ਮਕਰ ਸੰਕ੍ਰਾਂਤੀ ਦਾ ਤਿਉਹਾਰ ਸੂਰਜ ਨੂੰ ਸਮਰਪਿਤ ਹੰਦਾ ਹੈ, ਦਾਨ ਕਰ ਕੇ ਮਨਾਓ ਤਿਉਹਾਰ

ਲੁਧਿਆਣਾ (ਤਰੁਣ/ਕ੍ਰਿਸ਼ਨਾ)- ਮਕਰ ਸੰਕ੍ਰਾਂਤੀ ਭਾਰਤ ਦੇ ਪ੍ਰਮੁੱਖ ਤਿਉਹਾਰਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਹੈ। ਪੌਸ਼ ਮਹੀਨੇ 'ਚ, ਜਿਸ ਦਿਨ ਸੂਰਜ ਮਕਰ ਰਾਸ਼ੀ ਵਿੱਚ ਪ੍ਰਵੇਸ਼ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਤਿਉਹਾਰ ਉਸ ਦਿਨ ਮਨਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਮੌਜੂਦਾ ਸਦੀ ਵਿੱਚ ਇਹ ਤਿਉਹਾਰ ਜਨਵਰੀ ਮਹੀਨੇ ਦੀ 14 ਜਾਂ 15 ਤਾਰੀਖ਼ ਨੂੰ ਹੀ ਆਉਂਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਦਿਨ ਸੂਰਜ ਧਨੁ ਰਾਸ਼ੀ ਨੂੰ ਛੱਡ ਕੇ ਮਕਰ ਰਾਸ਼ੀ ਵਿੱਚ ਪ੍ਰਵੇਸ਼ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਤਾਮਿਲਨਾਡੂ ਵਿੱਚ ਇਸਨੂੰ ਪੋਂਗਲ ਦੇ ਤਿਉਹਾਰ ਵਜੋਂ ਜਾਣਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਜਦੋਂ ਕਿ ਕਰਨਾਟਕ, ਕੇਰਲਾ ਅਤੇ ਆਂਧਰਾ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ ਵਿੱਚ ਇਸਨੂੰ ਸੰਕ੍ਰਾਂਤੀ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਬਿਹਾਰ ਦੇ ਕੁਝ ਜ਼ਿਲ੍ਹਿਆਂ ਵਿਚ ਇਹ ਤਿਉਹਾਰ 'ਤੀਲਾ ਸੰਕ੍ਰਾਂਤੀ' ਦੇ ਨਾਂ ਨਾਲ ਵੀ ਮਸ਼ਹੂਰ ਹੈ। ਕੁਝ ਥਾਵਾਂ 'ਤੇ ਮਕਰ ਸੰਕ੍ਰਾਂਤੀ ਦੇ ਤਿਉਹਾਰ ਨੂੰ ਉੱਤਰਾਯਨ ਵੀ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। 14 ਜਨਵਰੀ ਤੋਂ ਸੂਰਜ ਉੱਤਰ ਵੱਲ ਵਧਣਾ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋ ਜਾਵੇਗਾ। ਇਸ ਕਾਰਨ ਇਸ ਤਿਉਹਾਰ ਨੂੰ 'ਉੱਤਰਾਯਣ' (ਸੂਰਜ ਦਾ ਉੱਤਰ ਵੱਲ ਵਧਣਾ) ਵੀ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।

ਮਕਰ ਸੰਕ੍ਰਾਂਤੀ ਦਾ ਤਿਉਹਾਰ ਭਗਵਾਨ ਸੂਰਜ ਦੀ ਪੂਜਾ ਨੂੰ ਸਮਰਪਿਤ ਹੈ। ਸ਼ਰਧਾਲੂ ਇਸ ਦਿਨ ਭਗਵਾਨ ਸੂਰਜ ਦੀ ਪੂਜਾ ਕਰਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਆਸ਼ੀਰਵਾਦ ਲੈਂਦੇ ਹਨ। ਇਹ ਦਿਨ ਬਸੰਤ ਰੁੱਤ ਦੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤ ਅਤੇ ਨਵੀਆਂ ਫ਼ਸਲਾਂ ਦੀ ਕਟਾਈ ਦਾ ਚਿੰਨ੍ਹ ਹੈ। ਮਕਰ ਸੰਕ੍ਰਾਂਤੀ 'ਤੇ ਸ਼ਰਧਾਲੂ ਯਮੁਨਾ, ਗੋਦਾਵਰੀ, ਸਰਯੂ ਅਤੇ ਸਿੰਧੂ ਨਦੀਆਂ ਵਿੱਚ ਪਵਿੱਤਰ ਇਸ਼ਨਾਨ ਕਰਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਭਗਵਾਨ ਸੂਰਜ ਨੂੰ ਅਰਘਿਆ ਦਿੰਦੇ ਹਨ। ਇਸ ਦਿਨ ਯਮੁਨਾ ਵਿਚ ਇਸ਼ਨਾਨ ਕਰਨਾ ਅਤੇ ਲੋੜਵੰਦਾਂ ਨੂੰ ਭੋਜਨ, ਦਾਲਾਂ, ਅਨਾਜ, ਕਣਕ ਦਾ ਆਟਾ ਅਤੇ ਊਨੀ ਕੱਪੜੇ ਦਾਨ ਕਰਨਾ ਸ਼ੁਭ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।
ਮਹੰਤ ਪ੍ਰਵੀਨ ਚੌਧਰੀ, ਮਾਂ ਬਗਲਾਮੁਖੀ ਧਾਮ।

ਪੌਸ਼ ਮਹੀਨੇ 'ਚ ਜਦੋਂ ਸੂਰਜ ਉੱਤਰਾਯਨ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਮਕਰ ਰਾਸ਼ੀ ਵਿੱਚ ਪ੍ਰਵੇਸ਼ ਕਰਦਾ ਹੈ ਤਾਂ ਇਸ ਮੌਕੇ ਨੂੰ ਦੇਸ਼ ਦੇ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਰਾਜਾਂ ਵਿੱਚ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਤਿਉਹਾਰਾਂ ਵਜੋਂ ਮਨਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਆਮ ਤੌਰ 'ਤੇ, ਭਾਰਤੀ ਕੈਲੰਡਰ ਦੀਆਂ ਸਾਰੀਆਂ ਤਾਰੀਖਾਂ ਚੰਦਰਮਾ ਦੀ ਗਤੀ ਨੂੰ ਆਧਾਰ ਮੰਨ ਕੇ ਨਿਰਧਾਰਤ ਕੀਤੀਆਂ ਜਾਂਦੀਆਂ ਹਨ। ਪਰ ਮਕਰ ਸੰਕ੍ਰਾਂਤੀ ਸੂਰਜ ਦੀ ਗਤੀ ਦੁਆਰਾ ਨਿਰਧਾਰਤ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ।
ਰਾਜੇਸ਼ ਢਾਂਡਾ, ਸੈਂਚੁਰੀ ਨਿਟਰਸ ਇੰਡੀਆ ਪ੍ਰਾਈਵੇਟ ਲਿਮਿਟੇਡ

ਮਕਰ ਸੰਕ੍ਰਾਂਤੀ ਦੇ ਦਿਨ, ਗੰਗਾ ਜੀ ਭਗੀਰਥ ਦਾ ਪਿੱਛਾ ਕਰਦੇ ਹੋਏ ਕਪਿਲ ਮੁਨੀ ਦੇ ਆਸ਼ਰਮ ਰਾਹੀਂ ਸਮੁੰਦਰ ਵਿੱਚ ਪਹੁੰਚੇ ਸਨ। ਇਹ ਵੀ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ਯਸ਼ੋਦਾ ਨੇ ਇਸ ਦਿਨ ਸ਼੍ਰੀ ਕ੍ਰਿਸ਼ਨ ਦੀ ਪ੍ਰਾਪਤੀ ਲਈ ਵਰਤ ਰੱਖਿਆ ਸੀ। ਇਸ ਦਿਨ ਗੰਗਾਸਾਗਰ 'ਚ ਇਸ਼ਨਾਨ ਕਰਨ ਲਈ ਲੱਖਾਂ ਲੋਕਾਂ ਦੀ ਭੀੜ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਲੋਕ ਕਸ਼ਟ ਝੱਲ ਕੇ ਗੰਗਾ ਸਾਗਰ ਦੀ ਯਾਤਰਾ ਕਰਦੇ ਹਨ।
ਵਿਪਿਨ ਜੈਨ, ਐਮਡੀ ਰਾਜ ਜੈਨ ਫੈਬਰਿਕਸ

ਇਸ ਦਿਨ ਜਪ, ਤਪੱਸਿਆ, ਦਾਨ, ਇਸ਼ਨਾਨ, ਸ਼ਰਾਧ, ਤਰਪਣ ਆਦਿ ਧਾਰਮਿਕ ਕਿਰਿਆਵਾਂ ਦਾ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਮਹੱਤਵ ਹੈ। ਮਾਨਤਾ ਹੈ ਕਿ ਇਸ ਮੌਕੇ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਦਾਨ ਸੌ ਗੁਣਾ ਵਾਪਸ ਮਿਲਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਦਿਨ ਸ਼ੁੱਧ ਘਿਓ ਅਤੇ ਕੰਬਲ ਦਾਨ ਕਰਨ ਨਾਲ ਮੁਕਤੀ ਮਿਲਦੀ ਹੈ।
ਨਿਤੀਸ਼ ਵਰਮਾ, ਜੋਤਸ਼ੀ

ਵਿਗਿਆਨਕ ਤੌਰ 'ਤੇ ਇਸ ਦਾ ਮੁੱਖ ਕਾਰਨ ਧਰਤੀ ਦਾ ਲਗਾਤਾਰ 6 ਮਹੀਨਿਆਂ ਬਾਅਦ ਉੱਤਰ ਤੋਂ ਦੱਖਣ ਵੱਲ ਝੁਕਣਾ ਹੈ ਅਤੇ ਇਹ ਇੱਕ ਕੁਦਰਤੀ ਪ੍ਰਕਿਰਿਆ ਹੈ।
ਭਜਨ ਗਾਇਕ ਕੁਮਾਰ ਸੰਜੀਵ।

ਮਕਰ ਸੰਕ੍ਰਾਂਤੀ ਦੇ ਮੌਕੇ 'ਤੇ ਗੰਗਾ ਵਿਚ ਇਸ਼ਨਾਨ ਕਰਨਾ ਅਤੇ ਗੰਗਾ ਦੇ ਕਿਨਾਰੇ ਦਾਨ ਕਰਨਾ ਬਹੁਤ ਸ਼ੁਭ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਤਿਉਹਾਰ 'ਤੇ ਤੀਰਥਰਾਜ ਪ੍ਰਯਾਗ ਅਤੇ ਗੰਗਾਸਾਗਰ ਦੇ ਇਸ਼ਨਾਨ ਨੂੰ ਮਹਾਸੰਨ ਕਿਹਾ ਗਿਆ ਹੈ। 
ਵਿਨੈ ਗੁਪਤਾ, ਐਮ.ਡੀ ਵਿਨੈ ਫੈਬਰਿਕਸ।

ਮਕਰ ਸੰਕ੍ਰਾਂਤੀ ਸੂਰਜ ਦੀ ਗਤੀ ਦੁਆਰਾ ਨਿਰਧਾਰਤ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਸਾਡੇ ਪਵਿੱਤਰ ਵੇਦ, ਭਗਵਤ ਗੀਤਾ ਜੀ ਅਤੇ ਪਰਮ ਪ੍ਰਮਾਤਮਾ ਦਾ ਸੰਵਿਧਾਨ ਕਹਿੰਦਾ ਹੈ ਕਿ ਜੇਕਰ ਅਸੀਂ ਪਰਮ ਪ੍ਰਮਾਤਮਾ ਦੀ ਪੂਜਾ ਕਰੀਏ, ਤਾਂ ਉਹ ਇਸ ਧਰਤੀ ਨੂੰ ਸਵਰਗ ਬਣਾ ਦੇਵੇਗਾ ਅਤੇ ਤੁਹਾਡੀਆਂ ਸਾਰੀਆਂ ਮਨੋਕਾਮਨਾਵਾਂ ਪੂਰੀਆਂ ਕਰੇਗਾ।
ਮੁਦੁਲ ਬਹਿਲ, ਐਮ.ਡੀ ਬੇਦੀ ਕੰਸਲਟੈਂਸੀ।

ਭਾਰਤ ਦੇਸ਼ ਉੱਤਰੀ ਗੋਲਿਸਫਾਇਰ ਵਿੱਚ ਸਥਿਤ ਹੈ। ਆਮ ਤੌਰ 'ਤੇ, ਭਾਰਤੀ ਕੈਲੰਡਰ ਪ੍ਰਣਾਲੀ ਦੀਆਂ ਸਾਰੀਆਂ ਤਾਰੀਖਾਂ ਚੰਦਰਮਾ ਦੀ ਗਤੀ ਨੂੰ ਅਧਾਰ ਮੰਨ ਕੇ ਨਿਰਧਾਰਤ ਕੀਤੀਆਂ ਜਾਂਦੀਆਂ ਹਨ। ਇਹ ਤਿਉਹਾਰ ਸੂਰਜ ਨੂੰ ਸਮਰਪਿਤ ਹੈ। ਜੋ ਵੀ ਕੰਮ ਕਰਨਾ ਹੈ, ਇਹ ਸ਼ੁਭ ਕੰਮ ਦੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤ ਹੈ।
ਭਾਨੂ ਪ੍ਰਤਾਪ ਜੈਨ, ਚੀਫ ਸ੍ਰਿਸ਼ਟੀ ਵੂਲਜ਼।

ਜਗ ਬਾਣੀ ਈ-ਪੇਪਰ ਨੂੰ ਪੜ੍ਹਨ ਅਤੇ ਐਪ ਨੂੰ ਡਾਊਨਲੋਡ ਕਰਨ ਲਈ ਇੱਥੇ ਕਲਿੱਕ ਕਰੋ

For Android:- https://play.google.com/store/apps/details?id=com.jagbani&hl=en

For IOS:- https://itunes.apple.com/in/app/id538323711?mt=8