ਜੇਤਲੀ ਦੀ ਇਸ ਟੀਮ ਨੇ ਬਣਾਇਆ ਹੈ ਬਜਟ 2018

ਨਵੀਂ ਦਿੱਲੀ—ਮੋਦੀ ਸਰਕਾਰ ਨੇ ਕਿਸਾਨਾਂ, ਪੇਂਡੂ ਅਤੇ ਗਰੀਬਾਂ ਦੇ ਜੀਵਨ ਪੱਧਰ ਨੂੰ ਸੁਧਾਰਣ ਲਈ ਸੌਗਾਤਾਂ ਦੀ ਵਰਖਾ ਕਰਦੇ ਹੋਏ ਅਗਲੇ ਸਾਲ ਦੇ ਬਜਟ 'ਚ ਛਾਉਣੀ ਦੀਆਂ ਫਸਲਾਂ ਦਾ ਨਿਊਨਤਮ ਸਮਰਥਨ ਮੁੱਲ ਲਾਗਤ ਦਾ ਡੇਢ ਗੁਣਾ ਕਰਨ, ਉਜਵਲਾ ਯੋਜਨਾ ਲਈ ਮੁਫਤ ਗੈਸ ਕਨੈਕਸ਼ਨ ਵਧਾ ਕੇ ਅੱਠ ਕਰੋੜ ਕਰਨ ਅਤੇ ਦੱਸ ਕਰੋੜ ਪਰਿਵਾਰਾਂ ਨੂੰ ਪ੍ਰਤੀ ਪਰਿਵਾਰ ਪੰਜ ਲੱਖ ਰੁਪਏ ਪ੍ਰਤੀ ਸਾਲ ਦਾ ਦਵਾਈ ਕਵਰ ਦੇਣ ਦਾ ਐਲਾਨ ਕੀਤਾ। ਵਿੱਤ ਮੰਤਰੀ ਅਰੁਣ ਜੇਤਲੀ ਨੇ ਅੱਜ ਲੋਕ ਸਭਾ 'ਚ ਮੋਦੀ ਸਰਕਾਰ ਦੇ ਆਖਰੀ ਪੂਰਨ ਬਜਟ ਪੇਸ਼ ਕੀਤਾ। ਜੇਤਲੀ ਦੀ ਟੀਮ ਨੇ ਬਜਟ ਪੇਸ਼ ਕਰਨ 'ਚ ਕਾਫੀ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਜ਼ਿੰਮੇਦਾਰੀ ਨਿਭਾਈ ਹੈ। 

ਬਜਟ ਤਿਆਰ ਕਰਨ ਵਾਲੀ ਟੀਮ 'ਤੇ ਇਕ ਨਜ਼ਰ

ਅਰੁਣ ਜੇਤਲੀ (ਕੇਂਦਰੀ ਵਿੱਤੀ ਮੰਤਰੀ)
ਕੇਂਦਰੀ ਵਿੱਤ ਅਰੁਣ ਜੇਤਲੀ ਦੇ ਉੱਪਰ ਬਜਟ ਦੀ ਗੋਪਨੀਅਤਾ ਤੋਂ ਲੈ ਕੇ ਇਸ ਨੂੰ ਪੇਸ਼ ਕਰਨ ਤੱਕ ਦੀ ਸਾਰੀ ਜ਼ਿੰਮੇਦਾਰੀ ਸੀ। ਜੇਤਲੀ ਦੀ ਦੇਖ-ਰੇਖ 'ਚ ਹੀ ਬਜਟ ਦੀ ਪੂਰੀ ਰੂਪ ਰੇਖਾ ਤਿਆਰ ਕੀਤੀ ਗਈ। 

ਸ਼ਿਵਪ੍ਰਤਾਪ ਸ਼ੁਕਲਾ ਅਤੇ ਪੀ.ਰਾਧਾਕ੍ਰਿਸ਼ਣਨ (ਸੂਬਾ ਮੰਤਰੀ)
ਸੂਬਾ ਮੰਤਰੀ ਵਿੱਤ ਸ਼ਿਵਪ੍ਰਤਾਪ ਸ਼ੁਕਲਾ ਅਤੇ ਪੀ ਰਾਧਾਕ੍ਰਿਸ਼ਣਨ ਵਿੱਤ ਮੰਤਰਾਲੇ 'ਚ ਸਹਿਯੋਗੀ ਹੈ। ਸ਼ੁਕਲਾ ਭਾਜਪਾ ਤੋਂ ਸੂਬਾ ਸਭਾ ਸੰਸਦ 'ਚ ਅਤੇ ਰਾਧਾਕ੍ਰਿਸ਼ਣਨ ਕੰਨਿਆ ਕੁਮਾਰੀ ਤੋਂ ਸੰਸਦ ਮੈਂਬਰ ਹਨ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਦੋਵਾਂ ਨੇ ਹੀ ਬਜਟ ਭਾਸ਼ਣ ਤਿਆਰ ਕਰਨ 'ਚ ਵਿੱਤੀ ਮੰਤਰੀ ਦੀ ਮਦਦ ਕੀਤੀ। ਵਿੱਤ ਮੰਤਰੀ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਬਜਟ ਦਾ ਭਾਰ ਇਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਉੱਪਰ ਹੀ ਹੈ। ਬਜਟ ਦੇ ਅੱਗੇ ਦੀ ਸਾਰੀ ਜ਼ਿੰਮੇਦਾਰੀ ਹੁਣ ਇਹੀਂ ਦੋਵੇਂ ਨਿਭਾਉਣਗੇ। 

ਰਾਜੀਵ ਕੁਮਾਰ (ਵਾਈਸ ਚੇਅਰਮੈਨ, ਨੀਤੀ ਕਮਿਸ਼ਨ)
ਨੀਤੀ ਕਮਿਸ਼ਨ ਦੀ ਬਾਗਡੋਰ ਸੰਭਾਲ ਰਹੇ ਰਾਜੀਵ ਕੁਮਾਰ ਬਜਟ ਟੀਮ ਦਾ ਮੁੱਖ ਹਿੱਸਾ ਰਹੇ ਕਿਉਂਕਿ ਰਾਜੀਵ ਅਰਥਸ਼ਾਸਤਰੀ ਵੀ ਹਨ। ਨੀਤੀ ਕਮਿਸ਼ਨ ਕਈ ਯੋਜਨਾਵਾਂ ਦੇ ਖਰਚ ਅਤੇ ਸੂਬਿਆਂ ਨੂੰ ਦਿੱਤੇ ਜਾਣ ਵਾਲੇ ਫੰਡ ਦੇ ਬਾਰੇ 'ਚ ਇਨਪੁਟ ਦਿੰਦਾ ਹੈ। 

ਹਸਮੁੱਖ ਅਧਿਆ (ਫਾਈਨੈਂਸ ਸੈਕ੍ਰੇਟਰੀ) 
ਹਸਮੁੱਖ ਅਧਿਆ ਵਿੱਤ ਸਕੱਤਰ ਹਨ ਅਤੇ ਉਹ 1981 ਦੇ ਗੁਜਰਾਤ ਕੈਡਰ ਦੇ ਆਈ.ਏ.ਐੱਸ ਅਧਿਕਾਰੀ ਹਨ। 2003 ਤੋਂ 2006 ਵਿਚਕਾਰ ਅਧਿਆ ਗੁਜਰਾਤ 'ਚ ਮੋਦੀ ਦੇ ਮੁੱਖ ਸਕੱਤਰ ਰਹਿ ਚੁੱਕੇ ਹਨ। ਨੋਟਬੰਦੀ ਦੀ ਪੂਰੀ ਪ੍ਰਕਿਰਿਆ ਦੀ ਦੇਖ-ਰੇਖ ਇਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਹੀ ਕੀਤੀ ਸੀ।

ਸੁਭਾਸ਼ ਚੰਦਰ ਗਰਗ (ਇਕੋਨਾਮਿਕ ਅਫੇਅਰਸ ਸੈਕ੍ਰੇਟਰੀ) 
ਆਰਥਿਕ ਮਾਮਲਿਆਂ ਦੇ ਵਿਭਾਗ ਦੇ ਸਕੱਤਰ ਸੁਭਾਸ਼ ਚੰਦਰ ਗਰਗ ਵਿਸ਼ਵ ਬੈਂਕ ਦੇ ਕਾਰਜਕਾਰੀ ਨਿਰਦੇਸ਼ਕ ਦੇ ਤੌਰ 'ਤੇ ਵੀ ਆਪਣੀਆਂ ਸੇਵਾਵਾਂ ਦੇ ਚੁੱਕੇ ਹਨ। ਰੋਜ਼ਗਾਰ ਅਤੇ ਨਿਵੇਸ਼ 'ਤੇ ਇਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਮਹਾਰਤ ਹਾਸਲ ਹੈ। 
ਗਰਗ 1983 ਬੈਚ ਦੇ ਰਾਜਸਥਾਨ ਕੈਡਰ ਦੇ ਆਈ.ਏ.ਐੱਸ. ਹਨ। ਗਰਗ ਦੇ ਹੱਥ 'ਚ ਕੈਪੀਟਲ ਮਾਰਕਿਟ ਹੈ। ਨਾਲ ਹੀ ਸਰਕਾਰ ਨੂੰ ਕਿਥੋਂ ਪੈਸਾ ਲੈਣਾ ਹੈ ਇਹ ਵੀ ਗਰਗ ਹੀ ਦੇਖਦੇ ਹਨ।

 
ਰਾਜੀਵ ਕੁਮਾਰ (ਸਕੱਤਰ , ਵਿੱਤ ਸੇਵਾ ਵਿਭਾਗ)
ਰਾਜੀਵ ਕੁਮਾਰ 1984 ਬੈਚ ਦੇ ਆਈ.ਏ.ਐੱਸ. ਅਫਸਰ ਹਨ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਬਿਊਰੋਕ੍ਰੇਟ ਦੇ ਆਨਲਾਈਨ ਪਰਫਾਰਮੈਂਸ ਅਪ੍ਰੇਜਲ ਰਿਪੋਰਟ 'ਚ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਭੂਮਿਕਾ ਨਿਭਾਈ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਜ਼ਿੰਮੇਦਾਰੀ ਵਿੱਤ ਸੰਸਥਾਨ, ਬੈਂਕ, ਇੰਸ਼ੋਰੈਂ, ਕੰਪਨੀ ਅਤੇ ਨੈਸ਼ਨਲ ਪੈਨਸ਼ਨ ਸਿਸਟਮ ਦੇਖਣ ਦੀ ਹੈ। 

ਨੀਰਜ ਕੁਮਾਰ ਗੁਪਤਾ (ਸੇਕ੍ਰੇਟਰੀ ਡੀਆਈਪੀਐੱਮ)
ਸਰਕਾਰ ਵਿਨਿਵੇਸ਼ ਪ੍ਰੋਗਰਾਮ ਦੀ ਜ਼ਿੰਮੇਦਾਰੀ ਇਹ ਦੇਖਦੇ ਹਨ। ਸਰਕਾਰ ਨੂੰ ਵਿਨਿਵੇਸ਼ ਨਾਲ ਸੰਬੰਧਤ ਸੁਝਾਅ ਜਾਂ ਰਾਏ ਵੀ ਨੀਰਜ ਦਿੰਦੇ ਹਨ। 

ਅਜੇ ਨਾਰਾਇਣ ਝਾ (ਸਕੱਤਰ, ਖਰਚ ਵਿਭਾਗ)
ਐਕਸਪੇਂਡੀਚਰ ਸੈਕ੍ਰੇਟਰੀ ਅਜੇ ਨਾਰਾਇਣ ਝਾ 1982 ਬੈਚ ਦੇ ਮਣੀਪੁਰ ਕਾਡਰ ਦੇ ਆਈ.ਏ.ਐੱਸ ਅਧਿਕਾਰੀ ਹਨ। ਉਹ ਵਿੱਤ ਕਮਿਸ਼ਨ ਦੇ ਸਕੱਤਰ ਵੀ ਰਹਿ ਚੁੱਕੇ ਹਨ। ਬਜਟ 'ਚ ਸਰਕਾਰ ਦੇ ਖਰਚ ਦਾ ਲੇਖਾ-ਜੋਖਾ ਇਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਜ਼ਿੰਮੇਦਾਰੀ ਹੈ।

ਪ੍ਰਸ਼ਾਤ ਗੋਇਲ (ਜੁਆਇੰਟ ਸੈਕ੍ਰਟਰੀ, ਬਜਟ) 
ਪ੍ਰਸ਼ਾਤ ਗੋਇਲ 1993 ਦੇ ਯੂਨੀਅਨ ਕੈਡਰ ਦੇ ਆਈ.ਏ.ਐੱਸ. ਅਫਸਰ ਰਹਿ ਚੁੱਕੇ ਹਨ। ਉਹ 2015 ਤੋਂ ਜੁਆਇੰਟ ਸੈਕ੍ਰੇਟਰੀ ਬਜਟ ਹੈ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਨਿਰਦੇਸ਼ 'ਚ ਹੀ ਪੂਰਾ ਬਜਟ ਬਣਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਵਿੱਤ ਮੰਤਰਾਲੇ ਦੇ ਸਾਰੇ ਵਿਭਾਗਾਂ ਦੇ ਸੰਪਰਕ 'ਚ ਰਹਿੰਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਉਸ ਦੇ ਮੁਤਾਬਕ ਬਜਟ 'ਚ ਬਦਲਾਅ ਕਰਦੇ ਹਨ। ਵਿੱਤ ਮੰਤਰੀ ਦੇ ਬਜਟ ਭਾਸ਼ਣ 'ਚ ਵੀ ਇਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਭੂਮਿਕਾ ਕਾਫੀ ਮੁੱਖ ਰਹਿੰਦੀ ਹੈ। 

ਅਰਵਿੰਦ ਸੁਬਰਾਮਣੀਅਮ (ਮੁੱਖ ਆਰਥਿਕ ਸਲਾਹਕਾਰ)
ਸਰਕਾਰ ਦੇ ਮੁੱਖ ਆਰਥਿਕ ਸਲਾਹਕਾਰ ਹੋਣ ਦੇ ਨਾਤੇ ਇਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਜ਼ਿੰਮੇਦਾਰੀ ਦੇਸ਼ ਦੀ ਆਰਥਿਕ ਸਥਿਤ 'ਤੇ ਨਜ਼ਰ ਬਣਾਏ ਰੱਖਣ ਦੀ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਇਹ ਦੇਸ਼ ਦੇ ਮੁੱਖ ਆਰਥਿਕ ਪਹਿਲੂਆਂ 'ਤੇ ਆਪਣੀ ਰਾਏ ਅਤੇ ਸੁਝਾਅ ਸਰਕਾਰ ਨੂੰ ਦਿੰਦੇ ਹਨ। ਯੂਨੀਵਰਸਲ ਵੇਸਿਕ ਇਨਕਮ ਦਾ ਸੁਝਾਅ ਵੀ ਸੁਬਰਾਮਣੀਅਮ ਨੇ ਹੀ ਦਿੱਤਾ ਸੀ।