋਰਟ ਮਾਰਸ਼ਲ ਦੀ ਕਾਰਵਾਈ ਸਪੱਸ਼ਟ ਤੌਰ 'ਤੇ ਇਹ ਸਾਬਿਤ ਨਹੀਂ ਕਰ ਸਕਦੀ ਸੀ ਕਿ ਬ੍ਰਿਗੇਡੀਅਰ ਪ੍ਰੀਤਮ ਕਿਸੇ ਗਲਤ ਵਿਵਹਾਰ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਲ ਸੀ ਜਾਂ ਉਸ ਨੇ ਪੈਸੇ ਲਏ ਸਨ। ਫਿਰ ਵੀ ਅਦਾਲਤ ਨੇ 2 ਦੋਸ਼ਾਂ 'ਚ ਉਸ ਨੂੰ ਦੋਸ਼ੀ ਕਰਾਰ ਦਿੱਤਾ। ਇਹ ਘੋਰ ਅਨਿਆਂ ਦਾ ਮਾਮਲਾ ਸੀ।