ਪੀ.ਐੱਮ. ਮੋਦੀ ਨੇ ਵਿਦਿਆਰਥੀਆਂ ਨਾਲ ਕੀਤੀ 'ਪ੍ਰੀਖਿਆ 'ਤੇ ਚਰਚਾ', ਦਿੱਤੇ ਖਾਸ ਟਿਪਸ

ਨਵੀਂ ਦਿੱਲੀ— ਦਿੱਲੀ ਦੇ ਤਾਲਕਟੋਰਾ ਸਟੇਡੀਅਮ 'ਚ 'ਪ੍ਰੀਖਿਆ 'ਤੇ ਚਰਚਾ' ਪ੍ਰੋਗਰਾਮ 'ਚ ਸ਼ੁੱਕਰਵਾਰ ਨੂੰ ਉੱਥੇ ਹਾਜ਼ਰ ਵਿਦਿਆਰਥੀਆਂ ਨੂੰ ਕਿਹਾ ਕਿ ਤੁਸੀਂ ਟੈਨਸ਼ਨ 'ਚ ਹੋ ਕੀ? ਇਹ ਭੁੱਲ ਜਾਓ ਕਿ ਤੁਸੀਂ ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਨਾਲ ਗੱਲ ਕਰ ਰਹੇ ਹੋ। ਇਹ ਸੋਚੋ ਮੈਂ ਤੁਹਾਡਾ ਦੋਸਤ ਹਾਂ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਇਹ ਦੇਸ਼ ਦੇ ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਨਹੀਂ ਸਗੋਂ ਵਿਦਿਆਰਥੀਆਂ ਦੇ ਪ੍ਰੋਗਰਾਮ ਹਨ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਮੈਂ ਸਭ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਆਪਣੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਅਧਿਆਪਕਾਂ ਨੂੰ ਨਮਨ ਕਰਦਾ ਹਾਂ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਮੈਨੂੰ ਹੁਣ ਵੀ ਵਿਦਿਆਰਥੀ ਬਣਾਏ ਰੱਖਿਆ। ਜ਼ਿਕਰਯੋਗ ਹੈ ਕਿ ਇਸ ਚਰਚਾ ਦਾ ਟਾਈਟਲ 'ਮੇਕਿੰਗ ਐਗਜ਼ਾਮ ਫਨ: ਚੈਟ ਵਿਦ ਪੀ.ਐੱਮ. ਮੋਦੀ' ਰੱਖਿਆ ਗਿਆ ਸੀ। ਪੀ.ਐੱਮ. ਮੋਦੀ ਨੇ ਪ੍ਰੀਖਿਆ ਨੂੰ ਲੈ ਕੇ ਬੱਚਿਆਂ ਨੂੰ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਸਵਾਲਾਂ ਦੇ ਜਵਾਬ ਦਿੱਤੇ ਅਤੇ ਤਣਾਅਮੁਕਤ ਰਹਿਣ ਲਈ ਕੁਝ ਟਿਪਸ ਵੀ ਦਿੱਤੇ।'' 'ਪ੍ਰੀਖਿਆ 'ਤੇ ਚਰਚਾ' ਪ੍ਰੋਗਰਾਮ ਦੇ ਮਾਧਿਅਮ ਨਾਲ ਦਿੱਲੀ 'ਚ ਵਿਦਿਆਰਥੀਆਂ ਨਾਲ ਸਿੱਧੀ ਗੱਲਬਾਤ ਅਤੇ ਹੋਰ ਖੇਤਰਾਂ ਤੋਂ ਵੀਡੀਓ ਕਾਨਫਰੈਂਸਿੰਗ ਰਾਹੀਂ ਸੰਪਰਕ ਕੀਤਾ।
ਸਵਾਲ- ਪ੍ਰੀਖਿਆ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਅਸੀਂ ਬਹੁਤ ਤਿਆਰੀ ਕਰਦੇ ਹਾਂ ਪਰ ਐਨ ਸਮੇਂ 'ਤੇ ਸਭ ਕੁਝ ਭੁੱਲ ਜਾਂਦੇ ਹਾਂ?
ਪੀ.ਐੱਮ. ਮੋਦੀ- ਆਤਮਵਿਸ਼ਵਾਸ ਹਰ ਪਲ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ਾਂ ਨਾਲ, ਖੁਦ ਨੂੰ ਆਬਜ਼ਰਬ ਕਰਨ ਨਾਲ ਆਉਂਦਾ ਹੈ, ਦਿਮਾਗ ਤੋਂ ਇਹ ਖਿਆਲ ਕੱਢ ਦਿਓ ਕਿ ਕੋਈ ਤੁਹਾਡੀ ਪ੍ਰੀਖਿਆ ਲੈ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਮਨ 'ਚ ਆਤਮਵਿਸ਼ਵਾਸ ਹੋਣਾ ਬੇਹੱਦ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹੈ, ਇਹ ਕੋਈ ਜੜੀ-ਬੂਟੀ ਨਹੀਂ, ਇਹ ਖੁਦ ਨਹੀਂ ਆਉਂਦਾ, ਸਾਨੂੰ ਹਰ ਪਲ ਖੁਦ ਨੂੰ ਕਸੌਟੀ 'ਤੇ ਕੱਸਣ ਦੀ ਆਦਤ ਪਾਉਣੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ। ਮੰਮੀ ਜਾਂ ਕੋਈ ਕਹਿ ਦੇਵੇ ਕਿ ਪ੍ਰੀਖਿਆ 'ਚ ਜਾਣ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਅਜਿਹਾ ਟੈਬਲੇਟ ਲੈ ਲੈਣਾ ਅਤੇ ਆ ਜਾਵੇ। ਹਰ ਪਲ ਕਸੌਟੀ 'ਤੇ ਕੱਸਣ ਦੀ ਆਦਤ ਪਾਉਣੀ ਹੋਵੇਗੀ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਕੈਨੇਡਾ ਦੇ ਸਨੋ ਬੋਰਡ ਦੇ ਖਿਡਾਰੀ ਦਾ ਉਦਾਹਰਣ ਦਿੱਤਾ, ਜੋ ਦੱਖਣੀ ਕੋਰੀਆ 'ਚ ਸਨੋ ਬੋਰਡ ਖੇਡ 'ਚ ਹਿੱਸਾ ਲੈਣ ਅਤੇ ਬਰੋਨਜ਼ ਮੈਡਲ ਜਿੱਤਣ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਹਾਦਸੇ ਦਾ ਸ਼ਿਕਾਰ ਹੋ ਗਿਆ ਸੀ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਉਹ ਨੌਜਵਾਨ ਕੋਮਾ 'ਚ ਚੱਲਾ ਗਿਆ ਸੀ ਪਰ ਕੋਮਾ ਤੋਂ ਆਉਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਉਸ ਨੇ ਆਪਣੇ ਦੇਸ਼ ਲਈ ਬਰੋਨਜ਼ ਮੈਡਲ ਜਿੱਤਿਆ, ਜਦੋਂ ਕਿ ਉਸ ਦੀ ਹੱਡੀ ਪਸਲੀ ਟੁੱਟ ਗਈ ਸੀ।
ਸਵਾਲ- ਪੜ੍ਹਾਈ ਤੋਂ ਧਿਆਨ ਭਟਕੇ ਤਾਂ ਕੀ ਕਰੀਏ?
ਪੀ.ਐੱਮ. ਮੋਦੀ- ਪੇਪਰਾਂ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਖੁਦ ਨੂੰ ਸ਼ਾਂਤ ਕਰੋ। ਰੋਜ਼ ਅਸੀਂ ਕੋਈ ਕੰਮ ਕਰਦੇ ਹਨ, ਜੋ ਪੂਰੇ ਧਿਆਨ ਨਾਲ ਕਰਦੇ ਹਾਂ। ਬੱਸ ਉਸ ਨੂੰ ਪੇਪਰਾਂ 'ਚ ਵੀ ਅਜਮਾਓ। ਪ੍ਰੀਖਿਆ 'ਚ ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਬੈਠੋ ਕਿ ਤੁਸੀਂ ਹੀ ਆਪਣਾ ਭਵਿੱਖ ਤੈਅ ਕਰੋਗੇ।
ਸਵਾਲ- ਕੋਈ ਘਬਰਾਹਟ ਮਹਿਸੂਸ ਕਰ ਰਿਹਾ ਹੋਵੇ ਤਾਂ ਉਸ ਨੂੰ ਕੀ ਕਰਨਾ ਚਾਹੀਦਾ?
ਪੀ.ਐੱਮ. ਮੋਦੀ- ਸਕੂਲ ਜਾਂਦੇ ਸਮੇਂ ਦਿਮਾਗ ਤੋਂ ਇਹ ਕੱਢ ਦਿਓ ਕਿ ਤੁਸੀਂ ਪ੍ਰੀਖਿਆ ਦੇਣ ਜਾ ਰਹੇ ਹੋ।'' ਤੁਸੀਂ ਇਹ ਸਮਝੋ ਕਿ ਤੁਸੀਂ ਹੀ ਖੁਦ ਨੂੰ ਨੰਬਰ ਦੇਣ ਵਾਲੇ ਹੋ। ਸਚਿਨ ਤੇਂਦੁਲਕਰ ਨੇ ਕਿਹਾ ਸੀ ਕਿ ਉਹ ਇਹ ਨਹੀਂ ਸੋਚਦੇ ਕਿ ਅੱਗੇ ਵਾਲੀ ਗੇਂਦ ਕਿਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਹੋਵੇਗੀ ਜਾਂ ਪਿਛਲੀ ਗੇਂਦ ਕਿਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੀ ਸੀ ਸਗੋਂ ਉਸ ਸਮੇਂ ਦੀ ਗੇਂਦ ਖੇਡਦੇ ਹਨ। ਮੌਜੂਦਾ ਸਮੇਂ 'ਚ ਜਿਉਂਣ ਦੀ ਆਦਤ ਧਿਆਨ ਕੇਂਦਰਿਤ ਕਰਨ ਦਾ ਰਸਤਾ ਖੋਲ੍ਹ ਦਿੰਦੀ ਹੈ। ਇਸ ਦਾ ਅਰਥ ਇਹ ਨਹੀਂ ਕਿ ਅਤੀਤ ਦਾ ਮਹੱਤਵ ਨਹੀਂ ਹੈ, ਅਤੀਤ ਦਾ ਆਪਣਾ ਮਹੱਤਵ ਹੈ ਪਰ ਜਦੋਂ ਉਹ ਬੋਝ ਬਣ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਤਾਂ ਭਵਿੱਖ ਦੇ ਸੁਪਨੇ ਕੁਚਲ ਦਿੰਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਮੌਜੂਦਾ ਸਮਾਂ ਵੀ ਮੁਸ਼ਕਲਾਂ ਭਰਿਆ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।
ਸਵਾਲ- ਪ੍ਰੀਖਿਆ ਦੌਰਾਨ ਮਾਂ-ਬਾਪ ਬੱਚਿਆਂ 'ਤੇ ਦਬਾਅ ਬਣਾਉਂਦੇ ਹਨ ਪਰ ਸੰਤੁਸ਼ਟ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦੇ ਹਨ। ਇਸ ਨਾਲ ਬੱਚਿਆਂ ਦੇ ਅੰਦਰ ਦੀਆਂ ਇੱਛਾਵਾਂ ਮਰ ਜਾਂਦੀਆਂ ਹਨ। ਅਜਿਹੇ ਕਿਉਂ ਕਰੀਏ?
ਪੀ.ਐੱਮ. ਮੋਦੀ- ਮੋਦੀ ਨੇ ਇਸ ਸਵਾਲ 'ਤੇ ਚੁਟਕੀ ਲੈਂਦੇ ਹੋਏ ਕਿਹਾ ਕਿ ਕੀ ਬੱਚੇ ਚਾਹੁੰਦੇ ਹਨ ਕਿ ਮੈਂ ਹੁਣ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਮਾਤਾ-ਪਿਤਾ ਦੀ ਕਲਾਸ ਲਵਾਂ। ਸਾਨੂੰ ਆਪਣੇ ਮਾਤਾ-ਪਿਤਾ ਦੇ ਇਰਾਦਿਆਂ 'ਤੇ ਸ਼ੱਕ ਨਹੀਂ ਕਰਨਾ ਚਾਹੀਦਾ, ਇਹ ਸਵੀਕਾਰ ਕਰਨਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ ਕਿ ਮਾਂ-ਬਾਪ ਨੇ ਤੁਹਾਡੇ ਸੁਪਨਿਆਂ ਨੂੰ ਸਾਕਾਰ ਕਰਨ ਲਈ ਜੀਵਨ ਖਪਾ ਦਿੱਤਾ ਹੈ। ਇਕ ਵਾਰ ਇਹ ਤੈਅ ਕਰ ਲਵੋ, ਉਦੋਂ ਸਭ ਕੁਝ ਠੀਕ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।'' ਕੁਝ ਮਾਤਾ-ਪਿਤਾ ਆਪਣੇ ਬੱਚਿਆਂ ਤੋਂ ਆਪਣੇ ਅਧੂਰ ਸੁਪਨੇ ਨੂੰ ਪੂਰਾ ਕਰਵਾਉਣਾ ਚਾਹੁੰਦੇ ਹਨ। ਇਹ ਠੀਕ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਹਰ ਬੱਚੇ 'ਚ ਹੁਨਰ ਹੁੰਦਾ ਹੈ, ਸਾਰੇ ਮਾਤਾ-ਪਿਤਾ ਨੂੰ ਅਪੀਲ ਹੈ ਕਿ ਆਪਣੇ ਬੱਚਿਆਂ ਨੂੰ ਸਿਰਫ ਇਕ ਪ੍ਰੀਖਿਆ ਨਾਲ ਨਾ ਤੋਲੋ। ਜ਼ਿੰਦਗੀ 'ਚ ਅਜਿਹੇ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਐਗਜ਼ਾਮ ਆਉਣਗੇ, ਇਸ ਲਈ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਪ੍ਰੇਰਿਤ ਕਰੋ।
ਪੀ.ਐੱਮ. ਮੋਦੀ ਨੇ ਬੱਚਿਆਂ ਨੂੰ ਦਿੱਤੇ ਇਹ ਟਿਪਸ
ਖੁਦ ਨੂੰ ਜਾਣਨ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕਰੋ।''
ਤੁਸੀਂ ਆਪਣੇ ਦੋਸਤਾਂ ਨਾਲ ਮੁਕਾਬਲੇ 'ਚ ਕਿਉਂ ਉਤਰਦੇ ਹੋ? ਤੁਹਾਡੇ ਸੁਪਨੇ ਵੱਖ ਹਨ, ਵਾਤਾਵਰਣ ਵੱਖ ਹੈ। ਪਹਿਲਾਂ ਸਾਨੂੰ ਖੁਦ ਨੂੰ ਜਾਣਨਾ ਚਾਹੀਦਾ। ਜਦੋਂ ਤੁਸੀਂ ਮੁਕਾਬਲੇ 'ਚ ਉਤਰਦੇ ਹੋ ਤਾਂ ਤਣਾਅ ਮਹਿਸੂਸ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਤੁਸੀਂ ਖੁਦ ਲਈ ਕੰਮ ਕਰੋ। ਮੁਕਾਬਲਾ ਆਪਣੇ ਆਪ ਹੋ ਜਾਵੇਗਾ, ਪਹਿਲਾਂ ਤੁਸੀਂ ਖੁਦ ਨੂੰ ਜਾਣ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕਰੋ ਅਤੇ ਜਿਸ 'ਚ ਸਮਰੱਥ ਹੈ, ਉਸੇ 'ਚ ਅੱਗੇ ਵਧਣ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕਰੋ।''
ਖੁਦ ਨਾਲ ਮੁਕਾਬਲਾ ਕਰੋ, ਜੇਕਰ ਇਕ ਵਾਰ ਅਸੀਂ ਖੁਦ ਤੋਂ 2 ਕਦਮ ਅੱਗੇ ਵਧਣਾ ਸਿੱਖ ਲਈਏ ਤਾਂ ਅੰਦਰੋਂ ਊਰਜਾ ਪ੍ਰਗਟ ਹੋਵੇਗੀ ਜੋ ਨਵੇਂ ਹਾਜ਼ਰੀਨਾ ਨੂੰ ਪਾਰ ਕਰਨ ਦੀ ਤਾਕਤ ਦੇਵੇਗੀ, ਇਸ ਲਈ ਮੁਕਾਬਲੇ 'ਚੋਂ ਨਿਕਲ ਕੇ ਇਕਰਾਰਨਾਮਾ ਕਰੋ।
ਸਭ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਬੱਚਿਆਂ ਨੂੰ 'ਡਿਫੋਕਸ' ਹੋਣਾ ਸਿੱਖਣਾ ਚਾਹੀਦਾ। ਘੜੇ 'ਚ ਜੇਕਰ ਪਾਣੀ ਉੱਪਰ ਤੱਕ ਭਰ ਜਾਵੇਗਾ ਤਾਂ ਪਾਣੀ ਤਾਂ ਬਾਹਰ ਨਿਕਲੇਗਾ ਹੀ। ਇਸ ਲਈ ਸਭ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਡਿਫੋਕਸ ਹੋਣਾ ਸਿੱਖੋ, ਇਸ ਨਾਲ ਤੁਹਾਨੂੰ ਤਣਾਅ ਨਹੀਂ ਹੋਵੇਗਾ।
ਅੱਜ ਵਿਦਿਆਰਥੀਆਂ ਦੇ ਆਲੇ-ਦੁਆਲੇ 24 ਘੰਟੇ ਪ੍ਰੀਖਿਆ, ਕਰੀਅਰ ਵਰਗੇ ਸ਼ਬਦ ਚੱਲਦੇ ਰਹਿੰਦੇ ਹਨ। ਇਹ ਸਮਝਣ ਦੀ ਲੋੜ ਹੈ ਕਿ ਇਸ ਤੋਂ ਵੀ ਵੱਖ ਦੁਨੀਆ ਹੈ। ਖੇਡ ਹੈ, ਪੰਚਮਹਾਭੂਤ ਹਨ, ਜਿਸ 'ਚ ਧਰਤੀ, ਆਕਾਸ਼, ਹਵਾ, ਪਾਣੀ, ਅੱਗ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ।
ਸਾਡੇ ਸਰੀਰ ਦੀ ਰਚਨਾ ਹੀ ਅਜਿਹੀ ਬਣੀ ਹੈ ਕਿ ਜਦੋਂ ਵੀ ਅਸੀਂ ਇਨ੍ਹਾਂ ਪੰਚਮਹਾਭੂਤਾਂ ਦੇ ਸੰਪਰਕ 'ਚ ਆਉਂਦੇ ਹਾਂ ਤਾਂ ਇਹ ਸਾਨੂੰ ਤਾਜ਼ਾ ਕਰ ਦਿੰਦੀ ਹੈ।''
ਵਿਦਿਆਰਥੀਆਂ ਨੂੰ ਆਪਣੀ ਪਸੰਦ ਦੀਆਂ ਚੀਜ਼ਾਂ ਕਰਨ ਜਿਵੇਂ ਖੇਡਣ, ਗੀਤ ਗਾਉਣ, ਖੁੱਲ੍ਹੇ ਪੈਰ ਮਿੱਟੀ 'ਤੇ ਤੁਰਨ ਆਦਿ ਨਹੀਂ ਛੱਡਣਾ ਚਾਹੀਦਾ।
ਆਪਣੇ ਕੀਮਤੀ ਸਮੇਂ ਦੀ ਭਰਪੂਰ ਵਰਤੋਂ ਕਰੋ। ਸਭ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਪਹਿਲ ਤੈਅ ਕਰੋ। ਸਮੇਂ ਅਨੁਸਾਰ ਆਪਣੇ ਟਾਈਮਟੇਬਲ ਨੂੰ ਤੈਅ ਕਰੋ। ਸਾਰੇ ਵਿਦਿਆਰਥੀਆਂ ਨੂੰ ਡਾਇਰੀ ਲਿਖਣੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ, ਡਾਇਰੀ 'ਚ ਲਿਖੋ ਕਿ ਕੱਲ ਕੀ ਕਰਨਾ ਹੈ।