ਪੰਜਾਬ 'ਚ ਫ਼ਸਲੀ ਵਿਭਿੰਨਤਾ ਦੇ ਯਤਨ ਪਏ ਮੱਠੇ, ਕਿਸਾਨ ਨਰਮੇ ਤੋਂ ਵੀ ਕਰਨ ਲੱਗੇ ਕਿਨਾਰਾ

ਬਠਿੰਡਾ- ਪੰਜਾਬ ਸਰਕਾਰ ਵੱਲੋਂ ਫਸਲੀ ਵਿਭਿੰਨਤਾ ਨੂੰ ਉਤਸ਼ਾਹਿਤ ਕਰਨ ਦੇ ਯਤਨ ਇਸ ਸਾਲ ਕਣਕ ਦੀ ਵਾਢੀ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਠੱਪ ਹੋ ਗਏ ਹਨ। ਇਸ ਵਾਰ ਕਪਾਹ ਦੀ ਰਵਾਇਤੀ ਫ਼ਸਲ ਹੇਠਲਾ ਰਕਬਾ 1.80 ਲੱਖ ਹੈਕਟੇਅਰ ਜਾਂ 4.50 ਲੱਖ ਏਕੜ ਨੂੰ ਛੂਹ ਗਿਆ ਹੈ, ਜੋ ਕਿ 2010 ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਸਭ ਤੋਂ ਘੱਟ ਹੈ, ਜਦੋਂ ਕਿ ਗਰਮੀਆਂ ਦੀ ਮੂੰਗੀ ਜਾਂ ਹਰੇ ਛੋਲਿਆਂ ਦਾ ਰਕਬਾ ਫ਼ਸਲ ਵੀ 52,000 ਹੈਕਟੇਅਰ ਜਾਂ 1.30 ਲੱਖ ਏਕੜ ਤੋਂ ਘਟ ਕੇ 21,000 ਹੈਕਟੇਅਰ ਜਾਂ 500502 ਏਕੜ ਬਾਕੀ ਰਹਿ ਗਿਆ ਹੈ। 2022 'ਚ ਮਾਹਿਰਾਂ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਦੋ ਫ਼ਸਲਾਂ ਦੀ ਕਾਸ਼ਤ ਵਿੱਚ ਗਿਰਾਵਟ ਦਾ ਮਤਲਬ ਹੈ ਪਾਣੀ 'ਤੇ ਸਿੱਧਾ ਦਬਾਅ ਅਜਿਹੇ ਸਮੇਂ ਵਿੱਚ ਸਰਕਾਰ ਕੁਦਰਤੀ ਸਰੋਤਾਂ ਨੂੰ ਬਚਾਉਣ ਲਈ ਸਖ਼ਤ ਮਿਹਨਤ ਕਰ ਰਹੀ ਹੈ।

ਅਧਿਕਾਰੀਆਂ ਨੇ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਸੂਬੇ ਦੇ ਅਧਿਕਾਰੀਆਂ ਨੇ 2023-24 ਦੇ ਸਾਉਣੀ ਚੱਕਰ 'ਚ 3 ਲੱਖ ਹੈਕਟੇਅਰ ਰਕਬਾ ਕਪਾਹ ਹੇਠ ਲਿਆਉਣ ਦਾ ਟੀਚਾ ਰੱਖਿਆ ਸੀ, ਪਰ ਉਹ ਪਿਛਲੇ ਸਾਲ ਦੇ ਅੰਕੜੇ ਦੇ ਨੇੜੇ ਵੀ ਨਹੀਂ ਪਹੁੰਚ ਸਕੇ, ਜਦੋਂ ਕਿ ਮਾਲਵਾ ਖ਼ੇਤਰ ਵਿੱਚ 2.47 ਲੱਖ ਹੈਕਟੇਅਰ ਰਕਬੇ 'ਚ ਬੀਜਾਈ ਕੀਤੀ ਗਈ ਸੀ। ਸੂਬੇ ਦੇ ਖੇਤੀਬਾੜੀ ਵਿਭਾਗ ਦੇ ਡਾਇਰੈਕਟਰ ਗੁਰਵਿੰਦਰ ਸਿੰਘ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਸੂਬੇ ਦੇ ਦੱਖਣ-ਪੱਛਮੀ ਖ਼ੇਤਰ ਵਿਚ ਅਰਧ-ਸੁੱਕੇ ਖ਼ੇਤਰ ਵਿੱਚ ਕਪਾਹ ਦੇ ਰਕਬੇ ਵਿੱਚ ਤੇਜ਼ੀ ਨਾਲ ਗਿਰਾਵਟ ਨਾਲ ਪਾਣੀ ਦੀ ਲੋੜ ਵਾਲੇ ਚੌਲਾਂ ਦੀ ਕਾਸ਼ਤ ਵੱਲ ਰੁਖ ਹੋਵੇਗਾ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਕਿਹਾ ਕਿ 2022 'ਚ ਬਾਸਮਤੀ ਦੀ ਬਿਜਾਈ 4.6 ਲੱਖ ਹੈਕਟੇਅਰ ਰਕਬੇ ਵਿਚ ਕੀਤੀ ਗਈ ਸੀ ਅਤੇ ਕਪਾਹ ਦੇ ਰਕਬੇ 'ਚ ਕਮੀ ਆਉਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਇਹ ਰਕਬਾ 7 ਲੱਖ ਹੈਕਟੇਅਰ ਤੱਕ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ, ਕਿਉਂਕਿ ਕਿਸਾਨ ਖੁਸ਼ਬੂਦਾਰ ਚੌਲਾਂ ਦੀਆਂ ਕਿਸਮਾਂ ਤੋਂ ਸ਼ਾਨਦਾਰ ਲਾਭ ਲੈਣ ਦੀ ਉਮੀਦ ਰੱਖਦੇ ਹਨ।

ਇਹ ਵੀ ਪੜ੍ਹੋ-  ਨਵਜਨਮੇ ਬੱਚੇ ਨੂੰ ਛੱਡ ਕੇ ਭੱਜੀ ਮਾਂ 2 ਦਿਨਾਂ ਬਾਅਦ ਵਾਪਸ ਪਰਤੀ, DNA ਟੈਸਟ ਕਰਵਾਉਣ ਦੀ ਯੋਜਨਾ

ਡਾਇਰੈਕਟਰ ਗੁਰਵਿੰਦਰ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਵਿਭਾਗ ਫ਼ਸਲੀ ਵਿਭਿੰਨਤਾ 'ਚ ਛੋਟੀਆਂ, ਮੱਧਮ ਅਤੇ ਲੰਮੀ ਮਿਆਦ ਦੀਆਂ ਚੁਣੌਤੀਆਂ ਦੇ ਹੱਲ ਲਈ ਯੋਜਨਾ ਬਣਾ ਰਿਹਾ ਹੈ। “2022 ਦੇ ਉਲਟ, ਕਣਕ ਦੀ ਵਾਢੀ 'ਚ ਦੇਰੀ ਕਾਰਨ ਗਰਮੀਆਂ ਦੀ ਮੂੰਗੀ ਹੇਠਲਾ ਰਕਬਾ ਘਟਿਆ ਹੈ। ਸਰਕਾਰੀ ਅੰਕੜਿਆਂ ਅਨੁਸਾਰ ਬਠਿੰਡਾ ਨੇ 2022-23 ਦੇ 70,000 ਹੈਕਟੇਅਰ ਤੋਂ ਇਸ ਸੀਜ਼ਨ 'ਚ ਕਪਾਹ ਹੇਠ 80,000 ਹੈਕਟੇਅਰ ਰਕਬਾ ਵਧਾਉਣ ਦਾ ਟੀਚਾ ਰੱਖਿਆ ਸੀ ਪਰ ਇਹ 40,000 ਹੈਕਟੇਅਰ 'ਤੇ ਰੁਕ ਗਿਆ ਕਿਉਂਕਿ ਕਿਸਾਨਾਂ ਦਾ ਕਪਾਹ ਦੀ ਕਾਸ਼ਤ ਤੋਂ ਵਿਸ਼ਵਾਸ ਖ਼ਤਮ ਹੋ ਗਿਆ ਸੀ। ਪਿਛਲੇ ਦੋ ਲਗਾਤਾਰ ਸੀਜ਼ਨਾਂ 'ਚ ਘਾਤਕ ਗੁਲਾਬੀ ਸੁੰਡੀ ਅਤੇ ਚਿੱਟੀ ਮੱਖੀ ਦੇ ਹਮਲੇ ਕਾਰਨ ਕਪਾਹ ਦਾ ਝਾੜ ਬੁਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਹੋਇਆ ਸੀ। 30,000 ਹੈਕਟੇਅਰ ਜਾਂ 75,000 ਏਕੜ ਦਾ ਨੁਕਸਾਨ ਝੋਨੇ ਦੀ ਖੇਤੀ ਵੱਲ ਜਾਵੇਗਾ। 

ਬਠਿੰਡਾ ਦੇ ਮੁੱਖ ਖੇਤੀਬਾੜੀ ਅਫ਼ਸਰ ਦਿਲਬਾਗ ਸਿੰਘ ਨੇ ਐਤਵਾਰ ਨੂੰ ਕਿਹਾ ਕਿ ਪਿਛਲੇ ਕੁਝ ਸਾਲਾਂ ਦੌਰਾਨ ਭਾਰੀ ਵਿੱਤੀ ਨੁਕਸਾਨ ਝੱਲਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਕਿਸਾਨ ਗੈਰ-ਬਾਸਮਤੀ ਕਿਸਮਾਂ ਉਗਾਉਣ ਤੋਂ ਯਕੀਨੀ ਆਮਦਨੀ ਵੱਲ ਨਜ਼ਰ ਮਾਰ ਰਹੇ ਹਨ। ਇਸੇ ਤਰ੍ਹਾਂ ਅਧਿਕਾਰੀਆਂ ਨੇ ਮਾਨਸਾ ਵਿੱਚ ਕਪਾਹ ਦਾ ਰਕਬਾ 2022 'ਚ 47,000 ਹੈਕਟੇਅਰ ਤੋਂ ਵਧ ਕੇ ਇਸ ਸਾਲ 'ਚ 60,000 ਹੈਕਟੇਅਰ ਹੋਣ ਦੀ ਉਮੀਦ ਜਤਾਈ ਹੈ ਪਰ ਅੰਕੜੇ ਦੱਸਦੇ ਹਨ ਕਿ ਜ਼ਿਲ੍ਹੇ ਵਿੱਚ ਕਿਸਾਨਾਂ ਨੇ ਸਿਰਫ਼ 26,000 ਹੈਕਟੇਅਰ ਰਕਬੇ 'ਚ ਹੀ ਨਰਮੇ ਦੀ ਬਿਜਾਈ ਕੀਤੀ ਹੈ।

ਇਹ ਵੀ ਪੜ੍ਹੋ- ਪੁੱਤ ਬਣਿਆ ਕਪੁੱਤ! ਬੇਦਖ਼ਲ ਕੀਤੇ ਮਾਪੇ, ਪਾਰਕ ’ਚ ਸੌਂ ਰਿਹੈ ਪਿਓ, ਧੀਆਂ ਘਰ ਰਹਿ ਰਹੀ ਮਾਂ

ਮੁਕਤਸਰ ਦੇ ਸੀਏਓ ਗੁਰਪ੍ਰੀਤ ਸਿੰਘ ਅਨੁਸਾਰ ਵਿਭਾਗ ਨੇ ਕਪਾਹ ਹੇਠ ਰਕਬਾ 33,000 ਹੈਕਟੇਅਰ ਤੋਂ ਵਧਾ ਕੇ 50,000 ਹੈਕਟੇਅਰ ਕਰਨ ਲਈ ਕੰਮ ਕੀਤਾ ਸੀ, ਪਰ ਕਿਸਾਨ ਇਸ ਸੀਜ਼ਨ ਵਿੱਚ ਰਵਾਇਤੀ ਫ਼ਸਲ ਤੋਂ ਹਟ ਗਏ ਹਨ। ਮੁਕਤਸਰ ਵਿੱਚ ਮੁਸ਼ਕਿਲ ਨਾਲ 19,000 ਹੈਕਟੇਅਰ ਰਕਬੇ ਨੂੰ ਛੂਹ ਸਕਿਆ। ਸਮੇਂ ਸਿਰ ਨਹਿਰੀ ਪਾਣੀ ਅਤੇ ਸਬਸਿਡੀ ਵਾਲੇ ਬੀਜਾਂ ਦੀ ਵੰਡ ਨੂੰ ਯਕੀਨੀ ਬਣਾਉਣ ਦੇ ਬਾਵਜੂਦ, ਕਿਸਾਨਾਂ ਨੇ ਇਸ ਖ਼ੇਤਰ ਦੀ ਰਵਾਇਤੀ ਸਾਉਣੀ ਦੀ ਫ਼ਸਲ ਬੀਜਣ ਤੋਂ ਇਨਕਾਰ ਕਰ ਦਿੱਤਾ। ਸਾਡੀਆਂ ਐਕਸਟੈਂਸ਼ਨ ਟੀਮਾਂ ਨੇ ਸਖ਼ਤ ਮਿਹਨਤ ਕੀਤੀ ਪਰ ਕਪਾਹ ਉਤਪਾਦਕਾਂ ਨੇ ਵਿਸ਼ਵਾਸ ਨਹੀਂ ਕੀਤਾ। 

ਨਰਮੇ ਹੇਠ 90,000 ਹੈਕਟੇਅਰ ਰਕਬੇ ਦੇ ਨਾਲ, ਫਾਜ਼ਿਲਕਾ ਵਿੱਚ ਇਸ ਸੀਜ਼ਨ ਵਿੱਚ ਪੰਜਾਬ ਵਿੱਚ ਨਰਮੇ ਦੇ ਕੁੱਲ ਰਕਬੇ ਦਾ ਅੱਧਾ ਹਿੱਸਾ ਦਰਜ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ। ਫਾਜ਼ਿਲਕਾ ਦੇ ਅਬੋਹਰ ਦੇ ਖੁਸ਼ਕ ਖੇਤਰ ਦੇ ਕਿਸਾਨਾਂ ਕੋਲ ਕਪਾਹ ਬੀਜਣ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਹੋਰ ਕੋਈ ਵਿਕਲਪ ਨਹੀਂ ਹੈ। ਜਦੋਂ ਕਿ ਬਾਕੀ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ ਜਿੱਥੇ ਵੀ ਸਿੰਚਾਈ ਦੀਆਂ ਸਹੂਲਤਾਂ ਵਧੀਆ ਸਨ, ਉੱਥੇ ਕਿਸਾਨ ਨਰਮੇ ਤੋਂ ਕਿਨਾਰਾ ਕਰ ਗਏ।

ਨੋਟ- ਇਸ ਖ਼ਬਰ ਸਬੰਧੀ ਤੁਹਾਡੀ ਕੀ ਹੈ ਰਾਏ, ਕੁਮੈਂਟ ਬਾਕਸ 'ਚ ਦੱਸੋ।