ਪੁਲਸ ਲਈ ਗਲ਼ੇ ਦੀ ਹੱਡੀ ਬਣਿਆ ਸਾਈਬਰ ਕ੍ਰਾਈਮ, ਲਗਾਤਾਰ ਵਧ ਰਹੇ ਮਾਮਲੇ ਬਣੇ ਚਿੰਤਾ ਦਾ ਵਿਸ਼ਾ

03/09/2022 10:25:02 PM

ਅੰਮ੍ਰਿਤਸਰ (ਜਸ਼ਨ) : ਜਦੋਂ ਤੋਂ ਦੇਸ਼ ਦੇ ਸਾਰੇ ਵਿਭਾਗਾਂ ਨੇ ਖੁਦ ਨੂੰ ਆਨਲਾਈਨ ਕਰਨ ਦੀ ਕਵਾਇਦ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤੀ ਹੈ, ਉਦੋਂ ਤੋਂ ਹੀ ਸਾਈਬਰ ਕ੍ਰਾਈਮ ਅਤੇ ਆਨਲਾਈਨ ਧੋਖਾਧੜੀ ਦੇ ਮਾਮਲੇ ਵੱਡੀ ਪੱਧਰ ’ਤੇ ਸਾਹਮਣੇ ਆ ਰਹੇ ਹਨ ਪਰ ਪੁਲਸ ਕੇਸ ਦਰਜ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਕੁਝ ਕਰਨ ਦੇ ਯੋਗ ਨਹੀਂ ਹੈ। ਭਾਵੇਂ ਜ਼ਿਲ੍ਹਾ ਪੁਲਸ ਨੇ ਸਾਈਬਰ ਕ੍ਰਾਈਮ ਦੇ ਮਾਮਲਿਆਂ ਨੂੰ ਨੱਥ ਪਾਉਣ ਲਈ ਵੱਖਰੇ ਤੌਰ ’ਤੇ ਸਾਈਬਰ ਵਿੰਗ ਕਾਇਮ ਕੀਤਾ ਹੋਇਆ ਹੈ ਪਰ ਹੈਰਾਨੀਜਨਕ ਪਹਿਲੂ ਇਹ ਹੈ ਕਿ ਇਹ ਵਿੰਗ ਵੱਡੀ ਫੌਜ ਹੋਣ ਦੇ ਬਾਵਜੂਦ ਜ਼ਿਆਦਾਤਰ ਕੇਸਾਂ ਨੂੰ ਹੱਲ ਕਰਨ ਵਿਚ ਅਸਮਰੱਥ ਸਾਬਤ ਹੋਇਆ ਹੈ। ਦੱਸਣਯੋਗ ਹੈ ਕਿ ਪੁਲਸ ਨੇ ਇਸ ਵਿਭਾਗ ਵਿਚ ਪੜ੍ਹੇ-ਲਿਖੇ ਅਤੇ ਚੁਸਤ-ਦਰੁਸਤ ਮੁਲਾਜ਼ਮਾਂ ਦੀ ਭਰਤੀ ਕੀਤੀ ਹੋਈ ਹੈ ਪਰ ਜੋ ਵਹਿਸ਼ੀ ਅਪਰਾਧ ਕਰਦੇ ਹਨ, ਉਹ ਪੁਲਸ ਮੁਲਾਜ਼ਮਾਂ ’ਤੇ ਭਾਰੀ ਸਾਬਤ ਹੁੰਦੇ ਹਨ। ਪੁਲਸ ਲਈ ਅਜਿਹੇ ਸ਼ਰਾਰਤੀ ਅਨਸਰਾਂ ਨੂੰ ਫੜਨਾ ਦੂਰ ਦੀ ਗੱਲ ਸਾਬਤ ਹੋ ਰਹੀ ਹੈ।

ਇਹ ਵੀ ਪੜ੍ਹੋ : ਚੋਣ ਨਤੀਜਿਆਂ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਕਾਂਗਰਸ 'ਚ ਹਲਚਲ, ਭਲਕੇ ਸ਼ਾਮ 5 ਵਜੇ ਸਿੱਧੂ ਨੇ ਵਿਧਾਇਕ ਦਲ ਦੀ ਸੱਦੀ ਮੀਟਿੰਗ

ਜ਼ਿਕਰਯੋਗ ਹੈ ਕਿ ਦੇਸ਼ ਭਰ ਵਿਚ ਲੋਕਾਂ ਦੀ ਸਹੂਲਤ ਲਈ ਸਰਕਾਰ ਨੇ ਸਾਰੇ ਵਿਭਾਗਾਂ ਨੂੰ ਕੰਮ ਆਨਲਾਈਨ ਕਰਨ ਲਈ ਕਿਹਾ ਹੈ ਅਤੇ ਇਨ੍ਹਾਂ ਵਿਚ ਬੈਂਕਾਂ ਤੇ ਪੈਸੇ ਨਾਲ ਸਬੰਧਤ ਹੋਰ ਐਪਸ ਵੀ ਅਛੂਤੇ ਨਹੀਂ ਹਨ। ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਸਰਕਾਰ ਨੇ ਕੈਸ਼ ਮਨੀ ਰੱਖਣ ਲਈ ਕੈਸ਼ਲੈੱਸ ਅਤੇ ਪਲਾਸਟਿਕ ਮਨੀ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ’ਤੇ ਵੀ ਜ਼ੋਰ ਦਿੱਤਾ ਹੈ ਪਰ ਹੁਣ ਸ਼ਰਾਰਤੀ ਠੱਗਾਂ ਨੇ ਧੋਖਾਧੜੀ ਕਰਨ ਦੇ ਨਵੇਂ ਤਰੀਕੇ ਲੱਭ ਲਏ ਹਨ ਅਤੇ ਅੱਜ-ਕੱਲ੍ਹ ਉਨ੍ਹਾਂ ’ਚੋਂ ਸਾਈਬਰ ਅਪਰਾਧ ਮੁੱਖ ਹੈ। ਖਾਸ ਕਰਕੇ ਆਨਲਾਈਨ ਧੋਖਾਧੜੀ ਦੇ ਮਾਮਲਿਆਂ ਵਿਚ ਪਹਿਲਾਂ ਪੁਰਾਣੇ ਲੋਕ ਜ਼ਿਆਦਾ ਫਸ ਜਾਂਦੇ ਸਨ ਪਰ ਹੁਣ ਆਨਲਾਈਨ ਠੱਗ ਇੰਨੇ ਚਲਾਕ ਹਨ ਕਿ ਪੜ੍ਹੇ-ਲਿਖੇ ਲੋਕ ਵੀ ਇਨ੍ਹਾਂ ਦੀਆਂ ਗੱਲਾਂ ਵਿਚ ਫਸ ਜਾਂਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਤੋਂ ਮੋਟੀ ਰਕਮ ਦੀ ਠੱਗੀ ਮਾਰ ਲੈਂਦੇ ਹਨ। ਅਜਿਹਾ ਨਹੀਂ ਹੈ ਕਿ ਪੁਲਸ ਨੂੰ ਇਸ ਬਾਰੇ ਕੋਈ ਜਾਣਕਾਰੀ ਨਹੀਂ ਹੈ ਪਰ ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੀ ਧੋਖਾਧੜੀ ਕਈ ਪੁਲਸ ਵਾਲਿਆਂ ਨਾਲ ਹੋ ਚੁੱਕੀ ਹੈ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਇਸ ਵਿਚ ਆਪਣੇ ਲੱਖਾਂ ਰੁਪਏ ਖਰਚ ਕੀਤੇ ਹਨ।

ਇਹ ਵੀ ਪੜ੍ਹੋ : ਅੱਜ ਦੀਆਂ ਵੱਡੀਆਂ ਖ਼ਬਰਾਂ

ਦੱਸਣਯੋਗ ਹੈ ਕਿ ਜ਼ਿਆਦਾਤਰ ਲੋਕ ਬੈਂਕਾਂ, ਪੈਸਿਆਂ ਅਤੇ ਬੱਚਤ ਨਾਲ ਜੁੜੀ ਸਾਰੀ ਜਾਣਕਾਰੀ ਆਪਣੇ ਮੋਬਾਇਲ ’ਚ ਰੱਖਦੇ ਹਨ। ਮੋਬਾਇਲ ਫੋਨ ਰਾਹੀਂ ਇਕ ਖਾਤੇ ਤੋਂ ਦੂਜੇ ਖਾਤੇ ਵਿਚ ਟਰਾਂਸਫਰ ਕਰਨਾ ਪੈਸੇ ਦੇ ਲੈਣ-ਦੇਣ ਦਾ ਸਭ ਤੋਂ ਆਸਾਨ ਤਰੀਕਾ ਬਣਾਇਆ ਗਿਆ ਸੀ ਪਰ ਲੁਟੇਰਿਆਂ ਵੱਲੋਂ ਇਸ ਸਹੂਲਤ ਨੂੰ ਠੱਗਣ ਦਾ ਜ਼ਰੀਆ ਬਣਾ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ। ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਹੁਣ ਮੋਬਾਇਲਾਂ ’ਚ ਕਈ ਐਪਸ, ਗੂਗਲ ਪੇ, ਫੋਨ ਪੇ, ਪੇਟੀਐੱਮ ਅਤੇ ਕਈ ਆਨਲਾਈਨ ਐਪਸ ਲੋਕਾਂ ਦੀ ਸਹੂਲਤ ਲਈ ਮਾਹਿਰਾਂ ਵੱਲੋਂ ਬਣਾਈਆਂ ਗਈਆਂ ਸਨ ਪਰ ਹੁਣ ਇਹ ਐਪਸ ਠੱਗੀ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਸ਼ਰਾਰਤੀ ਅਨਸਰਾਂ ਦਾ ਆਪਣਾ ਮੁੱਖ ਹਥਿਆਰ ਬਣ ਗਏ ਹਨ, ਜਿਸ ਕਾਰਨ ਉਹ ਕਿਤੇ ਬੈਠ ਕੇ ਥੋੜ੍ਹੋ ਸਮੇਂ ਵਿੱਚ ਹੀ ਕਿਸੇ ਦੇ ਬੈਂਕ ਖਾਤੇ ਵਿੱਚੋਂ ਸਾਰੀ ਰਕਮ ਕਢਵਾ ਲੈਂਦੇ ਹਨ। ਅਜੇ ਤੱਕ ਪੁਲਸ ਅਜਿਹੇ ਮਾਮਲਿਆਂ ਨੂੰ ਪੂਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਹੱਲ ਕਰਨ ਵਿਚ ਨਾਕਾਮਯਾਬ ਸਾਬਤ ਹੋ ਰਹੀ ਹੈ।

ਇਹ ਵੀ ਪੜ੍ਹੋ : ਚੋਣ ਨਤੀਜਿਆਂ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਪੰਜਾਬ 'ਚ ਹੋਇਆ ਧਮਾਕਾ, ਪੁਲਸ ਚੌਕੀ ਨੂੰ ਉਡਾਉਣ ਦੀ ਕੀਤੀ ਗਈ ਕੋਸ਼ਿਸ਼

ਅਜਿਹੇ ਮਾਮਲਿਆਂ ਵਿਚ ਜਾਂਚ ਦੌਰਾਨ ਇਹ ਰਕਮ ਕਿਸ ਬੈਂਕ ਖਾਤੇ ਵਿਚ ਟਰਾਂਸਫਰ ਕੀਤੀ ਗਈ ਹੈ, ਇਹ ਵੀ ਪਤਾ ਲੱਗ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ਉਕਤ ਬੈਂਕ ਖਾਤਾ ਕਿਸ ਦੇ ਨਾਂ ’ਤੇ ਹੈ ਪਰ ਸ਼ਰਾਰਤੀ ਲੋਕਾਂ ਨੇ ਅਜਿਹੇ ਬੈਂਕ ਖਾਤੇ ਸਿਰਫ ਫਰਜ਼ੀ ਪਤਿਆਂ ਅਤੇ ਫਰਜ਼ੀ ਸੂਚਨਾਵਾਂ ’ਤੇ ਹੀ ਖੋਲ੍ਹੇ ਹਨ। ਕਈ ਲੱਖਾਂ ਰੁਪਏ ਦੀ ਠੱਗੀ ਮਾਰਨ ਵਾਲੇ ਚਲਾਕ ਲੋਕਾਂ ਨੇ ਜਲਦੀ ਤੋਂ ਜਲਦੀ ਆਪਣੇ ਖਾਤੇ 'ਚੋਂ ਸਾਰੀ ਰਕਮ ਕਢਵਾ ਲਈ ਅਤੇ ਫਿਰ ਲੋਕ ਸਿਰ ਕੁੱਟਣ ਤੋਂ ਵੱਧ ਕੁਝ ਨਹੀਂ ਕਰ ਸਕਦੇ ਸਨ। ਹੁਣ ਇਹ ਸ਼ਰਾਰਤੀ ਠੱਗ ਫੋਨ ’ਤੇ ਕਈ ਸਹੂਲਤਾਂ ਦਿੰਦੇ ਹਨ ਜਾਂ ਧਮਕੀਆਂ ਦਿੰਦੇ ਹਨ ਕਿ ਤੁਹਾਡੇ ਕ੍ਰੈਡਿਟ ਕਾਰਡ ਦੀ ਮਿਆਦ ਖਤਮ ਹੋ ਰਹੀ ਹੈ, ਜਾਂ ਤੁਹਾਡਾ ਸਿਮ ਨੰਬਰ ਹੁਣ ਬੰਦ ਕੀਤਾ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ ਕਿਉਂਕਿ ਸਾਡੀ ਕੰਪਨੀ ਕੋਲ ਤੁਹਾਡੀ ਸਾਰੀ ਜਾਣਕਾਰੀ ਨਹੀਂ ਹੈ ਜਾਂ ਫਿਰ ਕਈ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੀਆਂ ਖੇਡਾਂ ਬਣਾ ਕੇ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਮੂਰਖ ਬਣਾ ਕੇ ਲੱਖਾਂ ਰੁਪਏ ਦੀ ਠੱਗੀ ਮਾਰ ਜਾਂਦੇ ਹਨ।

ਇਹ ਵੀ ਪੜ੍ਹੋ : ਚਮਕੌਰ ਸਾਹਿਬ ’ਚ ਹੋਵੇਗੀ ਸਖ਼ਤ ਟੱਕਰ, ਕੀ ਮੁੱਖ ਮੰਤਰੀ ਚੰਨੀ ਲਗਾ ਸਕਣਗੇ ਜਿੱਤ ਦਾ ਚੌਕਾ?

ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਇਕ ਹੋਰ ਤਰੀਕਾ ਹੈ ਜੋ ਇਹ ਚਲਾਕ ਲੋਕ ਬਹੁਤ ਵਰਤ ਰਹੇ ਹਨ। ਅਜਿਹੇ ’ਚ ਇਹ ਠੱਗ ਪਹਿਲਾਂ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਫੋਨ ’ਤੇ ਦੱਸਦੇ ਹਨ ਕਿ ਤੁਹਾਡੇ ’ਤੇ 15-20 ਲੱਖ ਰੁਪਏ ਦਾ ਇਨਾਮ ਹੈ ਅਤੇ ਇਸ ਲਈ ਤੁਹਾਨੂੰ ਡੇਢ ਜਾਂ 2 ਲੱਖ ਰੁਪਏ ਜਮ੍ਹਾ ਕਰਵਾਉਣੇ ਪੈਣਗੇ। ਇਸ ’ਤੇ ਉਹ ਬੈਂਕ ਖਾਤਾ ਨੰਬਰ ਦਿੰਦਾ ਹੈ, ਜਿਸ ਵਿਚ ਉਸ ਨੂੰ ਉਕਤ ਰਕਮ ਪਾਉਣ ਲਈ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਕਈ ਲੋਕ ਲਾਲਚ ਕਾਰਨ ਅਜਿਹੇ ਕੇਸਾਂ ਦਾ ਅਕਸਰ ਸ਼ਿਕਾਰ ਹੋ ਜਾਂਦੇ ਹਨ। ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਇਕ ਹੋਰ ਤਰੀਕਾ ਵੀ ਕਾਫੀ ਅਪਣਾਇਆ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ ਕਿ ਅਜਿਹੇ ਲੋਕ ਪਹਿਲਾਂ ਫੋਨ ਕਰਕੇ ਕਹਿੰਦੇ ਹਨ ਕਿ ਉਹ ਕਿਸੇ ਪ੍ਰਾਈਵੇਟ ਬੈਂਕ ਦੀ ਗੱਲ ਕਰ ਰਹੇ ਹਨ ਅਤੇ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਆੜੇ ਹੱਥੀਂ ਲੈਂਦਿਆਂ ਕਿਹਾ ਕਿ ਤੁਸੀਂ ਸਿਰਫ 10 ਰੁਪਏ ਵਿਚ ਉਕਤ ਬੈਂਕ ਦਾ ਕ੍ਰੈਡਿਟ ਕਾਰਡ ਬਣਵਾ ਸਕਦੇ ਹੋ। ਇਹ ਕਾਪੀ ਤੁਹਾਨੂੰ ਇਕ ਫਾਰਮ ’ਤੇ ਦਿਖਾਈ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਜਾਣਕਾਰੀ ਭਰਨੀ ਪੈਂਦੀ ਹੈ। ਜਾਣਕਾਰੀ ਭਰਨ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਫੋਨ ’ਤੇ ਇਕ ਨੰਬਰ ਆਉਂਦਾ ਹੈ, ਜੋ ਉਹ ਤੁਹਾਡੇ ਤੋਂ ਮੰਗਦਾ ਹੈ।

ਇਹ ਵੀ ਪੜ੍ਹੋ : ਨਵਜੋਤ ਕੌਰ ਸਿੱਧੂ ਨੂੰ ਹਟਾ ਕੇ ਕੈਪਟਨ ਅਮਰਿੰਦਰ ਦੀ ਬੇਟੀ ਨੂੰ ਬਣਾਇਆ ਗਿਆ ਜਾਟ ਮਹਾ ਸਭਾ ਮਹਿਲਾ ਵਿੰਗ ਦੀ ਪ੍ਰਧਾਨ

ਇਸ ਨੰਬਰ ਨੂੰ ਦੱਸਦਾ ਹੈ ਕਿ 1-2 ਮਿੰਟਾਂ ਬਾਅਦ ਤੁਹਾਡੇ ਬੈਂਕ ਖਾਤੇ ਵਿਚ ਲੱਖਾਂ ਦੀ ਠੱਗੀ ਹੋ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਸ਼ਰਾਰਤੀ ਲੋਕ ਹੋਰ ਵੀ ਕਈ ਤਰੀਕੇ ਅਪਣਾ ਰਹੇ ਹਨ, ਜਿਸ ਕਾਰਨ ਹਰ ਰੋਜ਼ ਸੈਂਕੜੇ ਲੋਕ ਇਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਸ਼ਿਕਾਰ ਹੋ ਜਾਂਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਆਪਣੀ ਮੋਟੀ ਰਕਮ ਦਾ ਨੁਕਸਾਨ ਕਰਦੇ ਹਨ। ਅਜਿਹੇ ਕਈ ਮਾਮਲੇ ਅਜੇ ਵੀ ਅੰਮ੍ਰਿਤਸਰ ਪੁਲਸ ਲਈ ਲਟਕਦੀ ਹੱਡੀ ਬਣੇ ਹੋਏ ਹਨ, ਭਾਵ ਕਿ ਹਾਲੇ ਤੱਕ ਹੱਲ ਨਹੀਂ ਹੋਏ। ਪੁਲਸ ਅਜਿਹੇ ਕੇਸਾਂ ਦੇ ਆਧਾਰ ’ਤੇ ਮੌਕੇ ’ਤੇ ਹੀ ਕੇਸ ਦਰਜ ਕਰ ਲੈਂਦੀ ਹੈ ਪਰ ਹੱਲ ਕਰਨ ਵਿੱਚ ਅਸਮਰੱਥ ਸਾਬਤ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਅਜਿਹੇ ਲੁਟੇਰਿਆਂ ਨੂੰ ਫੜਨ ਲਈ ਪੁਲਸ ਨੂੰ ਇਕ ਵੱਖਰੀ ਯੋਜਨਾ ਤਿਆਰ ਕਰਨੀ ਪਵੇਗੀ ਅਤੇ ਨਾਲ ਹੀ ਆਈ. ਟੀ. ਮਾਹਿਰਾਂ ਦੀ ਮਦਦ ਨਾਲ ਅਜਿਹਾ ਸਿਸਟਮ ਬਣਾਉਣਾ ਹੋਵੇਗਾ, ਜਿਸ ਨਾਲ ਧੋਖੇਬਾਜ਼ਾਂ ਦਾ ਸਾਰਾ ਡਾਟਾ ਪਹੁੰਚ ਸਕੇ।


Harnek Seechewal

Content Editor

Related News