ਭਾਰਤ-ਰੂਸ ਦੇ ਵਿਚਾਲੇ ਰੁਪਏ ਦੇ ਕਾਰੋਬਾਰ 'ਤੇ ਨਹੀਂ ਬਣੀ ਗੱਲ, ਤੇਲ ਤੇ ਕੋਲੇ ਦੀ ਦਰਾਮਦ ਨੂੰ ਲੱਗੇਗਾ ਝਟਕਾ
05/05/2023 12:52:20 PM
ਬਿਜ਼ਨੈੱਸ ਡੈਸਕ— ਭਾਰਤ ਅਤੇ ਰੂਸ ਵਿਚਾਲੇ ਰੁਪਏ ਵਿੱਚ ਦੁਵੱਲਾ ਵਪਾਰ ਕਰਨ ਦੀਆਂ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ਾਂ ਨੂੰ ਮੁਅੱਤਲ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਹੈ। ਇਸ ਮਾਮਲੇ ਦੀ ਸਿੱਧੀ ਜਾਣਕਾਰੀ ਰੱਖਣ ਵਾਲੇ ਦੋ ਸਰਕਾਰੀ ਅਧਿਕਾਰੀਆਂ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਕਈ ਮਹੀਨਿਆਂ ਦੀ ਗੱਲਬਾਤ ਰੂਸ ਨੂੰ ਰੁਪਏ ਵਿੱਚ ਵਪਾਰ ਕਰਨ ਲਈ ਮਨਾਉਣ ਵਿੱਚ ਅਸਫਲ ਰਹੀ ਹੈ। ਇਸ ਕਾਰਨ ਭਾਰਤ ਨੂੰ ਰੂਸ ਤੋਂ ਸਸਤਾ ਤੇਲ ਅਤੇ ਕੋਲਾ ਦਰਾਮਦ ਕਰਨ ਦਾ ਜ਼ਬਰਦਸਤ ਝਟਕਾ ਲੱਗੇਗਾ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਲਈ ਇੱਕ ਸਥਾਈ ਰੂਪਏ ਭੁਗਤਾਨ ਪ੍ਰਣਾਲੀ ਦੀ ਉਡੀਕ ਕੀਤੀ ਗਈ ਸੀ। ਵੈਸੇ, ਰੁਪਏ ਵਿੱਚ ਭੁਗਤਾਨ ਦੀ ਪ੍ਰਣਾਲੀ ਦੀ ਸਥਾਪਨਾ ਨਾਲ ਮੁਦਰਾ ਬਦਲਣ ਦੀ ਲਾਗਤ ਵੀ ਘਟੇਗੀ।
ਭਾਰਤੀ ਅਧਿਕਾਰੀ ਨੇ ਆਪਣਾ ਨਾਂ ਗੁਪਤ ਰੱਖਣ ਦੀ ਸ਼ਰਤ 'ਤੇ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਇਸ ਸਮੇਂ ਵਪਾਰ ਘਾਟੇ ਦਾ ਝੁਕਾਅ ਰੂਸ ਵੱਲ ਹੈ। ਇਸ ਲਈ ਮਾਸਕੋ ਨੂੰ ਲਗਦਾ ਹੈ ਕਿ ਜੇਕਰ ਅਜਿਹਾ ਕੋਈ ਤੰਤਰ ਸਥਾਪਿਤ ਹੁੰਦਾ ਹੈ, ਤਾਂ ਉਸ ਕੋਲ 40 ਬਿਲੀਅਨ ਡਾਲਰ ਤੋਂ ਵੱਧ ਦਾ ਸਾਲਾਨਾ ਸਰਪਲੱਸ ਹੋਵੇਗਾ। ਰੂਸ ਨੂੰ ਲੱਗਦਾ ਹੈ ਕਿ ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਪੈਸੇ ਨੂੰ ਸਟੋਰ ਕਰਨਾ 'ਇੱਛਤ' ਨਹੀਂ ਹੈ। ਭਾਰਤ ਦੇ ਵਿੱਤ ਮੰਤਰਾਲੇ, ਭਾਰਤੀ ਰਿਜ਼ਰਵ ਬੈਂਕ ਅਤੇ ਰੂਸੀ ਅਧਿਕਾਰੀਆਂ ਵੱਲੋਂ ਤੁਰੰਤ ਕੋਈ ਪ੍ਰਤੀਕਿਰਿਆ ਨਹੀਂ ਆਈ। ਰੁਪਿਆ ਪੂਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਬਦਲਣਯੋਗ ਨਹੀਂ ਹੈ। ਵਸਤੂਆਂ ਦੇ ਆਲਮੀ ਨਿਰਯਾਤ ਬਾਜ਼ਾਰ ਵਿੱਚ ਭਾਰਤ ਦੀ ਹਿੱਸੇਦਾਰੀ ਸਿਰਫ਼ ਦੋ ਫ਼ੀਸਦੀ ਹੈ। ਇਸ ਨਾਲ ਦੂਜੇ ਦੇਸ਼ਾਂ ਦੇ ਰੁਪਏ ਨੂੰ ਰੱਖਣ ਦੀ ਜ਼ਰੂਰਤ ਘੱਟ ਜਾਂਦੀ ਹੈ।
ਰੂਸ ਨੇ ਪਿਛਲੇ ਸਾਲ ਯੂਕਰੇਨ 'ਤੇ ਹਮਲਾ ਕੀਤਾ ਸੀ। ਇਸ ਤੋਂ ਤੁਰੰਤ ਬਾਅਦ ਭਾਰਤ ਨੇ ਰੁਪਏ ਵਿੱਚ ਭੁਗਤਾਨ ਦੀ ਪ੍ਰਣਾਲੀ ਵਿਕਸਿਤ ਕਰਨ ਲਈ ਰੂਸ ਨਾਲ ਸੰਭਾਵਨਾਵਾਂ ਦੀ ਖੋਜ ਕਰਨੀ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰ ਦਿੱਤੀ। ਹਾਲਾਂਕਿ ਜਾਣਕਾਰੀ ਮੁਤਾਬਕ ਰੁਪਏ ਦੇ ਸਬੰਧ 'ਚ ਕੋਈ ਸਮਝੌਤਾ ਨਹੀਂ ਹੋ ਸਕਿਆ। ਜ਼ਿਆਦਾਤਰ ਕਾਰੋਬਾਰ ਡਾਲਰਾਂ ਵਿੱਚ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਪਰ ਹੋਰ ਮੁਦਰਾਵਾਂ ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਯੂਏਈ ਕਰੰਸੀ ਦਿਰਹਾਮ ਦਾ ਵੀ ਲੈਣ-ਦੇਣ ਹੋ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਦੋਵਾਂ ਦੇਸ਼ਾਂ ਨੇ ਸਥਾਨਕ ਮੁਦਰਾ ਵਿੱਚ ਵਪਾਰ ਦੀ ਸਹੂਲਤ ਲਈ ਗੱਲਬਾਤ ਕੀਤੀ ਸੀ ਪਰ ਕੋਈ ਦਿਸ਼ਾ-ਨਿਰਦੇਸ਼ ਤੈਅ ਨਹੀਂ ਹੋ ਸਕੇ।