ਚੀਨ ਨੇ ਪੂਰਬੀ ਤੁਰਕਿਸਤਾਨ ਦਾ ਡੈਮੋਗ੍ਰਾਫੀ ਬਦਲ ਬਣਾਇਆ ‘ਸ਼ਿਨਜਿਆਂਗ’

ਪੇਇਚਿੰਗ, (ਵਿਸ਼ੇਸ਼)-ਪੂਰਬੀ ਤੁਰਕਿਸਤਾਨ 18ਵੀਂ ਸਦੀ ’ਚ ਚੀਨੀ ਕਬਜੇ ’ਚ ਆ ਗਿਆ ਸੀ ਜਦੋਂ ਮੰਚੂ ਸਾਮਰਾਜ ਦੇ ਕਿੰਗ ਰਾਜਵੰਸ਼ ਨੇ ਇਸ ਨੂੰ ਰੱਦ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਸੀ। ਹਾਲਾਂਕਿ ਇਹ ਕਦੇ ਵੀ ਪੂਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਨਾਲ ਨਹੀਂ ਦਬਿਆ ਅਤੇ ਦਸੰਬਰ 1949 ’ਚ ਚੀਨੀ ਹਮਲੇ ਤੱਕ ਇਸ ਨੂੰ ਇਕ ਆਜਾਦ ਰਾਜ ਐਲਾਨਿਆ ਗਿਆ ਸੀ। ਚੀਨੀ ਪੂਰਬੀ ਤੁਰਕਿਸਤਾਨ ’ਤੇ ਆਪਣਾ ਦਾਅਵਾ ਕਰਦੇ ਹਨ ਭਾਵੇਂ ਉਹ ਖੁਦ ਮੰਚੂ ਨੂੰ ਬਾਹਰੀ ਅਤੇ ਅਸੱਭਿਆ ਲੋਕ ਮੰਨਦੇ ਸਨ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਦਾਅਵਾ ਕਿੰਗ ਰਾਜਵੰਸ਼ ਵਲੋਂ ਖੇਤਰ ਦੇ ਹਮਲੇ ’ਤੇ ਆਧਾਰਿਤ ਹੈ।

ਚੀਨ ਨੇ ਪੂਰਬੀ ਤੁਰਕਿਸਤਾਨ ਦੀ ਡੈਮੋਗ੍ਰਾਫੀ ਨੂੰ ਬਦਲ ਕੇ ‘ਸ਼ਿਨਜਿਆਂਗ’ ਬਣਾ ਦਿੱਤਾ ਹੈ। ਪੂਰਬੀ ਤੁਰਕਿਸਤਾਨ ਦਾ ਬਸਤੀਵਾਦ ਨਾਂ ਹੁਣ ‘ਸ਼ਿਨਿਜਿਆਂਗ’ ਹੈ। ਚੀਨ ਪੂਰਬੀ ਤੁਰਕਿਸਤਾਨ ਦੇ ਆਪਣੇ ਕਬਜੇ ਦੇ ਸੱਚ ਨੂੰ ਦੁਨੀਆ ਦੇ ਬਾਕੀ ਹਿੱਸਿਆਂ ਨਾਲੋਂ ਸਥਾਨਕ ਆਬਾਦੀ ਨੂੰ ਹਟਾਉਣ ਅਤੇ ਇਕ ਕਾਲਪਨਿਕ ਕਹਾਣੀ ਫੈਲਾਉਣ ’ਚ ਸਫਲ ਰਿਹਾ ਹੈ ਕਿ ਜ਼ਮੀਨ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਪੂਰਵਜਾਂ ਵਲੋਂ ਵਿਰਾਸਤ ’ਚ ਮਿਲੀ ਸੀ। ਚੀਨ ਉੱਥੋਂ ਦੀ ਜਿਆਦਾ ਤੋਂ ਜਿਆਦਾ ਚੀਨੀ ਆਬਾਦੀ ਨੂੰ ਤਬਦੀਲ ਕਰ ਕੇ ਇਸ ਖੇਤਰ ਦੀ ਡੈਮੋਗ੍ਰਾਫੀ ਢਾਂਚੇ ’ਚ ਤਬਦੀਲੀ ਕਰ ਰਿਹਾ ਹੈ।

ਸਥਾਨਕ ਲੋਕਾਂ ਵਲੋਂ ਜ਼ਬਰਨ ਦੁਨੀਆ ਨਾਲੋਂ ਕੱਟ ਦਿੱਤੇ ਜਾਣ ਨਾਲ ਪੂਰਬੀ ਤੁਰਕਿਸਤਾਨ ਨਾ ਸਿਰਫ ਆਪਣੀ ਆਜਾਦੀ ਗੁਆ ਚੁੱਕਾ ਸਗੋਂ ਹੌਲੀ-ਹੌਲੀ ਆਪਣੀ ਪਛਾਣ ਵੀ ਗੁਆ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਹਾਲਾਂਕਿ ਇਸ ਖੇਤਰ ’ਚ ਸਥਾਨਕ ਤੁਰਕ ਆਬਾਦੀ ਦੇ ਖਿਲਾਫ ਚੀਨੀ ਜ਼ੁਲਮ ਅਤੇ ਮਨੁੱਖੀ ਅਧਿਕਾਰਾਂ ਦੀ ਉਲੰਘਣਾ ਇਕ ਪ੍ਰਸਿੱਧ ਤੱਥ ਹੈ। ਦੁਨੀਆ ਇਸ ਨੂੰ ਬਸਤੀਵਾਦ ਜ਼ੋਰ ਨਾਲ ਪ੍ਰੇਸ਼ਾਨੀ ਦੇ ਰੂਪ ’ਚ ਨਹੀਂ ਵੇਖ ਰਹੀ ਹੈ ਸਗੋਂ ਜਾਤੀ ਸੰਘਰਸ਼ ਅਤੇ ਨਸਲੀ ਭੇਦ-ਭਾਵ ਦੇ ਇਕ ਨਿਯਮ ਦੇ ਰੂਪ ’ਚ ਵੇਖਦੀ ਹੈ, ਜਿਵੇਂ ਕ‌ਿ ਚੀਨ ਵਲੋਂ ਦਰਸਾਇਆ ਗਿਆ ਹੈ।

70 ਸਾਲਾਂ ਤੋਂ ਚੀਨੀ ਕਬਜਾ

ਕਮਿਊਨਿਸਟ ਚੀਨੀ ਹਮਲੇ ਦੇ ਬਾਅਦ ਤੋਂ ਇਹ ਦੇਸ਼ ਤੇ ਇਸ ਦੇ ਲੋਕ ਪਿਛਲੇ 70 ਸਾਲਾਂ ਤੋਂ ਚੀਨੀ ਕਬਜੇ ਅਤੇ ਬਸਤੀਆਂ ਦੇ ਅਧੀਨ ਹਨ। ਉਪਨਿਵੇਸ਼ਵਾਦ (ਬਸਤੀਵਾਦ) ਨੂੰ ਚੀਨੀ ਭਾਸ਼ਾ ’ਚ ਲਿਖਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਜਿਸ ਦਾ ਸ਼ਾਬਦਿਕ ਮਤਲੱਬ ਹੈ ‘ਜਨਸੰਖਿਆ ਦਾ ਮੁੜ ਵਿਕਾਸ।’ ਚੀਨ ਪੂਰਬੀ ਤੁਰਕਿਸਤਾਨ ’ਚ ਚੀਨ ਦੇ ਪ੍ਰਵਾਸੀਆਂ ਨੂੰ ਤਾਇਨਾਤ ਕਰਕੇ ਅਤੇ ਸਥਾਨਕ ਆਬਾਦੀ ਦੇ ਡੈਮੋਗ੍ਰਾਫੀ ਢਾਂਚੇ ਨੂੰ ਬਦਲ ਕੇ ਅਜਿਹਾ ਹੀ ਕਰ ਰਿਹਾ ਹੈ।

ਐਮਨੈਸਟੀ ਇੰਟਰਨੈਸ਼ਨਲ ਅਨੁਸਾਰ, 1949 ’ਚ ਚੀਨ ਵਲੋਂ ਪੂਰਬੀ ਤੁਰਕਿਸਤਾਨ ਦੇ ਕਬਜੇ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਇਹ ਦੇਸ਼ ਚੀਨ ਦੀ ਕੁਲ ਆਬਾਦੀ ਦਾ ਸਿਰਫ 2 ਫ਼ੀਸਦੀ ਸੀ ਜਿਸ ’ਚ ਹਮਲਾਵਰ ਫੌਜ, ਪੁਲਸ, ਬਸਤੀਵਾਦੀ ਸਰਕਾਰੀ ਅਧਿਕਾਰੀ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਪਰਿਵਾਰਿਕ ਮੈਂਬਰ ਸ਼ਾਮਲ ਸਨ। ਪੂਰਬੀ ਤੁਰਕਿਸਤਾਨ ’ਚ ਰਹਿਣ ਵਾਲੇ ਕੋਈ ਚੀਨੀ ਕਿਸਾਨ ਜਾਂ ਚਰਵਾਹੇ ਨਹੀਂ ਸਨ।

ਆਜ਼ਾਦੀ ਦੇ ਸਮਰਥਕਾਂ ਨੂੰ ਸਮਝਿਆ ਜਾਂਦੈ ਅੱਤਵਾਦੀ

ਚੀਨ ਦੀ ਸਰਕਾਰ ਹੁਣ ਪੂਰਬੀ ਤੁਰਕਿਸਤਾਨ ਅਜਾਦੀ ਅੰਦੋਲਨ ਦੇ ਸਾਰੇ ਸਮਰਥਕਾਂ ਨੂੰ ਅੱਤਵਾਦੀ, ਉਗਰਵਾਦੀ ਅਤੇ ਵੱਖਵਾਦੀ ਸਮਝਦੀ ਹੈ ਜਿਸ ’ਚ ਵਿਸ਼ਵ ਉਈਗਰ ਕਾਂਗਰਸ ਵੀ ਸ਼ਾਮਲ ਹੈ। ਹਾਲਾਂਕਿ ਅਮਰੀਕਾ ਤੇ ਜਰਮਨੀ ਨੇ ਇਸ ਹਾਲਾਤ ਦਾ ਸਮਰਥਨ ਕੀਤਾ ਹੈ ਕਿ ਵਿਸ਼ਵ ਉਇਗਰ ਕਾਂਗਰਸ ਅਤਵਾਦੀ ਸੰਗਠਨ ਨਹੀਂ ਹੈ। ਪੂਰਬੀ ਤੁਰਕਿਸਤਾਨ ਸਰਕਾਰ ਹੁਣ ਅਮਰੀਕਾ ’ਚ ਸ਼ਰਨਾਰਥ ’ਚ ਹੈ। 2004 ’ਚ ਪੂਰਬੀ ਤੁਰਕਿਸਤਾਨ ਦੇ ਆਜਾਦੀ ਦੇ ਸੰਘਰਸ਼ ਨੂੰ ਅੱਗੇ ਵਧਾਉਣ ਲਈ ਅਮਰੀਕਾ ਨੇ ਵਾਸ਼ਿੰਗਟਨ ਡੀ. ਸੀ. ’ਚ ਸ਼ਰਨਾਰਥੀ ਥਾਂ ਬਣਾਇਆ ਸੀ।

ਗੁਲਾਮ ਉਸਮਾਨ ਕਰ ਰਹੇ ਚੀਨੀ ਅੱਤਿਆਚਾਰਾਂ ਨੂੰ ਉਜਾਗਰ

ਦੇਸ਼ ਨਿਕਾਲਾ ਦਿੱਤੇ ਗਏ ਪੂਰਬੀ ਤੁਰਕਿਸਤਾਨ ਸਰਕਾਰ ਦੇ ਪ੍ਰਧਾਨ ਗੁਲਾਮ ਉਸਮਾਨ ਸਥਾਨਕ ਉਇਗਰਾਂ, ਕਜਾਖ, ਕਿਰਗਿਜ, ਉਜਬੇਕਸ, ਟਾਟਾਰੋਂ ਅਤੇ ਹੋਰ ਤੁਰਕ ਲੋਕਾਂ ਦੇ ਖਿਲਾਫ ਚੀਨੀ ਅੱਤਿਆਚਾਰਾਂ ਨੂੰ ਉਜਾਗਰ ਕਰ ਰਹੇ ਹਨ। ਉਹ ਅਕਸਰ ਚੀਨੀ ਸਹਾਇਤਾ ਦੇ ਖਿਲਾਫ ਅਣ-ਵਿਕਸਤ ਦੇਸ਼ਾਂ ਨੂੰ ਵੀ ਸੁਚੇਤ ਕਰਦੇ ਰਹਿੰਦੇ ਹਨ ਕਿ ਜਦੋਂ ਕਰਜ਼ਦਾਰ ਦੇਸ਼ ਨੂੰ ਪੈਸਾ ਚੁਕਾਉਣਾ ਬਹੁਤ ਮੁਸ਼ਕਿਲ ਹੋ ਜਾਵੇਗਾ ਤਾਂ ਚੀਨ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਜ਼ਮੀਨ ’ਤੇ ਦਾਅਵਾ ਕਰ ਦੇਵੇਗਾ।

ਉਸਮਾਨ ਹੋਰ ਰਣਨੀਤੀ ਨੂੰ ਦਰਸਾਉਂਦਿਆਂ ਉਦਾਹਰਣ ਦਿੰਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਕਹਿੰਦੇ ਹਨ, ਸਿੰਗਾਪੁਰ, ਜੋ ਮੂਲ ਰੂਪ ’ਚ ਮਲੇਸ਼ਿਆ ਦਾ ਹਿੱਸਾ ਹੈ ਚੀਨੀ ਆਪ੍ਰਵਾਸੀਆਂ ਦੇ ਵੱਡੇ ਪੱਧਰ ’ਤੇ ਪ੍ਰਵਾਹ ਲਈ ਬਹੁ-ਗਿਣਤੀ ’ਚ ਚੀਨੀ ਆਬਾਦੀ ਹੈ। ਮੁੱਦਾ ਇਹ ਹੈ ਕਿ ਚੀਨ ਨੇ ਫੌਜੀ ਬਲਾਂ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕੀਤੇ ਬਿਨਾਂ ਵੀ ਸਿੰਗਾਪੁਰ ਨੂੰ ਆਪਣੇ ਕਬਜ਼ੇ ’ਚ ਲੈ ਲਿਆ ਹੈ।’’

ਉਈਗਰ, ਕਜਾਖ ਅਤੇ ਹੋਰਾਂ ਨੂੰ ਉਕਸਾਇਆ

ਪੂਰਬੀ ਤੁਰਕਿਸਤਾਨ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਜਾਗਰਣ ਅੰਦੋਲਨ (ਈ. ਟੀ. ਐੱਨ. ਏ. ਐੱਮ.) ਨੇ ਵੀ ਇਕ ਬਿਆਨ ਜਾਰੀ ਕੀਤਾ ਹੈ ਜਿਸ ’ਚ ਦੱਸਿਆ ਗਿਆ ਹੈ ਕਿ ਕਿਵੇਂ ਚੀਨੀ ਅਧਿਕਾਰੀਆਂ ਨੇ ਪੂਰਬੀ ਤੁਰਕਿਸਤਾਨ ’ਚ 3 ਮਿਲੀਅਨ ਉਈਗਰ, ਕਜਾਖ, ਕਿਰਗਿਜ, ਉਜਬੇਕਸ, ਟਾਟਾਰਸ ਅਤੇ ਹੋਰ ਤੁਰਕਾਂ ਨੂੰ ਉਕਸਾਇਆ ਹੈ।

ਲੋਕਤੰਤਰਿਕ ਦੁਨੀਆ ’ਚ ਪੁੱਜਣ ਲਈ ਈ. ਟੀ. ਐੱਨ. ਏ. ਐੱਮ. ਨੇ ਇਹ ਵੀ ਕਿਹਾ, ‘‘ਅਸੀਂ ਇਸ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਦਾ ਸਮਰਥਨ ਕਰਨ ਲਈ ਦੁਨੀਆ ਭਰ ਦੀਆਂ ਸਰਕਾਰਾਂ ਨੂੰ ਐਲਾਨ ਕਰਦੇ ਹਾਂ। ਅਸੀਂ ਆਸਟਰੇਲਿਆ, ਕੈਨੇਡਾ, ਫ਼ਰਾਂਸ, ਭਾਰਤ, ਜਾਪਾਨ, ਅਮਰੀਕਾ, ਬ੍ਰਿਟੇਨ ਅਤੇ ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਅਦਾਲਤ (ਆਈ. ਸੀ. ਜੇ.) ਨੂੰ ਇਕ ਸਮਾਂਤਰ ਸ਼ਿਕਾਇਤ ਦਰਜ ਕਰਨ ਅਤੇ ਚੀਨ ਨੂੰ ਜਵਾਬਦੇਹ ਠਹਿਰਾਉਣ ਲਈ ਕੰਮ ਕਰਨ ਦੀ ਅਪੀਲ ਕਰਦੇ ਹਾਂ।’’

ਚੀਨੀ ਕਬਜੇ ਤਿੱਬਤ ਦੀ ਉਦਾਹਰਣ

ਪਿਛਲੇ ਕਈ ਦਹਾਕਿਆਂ ਤੋਂ ਚੀਨੀ ਕਬਜੇ ਤਿਬਤ ਦੀ ਉਦਾਹਰਣ ਬਣ ਗਏ ਹਨ ਪਰ ਜਨਤਕ ਚਮਕ-ਦਮਕ ਤੋਂ ਬਾਹਰ ਚੀਨ ਇਕ ਵੱਡੇ ਭੂ-ਖੇਤਰ ਪੂਰਬੀ ਤੁਰਕਿਸਤਾਨ ਦੇ ਨਾਲ ਇਕ ਆਜਾਦ ਦੇਸ਼ ’ਤੇ ਕਬਜਾ ਕਰ ਰਿਹਾ ਹੈ।

ਹਾਲਾਂਕਿ ਚੀਨ ਦੀ ਵਿਸਤਾਰਵਾਦੀ ਵਿਚਾਰਧਾਰਾ ਨੂੰ ਏਸ਼ੀਆ ਦੇ ਆਸ-ਪਾਸ ਉਸ ਦੇ ਹਮਲਾਵਰ ਵਿਹਾਰ ਨਾਲ ਦਰਸਾਇਆ ਗਿਆ ਹੈ ਜਿਸ ’ਚ ਜਾਪਾਨੀ ਪਾਣੀ ’ਚ ਇਕ-ਤਰਫਾ ਘੁਸਪੈਠ ਅਤੇ ਭਾਰਤ ਦੇ ਨਾਲ ਐੱਲ. ਏ. ਸੀ. ਦੇ ਨਾਲ ਇਸ ਦਾ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਨ ਵੀ ਸ਼ਾਮਲ ਹੈ। ਇਸ ਸੰਦਰਭ ’ਚ ਦੁਨੀਆ ਨੇ ਹੌਲੀ-ਹੌਲੀ ਪੂਰਬੀ ਤੁਰਕਿਸਤਾਨ ਦੀਆਂ ਕੂਟਨੀਤਿਕ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ਾਂ ਨੂੰ ਆਪਣੀ ਆਜਾਦੀ ਲਈ ਇਕ ਮਜ਼ਬੂਤ ਮਾਮਲਾ ਬਣਾਉਣ ਲਈ ਮੋਹਰੀ ਲੋਕਤੰਤਰਿਕ ਸ਼ਕਤੀਆਂ ਤੱਕ ਪੁੱਜਣ ਲਈ ਸਮਝਣਾ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਹੈ। ਇਹ ਤਾਂ ਸਮਾਂ ਹੀ ਦੱਸੇਗਾ ਕਿ ਦੁਨੀਆ ਪੂਰਬੀ ਤੁਰਕਿਸਤਾਨ ਦੇ ਅੰਦੋਲਨ ਨੂੰ ਕੀ ਰੰਗ ਦਿੰਦੀ ਹੈ ਅਤੇ ਕਿਵੇਂ ਉਸ ਦੀ ਆਜਾਦੀ ਲਈ ਮਦਦ ਕਰਦੀ ਹੈ।