ਧਾਰਮਿਕ ਨਗਰੀ ਮਣੀਕਰਨ 'ਤੇ ਹੁਣ ਵੀ ਮੰਡਰਾਅ ਰਿਹਾ ਖਤਰਾ, ਡਿੱਗ ਸਕਦੀਆਂ ਹਨ ਚੱਟਾਨਾਂ

ਕੁੱਲੂ— ਧਾਰਮਿਕ ਸੈਰ-ਸਪਾਟਾ ਨਗਰੀ ਮਣੀਕਰਨ ਦੇ ਉੱਪਰੋਂ ਅਜੇ ਵੀ ਖਤਰਾ ਨਹੀਂ ਟਲਿਆ ਹੈ। ਵਿਗਿਆਨੀਆਂ ਦੇ ਸੁਝਅ ਦੇ ਮੁਤਾਬਕ ਹੁਣ ਤੱਕ ਇੱਥੇ ਦੀਆਂ ਗਾਡਗੀ ਦੀਆਂ ਪਹਾੜੀਆਂ 'ਚ ਕੰਮ ਸ਼ੁਰੂ ਨਹੀਂ ਹੋਇਆ ਹੈ। ਲੋਕ ਅੱਜ ਵੀ ਇੱਥੇ ਖੌਫ ਦੇ ਸਾਏ 'ਚ ਜੀਵਨ ਬਤੀਤ ਕਰਨ ਨੂੰ ਮਜ਼ਬੂਰ ਹਨ। ਦੱਸਿਆ ਜਾ ਕਿ 2 ਸਾਲ ਪਹਿਲਾਂ ਮੀਂਹ ਦੇ ਦਿਨਾਂ 'ਚ ਇੱਥੇ ਦੀ ਪਹਾੜੀਆਂ ਨਾਲ ਲਟਕਦੀਆਂ ਚੱਟਾਨਾਂ ਮਣੀਕਰਨ ਗੁਰਦੁਆਰੇ 'ਤੇ ਡਿੱਗਣ ਨਾਲ ਹਾਦਸੇ 'ਚ 7 ਸ਼ਰਧਾਲੂ ਮਾਰੇ ਗਏ ਸੀ। ਇਸ ਦਰਦਨਾਕ ਹਾਦਸੇ 'ਚ 11 ਲੋਕ ਗੰਭੀਰ ਰੂਪ ਨਾਲ ਜ਼ਖਮੀ ਹੋ ਗਏ ਸੀ। ਕਰੀਬ 2 ਕਿਲੋਮੀਟਰ ਉੱਪਰ ਠੀਕ ਇਨ੍ਹਾਂ ਪਹਾੜੀਆਂ ਤੋਂ ਡਿੱਗੀ ਚਟਾਨਾਂ ਨੇ ਮਣੀਕਰਨ 'ਚ ਤਬਾਹੀ ਮਚਾ ਦਿੱਤੀ ਸੀ। ਹਾਦਸਾ ਇੰਨਾਂ ਭਿਆਨਕ ਸੀ ਕਿ ਚੱਟਾਨਾਂ ਗੁਰਦੁਆਰੇ 'ਤੇ ਡਿੱਗਣ ਦੇ ਬਾਅਦ 5 ਮੰਜ਼ਿਲਾਂ ਦੇ ਲੈਂਟਰ ਨੂੰ ਤੋੜਦੀ ਹੋਈ ਪਾਰਵਤੀ ਨਦੀ 'ਚ ਜਾ ਡਿੱਗੀ ਸੀ। ਇਸ ਦੇ ਬਾਅਦ ਸ਼ਿਮਲਾ ਤੋਂ ਆਏ ਭੂ-ਗਰਭ ਵਿਗਿਆਨਕਾਂ ਦੇ ਦਲ ਨੇ ਖਨਨ ਵਿਭਾਗ ਦੇ ਇੰਸਪੈਕਟਰ ਦੇ ਇਕ ਦਲ ਦੇ ਸਾਥੀ ਗਾਡਗੀ ਦੀਆਂ ਪਹਾੜੀਆਂ ਦਾ ਦੌਰਾ ਕਰ ਸਥਿਤੀ ਦਾ ਜਾਇਜਾ ਲਿਆ ਸੀ। ਉਸ ਦੌਰਾਨ ਕੁੱਲੂ ਜ਼ਿਲਾ ਪ੍ਰਸ਼ਾਸਨ ਨੂੰ ਸੌਂਪੀ ਰਿਪੋਰਟ 'ਚ ਕਈ ਸੁਝਾਅ ਦਿੰਦੇ ਹੋਏ ਆਉਣ ਵਾਲੇ ਖਤਰੇ ਤੋਂ ਬਚਣ ਦੀ ਤਰਕੀਬ ਦੱਸੀ ਗਈ ਸੀ। ਹਾਲਾਂਕਿ ਹੁਣ ਤੱਕ ਉਨ੍ਹਾਂ ਸੁਝਾਵਾਂ ਦੇ ਮੁਤਾਬਕ ਕੰਮ ਹੀ ਨਹੀਂ ਹੋਇਆ ਹੈ।
ਵਿਗਿਆਨਕਾਂ ਦੀ ਰਿਪੋਰਟ ਮੁਤਾਬਕ ਪਹਾੜੀ 'ਚ ਹੁਣ ਵੀ ਕਈ ਚੱਟਾਨਾਂ ਹਨ ਜੋ ਕਦੀ ਵੀ ਡਿੱਗ ਕੇ ਤਬਾਹੀ ਮਚਾ ਸਕਦੀਆਂ ਹਨ, ਜਿਸ ਥਾਂ 'ਤੇ ਹਾਦਸੇ ਦੇ ਦੌਰਾਨ ਚੱਟਾਨਾਂ ਡਿੱਗੀਆਂ ਸੀ, ਉਸ ਥਾਂ ਦਰੱਖਤ ਵੀ ਸੀ। ਵਿਗਿਆਨਕਾਂ ਨੇ ਆਦੇਸ਼ ਜਤਾਇਆ ਸੀ ਕਿ ਹਵਾ ਨਾਲ ਦਰੱਖਤ ਹਿੱਲਣਗੇ ਅਤੇ ਉਸ ਨਾਲ ਚੱਟਾਨਾਂ ਪਹਾੜੀ ਤੋਂ ਵੱਖ ਹੋ ਕੇ ਹੇਠਾਂ ਵਾਲੇ ਪਾਸੇ ਝੁਕ ਗਈਆਂ ਹੋਣਗੀਆਂ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਆਪਣੀ ਰਿਪੋਰਟ 'ਚ ਇਹ ਵੀ ਖੁਲਾਸਾ ਕੀਤਾ ਸੀ ਕਿ ਸਰਵੇਖਣ ਆਫ ਇੰਡੀਆ ਦੇ ਨਕਸ਼ੇ ਦੇ ਮੁਤਾਬਕ ਮਣੀਕਰਨ 'ਚ ਰਾਮ ਮੰਦਰ ਸਮੇਤ ਕੁਝ ਮਾਲਕੀਅਤ ਪਾਈ ਗਈ ਸੀ। ਇਹ ਵੀ ਪਤਾ ਚੱਲਿਆ ਸੀ ਕਿ ਗਡਗੀ ਦੀ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਪਹਾੜੀਆਂ ਨਾਲ ਚੱਟਾਨਾਂ ਡਿੱਗੀਆਂ ਸੀ, ਉਸ ਥਾਂ 'ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਵੀ ਚੱਟਾਨਾਂ ਡਿੱਗਦੀਆਂ ਰਹਿੰਦੀਆਂ ਹਨ।
ਮਣੀਕਰਨ 'ਚ ਲੱਖਾਂ ਦੀ ਗਿਣਤੀ 'ਚ ਸੈਰ-ਸਪਾਟਾ ਕਰਨ ਸੈਲਾਨੀ ਪਹੁੰਚਦੇ ਹਨ। ਹਿੰਦੂ ਅਤੇ ਸਿੱਖ ਕਮਿਊਨਟੀ ਦੇ ਲਈ ਧਾਰਮਿਕ ਆਸਥਾ ਦਾ ਕੇਂਦਰ ਮਣੀਕਰਨ ਸ਼ਰਧਾਲੂਆਂ ਦੇ ਜਮਾਵੜੇ ਨਾਲ ਪੈਕ ਰਹਿੰਦਾ ਹੈ। ਰਾਮ ਮੰਦਰ ਅਤੇ ਗੁਰਦੁਆਰੇ 'ਚ ਭਾਰੀ ਗਿਣਤੀ 'ਚ ਲੋਕ ਪਹੁੰਚਦੇ ਹਨ। ਦਰਦਨਾਕ ਹਾਦਸੇ ਦੇ ਤੁਰੰਤ ਬਾਅਦ ਐਨ.ਡੀ.ਆਰ.ਐਫ. ਦੀ ਟੀਮ ਨੇ ਵੀ ਇੱਥੇ ਦੀਆਂ ਪਹਾੜੀਆਂ ਦਾ ਦੌਰਾ ਕਰਕੇ ਪ੍ਰਸ਼ਾਸਨ ਨੂੰ ਜਾਣੂੰ ਕੀਤਾ ਸੀ ਕਿ ਅਜੇ ਖਤਰਾ ਨਹੀਂ ਟਲਿਆ ਹੈ।