ਕਸ਼ਮੀਰ ਦੇ ਨਾਂ ''''ਤੇ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ''''ਚ ਵਾਇਰਲ ਹੋਈਆਂ ਫਰਜੀ ਖ਼ਬਰਾਂ ਦਾ ਸੱਚ: ਫੈਕਟ ਚੈੱਕ

ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਦੇ ਕੇਂਦਰੀ ਮੰਤਰੀ ਅਲੀ ਹੈਦਰ ਜ਼ੈਦੀ ਨੇ ਪੁਲਿਸ ਲਾਠੀਚਾਰਜ ਦਾ ਇੱਕ ਵੀਡੀਓ ਸੋਸ਼ਲ ਮੀਡੀਆ ਉੱਤੇ ਸਾਂਝਾ ਕਰਦਿਆਂ ਦਾਅਵਾ ਕੀਤਾ ਹੈ ਕਿ ਇਹ ਵੀਡੀਓ ਭਾਰਤ ਸ਼ਾਸਿਤ ਕਸ਼ਮੀਰ ਦਾ ਹੈ।

ਜ਼ੈਦੀ ਨੇ ਇਸ ਵੀਡੀਓ ਨੂੰ ਆਪਣੇ ਅਧਿਕਾਰਤ ਟਵਿੱਟਰ ਹੈਂਡਲ ਤੋਂ ਪੋਸਟ ਕੀਤਾ ਹੈ, ਜਿਸ ਨੂੰ ਹੁਣ ਤੱਕ ਦੋ ਲੱਖ ਤੋਂ ਜ਼ਿਆਦਾ ਵਾਰ ਦੇਖਿਆ ਜਾ ਚੁੱਕਾ ਹੈ।

ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਆਪਣੀ ਪੋਸਟ ਵਿੱਚ ਲਿਖਿਆ, "ਸੰਸਾਰ ਨੂੰ ਵੇਖਣ ਦਿਓ ਕਿ ਨਰਿੰਦਰ ਮੋਦੀ ਸਰਕਾਰ ਕਸ਼ਮੀਰ ਵਿੱਚ ਕੀ ਕਰਵਾ ਰਹੀ ਹੈ। ਅਮਰੀਕਾ ਦੇ ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਟਰੰਪ ਨੂੰ ਭਾਰਤ ''ਤੇ ਵਪਾਰਕ ਪਾਬੰਦੀਆਂ ਲਗਾਉਣੀਆਂ ਚਾਹੀਦੀਆਂ ਹਨ, ਇਸ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਕਿ ਬਹੁਤ ਦੇਰ ਹੋ ਜਾਵੇ।"

ਬੀਬੀਸੀ ਨੇ ਜਦੋਂ ਇਸ ਵੀਡੀਓ ਦੀ ਜਾਂਚ ਕੀਤੀ ਤਾਂ ਪਤਾ ਲੱਗਿਆ ਕਿ ਅਲੀ ਹੈਦਰ ਜ਼ੈਦੀ ਨੇ ਜੋ ਵੀਡੀਓ ਟਵੀਟ ਕੀਤਾ ਹੈ, ਉਹ ਕਸ਼ਮੀਰ ਦਾ ਨਹੀਂ ਬਲਕਿ ਹਰਿਆਣਾ ਦੇ ਪੰਚਕੂਲਾ ਕਸਬੇ ਦਾ ਹੈ।

ਰਿਵਰਸ ਇਮੇਜ ਸਰਚ ਦੌਰਾਨ ਪਤਾ ਲੱਗਿਆ ਕਿ ਇਹ ਵੀਡੀਓ 25 ਅਗਸਤ 2017 ਦੀ ਹੈ। ਇਹ ਵੀਡੀਓ ਉਸ ਸਮੇਂ ਦੀ ਹੈ ਜਦੋਂ ''ਡੇਰਾ ਸੱਚਾ ਸੌਦਾ'' ਦੇ ਮੁਖੀ ਗੁਰਮੀਤ ਸਿੰਘ ਰਾਮ ਰਹੀਮ ਨੂੰ ਬਲਾਤਕਾਰ ਦੇ ਇੱਕ ਕੇਸ ਵਿੱਚ ਦੋਸ਼ੀ ਠਹਿਰਾਇਆ ਗਿਆ ਸੀ ਅਤੇ ਉਸ ਦੇ ਸਮਰਥਕਾਂ ਨੇ ਪੰਚਕੂਲਾ ਵਿੱਚ ਸੀਬੀਆਈ ਦੀ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਅਦਾਲਤ ਦੇ ਫੈਸਲੇ ਵਿਰੁੱਧ ਸ਼ਹਿਰ ਵਿੱਚ ਹਿੰਸਕ ਮੁਜ਼ਾਹਰੇ ਕੀਤੇ ਸਨ।

ਪੁਰਾਣੀਆਂ ਰਿਪੋਰਟਾਂ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, ਇਨ੍ਹਾਂ ਹਿੰਸਕ ਮੁਜ਼ਾਹਰਿਆਂ ਦੌਰਾਨ 30 ਤੋਂ ਵੱਧ ਲੋਕਾਂ ਦੀ ਮੌਤ ਹੋ ਗਈ ਅਤੇ ਪੁਲਿਸ ਨੇ ਸੂਬੇ ਵਿੱਚ 2500 ਤੋਂ ਵੱਧ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਹਿਰਾਸਤ ਵਿੱਚ ਲਿਆ ਸੀ।

ਪਰ ਜ਼ੈਦੀ ਨੇ ਹੁਣ ਇਸ ਦੋ ਸਾਲ ਪੁਰਾਣੇ ਵੀਡੀਓ ਨੂੰ ਗ਼ਲਤ ਸੰਦਰਭ ਦੇ ਨਾਲ ਪੋਸਟ ਕੀਤਾ ਹੈ, ਜਿਸ ਕਾਰਨ ਇਹ ਵੀਡੀਓ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਦੇ ਕਈ ਵੱਡੇ ਸੋਸ਼ਲ ਮੀਡੀਆ ਸਮੂਹਾਂ ਵਿੱਚ ਸਾਂਝਾ ਕੀਤਾ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ।

ਅਜਿਹੀਆਂ ਹੋਰ ਵੀਡਿਓ ਵੀ ...

ਇਹ ਪਹਿਲਾ ਮੌਕਾ ਨਹੀਂ ਹੈ ਜਦੋਂ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਦੇ ਕੇਂਦਰੀ ਮੰਤਰੀ ਅਲੀ ਹੈਦਰ ਜ਼ੈਦੀ ਨੇ ਭਾਰਤ-ਸ਼ਾਸਿਤ ਕਸ਼ਮੀਰ ਵਿੱਚ ਚੱਲ ਰਹੇ ਤਣਾਅ ਨਾਲ ਜੁੜੀ ਇੱਕ ਪੁਰਾਣੀ ਵੀਡੀਓ ਗ਼ਲਤ ਹਵਾਲੇ ਨਾਲ ਪੋਸਟ ਕੀਤਾ ਹੋਵੇ।

ਜੰਮੂ-ਕਸ਼ਮੀਰ ਵਿਚ ਧਾਰਾ 370 ਨੂੰ ਖ਼ਤਮ ਕਰਨ ਦੇ ਭਾਰਤ ਸਰਕਾਰ ਦੇ ਫੈਸਲੇ ਤੋਂ ਕੁਝ ਦਿਨਾਂ ਬਾਅਦ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਇਕ ਵੀਡੀਓ ਟਵੀਟ ਕੀਤਾ, ਜਿਸ ਨੂੰ ਹੁਣ ਤੱਕ 25 ਲੱਖ ਵਾਰ ਦੇਖਿਆ ਜਾ ਚੁੱਕਾ ਹੈ ਅਤੇ ਤਕਰੀਬਨ ਚਾਰ ਹਜ਼ਾਰ ਲੋਕਾਂ ਨੇ ਇਸ ਵੀਡੀਓ ਨੂੰ ਸਾਂਝਾ ਕੀਤਾ ਹੈ।

#savekashmirFrom Modi ਦੇ ਨਾਲ, ਜ਼ੈਦੀ ਨੇ ਲਿਖਿਆ, "ਭਾਰਤ ਦੇ ਕਬਜ਼ੇ ਵਾਲੇ ਕਸ਼ਮੀਰ ਵਿੱਚ ਲੱਖਾਂ ਲੋਕ ਸੜਕਾਂ ''ਤੇ ਉਤਰ ਆਏ ਅਤੇ ਮੋਦੀ ਸਰਕਾਰ ਨੇ 35-ਏ ਹਟਾਉਣ ਦੇ ਫੈਸਲੇ ਦਾ ਵਿਰੋਧ ਕੀਤਾ।"

ਪਰ ਇਹ ਵੀਡੀਓ ਵੀ ਤਿੰਨ ਸਾਲ ਪੁਰਾਣੀ ਹੈ. ''Revoshots'' ਨਾਮ ਦੇ ਇੱਕ ਯੂ-''ਟਿਊਬਰ ਨੇ 18 ਅਕਤੂਬਰ 2016 ਨੂੰ ਇਸ ਵੀਡੀਓ ਨੂੰ ਪੋਸਟ ਕੀਤਾ ਸੀ।

ਉਨ੍ਹਾਂ ਅਨੁਸਾਰ, ਇਹ ਵੀਡੀਓ ਹਿਜ਼ਬੁਲ ਮੁਜਾਹਿਦੀਨ ਦੇ ਸਥਾਨਕ ਕਮਾਂਡਰ ਬੁਰਹਾਨ ਵਾਨੀ ਦੇ ਜਨਾਜ਼ੇ ਦਾ ਹੈ।

24 ਸਾਲਾ ਬੁਰਹਾਨ ਵਾਨੀ ਹਿਜ਼ਬੁਲ ਮੁਜਾਹਿਦੀਨ ਦਾ ਪਹਿਲਾ ਕਮਾਂਡਰ ਸੀ, ਜਿਸ ਨੇ ਸੋਸ਼ਲ ਮੀਡੀਆ ''ਤੇ ਆਪਣੇ ਅਤੇ ਆਪਣੇ ਸਾਥੀਆਂ ਦੀਆਂ ਹਥਿਆਰਾਂ ਦੀਆਂ ਤਸਵੀਰਾਂ ਪੋਸਟ ਕੀਤੀਆਂ ਸਨ।

ਬੁਰਹਾਨ ਵਾਨੀ ਭਾਰਤ ਸ਼ਾਸਿਤ ਕਸ਼ਮੀਰ ਦੇ ਅਨੰਤਨਾਗ ਜ਼ਿਲ੍ਹੇ ਵਿੱਚ ਸੁਰੱਖਿਆ ਬਲਾਂ ਅਤੇ ਕੱਟੜਪੰਥੀਆਂ ਦਰਮਿਆਨ ਲੰਬੇ ਮੁਕਾਬਲੇ ਦੌਰਾਨ ਮਾਰਿਆ ਗਿਆ ਸੀ। ਵਾਨੀ ਦੀ ਮੌਤ ਦੀ ਪੁਸ਼ਟੀ 9 ਜੁਲਾਈ 2016 ਨੂੰ ਕੀਤੀ ਗਈ ਸੀ।

''ਕਸ਼ਮੀਰ'' ਚ ਕਤਲੇਆਮ '', ਝੂਠਾ ਦਾਅਵਾ

ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਦੀ ਖੁਫ਼ੀਆ ਏਜੰਸੀ ਆਈਐਸਆਈ ਦੇ ਸਾਬਕਾ ਡੀਜੀ ਹਾਮਿਦ ਗੁਲ ਦੇ ਬੇਟੇ ਅਬਦੁੱਲਾ ਗੁਲ ਨੇ ਇਕ ਵੀਡੀਓ ਟਵੀਟ ਕੀਤਾ ਹੈ, ਜਿਸ ਵਿਚ ਕੁਝ ਲੋਕ ਜ਼ਖਮੀਆਂ ਦੀ ਮਦਦ ਕਰਦੇ ਦਿਖਾਈ ਦੇ ਰਹੇ ਹਨ।

ਇਸ ਵੀਡੀਓ ਦੇ ਨਾਲ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਲਿਖਿਆ, "ਕਸ਼ਮੀਰ ਵਿੱਚ ਕਤਲੇਆਮ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋ ਗਿਆ ਹੈ।" ਇਹ ਵੀਡੀਓ ਮੈਨੂੰ ਇੱਕ ਕਸ਼ਮੀਰੀ ਭੈਣ ਦੁਆਰਾ ਭੇਜਿਆ ਗਿਆ ਸੀ। ਅਸੀਂ ਕਸ਼ਮੀਰੀ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਕੂਟਨੀਤਕ, ਨੈਤਿਕ ਅਤੇ ਰਾਜਨੀਤਿਕ ਸਹਾਇਤਾ ਮੁਹੱਈਆ ਕਰਵਾ ਰਹੇ ਹਾਂ। "

25 ਸੈਕਿੰਡ ਦੀ ਜਿਸ ਵੀਡੀਓ ਨੂੰ ਗੁੱਲ ਨੇ ਸਾਂਝਾ ਕੀਤਾ ਹੈ, ਇਸ ਨੂੰ 60 ਹਜ਼ਾਰ ਤੋਂ ਵੱਧ ਵਾਰ ਦੇਖਿਆ ਗਿਆ ਹੈ ਅਤੇ ਤਕਰੀਬਨ 2 ਹਜ਼ਾਰ ਲੋਕਾਂ ਨੇ ਇਸ ਨੂੰ ਸਾਂਝਾ ਕੀਤਾ ਹੈ।

ਬੀਬੀਸੀ ਨੇ ਆਪਣੀ ਜਾਂਚ ਵਿੱਚ ਦੇਖਿਆ ਕਿ ''ਕਸ਼ਮੀਰ ਨਿਊਜ਼'' ਨਾਂ ਦੇ ਇੱਕ ਯੂ-ਟਿਬਰ ਨੇ 21 ਅਕਤੂਬਰ 2018 ਨੂੰ ਭਾਰਤ ਸ਼ਾਸਿਤ ਕਸ਼ਮੀਰ ਦੇ ਕੁਲਗਾਮ ਜ਼ਿਲ੍ਹੇ ਬਾਰੇ ਦੱਸਦਿਆਂ ਇਹ ਵੀਡੀਓ ਪੋਸਟ ਕੀਤਾ ਸੀ।

ਇਸ ਘਟਨਾ ਬਾਰੇ ਇੰਟਰਨੈਟ ਦੀ ਭਾਲ ਕਰਦਿਆਂ, ਸਾਨੂੰ ''ਗ੍ਰੇਟਰ ਕਸ਼ਮੀਰ'' ਨਾਂ ਦੀ ਇੱਕ ਵੈਬਸਾਈਟ ਦਾ ਇੱਕ ਲੇਖ ਮਿਲਿਆ ਜੋ 22 ਅਕਤੂਬਰ 2018 ਨੂੰ ਪੋਸਟ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ।

ਇਸ ਲੇਖ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, ਦੱਖਣੀ ਕਸ਼ਮੀਰ ਦੇ ਕੁਲਗਾਮ ਜ਼ਿਲ੍ਹੇ ਵਿੱਚ 20-21 ਅਕਤੂਬਰ ਦੀ ਦਰਮਿਆਨੀ ਰਾਤ ਨੂੰ ਸੁਰੱਖਿਆ ਬਲਾਂ ਅਤੇ ਕੱਟੜਪੰਥੀਆਂ ਦਰਮਿਆਨ ਇੱਕ ਲੰਬੀ ਮੁਠਭੇੜ ਹੋਈ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ 7 ਆਮ ਲੋਕ ਵੀ ਮਾਰੇ ਗਏ ਸਨ।

ਵਾਇਰਲ ਹੋਈ ਵੀਡੀਓ ਵਿਚ ਲੋਕ ਇਨ੍ਹਾਂ ਆਮ ਲੋਕਾਂ ਦੀਆਂ ਲਾਸ਼ਾਂ ਨੂੰ ਪਿੰਡ ਦੇ ਬਾਹਰ ਲੈ ਕੇ ਜਾਂਦੇ ਦਿੱਖ ਦੇ ਰਹੇ ਹਨ।

ਤਕਰੀਬਨ ਇੱਕ ਸਾਲ ਬਾਅਦ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਵਿੱਚ ਕੁਲਗਾਮ ਦੀ ਇਸ ਘਟਨਾ ਦੀ ਵੀਡੀਓ ਵਾਇਰਲ ਹੋ ਰਹੀ ਹੈ, ਜਿਸ ਨੂੰ ਲੋਕ ਘਾਟੀ ਵਿੱਚ ਮੌਜੂਦਾ ਹਾਲਾਤ ਨਾਲ ਜੋੜ ਕੇ ਸਾਂਝਾ ਕਰ ਰਹੇ ਹਨ।

ਮਨੁੱਖੀ ਢਾਲ ਬਣਾਉਣ ਦੀ ਕਹਾਣੀ

ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਦੇ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਵੱਡੇ ਫੇਸਬੁੱਕ ਸਮੂਹਾਂ ਵਿਚ ਕਸ਼ਮੀਰ ਬਾਰੇ ਦੱਸਦਿਆਂ ਇਕ ਵੀਡੀਓ ਸਾਂਝਾ ਕੀਤਾ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ, ਜਿਸ ਨੂੰ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਦੇ ਮਸ਼ਹੂਰ ਪੱਤਰਕਾਰਾਂ ਵਿਚੋਂ ਇਕ ਹਾਮਿਦ ਮੀਰ ਨੇ ਵੀ ਟਵੀਟ ਕੀਤਾ ਸੀ।

ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਲਿਖਿਆ, "ਇਹ ਜੰਮੂ-ਕਸ਼ਮੀਰ (16 ਅਗਸਤ ਦਾ) ਦਾ ਤਾਜ਼ਾ ਵੀਡੀਓ ਹੈ। ਸ੍ਰੀਨਗਰ ਦੇ ਲਗਭਗ 4 ਮੁੰਡਿਆਂ ਦੀ ਭਾਰਤੀ ਫੌਜ ਨੇ ਮਨੁੱਖੀ ਢਾਲ ਬਣਾਈ ਤਾਂ ਜੋ ਉਹ ਪੱਥਰਬਾਜ਼ਾਂ ''ਤੇ ਬਚ ਕੇ ਨਿਕਲ ਸਕਣ। "

ਵੀਡੀਓ ਵਿਚ 4 ਮੁੰਡੇ ਫੌਜੀਆਂ ਵਿਚ ਬੈਠੇ ਦਿਖਾਈ ਦੇ ਰਹੇ ਹਨ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਬਾਰੇ ਦੂਸਰੇ ਪਾਸੇ ਖੜ੍ਹੇ ਕੁਝ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਇਹ ਕਹਿੰਦੇ ਸੁਣਿਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ ਕਿ ਭਾਰਤੀ ਫੌਜ ਨੇ ਪੱਥਰਬਾਜ਼ੀ ਰੋਕਣ ਲਈ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਸਾਥੀਆਂ ਨੂੰ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਕਾਰ ਦੇ ਅੱਗੇ ਬਿਠਾ ਲਿਆ ਹੈ

ਰਿਵਰਸ ਇਮੇਜ਼ ਸਰਚ ਦਰਸਾਉਂਦੀ ਹੈ ਕਿ ਇਹ ਵੀ ਇੱਕ ਸਾਲ ਪੁਰਾਣਾ ਵੀਡੀਓ ਹੈ ਅਤੇ ਜੰਮੂ-ਕਸ਼ਮੀਰ ਦੀ ਤਾਜ਼ਾ ਸਥਿਤੀ ਨਾਲ ਸਬੰਧਤ ਨਹੀਂ ਹੈ।

ਕਸ਼ਮੀਰ ਤੋਂ ਚੱਲਣ ਵਾਲੀਆਂ ਵੈਬਸਾਈਟਾਂ ''ਕਸ਼ਮੀਰ ਵਾਲਾ'' ਅਤੇ ''ਕਸ਼ਮੀਰ ਰੀਡਰ'' ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਕੁਝ ਮੁੱਖ ਧਾਰਾ ਦੀਆਂ ਵੈਬਸਾਈਟਾਂ ਨਿਊਜ਼ਲਾਂਡਰੀ ਅਤੇ ਸਕਰੌਲ ਨੇ ਵੀ ਇਸ ਘਟਨਾ ਬਾਰੇ ਜਾਣਕਾਰੀ ਦਿੱਤੀ ਸੀ।

ਉਨ੍ਹਾਂ ਅਨੁਸਾਰ ਇਹ ਘਟਨਾ 18 ਜੂਨ 2019 ਨੂੰ ਦੇ ਪੁਲਵਾਮਾ ਜ਼ਿਲ੍ਹੇ ਦੇ ਸੰਬੋਰਾ ਪਿੰਡ ਵਿੱਚ ਵਾਪਰੀ ਸੀ।

ਇਸ ਘਟਨਾ ਬਾਰੇ ਗੱਲ ਕਰਦਿਆਂ ਸਥਾਨਕ ਲੋਕਾਂ ਨੇ ਦੋਸ਼ ਲਾਇਆ ਸੀ ਕਿ ਤਲਾਸ਼ੀ ਮੁਹਿੰਮ ਦੌਰਾਨ ਸੁਰੱਖਿਆ ਬਲਾਂ ਨੇ ਚਾਰ ਨੌਜਵਾਨਾਂ ਨੂੰ ਮਨੁੱਖੀ ਢਾਲ ਵਜੋਂ ਵਰਤਿਆ। ਜਦ ਕਿ ਸਥਾਨਕ ਪੁਲਿਸ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਇਨ੍ਹਾਂ ਚਾਰਾਂ ਮੁੰਡਿਆਂ ਨੂੰ ਅਧਿਕਾਰਤ ਤੌਰ ਉੱਤੇ ਗ੍ਰਿਫਤਾਰ ਨਹੀਂ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ।

ਫੈਕਟ ਚੈਕ ਦੀਆਂ ਹੋਰ ਖ਼ਬਰਾਂ-

• ਇੰਦਰਾ ਗਾਂਧੀ ਦੇ ਸੰਸਕਾਰ ਤੇ ਮੋਦੀ ਹੰਕਾਰ ਦਾ ਫੈਕਟ ਚੈੱਕ
• ਪੀਐਮ ਮੋਦੀ ਦੀ ''ਫ੍ਰੀ ਲੈਪਟਾਪ ਯੋਜਨਾ'' ਦਾ ਸੱਚ
• ਧਾਰਾ 370 ''ਤੇ ਪੱਤਰਕਾਰਾਂ ਨਾਲ ਖਹਿਬੜੇ ਇਮਰਾਨ?
• ਹਾਰਡ ਕੌਰ ’ਤੇ ‘ਮੋਦੀ-ਭਗਤ’ ਦੇ ਹਮਲਾ ਕਰਨ ਦਾ ਸੱਚ
• ''ਬੀਬੀਸੀ ਦੇ ਨਾਮ'' ''ਤੇ ਵਾਇਰਲ ਹੋਈ ਤਸਵੀਰ ਗਲਤ
• ਮੋਦੀ ਦੇ ''ਡਰੀਮ ਪ੍ਰਾਜੈਕਟ'' ਲਈ ਮੁਸਲਮਾਨਾਂ ਦੇ 80 ਘਰਾਂ ਨੂੰ ਤੋੜਨ ਦਾ ਸੱਚ
• ਵਾਜਪਾਈ ਵੱਲੋਂ ਇੰਦਰਾ ਗਾਂਧੀ ਨੂੰ ''ਦੁਰਗਾ'' ਕਹਿਣ ਦਾ ਸੱਚ ਜਾਣੋ

ਇਹ ਵੀ ਦੇਖੋ:

https://www.youtube.com/watch?v=xWw19z7Edrs&t=1s

https://www.youtube.com/watch?v=4c_5eKlQFvI

https://www.youtube.com/watch?v=ZcOtKaL2B_w

(ਬੀਬੀਸੀ ਪੰਜਾਬੀ ਨਾਲ FACEBOOK, INSTAGRAM, TWITTERਅਤੇ YouTube ''ਤੇ ਜੁੜੋ।)